Þjóðviljinn - 22.05.1963, Blaðsíða 5

Miðvíkudagurmn 22. maS 1963
HðBviLinra
SIBA E
Eins og frá var sagf hér í blaðinu í gær urðu allmörg umferðarslys um síðustu helgi þótt meiðsli
yrðu ekki teljandi á mönnum. Eitt slysið var rétt austan við Skíðaskálann í Hvcradölum. Fólks-
biðreið sem var að koma að austan Ienti út í Iausamöl á vegarbeygjunni er ökumaðurinn var að
hleypa öðrum bíl framúr. Missti hann við það vald á bifreiðinni og valt hún út af veginum og
skcmmdist mikið eins og myndin sýnir Bifreiðin var svo til ný. — (Ljósm. Þ. H.).
VALT HJÁ SKÍÐASKÁLANUM
Ráð til að tryggja vinstri
stefnu eftir kosningarnar
Rætt við Guðmund Sigurðsson for-
mann Verkalýðsfélags Borgarness
„Það er aðeins eitt ráð fyrir vinstri Framsókn-
armenn til þess að tryggja það, að Framsóknar-
flokkurinn fylgi fram vinstri stefnu eftir kosn-
ingar, en taki ekki upp hægri stefnu í aftur-
haldsstjórn með íhaldinu, og það er að kjósa
Alþýðubandalagið og gera það nægilega sterkt“.
—• Er ekki Borgarnes alltaf
að vaxa? spyrjum við Guð-
mynd Sigurðsson formann
Verkalýðsfélagsins í Borgar-
nesi.
— Jú, en Borgames vex á-
káflega hægt.
— Hvernig er með atvinnu
og. afkomu verkamanna hér,
hvaða atvinnu er hér einkum
um að ræða?
1— Atvinnan er einkum í
sambandi við verzlunina. aðal-
lega kaupfélagið, mjólkur-
vinnsluna, bíiaviðgerðir — og
svo byggingarvinna á sumrin.
Árin 1957—1959 var tölu-
vert mikil vinna hér við bygg-
ingar, því að byggingar höfðu
þá legið svo lengi niðri, en
eftir að viðreisn hófst tók að
mestu fyrjr byggingar aftur,
þangað til' í sumar að byrjað
var á nokkrum húsum.
— Er þá fjárhágur manna
að batna aftur?
— Nei, en það kemur allt-
af aftur að því að óhjákvæmi-
legt er að byggja vegna eðli-
legrar fólksfjölgunar. — hitt
er svo annað mál, hvemig
gengur að kljúfa þær fram-
kvæmdir. Annars hefur at-
vinna verið með betra móti í
vetur. Héðan fer alltaf margt
fólk á vetrum til vinnu ann-
arsstaðar, en það var með
minna móti í vetur.
— Er það ekki voittur þess
að tekjur manna hafi aukizt
hér og afkoman sé góð?
— Hér í Borgamesi er ekki
míkið um eftirvinnu verka-
manna. Hér geta menn ekki
hækkað tekjur sínar með löng-
um vinnutíma eins og í sjáv-
arþorpunum. Og það er vjtað
mál að menn lifa ekki sóma-
samlegu lífi af kaupi fyrir 8
stunda vinnudag. Um það eru
allir sammála.
— En eru menn ekki líka
sammála, um það. að vinnu-
dagurinn eigi helzt ekki að
vera lengri?
— Ju, en söluskattur, gífur-
legar verðhækkanir og vaxta-
okur, í einu orði sagt óðadýr-
tíð hefur gert það að verkum
. ^ð, ^ekjur,, ypjtk^rpanoft. fy.rjr 8
stunda vinnudag hrðkkva alls
ekki fyrir sómasamlegu lifi
verkamannafjölskyldu. Verð-
lag á öllum nauðsynjum hef-
ur hækkað svo gífurlega síð-
ustu árin. að þær litlu kaup-
hækkanir sem hafa orðið,
hrökkva ekki til að vega upp
á móti aukningu dýrtíðarinn-
ar enda hafa þær alltaf verið
teknar af verkamönnum aftur.
og meira til. með síhækkuðu
vöruverði.
Hér í Borgarnesi hafa menn
lágar tekjur vegna þess að
vinnutíminn er ekki langur
eins og i útgerðarbæjunum.
En langur vinnutími er ekki
lausnin á því vandamáli að
láta launin nægja fyrir út-
gjöldunum. Hinn langi vinnu-
timi rænir einmitt lífsham-
ingju manna, sviptir þá öllum
tækifærum til félagslífs, hvíld-
ar og tómstunda með fjöl-
skyldu sinni og slítur þeim
fyrir aldur fram.
Verkalýðssamtökin þurfa
þvi hvarvetna að vinna vel að
því að kippa þessu í lag sem
fyrst og hækka kaupið svo
mikið, að hægt sé að lifa
sæmilegu lífi fyrir 8 stunda
vinnu.
Engin ríkisstjórn hefur
gert eins þjösnalegar ráð-
stafanir ejns og sú er nú
fer með völd, til þess ekki
aðeins að taka hverja kaup-
hækkun af verkamönnum
aftur, hcldur miklu meira.
svo kjörin hafa farið sí-
„ versnandi al’an valdatima
hennar. Hún hóf feril sinn
með því að lögbjóða kaup-
lækkun árið 1959, hefur
síðan framkvæmt tvær
gengislækkanir og hefur.
með þvi að afnema visitölu-
greiðslu á kaup lagt allar
verðhækkanir á bök laun-
þeganna.
Afkoma verkamanna hefur
ekki versnað vegna þess að
þeir hafi verið atvinnulausir
eða að atvinnuvegirnir hafi
brugðizt. Þvert á móti. Kjörin
hafa versnað vegna beinna að-
gerða stjórnarvaldanna. þeirr-
ar viðreisnarstefnu ríkisstjórn-
arinnar að auka gróðamögu-
leika hinna ríku- meir en
nokkru sinni og þyngja álögur
á verkamönnum og launþeg-
um meir en nokkru sinni fyrr.
Þess vegna heiti ég á allt
vinnandi fólk að leggja nú
frain lið sitt tii þess að
horfið verði frá þessari ó-
heil'astefnu og það verður
1 bezt gett með þvi að fylkja
sér um Alþýðubandalagið í
þessum kosningum.
— En nú segist Framsókn
einnig vera á móti þessari
stefnu.
— Já, en það ér nú svona
með Framsóknina að róttækn-
in hannar endist venjulega
ekki lengi þar til hún verð-
ur íhaldssöm aftur. Ég man
eftir henni í gamla daga, hún
var ekki alltaf róttæk þá.
Þetta eru ekki fyrstu kosning-
arnar, sem hún þykist vera
róttæk.
Framsókn hefur fyrr sagt
aillri fjárplógsstarfsemi
stríð á hendur — og efnd-
irnar eftir kosningar orðið
þveröfugar við það sem hún
lofaði fyrir kosningar. —
Róttækni hennar nú gæti
fljótlega hjaðnað eftir kosn-
ingarnar.
Við, sem munum aftur í
tímann vitum vel, að hún hef-
ur talað róttækt fyrir kosn-
ingar, — en myndað helminga-
skiptaafturhaldsstjórn með i-
haldinu eftir kosningar. Vegna
þessarar reynslu af Framsókn
er henni ekki treygtandi til
að fylgja vinstri stefnu eftir
kosningar, nema því aðeins að
fylgi Alþýðubandalagsins auk-
ist verulega
Þess vegna er það eina
ráð vinstri manna, og þá
sérstaklega vinstri Fram-
sóknarmanna, sem vjlja að
flokkur þeirra fylgi fram
vinstri stefnu eftir kosn-
ingarnar, en taki ekki upp
hægri stefnu í afturhalds-
stjörn með íhaldinu, og það
er að kjósa Alþýðubanda-
lagið og gera það nægilega
sterkt.
J.B.
44 raunvísindastyrkir að
upphæð 2,2 milljónir kr.
Lokið er úthlutun styrkja
ársins 1963 úr-Raunvísindadeild
Vísindasjóðs. Þetta er sjötta út-
hlutun frá stofnun sjóðsins.
Deildarstjórn annast úthlutun
og er skipuð til fjögurra ára í
senn. Þessir menn skipa nú
stjórn Raunvísindadeildar:
Dr. Sigurður Þórarinsson for-
maður, Sigurkarl Stefánsson,
yfirkennari, varaformaður, pró-
fessor Davið DaVíðsson, dr.
Gunnar Böðvarsson, prófessor
Ueifur Ásgeirsson og dr. Sturla
Friðriksson.
Sigurður Þórarinsson er í
fyrirlestraför um Bandaríkin
ög gat þvi eigi tekið þátt i störf-
um að þessu sinni, en Sigurkarl
Stefánsson skipaði sæti hans.
Árlegt framlag til Vísindasjóðs
var við stofnun hans 800 þús.
kr., en var aukið mjög með lög-
um um Seðlabankann og er nú
rúmlega 3.5 millj. kr. Eftir-
spumin eftir vísindastyrkjum
hefur einnig vaxið mjög ört
og er sýnilegt að sjóðurinn þarf
að vaxa jafnt og þétt, ef hann
á að fylgjast með vaxandi vís-
índaáhuga og vísindaþörf lands-
manna. Að þessu sinni bárust
deildarstjóm 56 umsóknir, sum-
ar margþættar, og var beðið
um rúmlega 4 millj. kr. til vís-
indarannsókna Veittir voru 44
styrkir að upphæð samtals 2.2
millj. kr.
Styrkjunum má skipta í 3
aðalflokka.
Stærsti flokkurinn er dvalar-
styrkir til visindalegs sémáms
og rannsókna. Styrkirnir eru
ætlaðir ungum vísindamönnum.
er lokið hafa háskólaprófi. Að
þessu sinni voru veittir 18 slíkir
styrkir, að upphæð 30 til 100
þús. kr. hver, samtals 935 þús.
kr. Níu voru veittir í læknis-
fræði, 4 í stærðfræði og eðlis-
fræði, 2 i jarðskjálftafræði,
2 i náttúrufræði og 1 í búvis-
indum. Allir þessir stýrkir eru
notaðir erlendis.
Annar flokkurinn er styrkir
til félaga og stofnana. Eru styrk-
ir þessir ætlaðir til einstakra
rannsóknarverkefna og tækja-
kaupa í sambandi við starfsemi,
Kveðja til
Guðmundar
Guðjónssonar
Ljótunnarstöðum
Hver gengur heilli
úr hávaða
lífsins, en ljúfur
lítill drengur.
Sá er á sólvangi,
situr, er myrkir
skuggar skipast
um skarðan mána.
Veitul er vonin
á vegleiðum
bamsins, því bjartir
blikv'ængir,
söngs og sólskins
svífa um hjarta.
Æ á sá yndi
sem engan grætir.
Flytjast úr fjarlægð
fagrar óskir,
vísi þær veginn
til vonarlanda.
Þar bíður þroski
þeirra, sem eiga
gæfu og gleði
góðra manna.
Ingólfur Jónsson
frá Prestsbakka.
er sjóðurinn styrkir.
Veittir voru 13 slíkir styrkir.
822 þús. kr. samtals.
Þriðji flokkurinn er styrkir
til einstaklinga, til einstakra
ransóknarverkefna, sem unnið
er að hérlendis eða erlendis.
I þessum flokki voru einnig
veittir 13 styrkir, 516 þús. kr.
samtals. Tveir útlendingar eru
í hópi styrkþega að þessu sinni:
Brezkur jarðfræðingur, dr.
Georg Walker, er nú hlýbur
styrk í þriðja sinn til rann-
sókna sjnna á Austfj.blágrýt-
inu, og júgóslav.neskur náttúru-
fræðingur, dr. Ivka Munda,
sem ætlar að athuga þörunga
við suðurströnd íslands. .
Seytján styrkir voru veittir
í læknisfræði og er það mesti
fjöldi styrkja til einnar vísinda-
greinar. Hæsti styrkur að þessu
sinni nam 250 þús. kr. og er
það jafnframt hæsti styrkur,
er veittur hefur verið úr sjóðn-
um frá upphafi. Þessi styrkur
er veittur til norðurljósarann-
sókna undir stjórn dr. Þorsteins
Sæmundssonar, stjömufræð-
ings. Norðurljósarannsóknimar
eru hugsaðar sem þáttur í al-
þjóðarannsóknum, en um næstu
áramót hefst alþjóðlegt rann-
sóknatímabil. svonefnt sól-
kyrrðarár, og er eitt af við-
fangsefnunum einmitt norður-
ljósarannsóknir. Heildarkostn-
aður íslenzku norðurljósarann-
sóknanna er áætlaður um 1
millj. kr., en gert ráð fyrir að
fá stuðning til þeirra annars-
staðar að, m.a. tæki fyrir um
0.5 millj. kr. erlendis frá.
Hér fer á eftir skrá um veitta
styrki við sjöttu úthlutun Raun-
vísindadeildar.
I. dvalarstyrkir til visindalegs
sérnáms og rannsókna.
Eitt hundrað þúsund krónur
hlutu tveir umsækjendur:
Baldur Elíasson, verkfræðing-
ur. til sémáms og rannsókna á
útbreiðslu rafsegulaldna, eink-
um hátíðnisaldna, og hagnýtri
notkun þeirra (í Sviss).
Haukur Kristinsson, efna-
verkfræðingur, til sémáms og
rannsókna í eðlisfræðilegri
efnafræði (í Þýzkalandi)
Sextiu þúsund krónur hlutu
fimm nmsækjendur:
Einar Vigfússon. fiL lic. til
framhalds rannsókna sinna á
frjóvgun æðri plantna og dýra
(í Svfþjóð)
Guðmundur Guðmundsson,
verkfræðlngur, til náms i stók-
astiskum prócessum (í Eng-
landi).
Gunnar Ölafsson, búfræð-
ingur, til rannsókna á meltan-
leika fóðurs (í Englandi).
Ragnar Stefánsson. fil. kand..
til náms i jarðskjálftafræði
(í Svíþjóð).
Valdimar K. Jónsson, verk-
fræðingur, til þess að Ijúka
námi sínu i eðlisfræði og hag-
nýtri stærðfræði (í Bandaríkj.).
Fjörutíu og fimm þúsund kr.
hlutu sjö umsækjendur:
Hrafn Tulinius, læknir, til
rannsókna í meinafræði
(í Bandarikjunum).
Jónas Hallgrimsson, læknir
til rannsókna á kalkmyndun i
hjartalokum (í Bandaríkjunum).
Júlíus Sólnes, verkfræðingur.
vegna dvalar í Japan við nám
í byggingatækni á jarðskjálfta-
svæðum.
Ólafur Hallgrímsson, læknir.
til rannsókna á Meniéres sjúk-
dómi (í Þýskalandi).
Sigrún Guðjónsdóttir, fil.
kand. til náms og rannsókna i
lífeðlisfræði plantna (í Sviþjóð)
Sigurður Þ. Guðmundsson,
læknir, til rannsókna á kalk-
efnaskiptum likamans (í Banda-
ríkjunum).
Sæmundur Kjartansson.lækn
ir. til rannsókna á eggjahvítu-
efnum i blóði í sambandi við
húðsjúkdóma (í Bandaríkjun-
um).
Þjátíu þúsund krónur hlutu
fjórir umsækjendur:
Guðmundur Georgsson, lækn-
ir, til náms og rannsókna í
meinafræði (í Þýskalandi).
Guðmundur Pétursson,
læknir, til meinfrumurann-
læknir, til meinafrumurann-
sókna (í Bandaríkjunum).
Þorgeir Þorgeirsson, lækn-
ir, til náms og rannsókna í
meinafræði (í Israel).
Þorkell Jóhannesson, lækn-
ir, til framhaldsrannsókna í
farmakologi (í Danmörku).
II. STYRKIR TIL STOFN-
ANA OG FÉLAGA
Til tækjakaupa og rannsókn-
arverkefna.
Atvinnudeild Háskólans,
Búnaðardeild. Hálft andvirði
tækis til frærannsókna (Labora-
tory Cleaning Plant) 64.000.—kr.
Sama stofnun til framhalds
grundvallarathugana á nytja-
gróðri og ræktunarsklyrðum
á hálendi íslands. 50.000.— kr.
Atvinnudeild Háskólans, Iðn-
aðardeild (í samvinnu við Nátt-
úrugripasafn) til jarðfræðirann-
sókna í Dyngjufjöllum vegna
síðasta öskjugoss. 50.000.—kr.
Bændaskólinn á Hvanneyri
til fóðurrannsókna. 50.000.—kr.
Eðlisfræðistofnun Háskólans
til undirbúnings nýrrar mæl-
ingaaðferðar til aldursákvarð-
ana á íslenzku bergi. 10.000 — k.r
Sama stofnun til norður-
ljósarannsókna undir stjóm
dr. Þorsteins Sæmundssonar.
250.000.—kr
Islenzka stærðfræðifélagið
vegna kostnaðar við að senda
sérfræðing utan til að kynna
sér viðhald og smíði rafreikna.
40.000,—kr.
Jöklarannsóknafélag Islands
'til þess að fylgjast með magni
af brennisteinssamböndum í
jökulvatni undan Mýrdals- og
Skeiðarárjöklum. 18.000. — kr.
Sama félag vegna veðurat-
hugana og leysingamælinga á
Tungnárjökli 30.000. — kr.
Landsspítalinn, lyfja og bama-
deild vegna kostnaðar við rann-
sókn á meðfæddum hjarta-
sjúkdómum 50.000. — kr.
Landspítalinn, rannsókna-
deild í meinafræði. Til þriggja
rannsóknaverkefna: 75.000.—kr.
1) nýmarannsóknir.
2) rannsóknir á magni og
dreifingu vefjavatns.
3) rannsóknir á áhrifum ým-
issa þarategunda á kopamýt-
inguí þörmum.
Náttúrugripasafn, dýrafræði-
deild, vegna þátttöku í brezk-
íslenskum rannsóknum á grá-
gæsum. 30.000.—kr.
Sáfnritið ZOOLOGY O.F
ICELAND, vegna undirbúnings
að veðurfarshefti ritsins, úr-
vinnslu tölfræðilegra gagna
og gerð línurita og korta.
15.000—kr
III. VERKEFNASTYRKIR
Til einstaklinga.
Eggert Jóhannsson. yfirlæknir
til rannsókna á haptoglobin og
transferrinvariöntum og öðrum
proteinavariöntum i blóði
íslendinga. 25.000.—kr.
Elsa G Vilmundardóttir, fiL
kand., til jarðfræðirannsókna á
Tungnáröræfum. 30.000.—kr.
Gunnlaugur Snædal, læknir,
til þess að Ijúka rannsóknum
sinum á krabbameini í brjósti.
80.000.—kr.
Helgi Hallgrimsson og Hörður
Kristinsson til rannsókna á
fléttflóru hálendisins umhverfu-
is Eyjafjörð. 30.000.—kr.
Jens Pálsson, mannfræðingur
vegna mannfræðirannsókna á
tslandi 40.000.—kr.
Dr. Jóhannes Björnsson, lækn-
ir. til rannsókna á Colitis ulcer-
osa á tslandi árír 1950-59.
35.000.—kr.
Dr. Ivka Mundu. til rann-
sókna á þörungum á svæðinu
milli ölfusár og Þjórsár.
v’rnmhald á 7. síðu.