Þjóðviljinn - 10.06.1965, Page 2

2 SIÐA
ÞlðSVIUINN
Yfirlýsing um atvinnumál
á Norðurlandi
yfirlýsing sú um atvinnumál á
Norðurlantli sem B.jarni Bene-
diktsson forsætisráðherra og
Gylfi Þ. Gíslason menntamila-
ráðherra gáfu fyrir hönd ríkis-
stjórnarinnar í sambardi 'ið
kjarasamninga verkalýðsfélag-
anna á Norðurlandi er þannig:
Ríkisstjórnin og verkalýðs-
samtökin á Norðurlandi eru
sammála um nauðsyn þess að
bseta nú þegar úr alvarlegu at-
vinnuástandi á Norðurlandi
SÖkum langvarandi aflabrests
og hefja kerfisbundna athugun
og áætlanagerð um framtíðar-
atvinnuöryggj í þessum lands-
hluta. Er samkomulag um eft-
irgreindar ráðstafanir til úr-
bóta:
1. Gert verði út á yfirstand-
andi síldarvertíð að minnsta
----------------------------------$
koyti eitt síldarflutningaskip á
vegum ríkisins til þess að gera
tilraunir með flutning söltun-
arsíldar til þeirra staða, bar
sem skortur er atvinnu og að-
staða góð til síldarsöltunar.
Veittur verði sérstakur stuðn-
ingur veiðiskipum, sem flytja
langleiðis söltunarsíld til at-
vinnulítilla staða.
2. Leitað verði tiltækra ”áða
til þess að tryggja hráefni til
vinnslu f frystihúsum og öðrum
fiskvinnslustöðvum á Norður-
landi og Strandasýslu næstu
tvo vetur, ef atvinnuþörf kref-
ur, og verði jöfnum höndum
athugað hagkvæmni flutnmga^-
á bolfiski af fjarlægari miðum,
stuðningur við heimaútgerð Og
aðstoð við útgerð stærri fiski-
skipa. sem flutt gætu eigin afla
langleið;s.
vinnufæru fólki verði tryggð
viðunandi atvinna. Verði í j
senn athugað um staðsetningu j
nýrra atvinnufyrirtækja á j
Norðurlandi, svo sem í stál- j
skipasmíði, skipaviðgerðum, ;
veiðarfæragerð og fleiri grein- j
um iðnaðar og kannaður gaum- i
gæfilega hagur núverandi iðn- j
fyrirtækja og leitað úrræða til j
að tryggja framtíð þeirra iðn-1
greina og vöxt. Um athugun j
þessa og áætlanagerð verði höfð ,
samvinna við A.N. og samtök
sveitarfélaga á Norðurlandi.
Ríkisstjómin mun leggja áherzlu
á að afla nauðsynlegs fjár-
magns t'l framkvæmda vænt-
anlegri áætlun eftir því sem
auðið er á hverjum tíma.
Loffleiðciboði
Síðbúin mynd
Þessi mynd af Jóni Björns-
syni verkamanni átti að
fylgja minningarorðum nm
hann er birtust hér í blaðinu
sl. laugardag en varð því mið-
ur of síðbúin.
3. Ef unnt reynist fyrir for-
göngu ríkisvaldsins að afla
markaða fyrir verulega aukið
magn niðursoðinna eða niður-
lagðra fisk- og síldarafurða,
verði verksmiðjur á Norður-
landi látnar sitja fyrir um þá
framle'ðslu. meðan atvinna er
þar ófullnægjandi. Reynist
verkefni vera fyrir fleiri slíkar
verksmiðjur, verði stuðlað því,
að atvinnulitlir staðir á Norð-
urlandi og Strandasýslu sitji
í fyrirrúrm um staðsetningu
þeirra.
4. Hagsmuna Norðlendinga
verði gætt vandlega við bá
endurskoðun laea um afla-
tryggingasjóð sem nú er fyr-
irhuguð.
5. Ríkisstjórnin mun skipa 5
manna nefnd, þar af skulu 2
tilnefndir af A.S.l. og A.N., til
þess að hafa forustu urh frám-
angreindar skyndiaðgerðir.
Mun ríkisstjórnin gera ráðsfaf-
anir til þess að trvggia það,
fjármagn. sem nefndin tslur
nauðsynlegt til framkvæmda.
6. Þegar á næsta hausti verði
hafizt handa um heildarathug-
un á atvinnumálum norðan-
lands og að beirri athuaun
lokinni undirbúin fram-
kvæmdaáætlun, er miði að
beirri eflingu atvinnurekstrar i
1 þessum landshluta, að öllu
Þrettán bandarískir blaðamenn
eru væntanlegir hingað til lands
í næstu viku í fjögurra daga
heimsókn í boði Loftleiða.
Blaðamennirnir eru starfs-
menn ýmissa af stærstu og víð-
kunnustu fréttastofum og blöð-
um og tímaritum Bandarikjanna,
m.a. New York Herald Tribune,
Christian Science Monitor, Un-
ited Press, New York Post, Avi-
ation Week Magazine, Reader’s
Digest, New York Times o.fl.
Með í förinni eru einnig tveir
af starfsmönnum Loftleiða vest-
an hafs, Bandarikjamennimir
George McGarth blaðafulltrúi og
John J. Loughery sölustjóri.
Bandaríkjamennirnir koma
hingað n.k. miðvikudag, 16. júní
og fara aftur sunnudaginn 20.
Meðan þeir dveljast hér munu
þeir fara í styttrl férðír, m.a. til
Þingvalla. að Laugarvatni, Skál-
holti og Hveragerði, stíga á hest-
bak, setjast upp i svifflugu og
fara í útsýnisflug yfir landið.
Einn daginn munu hinir banda-
rísku blaðamenn ræða við for-
seta í;lands að Bessastöðum.
Loftleiðir hafa á undanförn-
um árum gert mikið að því að
bjóða hingað til lands til stuttr-
ar dvalar blaðamönnum og
ferðaskrifstofufólki úr austri og
vestri.
:
i
nr / •
1 ímmn
spurður
Tíminn heldur því enn
fram af ofurkappi að í for-
ustu Fjramsóknarflokksins
viti hægri höndin ekki hvað
sú vinstri gerir. Þeir leið-
togar flokksins sem stjórna
Mjólkursamsölunni og Mjólk-
urbúi Flóamanna hafi tekið
ákvörðun um að þau fyrir-
tæki gengju í atvinnurek-
endasamband íhaldsins upp á
sitt eindæmi og sízt af öllu
haft fyrir því að ræða málið
við þá flokksleiðtoga sem
skrifa daglega f Tfmann um
andstöðu sfna við atvinnu-
rekendasamband þetta. En
vill Tíminn þá ekki segja A-
lit sitt á málinu sjálfu? Er
blaðið meðmælt, eða andvfgf
því að þessi voldugu bænda-
fyrirtæki hafa verið innlim-
uð f Vinnuveitendasamband
tslþnds? Telur blaðið það
eðlilegt eða óeðl'legt að Kjart-
an Thors og undirmenn hans
fari með umboð bænda í
kjarasamningum og geti m.a.
stöðvað Mjólkurbý Flóa-
manna og Mjólkursamsöluna
að eigin geðþótta? Finnst
blaðinu, sem undanfarið hef-
ur kvartað mjög undan því
að bændur eru skattlagðir I
þágu landbúnaðarsjóða, það
rétt eða rangt að bændur
verða nú að greiða skatt f
hagsmunasamtök auðmanna í
Reykjavík? Hvers vegnavoru
þessi bændasamtök ekki lát-
in ganga í Vinnumálasam-
band samvinnufélaganna.
fyrst þau vildu ekki njóta
þeirra stórfelldu fríðinda að
vera sjálfstæður aðili í þjóð-
félaginu? Og síðast en ekki
sízt; ef Tíminn er andvígur
innlimun mjólkurstöðvanna f
Vinnuveitendasamband Is-
lands. vill blaðið þá ekki
beita sér fyrir því að bændur
rifti þessari röngu ákvörðun
og veiti þeim forustumönnum
sem að henni stóðu lausn í
náð?
Betur má
ef duga skal
Morgunblaðið hefur lengi
haldið því fram að svokölluð
almenningshlutafélög þyrfti
til að lyfta atvinnuvegum
landsmanna og auka þá að
fjölbreytileika. Ekki hefur
þessi hugsjón þó reynzt jafn
rismikil í verki og í orði.
Rætt hefur verið um að reisa
í Hveragerði með þessari að-
ferð sérstaka tegund afgisti-
húsi sem byði mönnum upp
á skyndiafnot af riimurn. Sett
hefur verið á laggirnar al-
menningshlutafélag til þess
að kaupa vélbát handa Ein-
ari ríka. Og nú síðast leíta
Loftleiðir, auðugasta fyrir-
tæki landsins, til óbreyttra
borgaraog biðja þá að standa
fyrir sig undir kostnaði af
nýju gistihúsi í Reykjavik.
Er vandséð að bessi hvers-
dagslegu verkefni séu i
nokkru samræmi við lof-
söngva Morgunblaðsins; öllu
heldur virðast fjáðir aðilar
nota áróður blaðsins til þess
að velta áhættu af sér yfir á
grandalausan almenning.
En væri ekki tilvalið fyrir
eigendur Morgunblaðsins að
lyfta hugsjón sinni með föeru
fordæmi? Hvers vegna er h.f.
Árvakur ekki gerður að al-
menningshlutafélagi með því.
að senda til dæmis öllum á-
skrifendum gjafahlutabréf í
pósti? Þá myndi það sannast
að ætlunin með hugmyndinni
væri að gefa en ekki taka.
— Austri
Fimmtudagur 10. júní 1965
Eyjan nötraði og skalf
Rætt við Pál Helgason er
gekk á land í nýju eynni
Eins og frá var skýrt í frétt
hér í blaðinu í gær þá vann
ungur Ve:tmannaeyingur það
afrek í fyrrakvöld að ganga
fyrstur manna í land á nýju
eynni við Surt og setja þar
niður íslenzka fánann.
Sá sem innti þetta þrek-
virki af höndum heitir Páll
Helgason og er hann lesend-
um Þjóðviljans að góðu kunn-
ur því hann var um nokkurt
skeið fréttaritari Þjóðviljans
í Vestmannaeyjum og reynd-
ist mjög ötull og áhugasam-
ur í því starfi. Páll er 32 ára
gamall, fæddur 14. júni 1933.
kvæntur og á tvö böm.
Þjóðviljinn átti í gær stutt
tal við Pál um landgönguna
í eynni Sagði Páll að hann
hefði farið út áð eynni í vél-
bát ásamt þrem öðrum ung-
um Vestm.eyingum, bræðrun-
um Gísla og Braga Stein-
grímssonum og Ragnari Jó-
hannessyni. Lagði Páll á-
herzlu á að því aðeins hefði
landgangan heppnazt, að þeir
hefðu allir unnið vel saman.
Páll sagðj að för þeirra fé-
laga hefði verið heitið út að
Surtsey og hefðu þeir ekki
haft í huga að ganga á land
í nýju eynni er þeir lögðu af
stað. Kvaðst hann hafa fund-
ið rslenzkan fána í fórum sín-
um er hann var að búa sig
af stað í ferðina og tekið
hann með sér án þes; að fé-
Iagar hans vissu. Sigldu þeir
síðan út að nýju goseynni og
kvaðst hann þá fyrst hafa
haft orð á því við félaga sína
að gaman væri að freista þess
að ganga þar á land.
Stöðugt gos var í gígnum
og byrjuðu þeir á því að
sigla hringinn í kringum eyna
og tóku tímann sem leið á
milli goshrinanna. Reyndist
hann mjög mislangur eða frá
20 sekúndum upp í þrjár mín-
útur. í stærstu goshrinunum
huldi mökkurinn alveg eyna
og þeyttust vikurflygsumar
50—100 metra út frá eynni
en á milli greiddi gosmökk-
inn frá eynni. Virtist þeim
félögum bezt að sæta færi
til landgöngu að nýafstaðinni
stórri goshrinu.
Þeir félagar höfðu meðferð-
is gúmmíbát og settu hann
út og tengdu við vélbátinn
með taug og fór Páll ; hann
einn saman og dró vélbátur-
inn gúmmíbátinn eins nærri
eynni og hægt var og réri
Páll síðan lífróður í land.
Tókst landgangan giftusam-
' lega. Sagði Páll að aðejns
væri þunnur veggur milli
gígsins og sjávar og hefði
hann allur nötrað og skolfið
undir fótum honum. Er vik-
urinn á gígbarminum mjö,g
laus í sér og molnaði er Páll
stakk niður fánajtönginni og
kvaðst hann hafa átt í mest-
um erfiðleikum með að festa
stöngina. Að því loknu svaml-
aði Páll aftur út í gúmmí-
bátinn og mátti hann ekki
seinni vera að sleppa undan
næstu goshrinu.
Páll Helgason
Páll lét ekki mikið yfir af-
reki sínu en kvaðst hafa ver-
ið hræddastur við það að gos-
ið sprengdi fyrir sér gúmmí-
bátinn. Þeir félagar sigldu
síðan út að varðskipinu Þór
sem þarna var statt og stað-
festu Þórsmenn landgöngu
þeirra.
Mikill fögnuður var í gær í
Vestmannaeyjum yfir afreki
þeirra félaga að verða fyrstir
til þesg að ganga á land á
nýju eyna. en sem kunnugt
er urðu Frakkar fyrstir til
þess að ganga á land í Surts-
ey á sínum tíma og var Vest-
mannaeyingum mikið í mun
að útlendingar skytu þeim
ekki ref fyrir ra=s í þessu
efni öðru sinni. Má í þessu
sambandí geta þess að und-
anfama daga hafa dvalizt í
Eyjum nokkrir Frakkar og er
í þeirra hópi einn þeirra er
fyrstur gekk á land í Surts-
ey.
BRÉF FRÁ FORMANNI
SKÁLHOLTSNEFNDAR
Reykjavík, 9. júní 1965
Hr. ritstjóri,
Magnús Kjartansson
Þjóðviljanum
Reykjavík.
Kæri Magnús!
Ég vil ekki láta lengur drag-
ast úr hömlu að skrifa yður og
þakka yður fyrir áhuga yðar
á Skálholtssöfnuninni. Ekkert
blaðanna í Reykjaivík gerir
meira en yðar blað til þess að
halda málinu vakandi. Og þar
sem ég þykist hafa fulla vissu'V
um það að það séuð þér sem
stýrið pennanum í þessu máli,
þá þykist ég lofa hið rétta
verkfæri þegar ég beini fram-
angreindum orðum til yðar.
í greininni í dag, sem heitir
„Tapfyrirtæki“ teljið þér að
söfnunin sé tapfyrirtæki, þar
sem framkvæmdastjóranum
séu greiddar 18 þúsund krón-
ur á mánuði, auk þess sem
greiða þurfi aðstoðarfólki kaup.
(Það er raunar ein stúlka). í
Skálholtsnefnd hefir enginn
hreyft því að hægt væri að
hafa færra launað starfsfólk en
2 manneskjur. Og um kaupið
er við engan að sakast nema
mig einan. En sem gamall
framkvæmdastjóri Landssam-
bands Stéttarfélaganna fannst
mér það naumast mega vera
minna en þetta með tilliti til
þeírra krafna sem gera yrði til
framkvæmdastjórans (þ. á m.
um menntun._ eftirvinnu, ferða-
lög o. fl.). Ég er yður þakk-
látur fyrir að þér bendið á
kostnaðinn, því að það ætti að
vera mörgum ábending um
það á hvern hátt þeir geti gef-
ið, þótt þeir gefi ekki pen-
inga. Nú þegar vinnur fjöldi
sjálfboðaliða bæði í Reykja-
vík og úti á landi að söfnun-
inni. En grein yðar vekpr at-
hygli á því að það vantar
einnig sjálfboðaliða til þess að
vinna á skrifstofunni í Reykja-
vík. Sérstaklega væri slík
hjálp kærkomin í sumar,
vegna ferðalaga framkvæmda-
stjórans.
Ég vil ennfremur þakka yð-
ur fyrir ánægjulegan fund í
útvarpssal nú fyrir skömmu.
Hann var mér mikil hressing.
Það er mjög gagnlegt að hitt-
ast. Það auðveldar oss að elska
hvorn annan, að sjást við og
við.
Ég kynntist yndislegum
þresti fyrir fáeinum dögum. En
þar sem ég veit að þér hafið
heyrt meira um dúfuna, þá
segi ég yður að þetta bréf er
meðfram skrifað hennar vegna.
Með þökk fyrir birtinguna
og kærri kveðju.
Yðar einlægur,
Benjamín H. J. Eiríksson.
Formaður Skálholts-
nefndar 1965.
Srúlka óskast
til að pressa í efnalaug, helzt vön. — Gott
kaup. — Upplýsingar í síma 18825.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta, fer fram á m/b Ottó R E. 337, eig-
andi Aðalsteinn Guðmundsson, við skipið, þar sem
það er á Skipasmíðastöð Daníels Þorsteinssonar
& Co. h.f. við Bakkastíg, hér j borg, mánudaginn
14. júní 1965, kl. 2V2 síðdegis.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.