Þjóðviljinn - 08.11.1964, Blaðsíða 10

Þjóðviljinn - 08.11.1964, Blaðsíða 10
JO SÍÐA ANDRÉ BJERKE: Ell rRNi INGURINN Augnabrýrnar skáhallar eins og á púka. Og galopið augnaráðið: hvítan sýnileg kringum heila augasteina. Já, meira en augu: tvö op til að svelgja ljósið. tvö gin, gráðug í regnbogann .... Zaubermann, töframaður, galdra- maður .... Hvaða fugl var á flugi yfir honum? Hann hreyfði sig .... Að hugsa sér, það eru kvikmyndir í kvöldblaðinu og þama kemur, annar fugl .... 1 loftinu fyrir ofan mig heyrð- ist garg í mávi. Og um leið fann ég lykt af þangi. Ég stóð frammi á klöpp í skæru sól- skini. Framundan lá hafið og skerjagarðurinn. Var ég ekki einn? Eitthvað hreyfðist fyrir aftan mig. Ég sneri mér við og kom auga á hann. Hann stóð bakvið málara- trönur næstum niðri við sjóinn. Zaubermann. Hann var í skósíðum slopp og á höfðinu bar hann uppmjóan hatt með undarlegum táknum. Hann horfði út yfir skerjagarð- inn með ólýsanlegan ofsa í augnaráðinu. Það var eins og hann bryti mola úr landslaginu með augunum. Svo sótti hann lit í pensilinn og setti hann á strigann. Aftur gargaði máfur. Og í þetta sinn gargaði hann djúpt inni í mál- verkinu. Ég nálgafjist. Hvaða liti var hann með á spjaldinu? Kobolt, iiidígo. sepia, umbra, fílabein.... dekkri litbrigði en landsiagið sýndi. Hyað var hann að mála? AÍls ekki sólgullið litaspil sum- ardagsins. Næturmynd. Hann var að mála skipsflak i tunglsjósi. Lítið skip sem brotn- að hafði í spón upp við kletta- vegg. Undir fullu tungli sem óð í skýjum. Ég sagði eða hugsaði: — Er hægt að mála tunglskinsmynd í sólskini? Hann sneri sér að mér. Sól- skini? Skúffan geiflaðist f eins konar brosi; brýnnar urðu enn ská- settari. Allt í einu benti hann upp í himininn með penslin- um. Líttu upp! Og ég leit upp — í svartan næturhimininn með glampandi tungli. Ég sagði eða hugsaði: En fyr- tr andartaki var miður dagur? Zaubermann benti með pensl- inum beint á hvítu skífuna. eins og hann hefði dýft honum í hana: Tunglið, ungi maður, tunglið á mörg leyndarmál. Mundu það. Ég settist upp í rúminu með viðbragði; blaðið sem ég hafði sofnað út frá, rann niður á gólf. — Tunglið! hrópaði ég. Lajla hreyfði sig í svefnrofun- um. Hvað nú? HÁRGREIÐSLAN HárgreiðsTu og snyrtistofu STEINXJ og DÓDÖ Laugavegi 18 HT hæð flvftal SfMT 2 4616 P E R M A Garðsenda 21 — SÍMI: 33 9 6R. Hárgreiðslu og snyrtistofa D ö M U R ! Hárgreiðsla við allra hæfi — TJARNAR'TOFAN — Tjamar- götu 10 — unnprc+rætismegin — SfMI- HAROPc’’r w' --r -FA AUST- URBJF’AP Wana Ouðmunds- dóttir Laugavegi 13 — SfMI: 14 6 56 — NUDDSTOFAN ER A SAMA STAÐ. Ég starði bara fram fyrir mig. ennþá hálfur í draumnum: Er hægt að mála í tunglsljósi? Áhyggjufull eiginkonuhönd tók í öxl mér: Þig er að dreyma, Egili. Legðu þig aftur. Þú verð- ur að sofa. Þú hefur ofgert þér. Veslings Lajla, hún heldur að ég slíti mér út á vinnu. Hún veit ekki hvað ég er latur. Hún sér að ég er alltaf á þönum. Hún skilur ekki að ég slæpist bara hraðar en margir aðrir. Sem snöggvast var ég glað- vakandi. Settu niður í töskumar mínar í fyrramálið, ef þú villt gera svo vel. Ég fer til vestur- landsins. Til Hólmavogs. Hún strauk mér irm vangann. 25 Til vesturlandsins, jæja? Hún veit að ég er galinn. Hún er ýmsu vön. Og hún íætur sér það lynda. blessuð manneskjan. Hvaða erindi áttu þangað? — Ég verð að upplýsa dálítið. — Hvað er það? Ég hallaði mér afturábak og slökkti loks á náttborðinslamp- anum. Hún hallaði sér yfir mig í myrkrinu. Loksins var forvitni hennar vakin. Hvað verður að upplýsa, Egill? — Le}mdarmál — tunglsins! svaraði ég. Og svo var ég kom- inn inn í heim, þar sem maður svarar ekki þeim sem vaka. Það lætur kannski fáránlega f eyrum að láta draum ráða gerð- um sínum. En það er staðreynd að draumar geta oft breytt raun- veruleikanum og hafa oft gert það. Noregssagan byrjar á draumi konu um þyrni sem hún tók úr serk sínum. Og það var draumur, sem lagði grundvöll- inn að hinni hellensku heims- menningu. Þegar Alexander mikli hafði mánuðum saman setið um borg- ina Tyros árangurslaust, missti hann móðinn og ætlaði að hætta við ráðagerðir sínar. Svo dreymdi hann nótt eina að hann sæi satýr dansa á skildi sínum. Hann kallaði til sín drauma- ráðningamann1, Aristandros. Og Aristandros réð drauminn með því að skipta orðinu satyros í tvennt: Sa Tyros, sem þýðir á grísku Þín er Tyros. Og Alex- ander hélt umsátinni áfram. lagði undir sig borginá. hélt á- fram herferð sinni og lagði grundvöllinn að hellenska heimsveldinu. Að vfsu fékk ég ekki önnur eins stórmennskuáform eftir þessa nótt. En hann neitaði ger- samlega að sleppa á mér tökun- um, draumurinn um málarann á klöppinni og sólskinið sem breyttist í tunglskin. Ég veit ekki hversu oft Lajla hristi höf- uðið; en það var sett niður^ í ferðatöskurnar mfnar i býti morguninn eftir. Ég hélt fast f ákvörðun mína frá því að ég opnaði augjn um morguninn. þótt mér væri ekki unnt að ráða drauminn — eða kannski einmitt þess vegna? Ég hafði líka fengið mína Tyros að sitja um. Og sem stefnufastur Alexand- er litli, sat ég morguninn eftir á skrifstofu minni á blaðinu og skipúlagði herferðina. Ég hafði komizt að samkomulagi við að- alritstjórann. Honum þóttu áætl- anir mfnar víst töluvert fálm- kenndar. en þaó hafili áður komið fyrir að fráleitar hwg- ÞlðÐVILJINN Sunnudagur 8. nóvember 1964 myndir mínar höfðu gefið góða raun fyrir blaðið. Ég hafði á- unnið mér velvild, með höfuð- hristingi þó. Það var barið að dyrum og Atli Skoddland kom inn. Ég hafði hringt til hans og beðið hann að koma hingað — ferð- búinn. Ég verð að segja, að það kom mér á óvart að hann skyldi í raun og veru koma. Með ferða- tösku. Ég hafði sagt honum að ég ætlaði til, Hólmavogs í dag til að ráða leyndardóminn í sam- bandi við strandið á Argo. Blað- ið mitt hefði líka áhuga á mál- inu. Væri hann ekki til . í að koma með? En það þurfti meiri fortölur. Hann sat á stólnum og ók þung- lamalegum kroppnum. Hann vildi nú helzt sleppa þessu þeg- ar til kastanna kom — já, mest langaði hann til að snúa við heima og taka uppúr töskunni. í Hólmavog hafði hann ekki stigið fæti, síðan þeir fóru svona með föður hans. — En með því að komast til botns í þessu. getum við veitt föður yðar uppreisn, andmælti ég. — Hvemig þá? Hann leit ekki uppúr gólfinu. . — Við getum hvítþvegið minn- ingu hans. Viljið þér ekki hjálpa mér til þess? Þér þekkið bæði náttúruna og mannfólkið þarna uppfrá. Ennþá vottaði fyrir tortryggni í svip hans. Hvaða áhuga hafði ég á því að hreinsa minningu manns sem ég hafði aldrei þekkt, afdankaðs hafnsögumanns sem var löngu dauður? Hvað bjó undir þessu hjá mér? Ég leysti frá skjóðunni. Ég sagði honum hvað komið hafði fyrir mig daginn áður og hvað mig hefði dreymt um nóttina. Ég sagði honum að ég hefði fengið eina gáfu í vöggugjöf: Ég gæti spurt. Þess vegna hefði ég orðið blaðamaður. Og nú ætlaði ég að spyrja þangað til ég fengi svar. Á einum sólar- hring hafði þessi ráðgáta ásótt mig þrisvar sinnum í dagsbirtu og eintf sinni í ðraurni.. Og hún gaf mér engan frið. í hverjum einasta sjómanni er dálítill Ódysseifur. Og þú getur fengið hann með þér í glæfra- för, ef honum skilst að það er ekki fyrst og fremst skynsemi með í spilinu. heldur ósvikin ævintýraþrá. Hann leit upp og horfði beint í augu mér. Það vottaði fyrir brosi á stirðlegu andlitinu. Ég kem með! — Fínt! Lestin fer eftir þrrjú kortér. Ég hringdi á landlínuna og pantaði hraðsamtal við gisti- heimilið í Hólmavogi. Svo reis ég á fætur og rétti fram höndina. Eigum við ekki að þúast? Ég heiti Egill. — Atli. Hann rétti fram stór- en hramminn. Það var eins og að taka í krumlu á ísbimi. Við sátum í jámbrautarklef- anum og höfðum verið á ferð allan daginn. Gegnum gluggann horfðum við á veðurbarið strand-lendi. Bráðum yrðum við komnir í Hólmavog. Ég hafði fengið hann til að segja töluvert frá sjálfum sér. heimabænum og fólkinu þar. Það var skáldsaga með mörgum. skuggalegum köflum. Frásögn hans gaf mér skýringu á því sem hafði valdið mér undrun: að hann skyldi hafa losað sig svo gersamlega við vestumorsk- an málhreim sinn og tala lýta- | lausa austnorsku. Hann vildi ekki nota málhreiminn sem þeir notuðu í Helvíti. Ég hafði beðið lengi með að beina umræðunum að sjálfri Argo-sögunni. Ég vildi að við kynntumst ögn betur fyrst, svo að hann gæti talað við mig af trúnaði og einlægni um allra ömurlegustu reynslu sína. Við vorum næstum komnir að leið- arokum, þegar ég bað hann að lýsa fyrir mér því. sem gerzt hafði óheillanóttina. Hann var að teikna dálítið kort. Það lá á milli okkar á klefaborðinu og hann benti og bætti við atriðum með blýant- inum meðán hann útskýrði. Fyrir suðaustan Haukhóma var hættulegt, dautt svæði. þar sem Ijósin frá vitanum sáust ekki, vegna þess að hólminn skyggði á vitann. Hann krotaði geislann á pappírinn. Við pabbi vorum teknir um borð í Argo rétt fyrir utan þokubeltið þarna. Hann benti með blýantinum. Það belti náði alveg inn að ströndinni fyrir norðan vitann. — Dautt svæði? greip ég fram í. Er slíkt ennþá til á þessu siglingalandi? — Nú hafa víst orðið fram- farir í þeim efnum — líka í Hólmavogi. Én þar höfðu beir gamla vitaskriflið alveg fram yfir 1946. Ég virti fyrir mér teikninguna. Þú segir að skipið hafi stefnt beint í norður? — Já. Það var mikil alda af vestri og pabbi vissi að skipið myndi sveigjast í austurátt. Eft- ir nokkra stund sá hann vita- ljósin beint framundan sem sé í norðri — og hann komst að raun um að skipið hlyti að vera svo sem hér. Hann merkti punkt með A beint fyrir sunnan vitann. — Pabbi gaf stýrimanninum skipun um að halda 30 gráður í vestur, svo að við losnuðum við þessa boða. Blýanturinn benti á fáein skástrik fyrir vest- an Haukhólmann á kortinu. 1 raun og veru var skipið statt í dauða svæðinu — liklega svo sem hérna. Nú merkti hann annan punkt B í dökka reitnum. Og hann dró punktalínur frá A og B til upphafspunktsins. — Vegna vitaglampanna í norðri hlaut pabbi að halda að við hefðum siglt þessa línu til vinstri. En það var sem sé lín- li BRUNATRYGGINGAR á húsum í smíðum, vélum og áhöldum, efni og lagerum o.fl. Heimilistryggingar Innbús Vafnstfðns Innbrots Glerfrygglngar TRYGGINGAFELAGIÐ HEIMIRÍ IINOARGATA F.REYKJAVlK SlMI 21260 SÍMNEFNI , SURETY SKOTTA ,,Hvers vegna þarf ég að vinna svcna oft húsverkin. Ég sem er minna HEIMA en nokkur annar?“ LILJU BINDI FÁST ALSTAÐAR FERÐIZT MEÐ LANDSÝN • Seljum farseðla með flugvélum og skipum Greiðsluskilmálar Loftleiða: • FLOGIÐ STRAX - FARGJALD GREITT SÍÐAR • Skipuleggjum hópferðir og ein- staklingsferðir REYNIÐ VIÐSKIPTIN FERÐASKRIFST OFAN LA N □ S V!M ^ TÝSGÖTIT 3. SÍMI 22890. — P.O. BOX 465 — REYKJAVÍK. UMBOÐ IiOFTLEIÐA. Kartöflumús * Kókómalt * Kaffi & Kakó. KRON - BÚÐIKNAR. CONSUL CORTINA bflaleiga magnúsar skipholtl 21 símar: 21190-21185 ctyauUur GjuÖmundóóon HEIMASÍMI 21037

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.