Þjóðviljinn - 21.03.1964, Page 1

Laugardagur 21. marz 1964 — 29. árgangur — 68. tölublað.
Sósíalistar ræða borgarmál
■ Sósíalistafélag Reykjavíkur held-
rtr félagsfund í Tjamargötu 20. þriðju-
daginn 24. marz kl. 20.30.
■ Umræðuefnið er að þessu sinni:
Borgarmálin í Reykjavík. Ættu þau
mál að endast til talsverðra umræðna.
■ Framsögu hafa: Guðmundur Yig-
fússon og Adda Bára SigfúsdóttÍT.
Eftírmæli
ka/da
stríðsins
Flutningi fræðsluerinda á
vegum fræðslunefndar Sósíal-
istaflokksins verður framhald-
ið n.k. sunnudag klukkan tvö
að Tjarnargötu 20 og flytur
Magnús Torfi Ólafsson þá er-
indi er hann nefnir: Eftirmæli
kalda stríðsins.
Eins og lesendur Þjóðvilj-
ans þekkja vel er Magnús
Torfi manna fróðastur hér-
lendis um alþjóðamál og mun
hann koma víða við í erindi
sínu. Ætti cnginn sósíalisti að
Iáta þetta fróðlega erindi
fram hjá sér fara.
Othlutunarnefnd
listamannalauna
Á fundi sameinaðs Alþingis
í gær var kosið í úthlutunar-
nefnd listamannaláuna fyrir ár-
ið 1964. Þes'sir hlutu kosningu:
Af A-lista: Sigurður Bjama-
son ritstjóri, Bjartmar Guð-
mundsson alþingismaður, Þórir
Kr. Þórðarson prófessor og
Hélgi Sæmundsson formaður
Menntamálaráðs.
Af B-lista: Halldór Kristjáns-
60n bóndi Kirkjubóli og Andrés
Kristjánsson ritstjóri.
Af C-lista Einar Laxness kenn-
ari.
STÓRIÐJUMÁLIN RÆDD Á ALÞINGI:
Öll grundvallarsjénarmið fái að
koma fram
□ Það er löngu orðið óviðunandi hvemig rík-
isstjórnin hefur haldið á þessu stórmáli. Það fer
ekki á milli mála að hún hefur látið rannsaka
þessi mál og átt í stöðugum viðræðum við erlenda
aðila. Þrjú ár eru liðin síðan sérstök nefnd, Stór-
iðjunefnd, var skipuð til að kanna þessi mál og
þau hafa verið rædd á fundum í ákveðnum stjóm-
málafélögum og reifuð þar af mönnum úr þessari
nefnd. En Alþingi hefur aðeins fengið nú nýlega
lauslega skýrslu um gang málanna en í raun og
vem hefur nær helmingi þingmanna verið haldið
frá að fylgjast með þróun þeirra.
■ En hér er um slíkt
stórmál að ræða að það verð-
ur að ræða á Alþingi þann-
ig að Alþingi geti fylgst með
gangi þess héðan í frá. Þing-
flokkarnir eiga að fá ýtar-
legar skýrslur um það og
opinberar umræður að fara
fram í þinginu svo að tryggt
sé, að öll grundvallarsjónar-
mið fái að koma fram í
slíku örlagamáli en það sé
ekki undirbúið á láun og af-
greitt af ríkisstjórninni og
sérfræðingum hennar en
síðan aðeins lagt fyrir Al-
þingi til staðfestingar.-
Þannig komst Lúðvík Jóseps-
son m.a. að orði í umræðum í
sameinuðu Alþingi í gær um
Brendan Behan látinn
írska leikritaskáldið Brend-
an Behan lézt kl. 20.40 í
gærkvöld að íslenzkum
tíma. Hann hafði verið
rænulaus í nokkra sólar-
hringa og komst ekki til
meðvitundar aftur. Behan
var 41 árs að aldri, en naut
þegar heimsfrægðar fyrir
leikrit sín.
Brendan Behan fékk
menntun sina í Dyflinni.
Hann var í írska lýðveld-
ishernum frá 1937—39. Ár-
ið 1939 gerðist hann blaða-
maður í Dyflinni og síðar
í London. Fyrsta leikrit
hans, „The Queer Fellow",
var frumsýnt árið 1945. Ár-
ið 1958 var leikritið „Gísl“
sýnt í fyrsta sinn, en það
er nú leikið á fjölum Þjóð-
leikhússins 1 þýðingu Jón-
asar Árnasonar. í fyrra var
frumsýnt nýtt leikrit eftir
Brendan Behan, sem heitir
„The Big House“.
Banamein Behans var
svkursýki, sem hann hefur
bjáðst af í fiöldamörg ár.
Behan hefur löneum verið
frægur fyrir að láta hverj-
um degi nægja sína þján-
ingu og hefur heldur kosið
pð kveðja lífið en vinkonu
súia, írsku viskýflöskuna.
Hann hefur átt langa dvöl
á sjúkrabúsum bæði heima
og erlendis og jafnan ver-
ið áminntur um að taka
upp aðra lifnaðarhætti,
þegar heim kæmi. Loks var
svo komið, að lifrin hætti
að starfa og eiturefni kom-
ust í blóðið. og var þá auð-
séð hvert stefndi.
tillögu Framsóknarmanna um að '‘f
Alþingi skipi sjö manna milli-
þinganefnd til að athuga og gera
tillögur um stóriðju og stór-
virkjanamál.
Lúðvík sagði að það mundi
vefjast fyrir ríkisstjórninni og
sérfræðingum hennar að finna
þá þjóð, er heitið getur sjálf-
stæð, sem dytti í hug að hleypa
jafn miklu erlendu auðmagni inn
í land sitt, og benti á, að þær
upphæðir sem nefndar eru í
sambandi við hlut erlendra auð-
hringa í alúmíníumverksmiðju
hér til að byrja með séu mun
hærri en sem nemur verðmæti
allra hraðfrystistöðva í landinu.
Hrakti Lúðvík öll rök sem
fram hafa verið borin um nauð-
syn þess að íslendingar flani að
slíku en hélt með þungum rök-
um fram hlut sjávarútvegsins
sem undirstöðuatvinnuvegi og
þá nauðsyn sem þjóðinni er á að
efla hann frekar en að leggja
út í stóriðju framkvæmdir sem
reynslan mundi sýna, að frekar
yrðu í þágu erlendra auðhringa
en til hagsbóta fyrir Islend-
inga. Ræðu Lúðvíks verður get-
ið nánar.
PASKAFRÍ
I fyrradag var síðasti fund-
ur í efri deild Alþingis fyrir
páska og í gær í neðri deild
og sameinuðu þingi. Alþingi
mun koma aftur saman til
funda 1. apríl n.k.
CTtvarpsumræður, að kröfu
þingflokks Alþýðubandalagsins,
um utanríkisstefnu íslands munu
fara fram föstudaginn 9. apríl.
Fífíar farnir að springa út
I gær kom Páll Bergþórsson veðurfræðingur til okkar meá nokkra
nýútsprungna fífla sem hann liafði fundið og er það víst algert
einsdæmi að fiflar spryngi út í marzmánuði hér á landi en veð-
urblíðan hefur líka verið meiri en dæmi eru um áður. Fíflarnlr
fundust við hitaveitustokkinn og kann ylurinn frá honum að
hafa hjálpað eitthvað til en engu að síður gerist það ekki á
hverju ári að fiflar blómstri á þessum tíma vetrar. — (Ljósm.
Þjóðv. A.K.).
Skýrsla Buchanans fæst ekki
gefín út í Bandaríkjunum
□ Skýrsla bandaríska stærðfræðingsins og rit-
höfundarins Thomasar Buchanans um morðið á
Kennedy forseta sem Þjóðviljinn birtir um þess-
ar mundir hefur vakið geysilega athygli og sama
máli gegnir í öllum þeim mörgu löndum þar sem
hún hefur verið birt. Enn hefur hún hins vegar
ekki fengizt gefin út í Bandaríkjunum og stöðv-
aðar hafa verið sendingar franska vikublaðsins
„L’Express“ sem fyrst birti skýrsluna þangað
vestur.
íslenzkir leikhúsgestir,
sem hafa orðið þess aðnjót-
andi að sjá leikrit þessa
snjalla leikritasmiðs, harma
að hann skuli fallinn svo
ungur.
Þegar Buchanan hafði lokið
við að semja skýrslu sína bauð
hann hana viðurkenndu banda-
rísku forlagi til birtingar. For-
stjórum forlagsins leizt mjög
vel á skýrsluna, en afréðu þó
að birta hana ekki. Þeir báðu
Buchanan afsökunar, en sögð-
ust ekki hafa það hugrekki til
að bera sem þyrfti til að gefa
skýrsluna út í Bandaríkjunum.
,.L’Express“ hóf birtingu
skýrslunnar fyrir fjórum vik-
um. Fyrsta tölublaðið sem
skýrslan birtist í mun hafa ver-
ið sent vestur um haf, en all-
margir kaupendur eru að blaðinu
í Bandaríkjunum. Þeir hafa
hins vegar ekki fengið blöð sín
síðan. Ekki er vitað með vissu
hvernig á þessu stendur. Orð-
rómur kom upp um að frönsk
stjómarvöld hefðu bannað að
„L’Express" yrði sent til Banda-
ríkjanna. Á móti því er borið
i París, en fullnægjandi skýr-
ing hefur ekki fengizt.
Lesendum Þjóðviljans hefur
gefizt kostur á að kynnast
snjallri röksemdafærslu Buchan-
ans og eftirtektarverðum niður-
stöðum hans og á morgun höld-
um við áfram frásögn hans, en
þá sýnir hann fram á að Os-
wald hlýtur að hafa haft
trausta bakhjarla þegar hann
var ráðinn strfsmaður bæjarfé-
lagsins í Dallas nít.ján dögum
eftir að ákveðið var að Kennedy
forseti færi þangað .
Dátasjónvarpið mátti ekki
vera umræðuefni!
Stúdentafélag Reykjavíkur
hcldur almennan uitiræðufund í
Lídó kl. 2 í dag um „íslenzkt
sjónvarp" og er Vilhjálmur Þ.
Gíslason framsögumaður. Hins
vegar neitaði formaður félags-
ins. Gunnar Schram, ritstjóri
Vísis, að haga fundarefninu
þannig að dátasjónvarpið ga
fallið undir það. Frá þes
er greint i svohljóðandi yfi
lýsingu frá Þórhalii Vilmunda
syni prófessor sem Þjóðvilja
um barst í gær:
„S.l miðvikudagskvöld sne
Framhald á 9. síðu.