Þjóðviljinn - 09.11.1965, Qupperneq 9

Þriðjudagur 9. nóvember 1965 — ÞJÖÐVHiJINN — SlÐA Q
Togaraútgerð á íslandi
Framhald af 7. saðu.
skammsýnni stefnu stjórnar-
valdanna í fiskverðsmálum
togaranna.
Augljóst er þvi að stórauka
mætti framleiðsluna á hrað-
frystum fiski og þar með at-
vinnu í frystihúsunum og
gjaldeyristekjumar með því að
hækka fiskverðið til togaranna.
Slík ráðstöfun myndi einnig
skapa togurunum bættan
rekstrargrundvöll og auðvelda
þeim að greiða togarasjómönn-
um sómasamlegt kaup fyrir
þeirra mikilsverða starf.
Öfugþróun
Ög það eru fleiri ráðstafan-
ir sem þarf að gera til að bæta
rekstur og afkomu togaraút-
gerðarinnar. Mætti { því sam-
bandi . nefna lækkun bins ó-
hóflega olíukostnaðar o.fl.
kostnaðarliða, sem eru með
ólíkindum háir.
En umfram allt þurfum við
fslendingar að fylgjast með
þróuninni og við höfum að
ýmsu leytj aðstöðu til að vera
forustuþjóð í togaraútgerð
vegna nálægðar við góg fiski-
mið og vegna afburðadugnað-
ar Ojj afkasta íslenzku sjó-
mannastéttarinnar. Það væri
því ekki aðeins hörmulegt og
átakanlegur þjóðarskaði yrði
togaraútgerð látin leggjast nið-
ur hér á landi, fyrir vesaldóm
og skammsýni ráðamanna,
heldur hefðum við þá einnig
færzt langt til baka í atvinnu-
þróuninni. glatað um ófyrir-
sjáanlegan tíma tækifærum til
vaxandi afkasta í fiskveiðum
sem fylgja eiga nýrri tækni og
nýjum ■ fiskveiðiaðferðum og
eftirlétum öðrum þjóðum mik-
ilsverfl fiskimið sem eru eðli-
Vínlandskortið
. .Framhald af 4. síðu.
strandir sömu heimildar og
Kjalarnes, og hefði Þorvaldur
Eiríksson fallið fyrir ör Skræl-
ingja á Hamilton-firði. f ís-
lenzkum annálum er getið um
ferð Eiríks Grænlendingabisk-
ups að leita Vínlands 1112,
1113 og 1121. Hér er sennilega
en eina ferð að ræða, en mis-
munandi tímatal, sem ekki er
hægt að rekja á þessum vett-
vangi. Klausan á kortsaukan-
um árfærir Vínlandsferð bisk-
ups þessa 1117 eða 1118 (síð-
asfa ár Pascals páfa). Það er
hugsaníegt, að höfundur korts-
aukans hafi þekkt einhverja
skýrsla um Vínland og þá vænt-
anfega einnig um Grænland
eignaða Eiríki biskupi eða bók-
legan fróðleik um þau efni og
dregiö kortsaukann eftir þeim
upplýsingum. Ötgefendur Vín-
landsbókarinnar reyna að gera
þennan möguleika að stað-
reynd til þess að verja þá full-
yrðingu sína, að kortið sé allt,
körfSaukinh einnig, frá því um
1440 og ræða ekki aðrar nær-
táskári skýringar. Hér skiptir
éngu höfuðmáli, hvort höfund-
ur kortsaukans hafði að fyrir-
mynd íslenzkt landabréf frá
því um 1300 eða landafræði frá
fyrri hluta 12. aldar.
Ef aldursákvörðun útgefenda
Vínlandsbókarinnar er örugg,
kortið og kortsaukinn er óve-
féngjanlega frá því um 1440, þá
verðum við að gera ráð fyrir,
að Eiríkur biskup Gnúpason
eða einhver af förunautum
hans í Vínlandsferðinni hafi
verið snjallasti landfræðingur
véraldar á sínum tíma og
mörgum öldum á undan sam-
tfð' sinni. Það er þó undarlegt,
áð 'afreka sliks manns sér hvergi
Stáði 'í fornum íslenzkum bók-
tífn. ''
'iiökin f yrir því, að Yale-
hahdritin með Vínlandskort-
ihti séú frá því um 1440, eru
hVorkí' einhlít né óyggjandi;
hífrs végár benda þau til þess,
að þau séu ekki öllu eldri.
■':"Kórtsaukínn á Vínlands-
kortinu, Vínlandsuppdráttur-
inn, sunnanvert Grænland og
Island, eiga sér hliðstæður á
portúgölskum landabréfum frá
því um 1500. Englendingar frá
Bristol og Portúgalar rannsök-
uðu Labrador-Nýfundnalands-
svæðið um þær mundir. Brist-
ol menn munu að vísu hafa
siglt þangað um Island og
Grænland um 60 árum áður.
Það er vitað, að Islendingar
gengu í þjónustu enskra sæfara
á 15. öld og hafa e.t.v. verið
á landleitarskipum þeirra. Það
virðist liggja nær að rekja
staðaþekkingu höfundar korts-
aukans til Bristol og Portú-
gal um 1500 en vafasamra hug-
mynda um íslenzka landafræði
frá fyrri hluta 12. aldar. Það
er mannlegt að láta óskhyggju
hlaupa með sig í gönur, en á
þessu sviði ættu íslendingar
að eftirláta Bandaríkjamönn-
um þann leiðtoga.
I Tímanum 7/11 sl. segir f
frétt: „Tilgátan um það, að
einhvem tíma hafi verið til
frásögn víkinganna sjálfi-á' urn
fund Vínlands á rætur sínar
að rekja til þess, að afta.n við
kortið (í Yale-handritinu) vant-
ar 16 síður, sem að líkindum
hafa tilheyrt kortinu í frum-
útgáfu þess“. Skýrsla víkinga
um fund Norður-Ameríku er
til. Ef einhverjum. íslendingi
er ókunnugt um það, þá er
vert að geta þess, að hún geng-
ur hér undir nafninu Græn-
lendinga saga, er varðveitt í
Flateyjarbók og útgefin m.a.
í IV. bindi íslenzkra fornrita
og I. bindi íslendingasagnaút-
gáfu, sem Guðni Jónsson pró-
fessor bjó til prentunar.
Grænlandsuppdráttur Vín-
landskortsins er svo fullkom-
inn, að hann sver sig helzt í
ætt til 19. aldar.
Eins og sakir standa verða
engar ályktanir dregnar af
Vínlandskortinu um landkönn-
un og staðfræði forfeðra vorra
í Vesturheimi. Um það efni
eigum við öruggari heimildir.
Björn Þorsteinsson.
Vörubílstjórafélagið
Þróttur
Félgsfundur
verður haldinn í húsi félagsins 9. nóv. 1965 kl.
20,30 stúndvíslega.
Fundarefni:
Byggingamál félagsins og önnur mál.
Stjórnin.
Auglýsið i Þjóðviljanum
legt athafnasvæði okkar
sjálfra.
Forysta ríkisvalds
ins verður að
koma til
f lok styrjaldarinnap síðari
áttum við íslendingar aðeins
togara sem voru orðnir gamlir
og úreltir ryðkláfar. Þá þótti
ekki annað fært eftir að á-
kveðið var að ráðast í nýsköp-
un togaraflotans. en rikisvald-
ið hefði forustuna. Ég hygg að
svipað sé ástatt nú. Togaraeig-
endur virðast sjálfir ekki hafa
trú eða kraft til að fylgjast
með þróun tímans í togara-
smíði og togaraútgerð. Skiln-
ingsskortur og skammsýni
ráðamanna þjóðfélagsins á
vandamálum togaranna virðist
hafa þau áhrif að togaraút-
gerðin leggi hendur í skaut
og hafist ekki að og horfi án
aðgerða upp á togarafloitann
endast. ganga úr sér og skip-
in týna tölunni. Frá þeim virð-
ast ekki forustu eða lausnar
að vænta.
Þess vegna sýnist ekk; önnur
leið fær en ríkisvnldið láti
málið til sín taka á sama hátt
og 1946 Þess vegna er lagt til
í þeirri tillögu, sem ég flyt hér
að ríkisvaldið þ.e. Alþingi og
ríkisstjórn hafj forgöngu um
endumýjun íslenzka togára-
flotans, svo sem með útvegun
lánsfjár og samningum um
smíði hinna nýju skipa. Um
það sem gert verður ber að
sjálfsögðu að hafa góða sam-
vinnu við togaraútgerðina og
samtök togarasjómanna. Og
mér er engin launung á, að ég
álít að jafnframt þurfi að taka
til athugunar allan rekstrar-
grundvöll togaranna. svo og
afstöðuna til þess að þessi
fiskiskip okkar fái aðstöðu til
fiskveiða innan núverandi
landhelgi þjóðarinnar, á viss-
um svæðum og vissum árs-
tímum. sé það talið 'fært og
eðlilegt að áliti færustu fiski-
fræðinga okkar og visinda-
manna. Hér ma ekkert ofstækJ
ráðg heldur skynsamleg og
hófleg nýting fiskistofnsins og
fiskimiðanna í þágu fram-
leiðslu okkar og þjóðarbúskap-
ár.
Ég vona að þéssari tillögu
verðj tekið vel af háttv. borg-
arfulltrúum og að þeir geti
íallizt á að samþykkja hana
sem ályktun borgarstjómar á
þessu stigi málsins.
Sænsrurfatnaður
- Hvitur og mislitur -
ír ☆ ☆
ÆIÐ aRDONSSÆN GUB
gæsadUnssængur
drauonsængur
* ☆ ☆
SÆNGURVER
LÖK
koddaver
j opn a
i£g£P«ca'sa
Ölí
triiðii*
Skólavörðustíg 21.
OQ
J 11
/Mí
<Tg/l/re
.v/
□Jl
Einangrunargler
Framleiði eimingls ú? tirvals
gierl. — S ára ábyrgði
PantiS tímanlega.
PCorkmjan h.f.
Skúlagötu 57. — Síxox 23200.
SMÁAUGLÝSINGAR
HITTO
JAPÖNSKU NinO
HJÓLBARÐARNIR
í ílostum stœrðum fyrirliggjandi
f Tolivörugeymslu.
FUÓT AFGREIÐSLA.
DRANGAFELL H.F.
Skipholti 35 — Sími 30 360
Fataviðgerðir
Setjum skinn á jakka auk
annarra fataviðgerða. Fljót
og góð afgreiðsla
Sanngjarnt verð
Skipholtl 1. — Sími 16-3-46.
6imi 19443
BRIDGESTONE
HJÓLBARÐAR
Síaukin sala
sannar gæðin.
BiRIDGESTONE
veitir aukið
öryggi í akstri.
BRIDGESTONE
ávallt fyrirliggiandi.
GÓÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðinn h.f.
Brautarholti 8
Sími 17-9-84
Dragið ekki að
stilla bílinn
■ MOTORSTILLINGAB
■ HJÓLASTILLINGAR
Skiptum um lcerti os
platínui o.Q.
BÍLASKOÐUN
Skúlagötu 32, simi 13-100.
SÆNGUR
Endurnýjum gömlu
sængina.
Eigrum dún- og
fiðurheld ver.
NÝJA FIÐUR-
HREINSUNIN
Hverfisgötu 57 A
Sími 16738.
HióIborðcrviðgerSir
OPIDALLADAGA
(UKA LAUGARDAGA
, OG SUNNUDAGA)
FRAKL.8TO.22.
Cúnnmvmnustofan l/f
Skú*oltí35,R0ykj.Wk.
Verkstæðið:
SlMI: 3.10-55.
Skriístoían:
SIMl: 3-06-88.
BUOiii
RYÐVERJIÐ NYJU BIF.
REIÐINA STRAX MEÐ
TECTYL
Slmj 30945.
RADÍÓTÖNAR
Laufásvegi 41.
í/afpóq. ómunmos
SkólavQrðustíg 36
5ímí 23970.
tNNHBtMTA
lÖaFKÆei&Tðfíl?
Snittur
Smurt brauð
brauð boer
við Óðinstorg.
Sími 20-4-90.
úr og skartgripir
KORNELÍUS
JÚNSSON
skólavördustig 8
AKIÐ
SJÁLF
NYJUM BfL
Almenna
hifreiðaleigan h.f.
Klapparst 40. — 137tS.
Pússningarsandur
Vikurplötur
Einangrunarplast
i
Seljum allai gerðij ai
pússningarsandi heimflutt-
uixj og blásnum tnn
Þurrkaðar vikurplötuT og
elnangrunarplast..
Sandsalan við
Elliðavog s.f.
Elliðavogi 115 _ simj 30120
Rest best koddar
Endumýjum gömlu sæng-
urnar eigum dún- og Cðu
urheld ver, æðardúns- og
gæsadúnssængur og kodda
aí vmsum stærðum.
Dún- og fiður-
hreinsun
Vatnsstig 3. Simi 18740
(Örtá skref frá LaugavegiJ
BlL A
LÖKK
Grunnui
Fyllir
Sparsi
Þytmix
Bón
EINKAUMBOÐ
ASGEIR OLAFSSOJM. beildv.
Vonarstræti 12. Sími 11075.
Stáleldhúshúsgögn
Borð fer. 950.00
Bakstólar — 450,00
Kollar - H5.00
Fornverzlunin
Grettisgötn 31
SERVIETTU-
PRENTUN
SÍMI 32-101.
BDBJS
STCINDdlbllSl