Þjóðviljinn - 09.06.1966, Blaðsíða 10

Þjóðviljinn - 09.06.1966, Blaðsíða 10
BÆNDAFUNDURINN Á SELFOSSl / FYRRAKVÖL& Reiðialda vegna mjóikur- skattsins magnast óðum Fimmtudagur 9. júní 1966 — 31. árgangur — 126. tölublað. Það ríkti einkennileg þögn í salnum og kannskj í aett við voveiflegt andrúmsloft hjá þungbúnum bændunum, þegar formaður stéttarsambandsins steig í ræðustólinn og hóf ræðu sína sléttmáll til þess að skýra út hina stórfelldu kjaraskerð- ingu bændanna. Hann lók þegar upp vörn fyrir aðgerðir Framleiðsluráðs og hvað ef.tir annað hljómaði fyrir fundargestum þessi orðs- kviður: Við gátum ekki annað og við verðum að sætta okkur við þessar aðgerðir. Ekki var laust við, að brún-' in þyngdist-á mörgum bóndan- um við þennan lestur og erfitt var að skilja og henda reiður á svo aumri afstöðu í hags- munamálum stéttarinnar. í»á hóf formaðurinn rauna- legan lestur á viðskiptum for- ystumanna stéttarsambandsins við ríkisvaldið í þessum efn- um. Jú, — þeir höfðu lagt til að hækka útsöluverðið á mjólk- inni til neytenda og fengu það svar hjá efnahagssérfræðing- um, að Þar væri ekki á bæt- andj í bili. Átti að skipta þar byrðun- um jafnt milli framleiðenda og neytenda. Þá komu þeir fram með hug- mynd um fóðurbætisskatt á bændur og hefðu þá efnahags- sérfræðingar ríkisins sótt í sig veðrið og útskýrt það fyrir forystumönnum bænda, að þessi skattur væri ekki nógu fljót- Virkt vopn á bændur til þess að skerða mjólkurframleiðsl- una. j Þegar hér var komið sögu talaði formaður stéttarsam- bandsins með svo mikillj virð- ingu mr efnahagssérfræðinga ríkisstjómarinnar, að manni skildist það ekki vera á íæri /ómenntaðra bænda að draga í efa tölvísi þeirra og hagfræði- legar ráðstafanir og hljómaði nú aftur orðskviðurinn: Við gátum ekki annað, — hinir vísu menn höfðu talað, — okk- ur bændum ber að hlýða Þá upplýsti formaður stétt- arsambandsins merkilegan hlut os hefur það ekki vitnazt fyrr á opinberum vettvangi. í haust ætlar Framleiðsluráð að leggja sambærilegan skatt á sauðfjár- bændur og eftir þeim tölum, sem komu fram i ræðu hans má ætla, að bað- verði um fjörutíu miljón króna glaðn- ingur. Ég hitti verkamann frammi í andyrinu undir þessum lestri bóndans á Hjarðarfellj og var Þessi mynd er tckin að áliðinni nóttu og standa hcr yfir samningar um tillöguflutning á fund- inum. Frá vinstri Stefán bóndi í Vorsabæ, Pétur bóndi í Austurkoti, Gunnar bóndi á Hjarðar- felli og Steingrimur bóndi í Holti, □ Eins og frá er sagt í frétt á forsíðu blaösins í dag sendi Þjóðviljinn fréttamann á bændafundinn er haldinn var á Selfossi í fyrrakvöld og fer hér á eftir frásögn hans. Myndir og texti: G. M. Erlendur á Skýbakka hann rasandi yfir svo aumri forystu bændanna og hvernig á málum þeirra hafði verið haldið samkvæmt þessari ræðu formanns. Og þessir Framsóknarmenn gera kröfu til þess að fá for- ustuna í verkalýðssamtökunum gegn atvinnurekendum. Guð forði okkur frá því, sagði hann. Vildu ekki fund Nú var komið að þrem fundarþoðendum að reifa mál- in og kvað þar við annan tón. Þar steig fyrstur í stólinn Stéfán Jasonarson, þóndi í Vorsabæ-og reyndist hann held- ur hvass í máli Eiga bændur að sætta sig vi’ð þessa stórfelldu kjaraskerð- ingu, spurði hann og lýsti við- brögðum grannbænda sinna við verðlækkuninni á mjólk, Mikil ólga skapaðist þegar hjá bædum um allt Suðurland og voru allir á einu málj um að boða til fundar og gera eitthvað í málinu. Varfærnari bændur vildu þó tala við formann Búnaðarsam- bands Suðurlands, Pál Diðriks- son, bónda á Búrfelli eða Sig- urgrím Jónsson, bónda í Holti, — hann er formaður stjómar Mjólkurbús Flóamanna — °S vildu láta þessa forystumenn boða til mótmælafundar. Nokkr- ir bændur gengu á fund þess- ara manna og vildu þeir þeg- ar eyða talinu og vildu engin fundahöld. Hvað áttu bændur gera? Fjórir bændur urðu til þess að boða þennan fund og voru tveir af þeim Sjálfstæðismenn og -tveir Framsóknarmenn. Það eru þeir Pétur Sigurðs- son, bóndi í Austurkoti, Lárus Gíslason, bóndj j Miðhúsum, Stefán Jasonarson, bóndi í Vorsabæ og Guðmundur Eyj- ólfsson, bóndi í Húsatóftum. Og ég segi eins óg Lúther forð- um; Hér stend ég og get ekki annað, sagði Stefán bóndi. Þá skýrði hann frá því, að hann hefði verið í áttatíu éra af- mæli Búnaðarfélags Biskups- tungna daginn áður og þar hefðj Ingólfur Jónsson, land- búnaðarráðherra haldið ræðu og verið við sama heygarðs- hornið og sagt að íslenzka moldin væri frjó og bændur ættu að framleiða meira. Svona hefur verið talað við okkur undanfarin ár og við höfum sannarlega orðið við þessarj áskorun o2 sýnt dugn- að og framtakssemi. En svo. skella þessi ósköp yfir okkur einn daginn og stjórnarherramir hlaupa frá öllu saman og skella yfir okk- ur verðlækkun á mjólk. Þetta er ekki hægt, sagði Stefán bóndi og við tökum ekkj við svona kveðjum á- tölulaust. Við þekkjum allir skepnurnar okkar og hvemig við getum rétt að þeim fóðrið á vetuma. Eiga bændur að verá' eins og þessar skynlausu skepnur og taka á mótj hverju sem er úr hendi ríkisvaldsins. Ég hittj einn bónda í áður- nefndu afmælishófi oe hann sagði sem svo: Virðing bænda verður seint endurheimt, ef hún tapast. Þetta skulum við hafa í huga og gera að okkar orðum, sagði Stefán bóndi. Lokið útvarpinu Þá stóð upp Pétur Sigurðs- son, þóndi í Austurkoti, og’ hóf ræðu sína með því að vitna í Stephan G.: „Ég er bóndi og allt mitt á undir sól og regni“ — Þegar ég heyrði tíðindin í útvarpinu, þá varð mér svo mikið um, að ég sagði við kon- una: Lokaðu fljótt fyrir út- varpið. Meira þoli ég ekki þennan daginn, Þetta voru mik- il tíðindi og ill. Mér varð hreinlega orðfall og ég sagði þegar; Nú verður að S«ra oitt- hvað. Þetta hefur greinilega verið gert í fljótræði. Og hann gagnrýndi með þunga formann Búnaðarsambands Suðurlands fyrir að vilja ekkj halda fund um málið og vitnaði orðrétt í neitun hans og varð þá kurr í salnum. Svona er ebki hægt að- hlaup- ast frá vandanum og hvað meinar landbúnaðarráðherrann eða aðrir foTystumenn bændá- samtakanna að boða slikar stórfelldar aðgerðir í dýrtíðar- flóðinu. Þessi skattur er tvö þúsund krónur á mjólkandi kú. á ári oe er þetta frá fjörutíu til sextíu þúsund króna skattur á ári. Nei, — þetta er ekki hægt og við krefjumst aðgerða, sagði Pétur bóndi að lokum. Hrapaleg mistök Nú steig Guðmund’Ur Eyjólfs- son, bóndi að Húsatóftum, í stólinn og var hann þriðji af fundarboðendum. Ræða hans var glögg o2 skilmerkileg og veittist hann að Gunnari Guð- bjartssyni, fopmanni Stéttar- sambands bænda og kvað for- ystumennina hafa samið stór- lega af sér í viðskiptum við ríkisstjórnina. Þetta er átakanlegt, svona lækkun á mjólkinni til bænda með mikla fjárfestingu og dýr- tíðina geisandi í landinu, þeg- ár allar stéttir eru að búa sig til kröfugerðar til þess að mæta ósómanum. Hversvegna láta forystumennimir bjóða sér svona stórfellda kjaraskerð- ingu? Og Guðmundur bóndi sótti í sig veðrið og varpaði þess- ari spurningu til fundargesta: Hversvegna í ósköpunum fór hann ekki hina leiðina? — og Var þá hlegið í salnum. Nei, — hér hefur brostið einhver hlekk- ur á sama tí-ma og góðærin ganga yfir. Þetta er ekki stétt- arbarátta og eru þetta hrapal- leg mistök, sagði/ Guðmundur bóndi að lokum. Gylfi Þ. Þegar hér var komið hófust frjálsar umræður og var þá komið fram yfir miðnætti, — var brugið á það ráð að skammta ræðutímann í tíu mín- útur. Fyrstur fékk orðið Sigurjón Pálsson, bóndi í Galtalæk í Landssveit. Sigurjóni var þungt Hér sitja þrír fundarboðendur í Vorsabæ og Lá Okkur bændum hefur ætíð verið sagt að auka ræktunina og stækka búin, — ráðast i fleiri byggingar og auka kúa- fjöldann. Hér stóð Kristján Karlsson, erindreki, fyrir tveim árum á Selfossí og gaf línuna: Á næstu árum þarf að fjölga um þúsund kýr á ári og sauð- fé um líu þúsund á ári. Við erum hvattir til þess að ráð- ast í miklar fjárfestingar og nú eru kvígurnar einmitt - að komast í gagnið samkvæmt þessari dagskipan fyrir tveim árum. Nú er okkur skipað að skera þessar kvígur. Nú er komið til okkar og okkur er sagt frá offramleiðslu og heimtuð af okkur þessi mikla verðlækkun á mjólk. Gíslí í Auðsholti Olver í Þjórsártúni - þcir Pctur í Austurkoti, Stefán rus í Miðhúsum. niðri fyrir og hélt hann þó ró- semi sinni. Hann réðist af miklum þunga á Gylfa Þ. Gísla- son og kallaði hann dragbít á Þjóðina Pg enginn vafi væri á því að þetta væri runni-ð frá honum. Allar stéttir keppa að auk- inni framleiðslu og hér hefur verið góðæri bg nú ætti að ráð- ast að bændum með verðfell- ingu á mjólk. Hvers vegna mega bændur ekki hafa sömu kjör og aðrar stéttir þjóðfé- lagsins. Fleiri ræðumenn viku að Gylfa og var alltaf talað um hann sem fjarlægan óvin langt í burtu eins og þegar talið berst að kínverskum kommún- istum. Form andstöðu Þá kom £ pontuna Ölver Karlsson í Þjórsártúni og hélt eina snjöllustu ræðu fundarins og reyndi að forma andspyrn- una í aðgerðir. Hann hafði talað við eyfirzka bændur Pg kvað bændur í öllum sýslum landsins kjósa fimm manna nefndir i hverri sýslu og væri ætlunin að allar þessar nefndir kæmu saman á mikinn bænda- fund fyrir allt. landið og kvað þörf á því að Ámesingar, Rang- æingar og Skaftfellingar kysu svona nefndir. Þá myndi þessi bændafundur kjósa einskonar undirnefnd og myndi hún forma baráttuna í framtíðinni. Niðri í sal sátu ýmsir for- ystumenn bænda eins og Þor- steinn á Vatnsleysu og Ágúst á Brúnastöðum og höfðu setið ■ rólegir fram að þessu og reykt vindla heldur sællegir á svip og ókyrrðust nú þessir heiðurs- menn í sæti. Og Ölver kom inn á merki- lega hluti í ræðu sinni og ræddi þá um innflutning á fóðurkorni til landsins. Hvers vegna er ekki gefinn frjáls inn- flutningur á fóðurkorni til landsins í öllu frelsinu með tertubotnana og kexið. Hvers vegna er bessi inn- flutningur einokaður við kom úr umframbirgðum Bandaríkja- manna á hærfa verði heldur en á evrópskum markaði og þar að auki miklu verri og léleari vara. Manni skilst að spara megi um fjörutíu til fimmtíu miljónir í hagstæðari innkaup- um á fóðurkorni frá Evrópu- löndum. Þarna á að taka pen- ingana 1 sem vantar á .útflutn- ingsuppbæturnar. Lesendum til glöggvunar skal þetta tekið fram af hálfu fréttamanns. Peningarnir sem fást fyrir þetta fóðúrkorn eru hins vegar not- aðir sem áróðursfé að hluta á vegum bandaríska sendiráðsins hér á landi og þjónar undir Natódýrkun og þess vegna er kannski fastheldnin svona mik- il á þetta fé. Þá ríkir líka börmuleg ein- Framhald á 3. síðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.