Þjóðviljinn - 21.07.1963, Side 4

4 SlÐA
HÖÐVILHNN
Sunnudagur 21. júlí 1963
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.j,
Siguröur Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla, augiýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 linur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Nýsmíði skipa
JJndanfarið hafa verið að bætast í fiskiskipaflota
okkar ný og glæsileg skip, sem jafnhraðan
hafa haldið á miðin til þess að draga björg í bú.
Nær öll þessi skip eru smíðuð erlendis, enda þótt
vitað sé, að íslenzkir skipasmiðir eru fyllilega fær-
ir um að leysa af hendi sambærilega vinnu við
starfsbræður sína erlendis. í síðustu viku hljóp
’t’.d. af stokkunum í Skipasmíðastöð Njarðvíkur
nýr og glæsilegur stálbátur, sem að öllum tækni-
útbúnaði og faglegri vinnu jafnast á við það bezta,
sem við eigum að venjast á þessu sviði. Hins veg-
ar hefur það alloft borið við með ný skip, sem
komið hafa erlendis frá, að fljótlega hefur þurft
að taka þau í dráttarbraut til þess að bæta úr ýms-
um ágöllum. Sú spurning hlýtur því að vakna,
hver sé ástæðan fyrir því að ekki er meira um
nýsmíði skipa innanlands en raun ber vitni.
^stæðurnar til þessa eru fyrst og fremst tvær.
íslénzkar skipasmíðastöðvar hafa í raun og
veru ekki notið þeirrar fyrirgreiðslu, sem þessari
iðngrein er nauðsynleg a. m. k. meðan hún er að
koma vel undir sig fótunum. Þannig hafa verið
veitt mjög hagkvæm lán og ríkisábyrgðir á lánum
til skipakaupa erlendis, semtímis því að samið er
um kaup á nýjum bát erlendis frá. Auk þess veita
erlendar skipasmíðastöðvar oft lán út á nokkurn
hluta af andvirði skipa, sem þær smíða, en til
þess hafa íslenzkar skipasmíðastöðvar að sjálf-
sögðu ekki bolmagn, þar sem rekstrarfé þeirra er
af mjög skornum skammti. Hin ástæðan til þess
að lítið er um nýsmíði skipa innanlands, er sú, að
kjör skipasmiða eru of léleg og menn leita því
fremur í aðrar sfarfsgreinar. Á þetta bendir m.a.
skipasmiður, sem Alþýðublaðið átti viðtal við, þeg-
ar hinn nýi bátur hljóp af stokkunum í Skipa-
smíðastöð Njarðvíkur. Alþýðublaðið hefur eftir
honum þessi ummæli: ,,Hér á landi hefur átt sér
stað þróun, sem vægast sagt er mjög geigvænleg.
Eftir því sem bátunum fjölgar þá fækkar skipa-
smiðum, sem stafar af því, að ekki hefur tekizt að
skapa þeim sambærileg kjör á við aðra iðnaðar-
menn, t.d. húsasmiði, en ákvæðisvinna gerir kjör
þeirra mun betri. Og hann sagði ennfremur: Þessu
verður að brey’ta, — bæta kjör skipasmiða og
flytja bátasmíðina inn í landið . . .“
jþað er vissulega ekki vanzalaust fyrir íslendinga,
sem byggja afkomu sína að langmestu leyti á
fiskveiðum, að svo að segja öll endumýjun flot-
ans fari fram erlendis, þegar öll tæknileg skilyrði
eru fyrir hendi til þess að flytja skipasmíðina inn
í landið. Hér þarf að verða breyting á. Það verður
að gera skipasmfðastöðvunum kleift að vinna
stöðugt að nýsmíði skipa án þess að yfir þeim vofi
stöðvun vegna skorts á rekstrarfé. En fyrst og
fremst þarf að bæta kjör skipasmiða svo að sú
starfsgrein verði ekki síður eftirsóknarverð en
aðrar iðngreinar. — b.
raHHHIIHIHInH
Reshevsky: Keres
Reshevsky heíur löngum verið falinn undrabarn skáklistarinnar
„ par exellance“ líkt og Mozart á sviði tónlistarlnnar. Strax
á barnsaldri hóf Reshevsky að þreyta kappleiki og taka þátt
í fjöltefli og þegar hann vai átta ára gamall fór hann í
keppnisferðaldg um Evrópu og Ameríku. — Hér sést Reshevsky,
barn að aldri, sitja að tafli við Chaplin.
Þótt heimsmeistarinn Pet-
rosjan beri hsesta titilinn af
keppendum ó mótinu í Los
Angeles, þá hafa þó tveir
þeirra, a.m.k., af meiri fornri
frægð að státa, og ó ég þar
við þá Keres og Reshevsky.
Báðir voru þeir orðnir heims-
frægir skákmeistarar fyrir stríð
og þóttu þá manna líklegastir
til að hreppa titil heimsmeist-
arans. Af því hefur þó enn
eigi orðið, og munu nú margir
telja, að þeir hafi misst af
sínum strætisvagni í þeim efn-
um, þótt allar fullyrðingar um
slíkt vaeru næsta óskynsam-
legar. En varla verður það
nefnt annað en smekkleysi af'®'
forsjóninni, ef hún andæfir
því, að slíkir garpar hljóti hina
æðstu viðurkenningu.
Þeir Reshevsky og Keres
Hafa rharga hildi háð, sín á
milli og oltið á ýmsu. I fyrri
umferð skákmótsins í Los Ang-
eles sigraði Reshevsky, og hygg
ég að hann hafi þá í heild-
ina öllu betur í þeirra inn-
byrðisviðskiptum. Þegar þetta
er ritað hafa þeir enn eigi
mætzt í síðari umferðinni, en
líklegt er, að Keres hyggi þá
á grimmilegar hefndir.
Enn hafa þættinum engar
skákir borizt frá móti þessu, né
heldur svæðamótinu. Hann
birtir því að þessu sinni skák,
sem tefld var fyrir 15 árum,
milli ofangreindra tveggja
stórmeistara. Hún er tefld á
heimsmeistarakeppninni 1948
(þegar Botvinnik varð fyrst
heimsmej.stari), og er einhver
allra viðburðaríkasta skákin,
sem þessir stórmeistarar hafa
þreytt sín á milli, En ekki er
hún gallalaus, eins og menn
fá nú bráðlega að sjá.
Hér kemur skákin:
Hvítt: Reshevsky
Svart: Keres.
Slavnesk vöm.
1. dl, d5, 2. c4, c0, 3. Rf3,
Rf6, 4. Rc3, e6,
(Oft er hér drepið á c4, og
koma þá fram þekkt afbrigði).
5. e3, a6.
(Algengast er að leika 5. —
Rb-d7. Leikur Keresar veikir
drottningararminn og er væg-
ast sagt vafasamur á þessu
stigi).
6. c5.
(Þetta er rökréttasta fram-
haldið og litríkast, þótt aðrir
leikir komi vel til greina, svo
sem 6. Bd3. Reshevsky vill
þegar í stað hagnýta sér veik-
inguna á drottningararmi).
6. — — Rb-d7, 7. b4, a5.
(Keres tefldi lakar í heims-
meistarakeppninni 1948 en
oftast endranær, og byrjun
þessarar skákar teflir hann
ekki sem bezt. Réttast var að
hreyfa ekki við drottningar-
arminum að sinni, heldur
leika 7.-----g6 og síðan Bg7).
8. b5, e5, 9. Da4, Dc7, 10. Ba3
e4.
(Ákvörðunin um að leika peði
þessu fram hefur vafalaust
ekki verið þrautalaus fyrir
Keres, því hún hefur ýms-
ar skuggahliðar. Eftir leikinn
verður lítt mögulegt að hagga
við hinni styrku stöðu hvíts á
drottningararmi, en horfur á
að svartur nái sókn á hinum
arminum eru ekki sérlega
miklar, og er það þó nálega
hans einasta von, eins og sak-
ir standa).
11. Rd2, Be7. 12. Be2, h5,
13. b6.
(Hvítur á nú snotra peða-
keðju, sem þrengir mjög allt
athafnasvið svarts)
13.---------Dd8, 14. h3, Rf8,
15. 0—0—0.
(Þarna má telja, að hvíti
kóngurinn sé öruggur, því
að svartur á ekki möguleika
á sóknaraðgerðum á drottn-
ingararmi eins og sakir standa
a.m.k.).
15. -------Re6?
(Tapar peði. 15. — — Bd7
varð hann að leika fyrst).
16. Rdxe4!
(Þessi litla en snotra flétta
hefur alveg farið framhjá
Keres).
16.------Kxe4, 17. Rxe4, h4.
(Keres verður að sætta sig
við peðstapið, þvl eftir 17.---
dxe4, 18. d5, Rxc5, 19. Bxc5,
Bxc5, 20. dxc6, o.s.frv., vinn-
ur hvítur).
18. Rd2, 0—0, 19. Hh-gl, He8,
20. Bd3, Bf8, 21. Bb2, Rg5, 22.
Dc2, a4, 23. a3, De7, 24. Hd-el,
Re4, 25. Rfl, Dg5, 26. f3, Rf6,
27. Kbl, Rh5, 28. Bc3, Bd7,
29. f4.
(Tímahrak er nú tekið að
þjaka keppendur báða, og
þessi leikur Reshevskys er
ekki sá heppilegasti, svo ekki
sé meira sagt. Betra var 29.
Df2, með það fyrir augum
að leika e4 síðar).
29.------Dh6, 30. Df2, Df6,
31. Kb2, Bf5.
(Fórnar peði, sem Reshevsky
var óhætt að þiggja og stæði
þá með unnið tafl. En þótt
Reshevsky sé sennilega mesti
tímahrakssnillingur, sem sögur
fara af, þá lætur hann þetta
tækifæri ganga sér úr greip-
um).
32. Dc2?
(Rétt var 32. Bxf5 og þá
33. Dxh4).
32.------Be4, 33. g4, hxg4,
34. Rxg3, Rxg3, 35. Hxg3, Bxd3,
36. Dxd3, He4.
(Eftir ófarimar í byrjúhinní,
hefur Keres rétt vel úr kútn-
um og hefur nú trausta. stöðu,
sem lítt gerlegt er fyrir 'hyít-
an að vinna á).
37. Hel-gl, Ha-e8, 38. Hgl-fl,
(Það leynir sér ekki, ' að
Reshevsky er í afskáplegu
tímahraki).
38. — — Dh4, 39. H^-gl,
He8-e6, 40. Dd2, f5, 41. Dd3.
(Tímahrakinu er lokið og
staðan jafnteflisleg).
41. — — Dh5, 42. Bá2, g6,
43. Hg5?
(Fyrstu skref • Reshevskys
inn í gildru, sem verður hon-
um að fjörtjóni).
43. — — Dxh3, 44. Hgl-g3,
Dh2, 45. Hxg6t, Hxg6, 46.
Hxg6t, Kf7, 47. Hg5?
(Tapar skiptamun. Rétt var
að knýja fram jafntefli með
47. Hxc6!, bxc6, 48. b7, He8,
49. Dxf5t o.s.frv.).
47. -----Be7!
(Hvíti hrókurinn er. dauð-
ans matur. Talið er, að Kér-
es hafi séð þetta allt fyrir
við heimarannsóknir sínar á
biðskákinni).
48. Hxf5t> Bf6, 49. Kc3, Dh3,
50. Hxf6t, Kxf6, 51. Dc2, Dfl,
52. Dxa4.
(Ef hvíti biskupinn væri dá-
lítið virkari, þá væri baráttan
enn ekki vonlaus fyrir hvítan,
því hann á 3 peð upp i skipta-
muninn. En eins og málum er
háttað, er hann næsta hjálp-
arvana).
52.------Dalt, 53. Kc2, He8,
54. Db3, Ha8, 55. Bcl?
(Enn gat hvítur varizt lengi
með 55. Db2. En nú hrynur
allt í rúst).
55. -----Eh8, 56. e4.
(Aftur var Reshevsky kom-
inn í tímahrak, og gerir hann
nú síðustu örvæntingarkenndu
björgunartilraunina).
56. -----Hhl, 57. e5t, Ke7,
58. De3, Da2t, 59. Kc3, Hh2,
60. Dd3, Dalt, 61. Kb3, Dxcl,
62. Í5, Db2t, 63. Ka4, Hh8.
Hótandi máti á a8.
Reshevsky gafst upp.

KROSSGATA
LÁRETT: i hristist, 4 skriðdýr, 8 orkustöð,
9 rithefundur, 10 borinn, 11 kaupstaður, 13
peninga, 15 þýtt, 17 árekstur, 19 álpast,
11 styttra. 23 róður, 26 maturinn, 27 fréttir,
18 gl. kumbl.
LÓÐRftTT: 1 nefna, 2
4 aflai 5 lýkur upp
óhreinkaði, 3 kalnar,
6 þjóðhöfðingja, 7
skákar 12 grafa, 14 lengra, 16 spítala, 18
varla, 20 hásdýrin, 22 hlutum, 24 slóra, 25
ásynja 26 gras.
Lausn á síðusfu krossgátu:
LÁRÉTT: 1 hráum, 4 stígvél, 8 ágallar, 9 kætti, LÓÐRÉTT: 1 hnáta, 2 áhald, 3 moldrok, 4
10 aldur, 11 markaði, 13 okur, 15 óþokki 17 skráma, 5 ískur, 6 vitlaus, 7 leiði, 12 arfi, 14
fursti, 19 sein 21 latínan, 23 grúsk, 26 fárið kisa, 16 ostur 18 unglegt, 20 endana, 22 naðm,
27 Ameríka, 23 kennarastólar. 24 úrill, 25 kiarr, 26 fák.