Þjóðviljinn - 06.08.1964, Blaðsíða 3

Flmmtudagur 6. ágúst 1364
ÞlðDVILIINN
siða'3
Sovétríkin aðvara Bandaríkin
Ræða Johnsons forseta vakti skelfingu í Japan, málgagn sænsku
stjórnarinnar segir árás á Norður-Vietnam ,glæpsamlegt athæfi'
MOSKVU og LONDON 5/8 — Víða um heim hefur verið látinn í Ijós ótti
við afleiðingar af loftárásum Bandaríkjamanna á Norður-Vietnam. Frétta-
stofa Reuters segir aö mönnum sé órótt víða um heim, þótt ýmsar ríkis-
stjórnir hafi lýst stuðningi við aðgerðir Bandaríkjanna. Sovétstjómin
hefur varað Bandaríkin eindregið við afleiðingum sem árásirnar geti haft
og segir þau munu bera alla ábyrgð á þeim. Ekki hafa enn borizt frétt-
ir af viðbrögðum kínverskra ráðamanna, en þeir hafa undanfarið hvað
eftir annað lýst yfir því að Kínverjar muni ekki geta setið með hendur í
skauti ef ráðizt yrði á Norður-Vietnam.
TASS-fréttastofan birti í kvöld
yfirlýsingu þar sem spurt var
hvert væri eiginlega erindi
bandarískra herskipa inn á Ton-
kinflóa, sém sé mörg þúsund
mílur frá Bandaríkjunum. öldur
Tonkinflóa falli aðeins að
ströndum Kína og Norður-Viet-
nams. Herskip Bandaríkjanna og
flugvélar eigi þarna ekkert er-
indi og þau hafi þegar gert sig
Bek um fjandsamlegar aðgerðir
gagnvart ríki sem liggi að flóan-
irm með því að senda herskip sín
þangað.
Slíkar aðgerðir sem loftárás-
imar, önnur gáleysisverk eða
ögranir sem þar yrðu hafðar í
frammi gætu leitt til meiriháttar
hemaðaraðgerða með öllum
þeim hættulegu afleiðingum sem
slíkt hlyti að hafa í för með
sér. Þessir atburðir hafi gerzt
samtfmis því sem afturhaldsöfl
í Bandaríkjunum og herforingj-
ar í Suður-Vietnam krefjist þess
að Bandarikin hefji aðgerðir
gegn Norður-Vietnam og færi
út stríðið þangað.
Ekki aðalfrétt
Annars höfðu blöð og útvarps-
stöðvar í Sovétríkjunum ekki
gert mikið úr fréttunum frá
Vietnam. Helzta fréttin í „Isvert-
ía“, málgagni sovétstjómarinnar
sem er síðdegisblað. var um árs-
afmæli Moskvusáttmálans og það
var einnig aðalefni í fréttasend-
ingum Moskvuútvarpsins. Krúst-
joff forsætisráðherra er á ferða-
lagi um landbúnaðarhéruð og
ekki hefur heyrzt um að hann sé
væntanlegur tii Moskvu.
Peking
Engin opinber yfirlýsing hafði
verið gefin út í Peking. en eng-
um dylst að kínverskir ráða-
menn líta árásirnar á Norður-
Vietnam mjög alvarlegum aug-
um. Fréttaritari Reuters telur of
snemmt að fullyrða að kínverska
stjórnin muni telja árásimar á
stöðvar tundurskeytabátanna
beina árás á Norður-Vietnam,
sem henni beri að svara.
Tokio
Japanska stjómin hefur eins
og stjómir margra annarra
bandamanna Bandaríkjanna lýst
sig samþykka því að svarað
væri fyrir árásimar á herskipin.
En lýst er þeirri von að ástand-
ið versnaði ekki og sagt er í
Tokio að tónninn í sjónvarps-
ávarpi 'Johnsons forseta hafi
vakið skelfingu í japanska utan-
ríkisráðuneytinu.
Stokkhólmur
Blöð víða um heim telja at-
burðina í Vietnam helzt sam-
bærilega við þá sem gerðust á
Karíbahafi í Kúbudeilunni fyrir
tæpum tveimur árum. Málgagn
sænskra sósíaldemókrata, .,Aft-
onbladet" í Stokkhólmi, segir að
það myndi vera „ábyrgðarlaust
og glæpsamlegt athæfi ef Banda-
Stjómarbylting var fyrir
dyrum í Suður- Vietnam
\
SAIGON 5/8 — Fréttaritarar í Saigon, höfuðborg Suður-
Vietnams, fullyrða að þar hafi staðið stjórnarbylting fyrir
dyrum og hafi verið ætlun foringja i hemum að steypa
Nguyen Khanh hershöfðingja, en árásir Bandarikjamanna
á Norður-Vietnam muni hafa styrkt stöðu hans og bjargað
honum frá falli, a.rn.k. um stundarsakir. Góðar heimildir
hafðar fyrir því að aðfaranótt miðvikudagsins hafi
eru
öryggisþjónusta Khanhs með aðstoð Bandaríkjamanna gert
varúðarráðstafanir til að fyrirbyggja stjórnarbyltingu.
ríkin gerðu stórárás á Norður-
Vietnam". Blaðið telur að
„gauragangurinn í Washington
eigi að miklu leyti rætur sínar
í innanlandsmálum". Johnson
forseti hafi þurft að sýna að
hann geti verið harðskeyttur og
einbeittur, svo að Goldwater,
keppinautur hans, geti ekki sak-
að hann um undanlátssemi við
kommúnista, segir blaðið.
Sovézkarþotur til
Vietnams um Kína?
PEKING 5/8 — Franska fréttastofan AFP hefur eftir hcimildum
i Peking sem hún telur áreiðanlegar að tvær sveitir af sovczkum
orustuþotum séu koranar til Hanoi um Kína.
Fréttastofan segir að orustuþotumar hafi millilent tvívegis í Kfna
á leiðinni til Norður Vietnam til þess að fá eldsneyti. AFP-frétta-
stofan er hálfopinbert fyrirtæki og oftast hægt að reiða sig á
fréttár hennar.
TASS-fréttastofan í Moskvu gat hvorki staðfest né neitað sann-
leiksgildi fréttarinnar frá Peking, en á það er bent að enda þótt
leiðtogar Norður-Vietnams hafí stutt Kínverja í deilunum við
ráðamenn Sovétríkjanna hafi þau aldrei stöðvað hemaðaraðstoð
sína við landið og hafi sent þangað hergögn í vor og sumar.
Bandaríkin stefna flota og
flugher suiur til Vietnams
TOKIO og SAIGON 5/8 — í Tokio er skýrt frá því að
23 herskip úr sjöunda bandaríska flotanum hafi lagt úr
höfn frá flotastöð í námunda við höfuðborg Japans, en
ekki sé vitað um hvert ferðinni sé heitið. Talið er þó
víst að skipin séu á leiðinni til Vietnams.
Um það bil tuttugu bandarísk-
ar þotur af gerðinni F-102 sem
fljúga hraðar en hljóðið kómu í
dag frá Filipseyjum til flugvall-
um slóðum ém um 229.000
menn, herskipin eru samtals um
190, en herflutningavélar skipta
þúsundum. í sjöunda flotanum
gönguliði flotans verða hafðar
reiðubúnar til aðgerða með
stuttum fyrirvara.
-----------------------1
Fastaráð Nato
á fundi í gær
PARÍS 5/8 — Fastaráð Atlanz-
bandalagsins kom saman á fund
í París síðdegis í dag að beiðni
Bandaríkjanna.
Fundurinn stóð í rúman
klukkutíma og helzta atriðið á
dagakrá var greinargerð frá
bandaríska fulltrúanum í ráð-
inu, Durbrow, um Vietnam.
Bandarisk orustuþota af gerðinni F-8 sém notuð var í viðureign-
unum við tundurskeytabátana.
Fundur í Oryggisráðinu um
árásirnar á Norður-Vietnam
NEW YORK 5/8 — Öryggisráð SÞ kom saman á fund í
New York í dag að beiðni bandaríska fulltrúans, Adlai
Stevenson, sem kvartaði yfir árásum norður-vietnamskra
tundurskeytabáta á bandarísk herskip. Fundinum var
tvívegis frestað að beiðni sovézka fulltrúans, Morosoffs.
Þegar ráðið kom saman fór
Morosoff enn fram á að frestað
væri til morguns að fjalla um
kæru Bandaríkjanna, en dró
það til baka þegar Stevenson
mótmælti. Morosoff kvaðst engin
fyrirmæli hafa fengið enn. frá
stjóm sinni.
Stevenson sagði að ekki væri
hægt að fresta umræðum ráðs-
ins um þetta mál lengur. Það
ætti kröfu á að fá að heyra
greinargerð Bandaríkjanna fyrir
atburðunum í og við Norður-
Vietnam. Hann gerði þvi næst
grein fyrir því hvers vegna
Bandaríkin hefðu talið sig knú-
in til mótaðgerða vegna árás-
anna á herskipin, en sagði að
þau myndu reyna í lengstu lög
ÆFR - Félagsfundur
ÆFR efnir til félagsfundar næstkomandi sunnu-
dagskvöld kl. 20,30 í Tjamargötu 20. Dagskrárlið-
ir eru sem hér segir:
1. Inntaka nýrra félaga
7 2. Goldwater. mannréttindalögin og afstaða
íslands.
3. Félagsmál, undirbúningur þingsins o.fl. •
4. Veitingar
5. Umræður um Goldwater og félagsmálin.
ÆFR hvetur félaga sína til f*' koma og ræða þessi
mikilvægu mál. — Nárar auglýst síðar.
að forða því að stríðið í Viet-
narm breiddist út.
Fulltrúar Tékkóslóvakíu og
Sovétrikjanna töldu að ráðið
ætti að bjóða stjórn Norþur-
Vietnams að skýra frá sínum
sjónarmiðum og franski fulltrú-
inn studdi þá tillögu.
Fundinum lauk án þess að
nokkur samþykkt væri gerð og
ekkert var ákveðið um hvort
og hvenær þá umræðum um
þetta mál skyldi haldið áfranj.
ar í námunda við Saigon, höf-
uðborg Suður-Vietnams.
f Bangkok, höfuðborg Thai-
lands, er það haft eftir góðum
heimildum að þangað hafi kom-
ið 24 bandarískar orustuþotur,
en ekki er vitað hvaðan þær
komu. Undanfarna tvo mánuði
hafa tvær deildir af bandarísk-
um orustuþotum a.m.k. verið
staðsettar í Thailandi.
Sjöundi flotinn sem nú hef-
ur verið stefnt áleiðis til Viet-
nams er meginherafli Banda-
ríkjanna í Suðaustur-Asíu og á
vesturhluta Kyrrahafs. X öllum
herafla Bandaríkjanna á þess-
Síðara eldflaujta-
skotinu frestað?
einum eru 125 herskip, af þeim
fjögur flugvélaskip, og áhafnir
og landgöngulið þeirra eru um
60.090 manns.
McNamara landvarnaráðherra
hafði sagt blaðamönnum í Wash-
ington í dag að flugvélaskip úr
fyrsta bandaríska flotanum
myndu verða send til vestur-
hluta Kyrrahafs og til Suður-
Vietnams myndu sendar orustu-
Og sprengiflugvélar. Þá myndu
einnig verða fluttar herflugvélar
frá Bandaríkjunum til bæki-
stöðva á Kyrrahafi og sérstak-
ar flotadeildir, búnar til að verj-
ast kafbátum, yrðu sendar til
suðurhluta Kínahafs. Þá myndu
úrvalssveitir úr her og land-
Verðfallá
kuuphöllinni
íNew York
NEW YORK 5/8 — Mikið
verðfall varð á kauphöll-
inni í New York í gær
þegar hin vofeiflegu tíð-
indi spurðust frá Vietnam
og hélt það áfram í dag.
Verðhrunið í gær samsvar-
aði því að skráð hlutabréf
á kauphöllinni lækkuðu í
verði um 5.250 miljónir
dollara og við þá upphæð
bættist enn i dag.
Þegar blaðið fór í prentun í
gærkvöld var allt óráðið um
fyrirhugað eldflaugarskot Frakka
á Mýrdalssandi. Stormur var
mikill fyrir austan og jafnvel
búizt við þvi að fresta yrði
skotinu þar til í kvöld. Nánar IWASHINGTON 5/8 — Fundizt
í blaðinu á morgum. hafa lík stúdentanna þriggja sem
Lík stúdentanna í
Mississippi fundin
Kjarnorkuveldin þrjú minnast
undirritunar Moskvusúttmúla
MOSKVU 5/8 —■ Stjórnir Sovétríkjanna, Bandaríkjanna
og Bretlands gáfu í dag út sameiginlega yfirlýsingu í til-
efni af því að ár var liðið frá undirritun Moskvusáttmál-
ans um takmarkað bann við kjamasprengingum.
Sáttmálinn bannar allar
sprengingar á yfirborði jarðar,
reðansjávar og úti í geimnum,
en ekki sprengingar neðanjarðar.
1 hinni sameiginlegu yfirlýs-
ingu kjarnorkuveldanna þriggja
sem þirt var í Moskvu í dag er
lokið iniklu lofsorði á 0 Þant,
framkvæmdastjóra SÞ, fyrir
þann þák. sem hann átti í því
að sáttmálinn var gerður. Sátt-
málinn hefði verið skerfur til
að draga úr vígbúnaðarkapp-
hlaupinu og hann hefði losað
mannkynið við hættuna á
geislavirku úrfelli.
Lögð var á það áherzla að
meira en hundrað þjóðir hefðu
gerzt aðilar að sáttmálanum,
eftir að stórvekiin undicrifcuðu
hann, og síðan hefðu fleiri ráð-
stafanir verið gerðar til að draga
úr hættunni á kjarnastríði.
Stjómir ríkjanna þriggja skuld-
binda sig til þess ‘ að leitast við
að leysa öll ágreiningsmál með
samningum, svo að tryggja megi
friðinn í heiminum.
Málgagn sovézkra kommúnista.
,,Pravda“. notar tilefni dagsins
til árása á kínverska leiðtoga
sem neitað hafa að undirrita
Moskvusáttmálann. Það ættu þeir
sameiginlpgt með frönsku stjórn-
inni og afturhaldsöflum í
Bandarikjunum.
hurfu í Mississippi í byrjun
júnímánaðar, en þangað höfðu
þeir farið til að hjálpa blökku-
mönnum að neyta kosningaréttar
síns.
Tveir stúdentarnir voru hvítir
og voru þeir komnir frá New
York, en sá þriðji var blökku-
maður, ættaður frá Mississippi.
Lögreglan í bæ einum í fylkinu
rak þá út fyrir bæjarmörkin og
þar fannst síðan bíll þeirra
brunnið flak. Þá þegar var talið
víst að þeir myndu hafa verið
myrtir.
Það voru menn úr sambands-
lögreglunni FBI sem fundu líkin
í skógi einum. Þau verða nú
flutt til Jackson og þar reynt að
finna dánarorsökina.
Handtökur
Þrettán hvítir og þeldökkir
stúdentar frá New York sem
komnir voru til Mississippi til
að aðstoða við að framfylgja
mannréttindalögunum voru
handteknir í bænum Cleveland
þar í gær-