Þjóðviljinn - 25.09.1964, Blaðsíða 3

rTimmtudagur 24. september 1964
MÖÐVIinNH
Bandaríkin neita
að ræða um Kongo
Hermansson foringi sænska kommúnista sést hér í hópi stuðningsmanna sinna og víst hafa hau
ástæðu til ánægjunnar sem af þeim skín. Á tveim árum hafa sænskir kommúnistar unnið 65.000
atkvæði og í síðustu kosningum unnu þeir þrjú ný þingsæti og hafa nú átta. Hermansson sagði
þessi úrslit vera alvarlega aðvörun til Sósíaldemókrata að reka stjórnarstefnu sem væri meira í
þágu þeirra, sem búa við þrengstan f járhag.
Austur-Þýzkaland og
Vestur-Berlín semþ
BEJILÍN 24/9 — Nýi samning-
urinn um heimildir fyrir Vest-
ur-Berlínarbúa að heimsækja
ættingja sína og vini í Aust-
ur-Berlín var undirskrifaður í
Austur-Berlín seinni partinn í
dag, eftir átta mánaða erfiðar
samningaumleitanir.
Pulltrúi vestur-þýzku borgar-
stjóipiarinnar Horst Korber og
austur-þýzki ríkisritarinn Rich
Wend skrifuðu undir samning-
inn í stjórnarráði Austur-
Þýzkalands. 1 gær hafði ríkis-
stjóm Vestur-Þýzkalands fallizt
á samninginn.
Pyrri samningur sama eðlis,
sem gerður var um jólin í fyrra
og leiddi nú til þessa nýja samn-
ings, hefur verið mikið ágrein-
ingsmál meðal stjórnmála-
manna í Vestur-Þýzkalandi og
hafa ýmsir þeirra haldið því
fram, að hann hefði'verið skref
í þá átt að viðurkenna austur-
þýzka ríkið
Samkv. samningnum munu 1-
búar Vestur-Berlínar geta heim-
sótt ættingja og vini í Aust-
ur-Berlin tvisvar sinnum um
jóla og nýárshátíðirnar, einu
sinni á 14 daga timabili í okt-
óberlok og nóvemberbyrjun og
ennfremur á páskum og hvíta-
sunnu.
Settar verða upp skrifstofur
til að gefa út þessar heimildir
og munu jafn margir póstmenn
frá vestur og austurhluta borg-
arinnar vinna á hveiri þeirra.
Sérstök skifstofa verður sett
upp til að afgreiða beiðnir í
sambandi við aðkallandi fjöl-
skylduvandamál.
Willy Brandt borgarstjóri V-
Berlínar sagði í dag, að samn-
ir.gurinn bryti ekki í bága við
stjómmálalegar meginreglur
vestanmanna. Hann lét þá von
í ljósi, að samningurinn væri
skref í þá átt að bæta mannleg
samskipti milli borgarhlutanna
í Berlin.
Herstjórar vesturveldanna
þriggja í Berlín lýstu því yfir
í dag að samningurinn snerti
engan veginn stöðu Berlínar.
Austur-þýzki varaforsætisráð-
sagði að hvort sem vissum herr-
um í Bonn kæmi það betur
að loka augum fyrir því, þá
Suvanavong krefst
nýrrar ráðstefnu
hefði nú verið gerður opinber
samningur milli austur-þýzku
ríkisstjórnarinnar og borgar-
stjómarinnar í Berlín.
Vestur-þýzka ríkisstjómin
lýsti því yfir í Bonn í dag, að
samningurinn hefði eingöngu
mannlega þýðingu, staða Berl-
ínar væri óbreytt.
WASHINGTON 24/9 — Talsmað-
ur bandaríska utanríkisráðu-
neytisins skýrði frá því í dag,
að Bandaríkjastjórn vildi ekki
ræða málið um bandaríska að-
stoð við Kongó við sérstaka
sendinefnd frá Einingarsamtök-
um Afríkuríkja, sem farið hef-
ur fram á viðræður við John-
son forseta vegna þessa máls,
nema fulltrúi frá ríkisstjórninni
í Leopoldville taki þátt í við-
ræðunum.
Hingað til hefur ríkisstjórn
Kongo ekki gert grein fyrir því
hvort hún óski þess að taka þátt
í slíkum viðræðum.
Einingarsamtök Afríkuríkja
hafa skipað sérstaka nefnd
vegna Kongo. Eftir fund nefnd-
arinnar í Nairobi í gær skýrði
hún frá því, að ákveði hefði
verið að senda menn til Wash-
ingto.n til að ræða möguleifcana
á aðstoð Bandaríkjanna. Sendi-
menn verða fjórir þeirra á með-
al utanríkisráðherra Ghana,
Kojo Botsia og innanríkisráð-
herra Keníu, Josep Murumbi.
Talsmaður utanríkisráðuneyt-
isins sagði að ekki væru nein-
ar áætlanir að sinni um viðræð-
ur milti bandaríkjastjómar og
afrísfcu sendinefndarinnar.
Varaaðalritari Einingarsam-
takanna Gratien Pognin, sagði
í París í dag, að nefndin vildi
reyna að ná talí af Johnson
forseta sjálfum. Hann sagði að
nefndin væri beirrar sfcoðunar.
að vildu Bandaríkin í veldi síru
fcréfjast 'friðar í Kongo þá yrði
sú krafa heyrð.
Leiðtogi uppreisnarmanna í
Kongo, Christoprei Gbenye, tal-
aði í kvöld í útvarpið í Stan-
leyville og lýsti því yfir, að það
væm Sameinuðu þjóðirnar sem
bæru ábyrgð á borgarastríðinn
í Kpngo.
Ríkisstjórn hans viidi því ekk!
tryggja öryggi starfsmanna SÞ
lengur. Gbenye sagði að SÞ
hefðu drepið fyrrum forsætis-
ráðherra Patrice Lumumba.
Nýr forsœt-
isróðherra
BERLÍN 24/9 — Þjóðþing Aust-
ur-Þýzkalands kaus í dag ein-
róma Willy Stoph forsætisráð-
herra og tekur hann við því
starfi eftir Otto Grotewohl, sem
lézt á mánudaginn var.
Stoph hefur í nokkur ár
gengt störfum varaforsætisráð-
herra og verið fyrir ríkisstjórn-
inni í langvarandi veikindum
Grotewohl.
Stoph er múrari að mennt, 18
ára gamall gekk hann í komm-
únistaflokkinn 1931. Hann var
innanríkisráðherra frá 1952 —
1955. Landvarnarráðherra varð
hann 1956 og var samtímis gerð-
ur hershöfðingi.
1960 varð hann varaforsætis-
ráðherra og tveim árum seinna
fyrsti yaraforsætisráðherra.
1 dag var hann jafnframt kjör-
inn varaformaður í ríkisráðinu
og er því staðgengill Ulbrichts
Wiliy Stoph t.h. og Ulbriclit.
Æskulýðsráðstefnu í
Moskvu slitið í gær
PARlS 24/9 — Leiðtogi Pathet-
Lao hreyfingarinnar í Laos Súv-
anúvong fursti fór þess í dag
á leit við Bretland og Sovétrík-
in að þau boðuðu til nýrrar 14
ríkja ráðstcfnu um Laos.
Furstinn hélt blaðamannafund
í París í dag og ákærði þar
Bandaríkjastjóm og hægrisinna
í Laos fyrir að spilla samninga-
viðræðum fulltrúa hinna þriggja
stjórnmálahreyfinga í Lao-s, sem
KIPAUTGCRÐ RIKISINS
M/s Skjaldbreið fer vestur um
land til Akureyrar 29. þ.m.
Vörumóttaka á föstudag og ár-
degis á laugardag til áætlunar-
hafna við Húnaflóa og Skaga-
fjörð, Ólfsfjarðar og Dalvíkur.
Farseðlar seldir á mánudag.
hafa verið haldnir í París að
undanförnu.
Hann skýrði einnig frá því,
að hann ætlaði að fara aftur
til höfuðstöðva sinna á Krukku-
sléttu á mánudag, en sendi-
nefndin sem hann var með í
París mun halda áfram viðræð-
um við fulltrúa hinna hreyfing-
anna tveggja.
Súvanúvong krafðist þess að
enginn aðili setti skilyrði fyr-
ir nýrri ráðstefnu um Laos.
Samkvæmt frásögn AFP var
haldnn blaðamannafundur í Ví-
entíane höfuðborg Laos í dag og
þar sagði Ngon Sananikona ráð-
herra að horfumar á samninga-
gerð í París væru sama og eng-
ar, ef Pathet-Lao breytti ekki
viðhorfum sínum.
Renni viðræðurnar í París
gíörsamlega út í sandinn verður
að leggja málið fyrir Sameii*uðu
þjóðirnar, sagði hann.
MOSKVU 24/9 — Kínversku
fulltrúarnir 40 á æskulýðsráð-
stefnunni í Moskvu sátu þegj-
andi í sætum sínum meðan 800
fulltrúar frá öðrum löndum
stóðu og fögnuðu samfleytt í 17
mínútur með lófataki eftir að
einingaryfirlýsing ráðstefnunnar
hafði verið samþykkt. Æsku-
Iýðsfulltrúar frá rúmlega 100
löndum sóttu ráðstefnuna.
Kínverski fulltrúinn, sem fékk
orðið eftir að yfirlýsingin hafði
verð samþykkt sagði að sendi-
nefnd Kínverja hefði haft sitt-
hvað við orðalag yfirlýsingar-
innar að athuga, sérstaklega það
sem fjallar um friðsamlega sam-
búð þjóða.
Hann sagði að ályktunin, sem
forseti ráðstefnunnar hefði sam-
ið næði ekki nógu langt og þess
vegna hefði kínverska sendi-
nefndin lagt fram sína eigin á-
lyktun.
Form. írönsku sendinefndar-
innar sagði,' að engin einstök
sendinefnd liefði rétt til þess að
Xeggja fram ályktun, sem ætti
að verða lokayfirlýsing.
Tass fréttastofan segir þessa
síðustu aðgerðir Kínverja vesæla
tilraun til þess að grafa undan
þeim einingaranda, sem hefði
ríkt á ráðstefnunni.
Auk friðsamlegrar sambúðar
er þess krafizt í yfirlýsingunni
að afvopnun komi til fram-
kvæmda, kjarrtórkuvopn og til-
raunir með þau verði bönnuð,
herstöðvar verði lagðar niður
og hvatt er til einingar gegn
heimsvaldasinnum og stuðnings
við þróunarlöndin.
Einnig samþykkti ráðstefnan
viðaukatillögu frá fulltrúa Kam-
reún. sem er fordæming á not-
kun málaliða.
Kínverski fulltrúinn sagði, að
sendinefnd þeirra styddu þann
hluta yfirlýsingarinnar sem
fjallar um baráttu gegn heims-
valdasinnum en finnist vanta
skilgreiningu á raunverulegu á-
standi í alþjóðamálum og ekki
væri í yfirlýsingunni bent á höf-
uðfjanda friðarins.
Auk þess, sagði hann, er
sums staðar í yfirlýsingunni
orðalag sem er í meira lagi vafa-
samt og ýmsir aðilar hafa notað
í árásum á Kínverja. Sendi-
nefndin mundi ekki taka þátt í
atkvæðagreiðslunni og telji sig
ekki bundna af yfirlýsingunni.
Aðrir nefndarmenn Kínverja
studdu mál ræðumanns með
miklu og föstu lófataki, en full-
trúar á ráðstefnunni hlýddu
máli hans á venjulegan hátt og
var ekkert gert til þess að reyna
að trufla hann.
Komsomolskaja Pravda mál-
gagn æskulýðsfylkingar Sovét-
ríkjanna réðst í dag á kínversku
fréttastofuna, sem það kvað hafa
flutt lélegar fréttir af ráðst. og
haldið fram ósannindum um ó-
lýðræðislega stjóm ráðstefnunn-
Blökkumenn teknir
eftir nýjum lögum
MCCOMB, MISSISSIPPI 24/5 —
Tveim sprengjum var varpað í
bænum Mccomb í Mississippi í
gærkvöld, og það voru miklar
æsingar í blökkumannahverfi
bæjarins meðan beðið var komu
lögreglunnar með fleiri hand-
tökuskipanir í sambandi við
glæpsamlegan syndikalisma.
Önnur sprengjan sprakk fyr-
ir utan heimili fyrrverandi lög-
regluþjóns, blökumanns, sem var
farinn til Washington til að
eiga viðræður við mannréttinda-
nefndina og dómsmálaráðu'nestt-
ið. — Hin sprengjan sprakk v
skemmtigarð.
Ákærurnar um glæpsamlegs
syndikalisma eru í samræmi v:
ný lög sem sett hafa verið
Mississippiríki. Þessum lögu
er stefnt gegn ólöglegum ti
raunum til þess að þvinga fra:
breytingar í félags- eða stjón
málum.
Lögreglan hefur viðurkennt i
fjöldi blökkumanna hafi þegí
verið handteknip samkv. þessu
nýjn lögum, en neitað að sfcv,
frá þvá hve margar har"
skipanir bafi verið gefnar út.
SlÐA 3
Kínverskt boð
MOSKVU 24/9 — Tass frétta-
stofan skýrir frá því, að Kín-
verjar hafi boðið Sovétríkj-
unum að senda nefnd til þess
að taka þátt í 15 ára afmæl-
ishátíð alþýðulýðv. Kína.
Ákvörðun Sovétríkjanna að
þiggja boðið er tekin í sam-
ræmi við meginreglur al-
þjóðahyggju öreiganna og til
þess að vinna að sáttum milli
þjóðanna.
Spánn í EBE
BRUSSEL 24/9 — Nefnd
Efnahagsbandalagsins mun í
næsta mánuði hefja viðræð-
ur við Spánverja um verzl-
unarsamning eða einhvers
konar aðild.
1 fyrstu verður aðeins rætt
um samband á stjómmála-
| sviðinu og gert er ráð fyrir
: því í Brussel að samninga-
umleitanir muni taka langan
tíma.
Lengi hefur mikil óeining
ríkt milli hinna sex aðildar-
ríkja Efnahagsbandalagsins
urrt afstöðuna til Spánar. Fyr-
! ir tveim árum sótti Spánn
um aukaaðild, en fékk ekk-
ert svar og fyrr í ár var um-
sóknin endurnýjuð.
Frakkiand hefur alla tíð
verið hlynnt Spáni, en önnur
meðlimaríki einkum Niður-
: lönd eru andvíg nánum
j tengslum við Spán vegna
' stjómmálaviðhorfa.
Syíar í Moskvu
MOSKVU 24/9 — 17 manna
sendinefnd frá sænska þing-
inu kom í gær til Moskvu
þeirra erinda að kynna sér
uppeldismál í Sovétríkjunum.
1 dag sátu Svíamir fund
með sovézka kennslumálaráð-
herranum Evgenij Afana-
senko. Formaður sænsku
nefndarinnar Emil Nesstöm,
sem er formaður menningar-
málanefndar sænska þingsins,
sagði að jafnvél þó miklar
framfarir hefðu orðið í Sví-
þjóð í uppþyggingu kennslu-
mála, væri það kunnugt að
Sovétríkin hefðu einnig náð
langt á þessu sviði og vildu
Svíar gjaman kynnast ár-
angri þeirra.
Svíamir eiga að vera í Sov-
étríkjunum í tvær vikur.
Hlutdrægir Svíar
STOKKHÓLMI 24/9 __
Sænskir hermenn úr liði SÞ
á Kýpur hafa stundað ólög-
legan vopnaflutning til Kýp-
urtyrkja.
...Tveir brynvarðir sænskir
vagnar voru í dag stöðvaðir
og rannsakaðir og kom í Ijós
að þeir voru fullhlaðnir vopn-
um, sem Svíarnir ætluðu að
flytja úr kýpurtyrkneska bæn-
um Kokkina til Tyrkja, sem
eru í herkví Grikkja í hæn-
um Lefka.
Þetta mál hefur vekið mikla
athygli í Svíþjóð og sænska
rikisstjórnin Iét í dag í ljós,
að hún harmaði það mjög, að
sænskir hermenn í friðarsveit-
unum á eynni hefðu brotið
hlutleysi sitt og tekið þátt í
deilunum á Kýpur.
Sendiherra Svía hjá SÞ
Sveyker Aström hefur fengið
fyrirmæli um það, að færa
U Þant aðalritara SÞ einlæga
afsökunarbeiðni ríkisstjórnar-
stofan skýrir frá því, að Kín-
innar.