Þjóðviljinn - 26.02.1966, Qupperneq 3

Éaugardagur 26. febröar 1966 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Nkrumah telur sig enn vera forseta
Ghana og segist ætla a5 fara heim
Leiðtogar Afríkuríkja fordæma valdarán hersins — Pólitískir fangar
látnir lausir í Accra — Fulltrúar Kína og Sovétríkjanna reknir
PEKING, PARÍS og ACCRA 25/2 — Kwame Nkrumah,
forseti Ghana lýsti yfir í Peking í dag aS hann teldi sig
enn vera forseta og hann ætlaði sér aftnr heim innan
tíðar. Hann lét þau boð ganga til hermanna og lögreglu-
xnanna sem þátt tóku í uppreisninni í gær að þeir skyldu
hverfa aftur til búða sinna. Leiðtogar margra Afríkuríkja
hafa fordæmt valdarán herforingjanna í Ghana.
Það var utanríkisráðherra
Nkrumah, Quaison Sackey, sem
skýrði fréttamönnum í Peking
firá afstöðu og ætlun hans. 1
yfirlýsingu sem Sackey las upp
á blaðamannafundinum í Peking,
hvatti Nkrumah Ghanabúa til að
£ara að öllu með gát, en veita
þó uppreisnarmönnum ákveðna
andstöðu.
Blaðsimannafundurinn stóð að-
eins í sjö mínútur svo að lítill
tfmi gafst til spuminga, en
Sackey sagði að óvíst væri hve
lengi Nkrumah yrði í Peking
og vildi ekkert um það segja
„Isvestía" ber
lof á Sjdanof
MOSKVU 25/2 — í grein sem
birtist í dag í málgagni sovét-
stjórnarinnar, „Isvestia“, var
farið lofsamilegum orðum um
Andrei Sjdanof sem kunnastur
varð fyrir afskipti sín af skáld-
um og öðrum listamönnum
fyrstu árin eftir stríð. Sjdanof
sem lézt árið 1948 var talinn
einn nánasti samstarfsmaður
Stalíns og væntanlegur arftaki.
Indverjar hafa
flutt her sinn
NÝJU DELHI 25/2 — Indverska
stjómin tilkynnti í dag að her
hennar hefði hörfað aftur til
þeirra stöðva sem hann hafði á
landamærum Indlands og Pak-
istans fyrir 5. ágúst í fyrra, áð-
ur en Kasmírstríðið hófst. Er
þetta samkvæmt samkomulagi
landanna sem gert var í Tasj-
kent í ársbyrjun.
hvort hann myndi halda ferð
sinni áfram til Hanoi. Nkrumah
hefði enn ekki ákveðið hvort
hann myndi hætta við förina
þangað. Sackey vildi heldur ekk-
ert um það segja hvort Nkrumah
hefði fengið fréttir beint frá
Accra, höfuðborg Ghana.
Nkrumah dvaldist allan dag-
inn í dag í húsi því sem kín-
verska stjórnin hefur fyrir er-
lenda þjóðhöfðingja sem koma
í heimsókn, nema hvað hann
skrapp til sendiráðs Ghana í
Peking.
Ekkert hefur enn verið minnzt
á stjórnarbyltinguna í Ghana í
kínverskum blöðum og útvarpi
og talsmenn Kínastjórnar hafa
neitað að svara nokkru um það
hvort hún muni viðurkenna hina
nýju stjóm þar.
Yfirlýsingin
Yfirlýsing Nkrumah sem Quai-
son Sackey las upp á blaða-
mannafundinum í Peking hljóð-
aði á þessa leið:
— Eftir að ég var kominn til
Peking vöktu menn athygli mína
á því að fréttastofur hefðu skýrt
svo frá að herinn í Ghana með
stuðningi einstaka lögreglumanna
hefði reynt að steypa minni. Ég
veit að þjóð Ghana mun reyn-
ast holl mér. flokknum og rík-
isstjóminni og ég ætlast ekki
til 'áilriárS áf hérini á þessari or-
lagastund en að hún fari að
öllu með gát, en sé óskipt í and-
stöðu sinni. Hafi nokkrir her-
menn verið við uppreisnartil-
raunina riðnir, fyrirskipa ég
þeim að hverfa aftur til búða
sinna. Ég er réttmætur þjóð-
höfðingi Ghana og æðsti yfir-
maður hersins. Ég mun brátt
snúa heim til Ghana.
Síðar í dag barst sú frétt frá
Peking að erlendir sendimenn
þar þættust vita að Nkrumah ætl-
aði að fara þaðan á morgim, laug-
ardag. Ekkert var þó um það
sagt hvert ferðinni myndi heitið.
Afrikuleiðtogar mótmæla
I AFP-frétt sem dagsett er í
París er frá því skýrt að leið-
togar margra Afríkuríkja hafi for-
dæmt uppreisnina í Ghana og
lýst fullri samstöðu með Nkrumah.
Sem vænta mátti var farið
hörðustum orðum um uppreisn-
armenn í Gíneu og Malí, en
einnig forseti Madagaskars, sem
jafnan hefur verið mikill and-
stæðingur Nkrumáh, kvaðst
harma uppreisnina. — Ég er
enginn vinur Nkrumah, en ég
harma það sem gerzt hefur í
Ghana, því að það mun enn
gefa mönnum ástæðu til að segja
að Afríkumenn séu ekki færir
um að stjórna sér sjálfir.
„Isvesía" kennir CIA urni
Málgagn sovétstjórnarinnar,
„Isvestía“, kenndi í dag leyni-
þjónustum Bandaríkjanna (CIA)
og Bretlands um að hafa staðið
fyrir uppreisninni í Ghana. Þetta
var að vísu ekki í ritstjórnar-
grein, heldur hafði blaðið það
eftir fréttariturum Tass.
AFP-frétt frá Washington gef-
ur til kynna að eitthvað kunni
að vera til í þessu. Sagt var að
forsprakkar uppreisnarinnar
hefðu haft samband við banda-
ríska stjórnarerindreka áður en
uppreisnin var gerð og leitað
fyrir sér um hvort Bandaríkja-
stjórn myndi viðurkenna stjórn
sem þeir mynduðu að henni lok-
inni.
Talsmaður bandaríska utanrík-
isráðuneýtisins, McCloskey, neit-
aði því eindregið að Bandaríkja-
menn hefðu átt nokkurn þátt í
uppreisninni í Ghana og sagði
að enn væri ekkert um það á-
kveðið hvort Bandaríkin myndu
viðurkenna stjóm uppreisnar-
manna. Málið væri allt enn í
athugun, sagði hann.
Vísað úr Iandi
Kínverskum og sovézkum borg-
Baathflokkurinn staðfestir
stjórnarskiptin í Sýrlandi
Allt með kyrrum kjörum í Damaskus og andstöðu gegn
hinni nýju landstjórn virðist hvarvetna vera lokið
urum sem verið hafa í Ghana
til að hafa hönd í bagga með
tækni- og efnahagsaðstoð við
þarlenda menn hefur verið vís-
að úr landi.
Þetta hafði í dag í för með
sér að hlutabréf í fyrirtækjum
sem verzla með kakó féllu mjög
í verði á kauphöllinni í London.
Ghana er mesta kakóland ver-
aldar og er framleiddur þar um
þriðjungur af allri kakóframleiðslu
heims. Kína og Sovétríkin hafa
samið um að kaupa mjög veru-
legt magn af kakó frá Ghana. en
nú er við því búizt að þau kunni
að rifta þeim samningum.
Myndastytta brotin
Fréttir bárust í dag beint frá
Accra og var sagð í þeim að
mikill fögnuður ríkti í borgirini.
Fólk hefði farið með fagnaðar-
látum um götur borgarinnar og
hrópað „Harðstjóminni er lok-
ið“. Myndastytta sem Nkrumah
lét reisa af sjálfum sér hefði
verið mölbrotin, einnig stallur
hennar, og hefði fólk keppzt um
að fá til minningar brons- og
granítmola.
Fréttaritari Reuters símaði frá
Accra í dag að mikil sprenging
klukkan fimm i gaermorgun
hefði verið fyrsti fyrirboðinn
um uppreisnina. Síðan hefði
heyrzt skothríð úr vélbyssum.
Klukkutíma síðar sagðist frétta-
ritarinn hafa farið til forseta-
hallarinnar, en bá hefði hún
þegar verið á valdi uppreisnar-
manna. Áður hafði verið sagt
að lífvörður Nkrumah hefði
veitt mótspymu f sex klukku-
stundir. Uppreisnarmenn hefðu
tekið eiginkonu forsetans hönd-
um, en henni hefði siðár verið
leyft að fara til Kafró með þrjú
börn sín. Kona Nkrumah er
egypzkrar ættar.
Fangar látnir lausir .
„Þjóðbyltingarráðið", en svo
nefnist stjórn sú sem uppreisn-
armenn hafa sett, kunngerði í
dag að enn myndu látnir lausir
450 pólitiskir fangar.
Uppreisnarmönnum virðist enn
vera veitt nokkur mótspyma, því
að Þjóðbyltingarráðið hvatti f
dag alla menn úr lífverði for-
setans að gefast upp og gaf þeim
frest til hádegis á morgun, laug-
ardag.
Óljósar fréttir hafa borizt af
því að nokkur hluti lífvarðar-
ins berjist enn við her og lög-
reglu og haft var eftir áreiðan-
legum heimildum að lífvarðar-
mennirnir hefðu búið um sig í
byggingum nálægt forsetahöll-
inni.
AFP segir að fjörutíu hafi fall-
ið í götubardögum í Accra í gær.
tíntung ofursti eftir handtökuna í haust.
Herlið sent til
verndar Súkarno
Úntung ofuxsti tekur á sig alla ábyrgðina
á hinni misheppnuðu uppreisnartilraun
DJAKARTA 25/2 — Enn í dag voru viðsjár í Djakarta,
höfuðborg Indónesíu. Samtök stúdenta héldu áfram mót-
mælum sínum gegn endurskipulagningu Súkamos for-
seta á landstjórninni og þá einkum brottvikningu Nasu-
tions úr embætti landvarnaráðherra.
Sveitir úr Indónesíuher hafa
slegiö hring um forsetahöllina til
varnar Súkarno, en síðustu daga
hafa stúdentar efnt til mótmæla
fyrir framan hana og hvað eftir
annað reynt að ryðjast inn í
hana.
Þótt herinn virðist þannig enn
vera hollur forsetanum, má ráða
af fréttum að foringjar hans séu
beggja blands. Þannig var sér-
stök heiðurssveit úr hernum við-
stödd í dag þegar grafnir voru
tveir stúdentar sem féllu fyrir
skotum lífvarðar Súkarnos í
Obote virðist
öruggur í sessi
KAMPALA 25/2 — Svo virðist
sem Milton Obote, forsætisráð-
herra Úganda, hafi öU völd í
landinu í sínum höndum, en
hann ógilti sjtórnarskrána 1 gær
og lýsti því yfir að hann hefði
tekið sér alræðisvald.
fyrradag, og á leiði þeirra voru
lagðir blómsveigar frá mörgum
æðstu foringjum hersins.
Samkvæmt Djakartaútvarpinu
hefur Súkarno forseti lagt bann
við öllum frekari mótmælafund-
um stúdenta frá og með laug-
ardeginum. Myndu gerðar strang-
ar ráðstafanir til að koma í veg
fyrir allan mannsafnað á götum
Djakarta.
Úntung ofursti, sem sakaður
er um að hafa staðið fyrir hinni
misheppnuðu uppreisn sl. haust,
sagði fyrir herréttinum í Dja-
karta í dag að hann hefði einn
átt upptökin að henni. Hann
sagði það ekki skipta máli hvort
uppreisnin hefði verið gerð með
vitund og vilja Súkarnos for-
seta.
Þótt Úntung viðurkenndi að
hann hefði borið ábyrgð á upp-
reisninni neitaði hann því að
hann hefði ætlað að steypa stjóm
landsins. Uppreisnin hefði þvert
á móti verið gerð til að koma
í veg fyrir valdarán herfir-
ingjaklíku.
BEIRIJT 25/2 — Samkomulag hefur tekizt milli stjórnar
Baathflokksins og uppreisnarmanna í Sýrlandi og hafa
veriS skipaöir nýir menn í embætti forseta og forsætis-
ráöherra samkvæmt tilnefningu flokksins.
BqnJaríkjamenn enn ákæriir
fyrír eiturhernai § Vietnam
HANOI 25/2 — Stjórn NorSur-Vietnams sakaSi í dag 1 liðar hafa nú um íangt skei
Bandaríkjamenn um að beita eiturgasi og eiturefnum í ráðið yfir honum. Þeir eru sag?
stríSi sínu í SuSur-Vietnam. Fréttastofa hennar sagSi aS
þessi eiturhernaSur miSaSi aS því aS útrýma óbreyttum
borgurum, spilla uppskeru og drepa búpening.
Nýi forsetinn heitir Nureddin
Al-Atassi og forsætisráðherrann
Youssef Seayen.
Kravsénko framdi
sjálfsmorð í gær
NEW YORK 25/2 — Viktor
Kravsénko sem frægur varð á
vesturlöndum fyrir bók sína „Ég
kaus frelsið“ framdi sjálfsmorð
í New York í dag. Kravsénko
sem var höfuðsmaður í sovézka
hernum var á stríðsárunum send-
ur til Washington til að anr.ast
vopnakaup. Hann fékk griða-
stað í Bandaríkjunum sem póli-
tískur flóttamaður, settist að í
New York og tók sér nafnið
Peter Martin.
í Reutersfrétt frá Damaskus
er sagt að ekkert herlið sé leng-
ur á aðalgötum borgarinnar og
allt bendi til hess að aftur sé
að komast á röð og regla eftir
uppreisnina í fyrradag. Þetta
var fyrsta fréttin sem barst
beint frá Damaskus eftir upp-
reisnina.
Fréttaritarinn sagði að í mið-
biki borgarinnar væru aðeins
eftir nckkrir brynvagnar hers-
ins og væri hafður vörður um
landvarnaráðuneytið og einstaka
aðrar opinberar byggingar.
Fréttir höfðu borizt af því að
kastað hefði verið sprengjum úr
flugvélum á útvarpsstöðina í Al-
eppo, en þær voru bornar til
baka í Damaskus. Talsmaður
hinna nýju valdhafa sagði að
allri andstöðu við þá væri lokið
hvarvetna í landinu og væri nú
allt með kyrrum kjörum.
Utanríkisráðherra landsins
sagði í dag að stjórnarskiptin
myndu ekki hafa í för með sér
neina breytingu á utanríkis-
stefnunni.
Barizt enn?
Hin opinbera egypzka frétta-
stofa skýrði frá því í dag að
stuðningsmenn Hafez, hins af-
setta forseta, veittu uppreisnar-
mönnum mótspyrnu og væri enn
barizt af hörku við flugvöllinn
fyrir utan Aleppo. Fréttastofan
sagði einnig að Hafez hefði leit-
að hælis í egypzka sendiráðinu
en áður hafði verið sagt að hann
hefði verið handtekinn.
Umferð hefur aftur verið leyfð
um flugvöllinn við Damaskus,
en landamærunum er enn hald-
ið lokuðum.
Enn hafa ekki borizt neinar
áreiðanlegar fréttir af mannfalli
í uppreisninni, en íraska frétta-
stofan segir að um 400 manns
muni hafa íallið.
Stjórn Norður-Vietnams hefur
hvað eftir annað á undanförn-
um árum kært bandarískú her-
stjórnina í Suður-Vietnam fyrir
eftirlitsnefndinni með Genfar-
samningunum um Indókína út
af gashernaðinum, sem bannað-
ur er í alþjóðalögum. Banda-
ríkjamenn hafa viðurkennt að
þeir beiti gasi, en halda þvi
íram, að þetta gas sé ekki ban-
vænt heldur sambærilegt við
táragas. Sú staðhæfing afsannað-
ist fyrir skömmu, þegar ástr-
alskur hermaður úr þeirra eigin
liði beið bana af völdum þess.
Harffir bardagar
Bandarískar hersveitir voru í
dag sendar frá Saigon til að
ryðja þjóðveginn sem liggur
norður írá borginni, en skæru-
ir hafa veitt harða mótspyrnu
og hafi a.m.k. 135 þeirra verið
felldir.
Einnig norðar í landinu hafa
staðið harðir bardagar. Skæru-
liðar gerðu þar áhlaup á þrjár
útvarðstöðvar Saigonhersins.
Bandarískir hermenn voru send-
ir á vettvang, en skæruliðar
voru allir á bak og burt þegar
liðsaukinn barst.
í viðureignunum í norðurhluta
landsins sem nú hafa staðið nær
látlaust í heilan mánuð segjast
Bandar:Viamenn hafa fellt á
annað þúsund skæruliða.