Þjóðviljinn - 08.05.1963, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 8. maí 1963 — 28. árgangur — 102. tölublað.
Gögn þau sem Þjóðviljinn
heíur birt varðandi njósnir
bandariska sendiráðsins um
fslendinga hafa að vonum
vakið mikla athygli alls al-
mennings. Viðbrögð hernáms-
blaðanna hafa hins vegar verið
þau, að hvorki Alþýðublaðið
eða Tíminn hafa minnzt á
málið en Vísir og Morgun-
blaðið tekið upp hanzkann
fyrir bandaríska sendiráðið og
hafa bæði blöðin reynt að af-
saka njósnarstarfsemi þess
eftir beztu getu.
Um þessa afstöðu hernáms-
blaðanna til persónunjósna
bandaríska sendiráðsins er
rætt á 12. síðu blaðsins i dag
og þar er einnig birt ein af
njósnaskýrslunum.
Eiga undanhaiiismenn ao semja um
LANDHELGINA i London i aust?
JTohn Wood (t.v.) og Logi Einarsson (fremst t.h.) — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).
Heímótfarskapurinn fyrir kosningar sýn-
ir hvers megi vœnta eftir kosningar
Eins og skýrt hefur verið frá í fréttum hafa Bretar ákveðið að kalla
saman ráðstefnu um landhelgismál í London í september í ár, og á m.a.
að ræða þar um fiskveiðiréttindi í Norður-Atlanzhafi, markaðsréttindi
og eftirlit með fiskveiðum, og er ísland í hóp þeirra þjóða sem boðið hef-
ur verið til ráðstefnunnar. Auðvitað er það engin tilviljun að ráðstefnu
þessa á að halda nokkrum mánuðum áður en undanþágusamningurinn um
veiðar Breta í íslenzkri landhelgi rennur út, og skömmu áður en nauðung-
arsamningur Dana um landhelgina við Færeyjar fellur úr gildi. Á þessari
ráðstefnu ætla Bretar að sjálfsögðu að tryggja sér ný sérréttindi við ís-
land og Færeyjar.
Undirlægjuháítur ríkisstjórnarinnar í átökunum
við brezka veiðiþjófa nú — nokkrum vikum fyrir
kosningar — er til marks um það hvers vænta
megi ef stjórnarflokkamir hafa einir vald til að
fara með landhelgismálin að kosningum loknum.
Wood útgerðarmaður biður sér
vægðar af réttinum
í>au tíðindi gerðust í Milwood-máiinu í gær, að John
Wood, eigandi togarans, kom fyrir rétfinn og bauðst til
að gefa skýrslu um viðskipti sín við Smith skipstjóra sinn.
Hann fékk að gefa skýrsluna, en ekki var tekinn af honum
eiður og um mörg atriði hennar er hann einn til frásagnar.
Hann byrjaði að lýsa fyrir réttinum hve mikið áfall
missir skipsins væri fyrir hann og að það kostaði hann
260 sterlingspund á dag að geta ekki haldið skipinu úti.
Það mun vera einsdæmi að brezkur útgerðarmaður komi
fyrir réft á íslandi.
Þegar John Wood hafði þann-
ig reynt að skapa andrúmsloft
samúðar í réttinum. tók hann
það fram að ef hann fengi ekki
skipið laust hið allra bráðasta
væri úti um sig efnahagslega,
hann yrði sem sagt gjaldþrota.
Síðan hóf hann að lýsa gangi
málsins.
Þetta var mikil raunasaga út-
gerðarmanns sem ekkert vald
hefur yfir skipstjóra sínum. Hann
kvaðst hafa talað við Smith með-
an hann var enn um borð í
Milwood. Hann hafði lagt mjög
fast að Smith að gefa sig á
vald íslenzku landhelgisgæzlunni,
en skipstjórinn hefði verið ó-
sveigjanlegur, síðan hefði gengið
maður undir manns hönd til að
koma vitinu fyrir Smith, en
árangurslaust.
Næst hafði hann fregnir af
því að Smith væri kominn um
borð í Juníper, en sá togari
er einnig eign Woods. Nú sagð-
ist hann hafa haldið að bæði
skipin væru komin í skömm og
óttaðist mjög að missa þau í
hendumar á Öðinsmönnum. Mil
wood var lagður af stað til
Reykjavikur undir íslenzkri
stjóm og Öðinn hafði tekið til
við að elta Júníper. Til þess nú
að bjarga málinu hafði hann
orðið við beiðni skozka innan-
ríkisráðuneytisins og látið Juni-
per snúa við áleiðis til Islands
aftur í u.þ.b. klukkustundar-
siglingu.
Wood náði nú sambandi við
Hunt skipherra á Palliser og
tjáði honum að Juníper yrði að
halda áfram ferð sinni til Aber-
deen til að ná markaðinum þar,
en þá sagði Hunt honum að
Smith væri kominn yfir í skipið
til sín.
Wood fannst málið nú vera
komið í mikla sjálfheldu og til
að höggva á hnútinn hefði hann
skipað Hunt að fara með Smith
aftur um borð í Juníper og láta
hann síðan sigla á fullri ferð
til Skotlands. Sér hefði þó verið
ljóst að hann hafði ekkert vald
til að skipa Hunt eitt eða neitt!
Honum skildist þó að þessi fram-
Framhald á 2. síðu.
Yfirlýsing stjómarflokkanna
um að Bretar muni ekki fá nýj-
ar undanþágur í íslenzkri land-
helgi eru auðvitað marklausar.
Fyrir síðustu kosningar stóðu all-
ir stjómarflokkanna einróma að
yfirlýsingu Alþingis þar sem m.a.
var komizt svo að orði.
„Lýsir Alþingi yfir, að það
telur Island eiga ótvíræðan
rétt til 12 mílna fiskveiði-
landhelgi, að afla beri viður-
kenningar á rétti þess til
landgrunnsins alls svo sem
stefnt var að með lögunum
um vísindalega verndun fiski-
miða Iandgrunnsins frá 1948,
og að ekki komi til mála
minni fiskveiðilandhelgi en 12
mílur frá grunnlínum um-
hverfis landið“.
Loforðið um að ekki kæmi til
mála minni fiskveiðilandhelgi en
12 mílur framkvæmdu stjómar-
flokkarnir með þvi að hleypa
Bretum inn að 6 mílum. Sam-
þykktin um landgrunnið var
framkvæmd með þvi að afsala
umráðaréttinum yfir því til
Breta og alþjóðadómstólsins.
Nú er komið í ljós að auk
hinna opinberu nauðungarsamn-
inga um landhelgina hefur verið
Grímur Jónsson loftskeytamaður.
Sósíalistar, Reykjavík
Erindi og kvikmyndasýning
í kvöld klukkan 20.30
■ Sósíalistafélag Reykjavíkur heldur fund í kvöld kl. 20.30 í Tjarnargötu 20 og
verða þar flutt erindi og kvikmynd sýnd.
■ Þeir sem flytja erindi á fúndinum eru Einar Olgeirsson er mun ræða um
kjaramálin og atvinnumálin og Haukur Helgason sem talar um Efnahagsbanda-
lagið og afstöðu íslenzku stjómmálaflokkanna til þess.
9 Á fundinum verða einnig rædd félagsmál og að lokum sýnd 21 árs gömul lit-
kvikmynd af 1. maí-hátíðahöldum í Reykjavík.
gerður leynisamningur um land-
helgisgæzluna. Efni hans er það
að landhelgisgæzlan má ekki
taka brezkan togara án sam-
vinnu við brezka flotann, sem á
að senda herskip á vettvang og
samþykja tökuna, og i samræmi
við það hafa skipherrar brezku
herskipanna haft bækistöðvar f
skrifstofu Iandhelgisgæzlunnar.
Framkvæmd þessarar samvinnu
birtist glöggt þegar Öðni var
bannað að beita löglegu valdi til
að taka skipstjórann á Milwood,
en brezkt herskip bjargaði hon-
um síðan undan með svikum og
ofbeldi.
Neyöaróp í
Morgunblaðinu
Með framkomunni í því máli
hafa Bretar sjálfir brotið land-
helgissamninginn við fsland.
Ríkisstjórninni bar auðvitað
skylda til að lýsa yfir því að þar
með væru allar undanþágur
Breta í íslenzkri landhelgi falln-
ar úr gildi fyrirvaralaust, auk
þess að leggja hald á togarann
og gera aðrar óhjákvæmilegar
ráðstafanir í sambandi við sam-
búð ríkjanna. En ríkisstjómin
hefur látið sér nægja að senda
venjulega og marklausa mót-
mælaorðsendingu.
Hins vegar er ljóst að ríkis-
stjórnin er orðin Iogandi
hrædd við afleiðingarnar af
Framhald á 2. síöu.
Veriur verkfall
hjá Samsölunni?
Frá og með morgundegin-
um 9. maí hefst verkfall hjá
verbamönnum og útkeyrslu-
mönnum hjá Mjólkursamsöl-
unni, ef samningar hafa ekki
tekizf fyrir þann tíma.
Eins og kunnugt er hafa flest
verkalýðsfélögin haft lausa samn-
inga sína frá því á sl. hausti
og hafa samningaviðræður stað-
ið yfir milli Dagsbrúnar og at-
vinnurekenda öðru hvoru í vet-
ur.
Dagsbrún hefur nú boðað verk-
fall frá og með 9. maí næst
komandi, þ.e. á morgun, hjá
Mjólkursamsölunni, ef samning-
ar hafa ekki tekizt fyrir þann
tíma. Verkfallið nær bæði til
verkamanna og útkeyrslumanna
hjá Mjólkursamsölunni.
Sáttafundur var boðaður í gær
kl. 5 fyrir milligöngu sáttasemj-
ara ríkisins. Fundurinn stóð enn
er blaðið fór í prentun.
4