Þjóðviljinn - 20.09.1964, Síða 3

HÓÐVILJINN
Sunnudagur 20. september 1964
1 stórhýsi Dagsbrúnar og Sjómannafélags Reykjavíkur
að Lindargötu 9 hefur hið nýstofnaða Verkamannasam-
band Islands aðsetur í einni stofu á 3. hæð. Skrifstofan
er nýopnuð (síminn er 12977, ókominn í skrá!), og hef-
ur ekki enn fengið neitt sýnilegt ytra tákn þess að
Verkamannasambandið sé þar til húsa. Þegar inn er kom-
ið situr þar við skrifborð nýráðinn framkvæmdastjóri,
Þórir Daníelsson, sem verið hefur starfsmaður verkalýðs-
félaganna á Akureyri og forystumaður í verkalýðshreyf-
ingunni þar á undanförnum árum. Og skrifstofan sjálf
ber þess merki að hér er allt að byrja, ég sé ekki nema
tvær möppur uppi við, vísi að hinum ískyggilega ört
vaxandi búnka af bréfum og skjölum sem fylgir öllum
félagsskap og rekstri. Og sjálfsagt vantar þama enn
margt af því sem þangað á eftir að koma.
En þarna er lítil byrjun mikils starfs og eins og það
liggi í loftinu. Verkamannasamband íslands hefur áður
verið stofnað (1907), samband með hina merkustu stefnu-
skrá á sínum tíma, en auðnaðist ekki langlífi, íslenzk al-
þýða þekkti ekki nógu vel sinn vitjunartíma. Þar brest-
ur á enn, en samt er ég þess full viss að Verkamanna-
samband íslands sem nú er risið á legg verði áhrifamik-
il samtök íslenzkra verkamanna og verkakvenna, að hér
eru að myndast samtök sem þróun verkalýðshreyfingar-
innar hefur knúið fram og hlutu að koma, hefðu mátt
vera komin fyrr.
SlÐA 3
ÞÓRIR DANÍELSSON í fyrra starfi sínu sem starfsmaður verka-
lýðsfélaganna á Akureyri.
Verkamannasamband íslands
styrkur þáttur / heildar-
samtökum íslemkrar alþfðu
Ég bið nýja framkvæmda-
stjórann, Þóri Daníelsson, að
kynna sambandið lítillega les-
endum Þjóðviljans og þá fyrst
það sem nýjast er.
— Sambandsstjómin hélt
fund nú á miðvikudaginn, seg-
ir Þórir, og var þar gengið
frá því að sambandið hefur nú
opnað skrifstofu hér í Lindar-
götu 9 og ráðið sér fram-
kvæmdarstjóra, eins og ráð
var fyrir gert á stofnþinginu.
Var sú ráðning miðuð við 1.
september sl.
— Og 'hver eru svo fyrstu
verkefnin?
— Þessar fyrstu vikur hafa
farið í það að koma skrif-
stofu á laggirnar. Verið er
að ganga frá og fjölrita út-
draetti úr þingtíðindum stofn-
þingsins í vor og sambands-
laganna. Verður hvort tveggja
sent öllum sambandsfélögum
og ekki þeim einvörðungu,
heldur líka öllum þeim verka-
lýðsfélögum sem hugsanlegt er
að orðið gætu aðilar að Verka-
mannasambandinu samkvæmt
lögum þess.
— Hvað eru mörg félög og
félagar í Verkamannasam-
bandi Isl'ands eins og stend-
ur?
— Félögin eru 24 og félags-
menn nálægt 9000 en ýmis
verkamannafélög hugleiða nú
að gerast aðilar að samband-
inu. Var ákveðið á stofnþing-
inu með bráðabirgðaákvæði í
lögunum að öll félög sem til-
kynntu þátttöku sína fyrir 2.
þing sambandsins sem halda
á í maí í vor eða gangi í
það á því þingi skuli teljast
stofnfélög Verkamannasam-
bandsins.
★
— Verkamannasambandið
hefur ekki enn látið kaup-
gjaldsmál félaganna beint til
sín taka?
— Kaupgjaldsmálin eru eftir
sem áður beint í höndum
verkalýðsfélaganna. Nú stend-
ur líka svo á að kaupsamn-
ingar flestra og líklega allra
almennra verkamanna- og
verkakvennafélaga eru bundnir
fram á næsta sumar, gilda til
5. júní 1965.
Kaupgjaldsmálin hljóta þó
að sjálfsögðu að verða eitt að-
almál næsta þings verka-
mannasamb andsins, það verð-
ur eins og ég sagði áðan hald-
ið í maí næsta vor, rétt áður
en samningar félaganna renna
út s.Ht kmd.
★
®g víl í þessu sambandi
minna á ákvæði í samban<is-
lögunum, það er 15. grein lag-
anna, en hún er á þessa leiði
„Sambandsstjórn er skylt
að fylgjast nákvæmlega með
kjaraþróun launastéttanna og
almenns verkafólks sérstak-
lega. Einnig þeim þáttum efna-
hagsmála sem mótandi geta
verið fyrir launamálastefnu
sambandsfélaganna.
Á grundvclli framangreindr-
ar vitneskju skal sambands-
stjórn svo jafnan semja álits-
gerð um kjaramál sambands-
félaganna, þegar líður að al-
mennuim uppsagnarmöguleik-
um þeirra, og skal álitsgerðin
send sambandsfélögunum í
tæka tíð. áður en þau taka
ákvarðanir sínar varðandi
kjarasamninga sína“.
Þetta er mikilvægt verkefni
fyrir sambandsstjórn, <jg verði
slík greinargerð vel unnin er
þar fenginn bezti undirbúning-
ur fyrir félögin þegar þau
ganga til þess að gera nýja
kjarasamninga.
★
— Gerði sambandsstjórnin
fleiri ráðstafanir nú í vikunni?
— Ákveðið var á stjórnar-
fundinum að auglýsa eftir
manni til náms og starfs fyr-
ir Verkamannasambandið að
hagræðingai-málum. Sambandið
sótti á sínum tíma um styrk
til stjórnarvaldanna til mennt-
unar og þjálfunar manns í hag-
ræðingarmálum. Orðið var við
þeirri umsókn. og vantar nú
mann til starfans. Þetta er
eitt þeirra mála sem brýn
nauðsyn er að sambandið geti
sinnt og aðstoðað verka-
manna- og verkakvennafélögin
í þessum efnum. Við erum
að fá yfir okkur hvort sem
okkur líkar betur eða verr
ákvæðisvinnu sem byggð er á
vinnurannsóknum og vinnu-
hagræðingu. Og við höfum
ekki á að skipa sérþjálfuðum
mönnum í þeim efsum.
Ætlazt er til að sá maður
sem Verkamannasambandið nú
auglýsir eftir í þetta starf
stundi fyrst nám en verði síð-
an starfsmaður sambandsins i
þessum málum.
★
— Ég hef orðið var við að
ýmsum er ekki ljóst hvers kon-
ar samtök Verkamannasam-
band Islands er, hvort þar sé
einhvers konar nýtt Alþýðu-
srmband eða eitthvað annrð.
Vildurðu skýra þau mál fyrir
lesendum?
— Þá er bezt að vitna beint
í lögin svo ekkert fari milli
naáia. 1 fywstu greiai sambands-
laganna segir að Verkamanna-
samband Islands sé samband
þeírra verkalýðsfélaga innan
Alþýðusambands Islands, sem
skipuð eru verkafólki, körlum
og konum í þeim starfsgrein-
um sean taldar eru í 2. grein
Iaganna. en hún er svona orð-
rétt:
Rétt til inngöngu í samband
ið hafa þau verkalý'ðsfélög,
sem að öllu leyti eða að meg-
instofni eru skipuð verkafólki
í eftirtöldum starfsgreinum:
a) Vöruflutningar á Iandi.
b) Móttaka, vinnsla og af-
hending sjávarafurða.
c) Vega- og brúargerð. vita-
og hafnarbyggíngar.
d) Verkafólksvinna hjá ríki
og sveitarfélögum.
e) önnur störf, sem nú falla
almennt undir starfssvið
verkamanna- og verka-
kvennafélaganna.
— Hvað samþykkti stofn-
þingið um tilgang sambands-
— Þá er aftur bezt að vitna
beint í lögin. 1 3. grein sam-
bandslaganna segir svo:
Markmið sambandsins er:
1. Að sameina öll hlutaðeig-
andi verkalýðsfélög innan sinna
vébanda til sóknar og vam-
ar fyrir sameiginlegum mál-
efnum þeirra.
2. Að tryggja hagsmuni fé-
laga sinna í samningum um
laun og vinnuskilyrði.
3. A'ð vinna að afnámi allr-
ar yfirvinnu, helgidagavinnu
og næturvinnu, sem ekki ber
ýtrasta nauðsyn til að umtin
sé.
4. Að vinna að stýtfihgll
vinnudagsins.
5. Að styðja og styrkja sam-
bandsfélögin í starfi þeirra að
hagsmunamálum verkafólks,
svo sem í vinnudeilum og í
samningum við atvinnurekend-
ur.
6. A'ð beita sér fyrir vinnu-
vemd barna- og unglinga.
7. Að veita saimbandsfélög-
unum hvers konar upplýsing-
ar sem þeim mcgi verða til
gagns eða leiðbeininga I starfi.
8. Að beita sér fyrir al-
mennri upplýsinga- og menn-
ingarstarfsemi sambandsfélag-
anna og aðstoða þau við slika
starfsemi, þr á meðal að
stuðla að sérhæfingu starfs-
manna, sem vinna í þágu fé-
Iaganna eða sambandsins, svo
og trúnaðarmanna á vinnu-
stöðum.
9. Að efla fjárhagslegan mátt
sambandsfélaganna og sam-
þandsins.
Li- (Átk véj. :jS3 tós táh 'jí
— Hverjir eru helztu drætt-
ir í byggingu sambandsins?
— Reglulegt sambandsþing
á að halda annað hvert ár í
októbermánuði, það ár sem
Alþýðusambandsþing er ekki,
og kjósa aðildarfélögin einn
fulltrúa fyrir allt að 200 fé-
laga og síðan einn fulltrúa fyr-
ir hvert 200 félagsmanna eða
brot úr tveimur hundruðum,
ef það nemur einu hundraði
eða meira, og jafnmarga vara-
menn. Sambandsþingið hefur
æðsta vaId i öllum málefnum
félagsins.
Sambandsstjórn skipa sjö
menn, formaður, varaformaður,
ritari, gjaldkeri og þrír með-
stjómendur. Varastjóm skipa
þrír menn. Formaður, vara-
formaður og ritari mynda
framkvæmdastjórn samband^-
ins. Sambandsstjóm ræður
starfsmenn sambandsins í samr
ræmi , við samþykktir sam-
bahdsþinga um tölu þeirra, en
þó er sambandsþingi heimilt
að kjósa framkvæmdastjóra og
er þá kjörtímabil hans milli
þinga.
— Hverjir skipa fyrstu stjórn
Verkamannasambands Islands?
— Formaður er Eðvarð Sig-
urðsson formaður Verkamanna-
félagsins Dagsbrúnar, varafor-
maður er Bjöm Jónsson for-
maður Verkalýðsfélagsins Ein-
ing, Akureyri, ritari er Her-
mann Guðmundsson formaður
Verkamannafélagsins Hlífar í
Hafnarfirði, gjaldiceri Björg-
vin Sigurðsson formaður
Verkalýðs. og sjómannafélags-
ins Bjarmi á Stokkseyri. Með-
stjómendur eru Guðmunda
Gunnarsdóttír formaður Verka-
kvennafélag&ins Snótar í Vest-
mannaeyjum, Sigfinnur Karls-
son forseti Alþýðusambands
Austurlands, og Óskar Gari-
baldason formaður Verka-
mannafélagsins Þróttar á
Siglufirði. 1 varastjóm eru
Guðmundur J. Guðmundsson
varaformaður Dagsbrúnar,
Margeir Sigurðsson formaður
Verkalýðs- og sjómannafélags
Miðneshrepps, og Jón Ásgeirs-
son formaður Verkalýðsféiags
Hriseyjar.
1 lögum sambandsins eru svo
mörg fleiri atriði en hér hef-
ur verið drepið á, varðandi
þingstörf og þinghald og störf
stjómarvalda sambandsins.
skattgreiðslu, skrifstofuhald og
annað þess háttar.
★
— Þú hefur verið stjómar-
maður og starfsmaður verka-
lýðsfélaga úti á landi. Teluiðu
samkvæmt reynslu þinni í þvf
starfi að verulegt gagn geti
orðið af landssambandi verka-
mannafélaganna?
— Já, mér er það ljóst ein-
mitt vegna reynslu af slíku
starfi að þecs er mikil þörf
að landssamband verkamanna-
og verkakvennaféi ? ga sé til og
Framhald á 8. síðs.
ins?
Viðtal við Þóri Daníelsson. fyrsta
framkvœmdastj. Verkamannasamb. ísl.
VERKAf'lANNASAMBAND ÍSLANDS hefur skrifstofu í húsi Dagsbrúnar og Sjómaunafélags
Reykjavíkur að Lindargötu J í Reykjavík, 3. bæð.