Þjóðviljinn - 20.03.1964, Blaðsíða 6

SÍÐA
ÞJÖÐVIUINN
Föstudagur 20. marz 1964
Stórkostlegar stjórnarfarsbreytingar eru í
aðsigi í Brasilíu
Kommúnistaflokkurinn leyfdur — Nýskipan í landbunaði
Forseti Brasilíu, Joao Goulart, lagði afar merki-
legt frumvarp fyrir þingið á mánudaginn var.
Samkvaemt því á m.a. að leyfa kommúnistaflokk
Brasilíu með lögum, efla lýðræðið og koma á
nýskipan í landbúnaðarmálum. Einnig mun
forsetinn hafa í hyggju að koma á breyting-
um á stjórnarskránni til þess að draga úr völd-
um þingsins.
Eignanám
1 boöskap forsetans, sem les-
in var á fyrsta fundi þingsins
á árinu, voru eftirfarandi at-
riði:
1) Kosningarétt fái allir íbú-
ar Brasiliu, einnig allir, sem
ólæsir eru og óskrifandi, en
það eru margar milljónir.
2) Allir sem hafa kosninga-
rétt fái rétt til að bjóða sig
fram.
3) Stjóminni verður falið að
koma á nýskipan í landbúnað-
armálum, sem fólgin sé í því
að stórbýli verði tekin eignar-<®>"
námi, án skaðabóta.
4) Allar stjómmálahreyfing-
ar séu leyfðar með lögum, þ.e.
a.s. kommúnistaflokkurinn
verði leystur úr banni.
5) Landbúnaðarumbætumar
verði lagðar undir þjóðarat-
kvæði.
Fjöldafundur
í Rio
Fyrir helgina var haldinn
fundur í Rio de Janeiro. þar
sem þúsundir Brasilíubúa létu
í ljósi fögnuð yfir tilskipun
um landbúnaðarmál, sem for-
setinn var nýbúinn að undir-
rita. Fylkisstjórinn, Carlo La-
cerda, hafði bannað fundinn,
en hann var haldinn þrátt fyr-
ir það og undir vemd sam-
bandshersins, sem tók við hlut-
verki lögreglunnar. Stuðningur
hersins við stjómina kom m.a.
fram af þvf, að hermálaráð-
herra landsins, Ribeito hers-
höfðingi, sat við hlið forsetans
á fundinum. Mágur forsetans.
Brizzola, sem er leiðtogi vinstri
armsins í verkamannaÐokkn-
um, var einnig með forsetanum
og hélt hann ræðu á fundinum.
Hann sagði meðal annars:
„Fólkið veit, að það á ekki að
búast við neinu af þingi sem
afturhaldið ræður. Fólkið verð-
ur sjálft að taka ákvarðanir og
þvi legg ég til, að kosið verði
stjómlagaþing, sem falið verði
að endurskoða stjómarskrána i
því skyni, að þar taki sæti
sannir fulltrúar alþýðunnar.
bændur, hermenn og verka-
menn. Þá fyrst er landinu
stjómað lýðræðislega."
Fyrsta skrefið
Tilefnið til fundarins var
eins og áður er getið tilskipun
um landbúnaðarmál, sem for-
setinn hefur nýlega undirritað.
Aðalatriðin í þessari tilskipun
eru tvö.
I fyrsta lagi — eignamám
á öllu landi sem ekki er í rækt
á 10 km svæði beggja megin
við jámbrautir og þjóðvegi.
1 öðru lagi — eignamám á
síðustu olíuhreinsunarstöðvun-
um, sem eru í eign útlendinga.
Forsetinn lagði áherzlu á það
á fundinum, að þessi tilskipun
væri aðeins fyrsta skrefið í
áttina að markinu. Stefnt væri
að enn rótttækari nýskipan f
landbúnaðinum, en fram-
kvæmd hennar væri undir því
komin, hvort stjómarskránni
yrði breytt.
-----------------------------®
Moro-stjórninni
forðað f rá falli?
Óðaverðbólga hefur herjað á Ítalíu undanfarið og
valdið afturkipp í efnahagslífinu og ólgu í þjóðfélaginu.
Nú hefur stjóm Aldo Moros borizt aðstoð frá Banda-
ríkjunum og öðrum bandamönnum. Lánin nema alls
1 V\ milljörðum dollara.
Efnahagsástandið á ítalíu
hefur valdið Moro-stjórninni
þungum áhyggjum allt frá því
hún tók við stjórnartaumun-
um. öngþveitið fer sívaxandi
og jafnframt óánægja almenn-
ings. Bandamenn Italfu sáu
sér þann kost vænstan að
reyna að hlaupa undir bagga
með þeim, til þess að koma
-------------------—-----------«>
Andstaða gegn Franco vex
Stúdentar berjast
við lögreglumenn
MADRID 18/3 — Síðustu daga
hafa verið stöðugar róstur á
götum Madridborgar milli vopn-
aðrar Iðgreglu og stúdentá sem
krafizt hafa fundafrelsís og
aukins frjálsræðis.
Enn er Adenauer
flokksformaður
HANNOVER 17/3 — Kon-
rad Adenauer, fyrrum
kanzlari V.-Þýzkalands, var
á þriðjudag endurkosinn
formaður Kristil. demó-
krata, en þing flokksins
hefur staðið yfir í Hann-
over undanfarið. Adenau-
er, sem nú er 88 ára að
aldri, var kosinn með
miklum meirihluta at-
kvæða. Hlaut hann 452 at-
kvæði af 481, 14 greiddu
atkvæði gegn honum en
tólf sátu hjá við atkvæða-
greiðsluna. Þrír seðlar
voru lýstir ógildir.
Mikil ólga hefur verið lengi
meðal stúdenta i háskólanum í
Madrid, ekki hvað sízt í laga-
deildinni. Á laugardaginn neit-
uðu þeir að fara úr kennsiu-
stofum að loknum fyrirlestrum
í mótmælaskyni við að þeim
hafði verið bannað að halda
hinn svonefnda stúdentadag há-
tíðlegan. Þeir voru reknir út
með valdi. en bæði á mánu-
daginn og í gær efndu þeir til
mótmælafunda við byggingu stú-
dentafélagsins í Madrid og sló
þá í hart með þeim og lög-
reghmni.
í dag var kunngert að 102
laganemum hefði verið vikið úr
háskólanum fyrir þátttöku í
þessum uppþcrtum, en a.m.k. níu
þeirra hafa verið handteknir og
verða leiddir fyrir rétt.
í veg fyrir að sósíalistar næðu
yfirhendinni.
A réttu augnabliki
Það voru bankar í Banda-
ríkjunum og ýmsum Evrópu-
ríkjum, sem veittu Italíu lán,
samtáls um einn milljarð doll-
ara. Þar að auki veitti Al-
þjóðagjaldeyrissjóðurinn (IMF)
lán, sem nemur 225 milljón-
um dollara.
Þessi efnahagsaðstoð kom á
réttu augnabliki, því að kröf-
ur kjósenda á Italíu, bæði rót-
tækra og íhaldssamra, um
skjótar efnahagsaðgerðir verða
æ háværari og Moro-stjómin
gat ekki lengur skellt við
þeim skolleyrum.
Þegar Colombo fjármálaráð-
herra Italíu skýrði frá lán-
veitingunum, bætti hann því við.
að þetta sannaði aðeins kenn-
ingu sína um, að þrátt fyrir
erfiðleikana, hafi stjómin þó
efnahagslífið á sínu valdi og
geti leyst úr vandræðunum.
„Krabbahringrásln“ cr hún kölluð — ódýrasta aðferðin til þess að halda í sér lífinu. Þetta
cr eins konar perpetuum mobile næringarstarfseminnar: Fólkið býr í fljótakofum, sem standa
á stoðum úti í Ieirnum. Á grynningunum lifa krabbar, sem nærast á úrganginum, sem
dettur niður úr kofunum. Fólkið lifir á kröbbimum, sem verða aftur að úrgangi, sem dettur
aftur niður til krabbanna. Fólkið étur krabbana aftur .... Hringurinn er lokaður. — Þann-
ig lifa þúsundir bænda í Recife, stærstu borsinni í norðausturhluta Brasilíu. Þeir sækja til
borgarinnar i Ieit að því, sem húsbændur þeirra, landeigendurnir neita þcim um, — brauði
og atvinnu.
Gromiko í Stokkhólmi
Koma KrústjnHs í
sumar undirbúin
STOKKHÓLMI 18/3 — Andrei
Gromiko, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, hélt í dag áfram
viðræðum sínum við Erlander
fortætisráðherra og Nilsson ut-
anríkisráðherra í Stokkhólmi og
var hclzt fjallað um undirbún-
ing að heimsókn Krústjoffs for-
sætisráðherra til Svíþjóðar í
sumar.
Krústjoff er væntanlegur
Akbrautargöng t
gegnum Alpafjöll
Brezkt gervitungl
WASHINGTON 18/3 — Á skír-
dag verður brezku gervitungli
„Uriel", skotið á loft með
bandarískri eldflaug. Þetta
verður annað geryitung: Boeta.
MARTIGNY 18/3 — Akbrautar-
göngin gegnum Alpafjöll við
Stóra Sankti Bcrnhards skarð
voru opnuð í dag mcð viðhöfn.
Þetta eru fyrstu bílagöngin sem
gerð eru gegnum Alpana og
munu stórum auðvelda sam-
göngur milli norður- og suður-
hluta Evrópu að vetrarlagi, þeg-
ar fjallvegir eru ófærir.
Göngin eru um 5,8 km á
lengd og liggja þau frá St.
Rhemy í Aosta á Italíu til
Martigny í Svisslandi og eru í
frá 1.875—1.918 metra hæð yfir
sjávarmál, 675 metrum undir
hinu fræga klaustri Sankti
Bernharðs.
Tvær akbrautir eru í göngun-
um, ein í hvora átt og munu
500 vagnar geta farið um þau
á klukkustund. Gangnagerðin
hefur tekið fimm ár og hafa
að jafnaði unnið um 1500 menn
að henni. Svisslendingar og It-
alir skipta með sér kostnaðin-
u.m. Sautján menn létu lífið af
slysförum meðan á gerð gang-
anna stóð.
þangað 22. júní og verður þar
til 27.. en heimsækir í sömu
ferð Danmörku og Noreg. Gro
miko lýsti ánægju sinni með
undirbúning'nn.
Kýpurmálið var einnig á dag-
skrá og sú ákvörðun Svía að
leggja 700 menn til gæzluliðs
SÞ á eynni.
I gær höfðu sænsku ráðherr-
arnir .lagt fast að Gromiko að
afla vitneskju um afdrif sænskra
manna sem taldir eru hafa ver-
og fluttir til Sovétríkjanna. Er
hér m.a. um að r.æöa sjómenn
j á skipum sem sigldu inn í sov-
ézka landhelgi í stríðinu og
sænska diplómatinn Wallenberg
sem handtekinn var í Búdapest
í stríðslokin. Sovézkir aðilar
hafa áður skýrt frá því að
hann hafi látizt 1947, en sænsk
I stjórnarvöld telja sig hafa á-
. stæðu til að ætla að það sé
ekki rétt.
KARTÚM 18/3 — Súdanstjórn
hefur vísað úr landi banda-
rískum trúboðum sem starfað
hafa í fylkinu við Bláu Níl.
Fyrirskipun um brottreksturinn
var gefin út í dag og þegar
framkvæmd. Trúboðarnir voru
sóttir til stöðva sinna og verður
ckið með þá til Kartúm. en það-
an verða þeír sendir tafarlaust
með flugvélum úr landi.
Nauðgari í Stokk-
hólmi
STOKKHÖLMI 18/3 — Lögregl-
an í Stokkhólmi hefur hafið
mikla leit að 18—19 ára göml-
um pilti. sem hún grunar um
að hafa nauðgað eða reynt að
nauðga fjórum stúlkum í borg-
inni síðustu vikumar. 1 gær-
kvöld réðst hann á 18 ára stúlku
nálægt neðanjarðarbrautarstöð,
en lagði á flótta áður en hann
kæmi fram vilja sínum.
Skozk „Polaris“-börn
LONDON 18/3 — Douglas-Home
forsætisráðherra ætti að fara til
Skotlands til að kynna sér hve
marga lausaleikskrakka banda-
rískir sjóliðar á Polariskafbát-
unum skilja þar eftir sig, sagði
einn þingmaður Verkamanna-
flokksins, Emrys Hughes, á þing-
fundi í gær og spurði jafnframt
ráðherrann hvort hann hefði
farið fram á við Johnson for-
seta að greidd yrðu meðlög með
þessum bömum. Svarið vakti
kátínu þingmanna: Ég hef ekki
rætt þessa hlið Nassau-samn-
ingsins við forsetann.
Lá við slysi í Kastrup
KHÖFN 18/3 — Hætta var á
ferðum á Kastrupflugvelli í
gærkvöld þegar minnstu mun-
aði að Caravelleþota sem var
að lenda rækist á flughafnar-
bygginguna. Öxull trjónubjól-
anna hafði brotnað og hjólin
duttu aí.