Þjóðviljinn - 08.05.1963, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 8. roai 1963
ÞIÓÐVILIINN
Réttarhöldin gegn Wynne og Penkovskí
Njósnararnir hafa þegar
játað á sig sakir
MOSKVA 7/5. — Brezki verzlunarmaðurinn Greville
Wynne hefur með vissum fyrirvara játað á sig njósnir
gegn Sovétríkjunum eftir því sem kom fram í ákærunni
gegn honum, sem var lesin upp þegar réttarhöldin yfir
honum og sovézka vísindamanninum Oleg Penkovskí hóf-
ust í dag.
Oleg Penkovskí sem áður var
starfsm. samræmingarnefndar
vísinda og rannsókna í Sovét-
ríkjunum hefur játað öllum á-
kæruatriðum, en aðalákæran
gegn honum er landráð.
Penkoski hóf njósnarstarfsem-
ina í apríl 1961 þegar hann var
á starfsferðalagi um Bretland.
Wynne aðstoðaði hann við að ná
sambandi við brezku og banda-
rísku upplýsingaþjónustuna. Eft-
ir Lundúnadvölina hitti Penkov-
skí reglulega brezka og banda-
ríska útsendara á ýmsum leyni-
legum stöðum og lét þeim í té
margvíslegar pólitískar, efnahags-
legar og hemaðarlegar upplýs-
ingar um Sovétríkin.
Sjálfur hafði hann fengið hjá
þeim leiðbeiningar um hvemig
hann ætti að fara að því að ná
þessum upplýsingum. Penkovskí
Eldur í systur-
skipi Threshers
GROTON, Connecticut 7/5 —
Þrír men fórust og tveir slösuð-
ust, annar alvarlega, í eldi sem
upp kom í dag í kjamorkukaf-
báti sem verið er að smíða í
Groton í Connecticut.
Kafbáturinn sem kviknaði í,
Flasher, er systurskip Thresh-
ers sem sökk í Atlanzhaf 10.
apríl sl. með 129 menn innan-
borðs. Orsök eldsins er ókunn.
hélt áfram þessari njósnastarf-
semi sinni þangað til hann var
handtekinn.
Wynne hafði stöðugt samband
við Penkovskí, gaf honum ýmis
ráð og ábendingar í starfinu,
hvatti hann og ræddi áætlun um
væntanlegan flótta frá Sovét-
ríkjunum síðar.
Penkovskí hafði um skeið dval-
izt í París og fór þá á alla dýr-
ustu staði þar og í ferðalög um
umhverfið og Wynne borgaði
brúsann. Er saksóknarinn spurði
Wynne hvar hann hefði fengið
peningana til þess ama, svaraði
hann rólegur: „Frá brezku
njósnaþjónustunni".
Penkovskí var lofað að er hann
hefði lokið njósnunum fyrir
Breta og Bandaríkjamenn í
Sovétríkjunum mundi hann fá
vellaunaða atvinnu í brezka eða
bandaríska landvamahemum.
Pyndingar fanga
í Johannesburg
JOHANNESBURG 7/5 — Verj-
andi þrettán manna af afrískum
stofni sem komu fyrir rétt í dag,
ákærðir fyrir íkveikjur, lýsti
því yfir að lögreglan hefði beitt
pyndingum til að fá þá til að
gefa upplýsingar.
Þeim er haldið föngnum við
hryllilegar aðstæður og fá ekki
að yfirgefa fangakiefana. Þeir
fá aldrei að sjá dagsljósið, sagði
hann.
Mennimir þrettán eru hluti af
hópi 37 fanga sem allir eru sagð-
ir vera félagar í afrísku and-
spymuhreyfingunni POQO sem
er bönnuð.
Enn hætta á stríði Haiti og
Dóminíkanska lýðveldisins
WASHINGTON 7/5. — Bandaríkjastjórn hefur opinber-
lega varað við stríðshættunni á Karabíska hafinu og und-
irstribað að ástandið milli Haiti og Dóminíkanska lýðveld-
isins fari síversnandi. Oryggisráð Sameinuðu þjóðanna var
kallað saman til fundar í kvöld í aðalstöðvunum í New
York til að ræða kæru Haiti um að Dóminíbanska lýðveldið
hafi hótað innrás, sem sé ógnun við alþjóðafrið og öryggi.
I dag ákvað bandaríkjastjóm
að flytja heim frá Haiti 1500
bandaríska borgara, sem þar
dveljast, vegna hættuástandsins í
landinu. Fjölskyldur bandarískra
sendiráðsmanna og starfslið hers-
ins — alls 220 manns — hafa
fengið skipun um að hverfa á
brott og aðrir bandarískir borg-
arar em hvattir til að fara heim
þegar í stað. Verður komið af
stað loftbrú strax á morgun til
að flytja fólkið til Bandaríkj-
VinnuskóH Reykjavíkur
Vinnuskóli Reykja.víkur tekur til starfa um mán-
aðarmótin maí — júní og starfar tdl mánaða-
móta ágúst - september.
í skólann verða teknir unglingar, sem hér seg-
ir: Drengir 12—15 ára incl., og stúlkur 14—15
ára 'ncl., miðað við 15. júlí n.k.
Einnig geta sótt um skólavist drengir, sem
verða 13 ára og stúlkur, sem verða 14 ára,
fyrir n.k. áramót. Umsækjendur á þeim aldri
verða þó því aðeins teknir í skólann, að nem-
endafjöldi og aörar ástæður leyfi. Umsóknar-
eyðublöð fást í Rá.ðningarstofu Reykjavíkurborg-
ar Hafnarbúðiim v/Tiyggvagötu, og sé umsókn-
um skilað þangað fyrir 20. maí n.k.
RÁÐNINGARSKRIFSTOFA
REYKJAVÍKURBORGAR.
anna. Heill floti bandarískra far-
þegaflugvéla verður í stöðugum
ferðum milli höfuðborgar Haitis,
Port-au-Prince og Miami í Flor-
ida.
Kæra Haiti til öryggisráðsins
var send þegar Dóminíkanska
lýðveldið sendi aukið herlið til
landamæranna. Formaðurinn í
ráði Sambands Ameríkuríkjanna,
Gonzalo Facio. hefur skorað á
bæði löndin að forðast að beita
valdi. Ráðið sat á tveggja tima
fundi í gærkvöld án þess að
komizt yrði að samkomulagi um,
hvað gera skyldi í deilunni.
Eins og sagt var frá í frétt-
um í gær, ríkir nú alger ógnar-
öld á Haiti, þar sem Duvalier
einræðisherra ræður ríkjum og
lætur hermenn sína skjóta fólk
niður á götum úti og pynda
fanga á hinn hryllilegasta hátt.
Deila Dóminikanska lýðveldis-
ins og Haiti reis vegna þess að
haitískar lögreglusveitir réðust
inn í sendiráð Dóminikanska lýð-
veldisins í Port-au-Prince og
handtóku þar flóttamenn sem
leitað höfðu hælis í sendiráðinu.
Mótmælti forseti Dóminikanska
lýðvéldisins, Juan Bosch, þessu
þegar og krafðist þess að mönn-
unum yrði sleppt úr haldi og
j leyft að fara úr landi. Hann
í krafðist þess einnig að flótta-
j mönnum sem hefðust við í öðr-
um erlendum sendiráðum yrði
I leyft að fara úr landi.
Samið í Vestur-Þýzkalandi
5% launahækkun
málmverkamanna
STUTTGART 7/5. — í bvöld
aflýstu vinnuveitendur í
fylbinu Baden-Wurtenberg
verkbanninu í málmiðnaðin-
um þar sem aðilar í vinnu-
deilunni komu sér saman um
málamiðlun aðfaranótt
þriðjudagsins. Verkbannið
sem náði fil meira en 300
þús. verkamanna, var hefnd-
araðgerð vinnuveitenda vegna
verkfalls 100 þúsund málm-
iðnaðarmanna til stuðnings
kröfunum um hærri laun.
Hluti
málmiðnaðarf yrirtæk j -
LEIGUBIFREIÐASTJÓRAR
Höfum nú aftur fyrrliggjandi hina afarvinsælu
TAXI SPECIAL
HJOLBARÐA
HJÓLBARÐINN h.F. Laugavegi 178. — Sími 35260.
anna í Baden-Wurtenberg mun
taka aftur til starfa þegar á
morgun, en önnur þurfa meiri
tíma til stefnu áður en aftur er
hægt að hefja framleiðsluna.
Eftir hádegi í dag samþykkti
stjóm sambands málmiðhaðar-
manna málamiðlunarlausnina
sem fulltrúar deiluaðila komu
sér saman um eftir nærri því
tólf tíma erfiðan sáttafund.
Samþykkt var að málamiðlunar-
menn fengju 5% launahækkun
frá og með 1. apríl og tvö pró-
sent í viðbót frá 1. apríl næsta
ár. Samningurinn sem gildir í 18
mánuði mun því væntanlega
binda endi á verkfallið og verk-
bannið sem saman hafa náð til
hátt á fimmta þúsund manns í
fylkinu Baden-Wurtenberg þar
sem launadeilumar hófust 29. ap-
ríl.
Eftir er að leggja málamiðlun-
arlausnina fyrir sérstakar samn-
inganefndir beggja aðila í hér-
aðinu, en reiknað er með að hún
verði einnig samþykkt af þeim.
Stjóm vinnuveitendasambands-
ins hefur eins og stjóm málm-
iðnaðarmannasambandsins sam-
þykkt málamiðlunina og ráð-
leggur félögum vinnuveitenda í
fylkinu að ganga að henni.
Upphafleg krafa málmiðnaðar-
verkamanna var 8% launahækk-
un, en tilboð vinnuveitenda var
í upphafi 1%.
Iðnaðarmálastofnun Vestur-
Þýzkalands tilkynnti í dag að
lausnin mundi kosta málmiðnað-
inn 1.4 milljarð marka á árinu.
Ctgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sóslalistaflokk-
iirinn —
Bitstjórar: ívar H. Jónsson, Magnús Kjartansson, Sicorft*
ur Guðmimdsson (áb)
Fréttariistjórar: Jón Bjamason, Sigurður V. Friðþj&fsson.
Ritstjórn auglýsingar. prentsmiðja: SkólavörOust. 19.
Simi 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 63 á mánuðí.
Mæiikvarðar
J^ínurit það, sem Þjóðviljinn bir'ti síðast liðinn
sunnudag yfir kaupmátt tímakaups Dagsbrún-
armanna virðist hafa komið eit'thvað óþægilega
við taugar Alþýðuflokksins. Og þess vegna rýkur
Alþýðublaðið upp í gær og segir, að það sé „vissu-
lega fráleitt að nota breýtingar á kaupmætti
lægsta taxta Dagsbrúnar sem mælikvarða á breyt-
ingar á kjörum launþega almennt“. Og ástæðan
fyrir því að kaupmáttur launanna er ekki nothæf-
ur lengur sem mælikvarði á kjör launþega, er ein-
faldlega sú að sögn Alþýðublaðsins, að Gylfi Þ.
Gíslason fann upp annan og miklu betri mæli-
kvarða á alþingi í vetur. Sá mælikvarði er fólginn
í því, að taka meðalárstekjur nokkurra stétta og
segja, að upphæðin í krónutölu sé hin sama og
kaupmáttur launanna.
Jjessi nýja hagspeki ráðh'errans gaf líka mjög góða
raun samkvæm't hans eigin útreikningum. Frá
því á árinu 1958 hafði kaupmátturinn aukizt um
hvorki meira né minna en 10% og þessa speki
tyggur Alþýðublaðið upp í gær alls hugar fegið!
Ekki skal neinum getum að því lei't't, hvaða hvatir
liggja á bak yið þá augljósu fölsun á hugtakinu
kaupmát'fur, sem felst í þessu. Það er sem sé
ekki lengur miðað við kaupmátt krónunnar held-
ur krónufjöldans, sem launastéttimar bera úr být-
um. Og í ákafa sínum virðist ráðherrann og mál-
gagn hans með öllu hafa gleymf því viðlagi, sem
viðreisnarliðið hefur sungið í hvert skip'ti, sem
launastéttirnar hafa farið fram á bætt kjör. Þá
hefur svo sannarlega ekki staðið á söngnum: Það
er kaupmátturinn en ekki krónufalan sem máli
skiptir. Á þetta hafa launþegasamtökin einnig lagf
hina mestu áherzlu í bará'ttu sinni fyrir bættum
kjömm, þótt þau hafi jafnan neyðzt til þess að
fara inn á kauphækkunarleiðina, þegar stjórnar-
völdin hafa lokað öllum öðrum leiðum.
JJagræðing Gylfa Þ. Gíslasonar á hugtökum og
tölum nær ekki að hrekja þá staðreynd, sem
vinnandi stéttir finna svo hastarlega fyrir í hvert
skipti, sem þær brey'ta launum sínum í lífsnauð-
synjar. Gylfi Þ. Gíslason er líka þekkfur fyrir að
hafa fundið upp fleiri mælikvarða á viðreisnar-
kjörin en þann sem Alþýðublaðið vitnar til í gær.
í útvarpsumræðum frá alþingi nýlega brá hann
sér þannig í húsmóðurlíki til að lofa og prísa kaup-
máttinn undir viðreisn, en árangurinn varð ein-
ungis almennur hlátur. Og jafnvel þótt ráðherr-
ann gengi næst fram í gerfi pelabarns og reyndi
að hjala sem blíðlegast um ágæfi viðreisnarinnar,
myndi enginn trúa honum lengur. Svo mjög hef-
ur nú Alþýðuflokkurinn skipt um hlutverk frá
því sem áður var, að þegar þessi ráðherra gengur
fram ’til þess að „sanna“ batnandi lífskjör, þá er
það öruggur mælikvarði þess, að lífskjörin hafi
versnað. Og stjórnarflokkarnir óftast þann dóm,
sem þjóðin muni fella í samræmi við þá staðreynd
í komandi kosningum. — b.