Þjóðviljinn - 18.08.1963, Blaðsíða 4

ÞIÖÐVILJINN
Sunnudagur 13. ágúst ÍSGC

Ctgetandi: Sameiningarflokkur alþýöu — Sósialistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Siguröur Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19
Simi 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
VARANLEG
Piatigorski—skákmótinu
Sem kunnugt er lauk Piati-
gorski-skékmótinu i Los Ange-
les fyrir nokkru, og urðu
úrslit þessi:
1,—2. Petrosjan 8‘/j V.
1.—2. Keres 8V2 V.
3.-4. Friðrik Ólafss. 7 V2 V.
— Najdorf 7*/j V.
5. Reshewsky 7 V.
6. Gþgoric 6 V.
7.-8. Benkö 5Vj V.
— Panno 5*/j V.
Heimsmeistarinn, 1 Petrosjan,
jnréttaskýrendur telja líkur á því að samning-
arnir um takmarkað bann við' tilraunum með
kjarnörkuvopn. kunni að leiða til þess að enn
frekari samningar náist um tákmörkun á her-
væðingarkapphlaupmu, að draga kunni úr víg-
búnaði og herstöðum víða um lönd. Ástæðan til
þessara samninga er sú að birgðir þær sem til eru
af tortímingarvopnum myndu nú þegar nægja
til þess að ganga gersaihlega af miannkyninu dauðu
á svipstundu, svo að jafnvel herfræðingar munu
eiga erfitt með að færa rök að nauðsyn þess að
geta tortímt þjóðum heimsins rækilegar en að
fullu. En samningar þeir sem takast kunna af
þessum ástæðum munu því miður naumast fela
í sér neina afvopnun í þráð, með þeim er um
skeið verið að frysta hið ótrygga jafnvægi dauð-
ans. Engu að síður geta þvílíkir samningar létt
þungu fargi af þjóðum heims, og margar munu
nota tækifærið til þess að losa sig við skuld-
bindingar sem þær hafa verið neyddar til að taka
á .sig, illa þokkaðar og há^kaþegar herstöðvar og
annan hliðstæðan viðbúnað. Það má því gera ráð
fyrir að herstöðvakerfið dragist saman, enda hef-
ur þróun hemaðartækninnár gert margar her-
stöðvar gersamlega úreltar; en eftir munu standa
nokkrar varanlegar herstöðvar sem liður í tor-
tímingar j af n væginu.
Samningar þeir sem nú er verið að gera um
Hvalfjörð sanna að íslandi er ætlað það verk-
efni að vera varanleg herstöð Atlanzhafsbanda-
lagsins; að öðrum kosti væri ekki verið að semja
um aukið hernám hér á sama tíma og viðbúnað-
urinn í heild verður takmarkaður. Margt bendir
til þess að ísland eigi að vera aðalstöð fyrir flota
NATO á Norður-Atlanzhafi. Flotinn hefur fyrir
löngu tekið við „vörnum íslands“ af flugher og
landher. Á Keflavíkurflugvelli er nú stjórnarmið-
stöð fyrir kafbátaflotann á rlorðanverðu Atlanz- j
hafi. Lóranstöðin á Snæfellsnesi á að verða sú afl- j
mesta við Atlanzhaf. Og viðbúnaðurinn í Hval-
firði stefnir að því að þar fái kjarnorkukafbát-i
arnir varanlegt aðsetur. Bandaríkin hafa átt í I
erfiðleikum með að fá bækistöðvar fyrir kafbát-
ana; stöðvarnar í Skotlandi eru mjög ótryggar.!
til að mynda ef Íhaldsflokkurinn glatar meiri-1
hluta sínum í Bretlandi; Norðmenn hafa þver-
neitað að leyfa kafbátastöðvar í sínu landi. En
hér á íslandi eru þægir menn í ráðherrastólum, og
ef þeir kynnu að velta værí auðveldara að beita
smáþjóð herrétti en milljónaþjóðir. j
1'sland varanleg herstöð; skyldu vera margir ut-
an hóps hermangaranna sjálfra sem vildu
ætla ættjörð sinni þvílík frambúðarörlög? Þeirri ,
spurningu er ugglaust hægt að svara neitandi |
Engu að síður munu þau örlög bíða þjóðarinnar |
ef hún heldur áfram að láta allt yfir sig ganga.
sætta sie við hvem nýjan áfanga að því marki að
á ísland verði litið sem hvert annað morðtól í
tortímingarjafnvægi stórveldanna. — m.
hreppti þannig efsta sætið á-
samt Keres, þótt rólega færi
hann af stað. Sýndi hann einn-
ig mest öryggi, þar sem hann
tapaði einungis einni skák. fyr-
ir Gligoric í fyfra hluta móts-
ins. Hins vegar yirðist Keres
búa jrfir, allmiklu meiri á-
hlaupaorku og vann hann flest-
ar skákir allra keppenda eða
ails sex. Athyglisvert er að Ker-
es tapar þáðum skákunum gegn
Reshewsky og hreppir samt
efsta sæti. Er slíkt óvenjulegt
á svona mótum.
Þótt Friðrik slakaði nokkuð
á í Síðustu skákunúm, þá er
frammistaða hans í heild ágæt
og bezti árangur hans tjl þessa.
Um það var nokkuð rsétt í síð-
asta þætti og vísast til þess.
Bæta má því þó við að-Frið-
rik mun haida heim með álit-
lega fúlgu íjár. sem verðlauna-
fé. Munu flestir telja að hann
sé. vcl að þeirri’ hýru kominn.
I heild má segja, að keppnin
hafi verið mjög jöfn. þar sem
aðeins þrír vinningar skilja að
efstu og neðstu menn. Enginn
einn sker sig út úr hinum
hvorki að afli né vanmætti. Því
var stígandi spenningur allt til
•loka ..miótsins.
Leiðinlegt var að Robert
Fischer taldi sér ekki henta að
taka þátt í mótinu, en hann er^
IfraJ sagður” eiga'"! rhálaférlum
við frúna, sem stofnaði til móts-
ms og kostaði það. Hvort þeirra
sem sigrar 1 þeirri réttarviður-
eign, þá væri vonandi að frúin
hlyti ekki þyngri dóm en svo,
að hún hafi fullt frjálsræði
til að efna til annars slíks móts
í framtíðinni, ef hana fýsir.
1 eftirfarandi skák eigast þeir
við Friðrik og Reshewsky í
fym helmingi mótsins.
Ilvítt: Reshewsky
Svart: Friðrik Ólafsson
Niemzo-indversk vörn.
1. c4, RÍ6. 2. d4, e6. 3. Rc3, Bb4.
4. e3
(Þessi leikþr hvíts er kenndur
við Rubinstein og Botvinuik og
Eokið
er nú algengasti mótleikurinn
gegn Niemzo-indverskri vöm).
4.---------c5. 5. Bd3, 0—0. 6.
a3.
(Reshewsky krefur biskupinn
strax um vegabréf, þótt 6. RÍ3
sé ef til vill sterkari leikur.
Einnig má leika 6. Re2).
6. -------cxd4.
(6. — — Bxc3t mundi leiða til
hins þekkta Samischafbrigðis,
en það er tvíeggjað og hefur
í seinni tíð- reynzt hvítum all-
vel. Friðrik velur því ein-
falda leið).
7. axb4.
(Eftir 7. exd4, Bxc3f. 8. bxc3,
d5 væri staða svarts þægileg,
þótt hvítur hafi biskupaparið).
7. — — dxc3. 8. bxc3, d5. 9.
Dc2, dxc4. 10. Bxc4, Dc7. 11.
Bd3. e5. 12. e4,
(Báðir' opna fyrir drottninga-
biSkupum sínum og styrkja að-
stöðu sína á miðborðinu).
12.------Be6. 13. Rf3, Hc8.
(Sú var tíðin, að íslenzkir skák-
meistarar voru þegar með tap-
að tafl eftir 10—15 leiki gegn
erlendum stórmeisturum. vegna
vankunnáttu í skákbyrjunum.
Á því sviði hefur orðið hrfein
þylting til , batnaðar síðustu
árin. Friðrik er strax kominn
með þægilegt tafl í þessari
skák. þótt hann leiki svörtu).
14. Bb2 Rc6.
(Hótar 15------Rxb4! osfrv.).
15. Dc2 Re7.
(Riddarinn á ekki að standa
í veginum á c-línunni. en stefn-
ir til g6 og þvingar hvítan til
að veikja stöðu sína á kóngs,-
armi).
16 0—0 Rg6. 17. g3
<?>-
(Þessi leikur er víst óhjá-
kvæmilegur, en er þetta ekki
háskasamleg veiking á kóngs-
stöðunni? Því er til að svara,
að liðskipan svarts er fremur
miðuð við hemaðaraðgerðir á
drottningararmi en kóngsarmi,
og því ekki auðhlaupið að því
að notfæra sér veikinguna.
Friðrik tekur því þann kost að
efna til mannakaupa og loka-
tafls. Til þess þarf talsverð-
an kjark, því eins og getið var
í síðasta þætti, þá er Reshewsky
talinn einn með mestu snilling-
um á þeim vettvangi skákar-
innar.
17 — — Bc4, 18. Bxc4, Dxc4,
19. Dxe4, Hxc4, 20. Rd2 Hc7, 21.
Hf-dl Hd7, 22. Kfl h5, 23. f3
Ha-d8.
(Friðrik virðist standa öllu
betur, en í rauhinrii getur hann
lítið aðhafzt, sem hefði nokk-
um varanlegan ávinning í för
með sér, og þótt biskupinn á
b2 sé ekki spámannlega vaxinn.
þá fer hann þó von bráðar að
hafa áhrif á gangi mála).
Bannað að eigna
ser himinhnetti?
Bandaríkjamenn hafa nú sent
fulltrúum Sovétríkjanna hjá SÞ
skjal þar sem þeir láta í Ijós von
um að geimferðanefnd SÞ korni
sér saman um samþykkt þar sem
meðal annars væri kveðið á um
að öll ríki hafi rétt til að rann-
saka og notfæra sér. himingeim-
inn og lagt bann við því að ein-
stök ríki slægju eign sinni á
himinhnetti. v
Sovétríkin munu enn ekki
hafa svarað þessari málaleitan
Bandaríkjanna.
Útíendingahersveitin:
Skjóta liihlaupa
nær umsvifalaust
Þýzkur liðhlaupi úr Ctlend-
íngahersveitinni frönsku hefur
nýlega lýst ástandinu í þcssari
sögufrægu herdeild. Þjóðverj-
inn er 23 ára gamali og heitir
Hans Heimuth Stroben, ætt-
aður frá Hannovcr. Honum
tókst að komast yfár tii Sard-
ínu á gúmmífleka.
Stroben segir svo frá, að
stöðugt aukist vandræði í her-
deildinni, en hún er nú ekki
nema svipur hjá sjón eftir að
vígvéllimir í Alsír og Indó-
Kína eru úr sögunni. Aginn er
herbur jafnt og þétt, og lið-
hlaupar sem til næst eru um-
svifalaust skotnir.
Samtals tókst tíu hermönnúrr
úr herdeiídinni að flýjá yfir
til Sardínu í júlímánuði. Voru
þrír þeirra ttalir, einn Spán-
verji, en hinir þýzkir. Við lög-
regiuna í La Maddalena lét
Strobein svo um mælt: „Á-
standið í Útlendingahersveit-
inni hefur tæpast nokkum tíma
verið eins og nú. Matarskammt-
urinn minnkar dag hvem, fjöl-
margir hermenn óska þess eins
að sleppa burt.”
„Það er mikiivægara nú en
nokkru sinni áður að fyrsta
flóttatilraun heppnist, því að
nú eru ekki möguleikar á því
að vera settur í fangelsi. Lið-
hlaupar eru skotnir þegar í
slað.”
Tveir Þjóðverjar, sem komu
til Sardínu fyrir skömmu, létu
þess getið, að um tvö hundruð
hermenn úr Útlendingahersveit-
inni færu nú huldu höfði í
fjöllum Korsíku og biðu tæki-
(æris að komast vfir til Sard-
ínu. Séu veðurskilyrði góð, teb-
ur ferðin yfir til Sardínu um
það bil tvö dægur í opnum bát
Friðrik Ólafsson
24. Ke2 b6, 25 h4 Re8. 26 Rc4
Hxdl, 27 Hxdl Hxdl, 28. Kxdl
f6, 29 Ke2 Kf7, 30 Kd3 Ke6, 37
Re3 Re7. 32 c4.
(Þar kom úð því. Nú nv'
segja að staða Reshewskys sé
engu síðri, en jafnteflisúrslit
liggja þó þegar í loftinu).
32-------Rd6, 33 Rd5 Rc6, 34
Bc3 Kd7, 35 b5 Rd8, 36 f4 Re6
37 fxc5 Rc5t, 38 Kc2 fxc5. 39
Bxe5 Rxc4, 40 Bxg7 Rxe4, 41
Kd3.
pér sömdu keppendur jafn-
tefli.
Framhaldið gæti orðið 41 —
Rc-d6, 42 Be5 Rc5t, 43 Ke3
Rxb5, 44 Rf4 og liðsafli er svo
lítill á báða bóga. að jafntefli
má teljast óhjákvæmilegt.
u

►
MARKVISS v‘*;
SKOTVOPN FRÁ SUHL
Við afgreiðum eftirfarandi:
Veiðidýrabyssur margar teg.,
tvíhleypur og einhleypur frá
verksmiðjunum: SIMSON,
BÚHAG, HUBERTUS og
WOLF. Ennfremur loftbyss-
ur, merki: IIAENEL. Skotfæri
tilheyrandi loftbyssum, svo og
skothylki með þessum heitum:
HUBERTUS. SELI.IER &
BELLOT. NIMROD oc OL-
YMPUS getið þér einnig
fengið frá okkur. —. Tvisvar
á hverju ári eigið hé*- kost
á að sjá þessa hhit.1 á Kaup-
stefnunni í Leip’.ig í sýnlng-
arhöllinni Stentzlcrs Hof.
UMBOÐSMENN OKKAR ERU:
Samband islenzkra samvinnu-
félaga, Revkjavík: Garðar
Gíslason h.f., Reyk vík:
Borgarfell, Laugavegi 18.
Reykjavík
Berlin VV- 8.
Markgrafenstrasse 46. ‘
Deutsche Demokratische Republik.
(Þýzka alþýðulýðveldið).
Á