Þjóðviljinn - 17.05.1963, Blaðsíða 8

3 SÍÐA
ÞIÓÐVILJINN
Föstudagurinn 17. mai 1963
Nýjar flíkur á
börnin úr gamalli
peysu af mömmu
Allir vita að hægt er að
nýta gamlar, handprjónaðar
peysur, sem orðnar eru of litl-
ar, með því að rekja þær upp
og prjóna afiur úr garninu.
En það er líka hægt að fá fal-
leg föt á bcrmn úr gömlum
vélpiiónuðum fullorðinspeys-
um, sem eru líti'Ö slitnar, en
ekki notaðar lengur, t.d. aí
því að þær hafa hlaupið eða
aflagazt í þvotti eða einfald-
lega vegna þess að sniðið á
þeim er eicki lengur í tízku.
Bezt er að klippa gömlu
peysurnar sundur á saumun-
um og klippa burt stykki sem
eru þæfð eða dálítið slitin,
pressa síðan heilu stykkin og
sniða þau eftir pappírssniðum
sem ’oúin eru til fyrst. Reikna
þarf með % cm saumfari.
Flíkurnar eru síðan saumaðar
sam;:.n eins og verið væri að
sauma úr ofnu efni, en gæta
þarf þess að ganga mjög vel
frá saumum. Gengið er frá
hálsmáli og ermum með því áð
sauma á kantana ræmur úr
prjónaefninu, þaninig að rétta
snúi móti réttu — saumfarið
á að vera 14 cm —, snúa síð-
an við og tylla niður að inn-
anverðu. Einnig er snoturt að
nota allskonar bönd til að
ganiga frá með og þá jafn-
jafnframt til skrauts.
Á teikningunni sést hvernig
hægt er að fá laglegar
krakkaflíkur úr gömlum full-
orðinspeysum. Efst er erma-
laus peysa með breiöu ullar-
bandi í öðrum lit í hálsmáli
og mitti. Drengurinn er í
prjónablússu í rússneskum stíl,
og er hún skreytt útsaumuð-
um böndum, sem fást í verzl-
unum. Stutterma jakkimn á
stelpunni við hliðina er lífgað-
ur upp með hvítum brydding-
um, kraga og slaufu úr tafti,
og á kjólnum á þeirri litlu er
Mjólk í kaffið dregur
ekki úr óhrifum þess
Til skamms tíma hefur það
verið haft fyrir satt að mjólk
sem blandað væri í kaffi drægi
úr koffein-áhrifum þess. Þýzki
lyfjafræðingurinn Starkenstein
taldi sig hafa fengið sannanir
fyrir þessu fyrir þremur ára-
tugum eða svo. Nú hefur landi
hans, lífefnafræðingurinn K.
Neumann, dósent við háskólann
Ættarnöfnin
framleidd í vél
1 Svíþjóð verður hægt áð
fá nóg af fínum, nýjum ætt-
amöfnum í framtíðinni og er
það að þakka vél sem nýlega
var tekin í notkun á aðal-
skrifstofu ættarnafnanefndai'
sænska rikisins. Vélin er raf-
eindaheili og hefur hann þeg-
ar fundð upp milli 800.000 og
900.000 ný nöfn, segir sænska
fréttastofan, og mun nú ætf-
amafnanefndin vinna úr til-
lögum hans um 50 þúsund
nöfn til að skreyta dyraskilti
og simaskrár.
Það sem afgangs verður eft-
ir fyrstu flokkun, verður
gejrmt í sex ár, og verður þ:’
gefinni út nýr listi með nöfr.
um sem fólk getur tekið séí
þegar fimmtíu þúsundin ei-
uppurin.
Lögunum um ættarnöfn i
Svíþjóð var nýlega breytt
þannig að þau eru miklu
rýmri en áður var og geta nú
flestir sem vilja tekið sér ný
nöfn. Er þetta gert vegnr
þess að sum nöfn, einkum þan
sem enda á -son, eru o'röin
svo aJgeng, að til vandræð->
horfir. Sviþjóð er fyrst«
landið þar sem skipuð hefu
verið sérstök nefnd til að búr
til ættamöfn.
í Köln, athugað þessa kenn-
ingu nánar og komizt að þeirri
niðurstöðu að hún sé alröng.
Hann gaf rottum stóra
skammta af koffeini, uppleystu
í vatni. Sumir skammtarnir
voru blandaðir mjólk, aðrir
ekki. I fjölda tilrauna varð
niðurstaðan sú að jafnan dóu
jafnmörg tilraunadýranna hvort
sem þau höfðu neytt skammta
með mjólk eða ekki. Hefðu
rottumar hins vegar verið
sveltar fyrir tilraunina, kom
í ljós að mjólkin jók fremur
en hjtt á eiturverkanir koff-
einsins.
Þetta kemur reyndar heim
við það sem „kaffikerlingarnar"
hafa haldið fram: að þær ættu
erfitt með svefn ef þær drykkju
rjómakaffi undir háttinn.
snúra úr gamí í öðrum lit
dregin í mittið og settir dúsk-
ar á endana.
Ekki fingurna
í brauðristina!
Eftir rannsókn á rafmagns-
brauðristum segir brezka
neytendablaðið Consumer
Bulletin að eftirfarandi eigin-
leikar ristarinmar séu mikil-
vægastir:
Að brauðið ristist jafnt
allsstaðar.
1 tegundum sem þeyta
brauðinu upp eftir ristun eiga
jafnvel smástykki að koma
sjálfkrafa svo hátt að auð-
velt sé að góma þau.
Stillingin úr ,,ljósu“ í
„dö‘kkt“ verður að vera auð-
veld.
Handföng og takkar mega
ekki hitnia.
Stundum hætir mjög nýju
brauði til að festast í þráðum
ristarinnar, og verður flestum
þá fyrst fyrir að losa það með
fingninum, en það ætti eng-
inn að gera fyrr en straum-
urinn hefur verið rofinn, segir
Consumer Bulletin, þar sem
þræðirnir geta leitt.
☆ ☆ ☆
Raunhæf eðlisfræiikennsla
Oft er um það rætt að kennsla
í eðlisfræði, náttúrufræði og
fleiri skyldum fögum sé ekki
nógu raunhæf, nemendur læra
hlutina aðeins á bók, en kynn-
ast þeim aldrei í reynd. Ekki
þurfa þær að kvarta yfir slíku,
stúlkurnar á myndinni, sem
ganga í gagnfræðaskóla í Walk-
den í Englandi, þar sem eðlis-
fræðitímarnir hafa verið helg-
aðir starfi fyrir heyrnarleys-
ingja. Meðal þess sem stúlk-
urnar hafa búið til eru dyra-
bjalla og vekjaraklukka fyrir
þá sem ekkj heyra. Klukk-
una liafa þær tengt við raf-
magnshárþurrku, sem er látin
hanga yfir höfðalaginu á rúmi
þess sem á að vekja. 1 stað
hringingar blæs þurrkan lofti
framan í hann. Hér sjást stúlk-
urnar sýna uppfinningu sína í
aðalstöðvum heyrnarhjálpar-
innar í Manchcstcr.
Háu hælarnir alls
ekki hættulegir
Áratugum saman hafa
konur í hælaháum skóm
orðið að þola krepptar tær,
eymsli í vöðvum, and-
styggileg hljóð á gangstétt-
um og ámæli fótasérfræð-
inga. Nærri því allir hafa
viðurkennt þá staðreynd að
háir hælar séu óhollur
hégómi.
En nærri því allir hafa á
löngu að standa, eftir þvi sem
fjórir lífeðlisfræðingar við
Massachusetts Springfield
College í Bandaríkjunum
segja að lokinni rannsókn í
þessu efni. Þeir halda því
fram, þvert á móti því sem
áður hefur verið álitið, að há-
ir hælar séu einmitt heilsu-
samlegir.
Vísindamennirnár rannsök-
uðu um fjögurra mánaða
skeið 25 stúlkur sem gengu
og hlupu í háhæluðum skóm.
Vöðvar fóta og fótleggja voru
mældir með sérstöku mæli-
tæki, sem nefnist gomiometer.
Niðurstaða rannsó'knarinnar
var, að sá grunur fótasérfræð-
inga, að háir hælar valdi hné-
bogmun, sem aftur hafi ó-
heppileg áhrif á mjóhrygginn,
sé ekki á rökum reistur.
Hvað fótunum viðkemur,
reyndist hvelfing iljanna auk-
ast um 10% þegar stúlkurnar
voru í háhæluðum skóm.
Munu því v'isindamennimir
Goniometer á fæti og legg.
næst snúa sér að því hvort
háir hælar myndu ekki reyro-
ast góð lækning við ilsigi
í karlmönnum lika. Kannski
við byrjum á kúrekunum,
segja þeir, stígvélin þeirra eru
háhæluð.
Ekkert kemur í sfaðín’
fyrir móðurmjólkina
Frá Brúðulandí.
Nýlega var haldinn í ýmsum Evrópulöndum farandsýning á jap-
önskum brúðum. Á sýmingunni voru 11 brúður sem sýndu öll stig
japanskrar menningar og sjást hér á myndlnni, sem tekin var í Danmörku, tvær brúðanna á
sýningunni. Sjálfsagt myndi mörg hnátan þiggja þær, þessas.
Athugun sem gerð hefur ver-
ið í enska háskólanum Nott-
ingham leiddi í ljós að aðeins
tíunda hver ung móðir hefur
bam sitt á brjósti í sex mán-
uði, en það var áður fyrr tal-
inn ósköp hæfilegur tími. Nú
hefur helmingur ungra mæðra
börnin á brjósti aðeins í f.iór-
ar vikur, en hinar í enr
skemmri tíma.
Tveir sálfræðingar sem tó!
þátt í athuguninni bykjast hal
komizt að raun um að það s
orðið tízkuatriði að venja barn
snemma a£ brjósti, Hitt getur
h'ka haft nokkur áhrif að aukin
velmegun gerir ýmsum mæðr-
um kleift að kaupa sérstaklega
„bætta“ mjólk, sem á að jafn-
ast á við móðurmjólkina.
En læknar hverfa ekki frá
sinni gömlu kenningu: Móður-
mjólkin er auðlind sem bamið
nýtur góðs af alla ævina. Með
lenni berast baminu ýms vam-
refni gegn, sjúkdómum sem
i.yndazt hafa í líkama móður-
mar og verja bau þannig fyr-
r þeim. Ekkert kemur í stað
móðurmjólkuriimar.