Þjóðviljinn - 29.12.1964, Blaðsíða 3

#
Þriðjudagur Z9. desember 1964
ÞlðÐVILIINN
SlÐA
Náttúruhamfarir ollu
miklu tióni um jólin
SAN FRANSISCO 28/12 — Náttúruhamfarir .á vestur-
strönd Bandaríkjanna, sem stóðu alla jólavikuna hafa
valdið tjóni sem metið er naer einum miljarði dollara.
17000 manns hafa misst heimili sín og. minnsta kosti
48 hafa látið lífið. Johnson forseti hefur lýst yfir neyðar-
ástandi í þeim héruðum sem verst rrrðu úti og ríkisstjórn-
in hefur látið hermenn taka þátt í björgunarstarfinu.
A aðfaranótt mánudags juku
hríðarbyljir enn á erfiðleika
.þeirra mörg þúsund manna sem
lentu í flóðunum miklu á Kyrra-
hafsströnd Bandaríkjanna, sem
nú hafa staðið í vikutíma. Verst
hafa þau verið í norðvestur-
ríkjunum.
Auk hinna 48 sem kunnugt er
Víða harizt í Suður-
Víetnam um hátíðina
SAIGON 28/12 — Síðastliðna daga hefur verið barizt víða
í Suður-Víetnam og ýmsir haft betur. Stjórnarherinn vann
stærsta sigur sinn um langan tíma í óshólmum Mekong-
fljóts á sunnudag, felldi 87 hermenn Víetkong og hertók
miklar vopnabirgðir. Á Óðrum stað vann Víetkong mik-
irm sigur og í dag misstu Bandaríkjamenn 16 manns.
Búddistar halda áfram árásum gegn stjórninni og í Banda-
ríkjunum verða þær raddir æ meira áberandi sem heimta
að Bandaríkn hætti skiptum sínum af stríðinu í Suður-
Víetnam-
Phan Suu þjóðhöfðingi Suður-
Víetnam og forsætisráðherra
landsins Tran Van Huong lýstu
því yfir í dag að þeir mundu
leggja sig alla fram til þess að
leysa stjómmálakreppu þá sem
ríkir. Þetta voru fyrstu ■ opin-
heru ummæli þeirra síðan að
valdaránið var framið nýlega-
þegar hópur ungra hershöfðingja
leysti upp þjóðarráðið, sem var
löggjafarvald landsins.
1 yfirlýsingunni segja þeir að
þeir séu ekki lengur beinir full-
trúar borgaralegrar stjómar, þvi
horshöfðingjarnir hafi leyst upp
Þjóðverjar
hittast i
A-Berlin
BERLIN 28/12 — Fólk hvar-
vetna að úr Þýzkalandi hittist
í Austur-Berlín á hátíðisdögun-
um og hafði margt ekki sézt ár-
um saman.
Um 200 þúsund Vestur-Berlín-
arbúar notfærðu sér heimsókn-
arleyfin jóladagana og fóru í eins
dags heimsókn í eystri borgar-
hlutann.
I þetta skipti voru heimsókn-
ir heimilaðar frá 19. des. og
verða fram til 3. janúar. Flestir
komu annan jóladag, en þá
skruppu 90.000 Vestur-Berlínar-
búar austur yfir.
Jafnframt komu um 150 þús-
und manns frá Vestur-Þýzka-
landi.
Einnig hefur mikill fjöldi
manna frá Austur-Þýzkalandi
komið til Austur-Berlínar um
jólin.
þjóðráðið, sem veitti þeim völd
Hershöfðingjamir hafa beðið
þá að sitja áfram í stöðum sín-
um. En eftir flestu að dæma
vilja leiðtogamir tveir og Banda-
ríkjamenn fá tryggingu fyrir því
að hershöfðingjarnir muni ekki
halda áfram ' að segja borgara-
legri stjóm fyrir verkum.
Leiðtogar Búddatrúarmanna í
landinu tóku aftuir á laugardag
upp baráttu sína gegn Tran Van
Huong forsætisráðherra og stjóm
hans.
Ásaka þeir stjórnina um að
ofsóknum sé haldið áfram gegn
á^^ftddhtrúarmönnuijfej^r^^
New York Times skýrir frá
því í frett frá Washington að
ríkisstjórn Bandaríkjanna íhugi
nú að breyta fyrri ákvörðun'
sinni um aukna aðstoð við Suð-
ur-Víetnam um 60 til 70 miljón
dollara á næsta fjárhagsári.
1 bandarískum blöðum síð-
ustu daga er meiri gaumur en
áður gefinn máli þeirra, sem
vilja hætta þátttöku Bandaríkj-
anna í stríðinu í Suður-Víetnam.
að hafa farizt hefur Rauði kross-
inn skrá yfir 16.300 fjölskyldur
sem hafa misst heimili sín, býli
eða verzlanir í ríkjunum Kali-
fornía, Oregon, Idaho, Washing-
ton og Nevada.
Samkvæmt síðustu áætlunum
um skaðana eru þeir metnir á
allt að -milljarði dollgra.
Snjókoma og frost í Norður-
Kaliforníu og Oregon, en þau
eru verst leikin, hafa mjög tor-
veldað björgunarstarfið.
Enn eru mörg hundruð manns
í einangrun á ýmsum stöðum í
héruðunum þar sem flóðin geis-
uðu. Meðal þeirra eru 500 námu-
verkamenn og skógarhöggsmenn
og fjölskyldur þeirra sem búa
á landamærum Kaliforníu og
Oregon.
Samkvæmt veðurfregnum í
dag var búizt við frekari snjó-
komu í fjallahéruðunum og rign-
ingu og stormi í héruðunum, er
liggja lsegra.
Indland og Ceylon/
Um 750 manns létu lífið þegar
hvirfilvindur fór yfir norður- og
austurströnd Ceylon um miðja
vikuna. Þaðan barst hvirfilbyl-
urinn yfir eyjarnar milli Ceylon
og suðurodda Indlands.
Þúsundir manna hafa misst
heimili sín og nú er búið að
gefa upp alla von um 350 fiski-
menn frá Ceylon er voru í róðri
er óveðrið skall á.
Þurrkar í Sómalíu
valda hungursneyð
MOGODISJU 28/12 — Forsæt-
isráðherra Sómalíu Abdul Haji
Hussein leitaði á blaðamanna-
fundi í Mogodisju um helgina
til allra yinveittra þjóða og bað
þær liðsinnis að hjálpa Sómalíu
til að komast hjá yfirvofandi
geigvænlegri hungursneyð sem
ógnar nú tugum þúsunda manna
sultardauða.
Forsætisráðherrann skýrði frá
því að langvarandi þurrkar
hefðu eyðilagt mestan hluta
beitilands í landinu og nú væri
100 þúsund manns hætt komnir
vegna hungursneyðarinnar.
Mikill hluti þjóðarinnar lifir
hirðingjalífi en nú hafa þurrk-
amir dregið allan mátt úr kvik-
fénaði þeirra á stórum svæðum
og geta þeir ekki rekið það til
vatnsbóla í fjarlæg héruð.
Nokkuð vatn hefur verið flutt
á bifreiðum í einstaka héruð, en
forsætisráðherrann sagði, að það
væri ekki mögulegt að flytja
vatn bæði mönnum og skepnum
svo nokkuð gagn yrði að.
Hann bað vinveittar þjóðir að
veita þá aðstoð sem þær gætu,
sem fyrst til að koma í veg fyrir
hræðilegan mannfelli.
V-ÞJÓÐVERJAR HEIMTA
HLUTIKJARNAV0PNUM
BONN 28/12 — Vestur-Þýzkaland mun reyna að fá ,að
hafa hönd í bagga með kjarnorkuvopnum Frakklands, seg-
ir Heinrich Krone ráðherra í vestur-þýzku stjórninni og
einn helzti valdamaður í Kristilega Demókrataflokknum
í grein sem birt er í „Politisch-Soziale Korrespondenz" í
dag. í sömu grein vísar hann öllum tillögum um það að
draga úr vígbúnaði í Mið-Evrópu á bug.
Krone sem er formaður varn-
armálaráðs segir að Vestur-Þjóð-
verjar séu þakklátir Frökkum
fyrir yfirlýsingu þeirra um það,
að kjarnorkuafli þeirra verði
ekki eingöngu notaður til varna
Frakklands heldur og Evrópu.
Þar sem við skýrum Banda-
Sáttatilraunir á
erjarbinginu
NEW YORK 28/12 — Forseti
allsherjarþingsins Alex Quaison-
Sackey héllt áfram í dag að íeyna
að finna lausn á deilunum um
meintar skuldir Sovétríkjanna
og annarra til Sameinuðu þjóð-
anna.
Quaison-Sackey sem er fulltrúi
Ghana hélt í dag fund með
Fedorenko fulltrúa Sovétrikj-
anna, Tremblay fulltrúa Kanada
og fulltrúum Mali og Jórdaníu, en
fulltrúar þessara síðar nefndu
keppa um sæti í öryggisiráðinu
til næstu tveggja ára. Ef ekki
tekst að velja nýjan fulltrúa í
það með samhljóða atkvæðum
getur það orðið til þess að sjóði
upp úr í deilunum um atkvæð-
isrétt Sovétríkjanna.
Bandaríkin og önnur vestur-
veldi krefjast að Sovétríkin verði
svipt atkvæðisrétti sínum, ef
þau greiði ekki skuldina.
Allsherjarþingið á að koma
saman 4 morgun, en líklegt er
talið að fundinum verði frestað,
ef ekki hefur tekizt fyrir þann
tíma að setja deilurnar einhvern
veginn niður.
| .
U Þant aðalritari mun í dag
hætta hvíldar- og h'ressingaror-
lofi sínu til þess að geta sjálfur
tekið þátt í tilraunum til að
leysa fjárhagsvandræði SÞ.
Aðalritarinn var útskrifaður af
sjúkrahúsi 18. des. eftir að hafa
legið þar í tvær vikur og eftir
fyrirmælum lækna hefði hann
átt að hvda sig algerlega fram
yfir nýár.
ríkjamönnum frá því, hve^mik-
ilsvirði við teljum að við fáum
hlutdeild í yfirráðum yfirkjarn-
orkuvopnum til þess að tryggja
öryggi Þjóðverja eftir beztu
getu, þá hljótum við einnig að
beina sömu ósk til Frakka og
því heldur að franskur kjarn-
orkubúnaður er að verða veru-
legt valdatæki, segir Krone.
í greininni gagnrýnir ráðherr-
ann einnig áætlanir varnarmála-
ráðherra Bndaríkjanna Robert
McNamara um að svara hugs-
anlegri árás með sömu vopnum
og beitt kann að veirða og segir
það vera sannað mál að vestur-
veldin geti ekki svarað árás með
öðru en kjarnorkuvopnum.
Hann segir einnig að Vestur-
Þjóðverjar séu eindregið and-
snúnir hugmyndum brezkra og
pólskra stjórnmálamanna um að
dregið verði úr herbúnaði Mið-
Evrópu og kjarnorkulaus svæði
mynduð.
Við erum þeirrar skoðunar að
sameiginlegur kjamorkustyrkur
Nató sé ekki til þess gerður að
hindra útbreiðslu kjarnorku-
vopna eins og Wilson forsætis-
ráðherra telur, heldur varnar-
styrkur til tryggingar öryggi
okkar og jafnframt ógnun við
hugsanlegan árásaraðila.
Ráðherrann krafðist þess, að
Bonnstjórnin fengi jafnan rétt á
við önnur rjki Atlanzhafsbanda
lagslns.
R
étt í því að þetta er skrif-
skeyti um að loks hefði tek-
izt að kjósa ftalska lýðveld-
inu nýjan forseta. Forseta-
kjörið hafði stáðið yfir óslit-
ið í tæpan hálfan mánuð og
var ekki einu sinni gert hlé
á þv£ yfir jólin. Þegar úr-
slit tókust í 21. atkvæða-
greiðslu með lögmætri kosn-
ingu Giuseppe Saragat í emb-
ætti forseta, gullu við miki!
fagnaðaró^) í þinghöllinni á
Montecitorio. Þingmenn, úr-
vinda af þreytu eftir látlaus-
ar fundarsetur og langar
vökunætur undanfarið, hafa
verið hvíldinni fegnir og viss-
unni um að geta sem aðrir
menn gert sér dagamun um
áramótin, en fögnuður þeirra
margra, og þá ekki sízt hins
fjölmenna hóps kommúnista,
hefur einnig átt sér aðra or-
sök. Enginn vafi er á því að
með þessu einstæða forseta-
kjöri er brotið blað í stjórn-
májasögu Italíu. Hér skiptir
ekki mestu máli að með
kosningu Saragáts sezt í
fyrsta sinn á forsetastól á It-
alíu maður sem altént hefur
átt sæti alllangt til vinstri á
ítalska þinginu, hvað svo sem
annars má segja um stjórn-
málaferil hans. Heldur ekki
hitt að forseti ítalíu er ekki
aðeins skrautfjöður eða topp-
fígúra; það hefur áður komið
á daginn að hann getur haft
mikil áhrif á gang mála.
Þetta langvinna forsetakjör
markar tímamót vegna þess
að það hefur leitt í ljós að
enginn traustur meirihluti er
lengur til á ítalska þinginu,
ef kommúnistar eru ekki
hafðir með i ráðum, að allir
hinir flokkarnir eru sjálfum
sér sundurþykkir og þá
einkum Kristilegi demókrata-
flokkurinn, stærsti flokkur
þingsins sem farið hefur með
stjórn á ítalíu, ýmist einn eða
oftar með öðrum, allt frá
stofnun lýðveldisins. Sundr-
ungin í Krjstilega flokknum
hefur ágerzt síðustu misserin
og eftir þessar forsetakosn-
ingar sem hann gekk til
Afdrifaríkt
forsetakjör
Giuseppe Saragat.
boð íhaldsmannsins Giovanni
Leone, sem vitað var að sam-
starfsflokkarnir myndu alls
ekki fallast á. Og þegar í
fyrstu atkvæðagreiðslu kom í
ljós að tæplega fjórðungur
þingmanna Kristilegra hljóp
undan merkjum, kaus ýmist
aðra frambjóðendur éða sat
hjá. Jafnvel eftir að nýfasist-
ar og íhaldsmenn Frjálslynda
flokksins höfðu gengið í lið
með Leone, hlaut hann ekki
nema rétt rúmlega 400 at-
kvæði og á aðfangadag eftir
fjórtán atkvæðagreiðslur, aft-
urkallaði hann framboð sitt.
Ifyrstu tólf atkvæðagreiðsl-
unum höfðu kommúnist-
ar, næststærsti þingflokkur-
inn (249 fulltrúar), greitt at-
kvæði sínum eigin frambjóð-
anda, Umberto Terracini, for-
seta þingsins sem samþykkti
stjórnarskrá lýöveldisins, en í
þeirri þrettándu gengu þeir’ til
/ liðs við Pietrb Nenni, leiðtoga
margklofinn er hann ■ flakanch „ „^ósíalista. Nenni hafði fyrst
í sárum sem óhætt er að full-
yrða að ekki mun takast að
græða.
Þegar forsetakjörið, hófst 16
desember hefði ókunnug-
ur mátt ætla að auðvelt yrði
að velja eftirmann Antonio
Segni, sem fékk heilablóðfall
í ágúst í sumar og hafði ver-
ið ófær um að gegna embætti
sínu síðan. En kunnugir vissu
betur og það var ástæðan til
að Moro forsætisráðherra
hafði frestað forsetakjörinu
von úr viti, enda þótt löngu
væri orðið ljóst að Segni
myndi ekki fá bata. Moro ótt-
aðist það sem átti eftlr að
konfa á daginn að enda
þótt „mið-vinstri-stjórn” hans
styddist að nafninu tilviðöfl-
ugri þingmeirihluta en nokkur
önnur, síðan kommúnistar og
sósíalistar voru settir utan
garðs sumarið 1947, þá var
fylgi hennar á þingi harla
ótraust og hver höndin upp á
móti annarri í hans eigin
flokki. Flokkarnir fjórir sem
standa að stjórn Moros eiga
í báðum deildum ítalska
þingsins samtals 538 fulltrúa.
Það hefði því mátt ætla að
auðvelt yrði fyrir þá að fá
kjörinn forseta úr sínum hópi,
þar sem 482 atkvæði nægðu
til að frambjóðandi næði lög-
mætri kosningu í fjórðu at-
kvæðagreiðslu þegar ekki
þurfti lengur tvo þriðju at-
kvæða. Þetta hefði líka tekizt
ef Kristilegi flokkurinn hefði
af einlægni leitað eftir sam-
vinnu við samstarfsflokka
sína um frambjóðanda sem
þeir gætu allir sætt sig við.
En hægriarmur flokksins hin-
ir svonefndu „dorotei” (nafn-
giftina fengu þeir af klaustri
Heilagrar Dóróteu þar sem
þeir komu 'fyrst saman), var
ekki á því. Hann beitti meiri-
hlutavaldi sínu í þingflokkn-
um (um 220 af 393 þingmönn-
um) til aö knýja í gegn fram-
verið boðinn fram í 10. at-
kvæðagreiðslu, en flokks-
menn hans höfðu áður stutt
Saragat eða setið hjá. Komm-
únistar lýstu jafnframt yfir
að þeir væru fúsir til að
styðja hvern þann frambjóð-
anda „úr hópi vinstrimannaj
innan eða utan Kristilega
demókrataflokksins, sem lýð-
ræðisöflin gætu sameinazt
um”. Þeir hefðu ákveðið að
styðja framboð Nennis „ekki
aðeins til þess að ítreka enn
einu sinni og á eftirminnileg-
an hátt einingarhug sinn í
garð Sósíalistaflokksins, held-
ur einnig til að auðvelda
sameiningu lýðræðisaflanna í
því skyni að velja lýðveld-
inu forseta.” Með stuðningi
kommúnista hlaut Nenni tæp
400 atkvæði, en þó vantaði
allmikið á að hann gæti náð
kosningu. Til þess hefði hann
þurft að fá stuðning vinstri
martna úr Kristilega flokkn-
um, en þeir kusu heldur að
ganga til liðs við Saragat,
þegar hann gaf aftur kost á
sér, eftir að hafa dregið sig í
hlé við 8. atkvæðagreiðslu. Ur
því varð ljóst að baráttan
stóð á milli.sósíalistans Nenn-
is og sósíaldemókratans Sara-
gats, en Kristilegir demókrat-
ar, nær allsráðandi í ítölsk-
um stjómmálum í tæpa tvo
áratugi, stærsti flokkur lands-
ins með nær tvo fimmtu at-
kvæða í síðustu kosningum,
fékk engu um ráðið hver
skyldi skipa æðsta embætti
landsins. Og það sem meira
var: Hvorugur þessara
tveggja frambjóðenda gat gert
sér vonir um að ná kjöri
nema með tilstyrk kommún-
ista, sem allir hafa keppzt um
að „útiloka”, „setja utan-
garðs” og „gera áhrifalausa”
þessa tvo áratugi. Það er ekki
að furða þótt bandaríska
fréttastofan AP tali um
„straumkvörf í ítölskum
stjómmálum”. ús.
*
1