Þjóðviljinn - 22.09.1966, Qupperneq 4

4 SfiJA — ÞJÖÐVIUINN — FimTntMdagur 22. september 1966.
Otgeíandi: Sameiningarflokkíur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn.
' Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Siguróur Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftaírverð kr. 105.00 á mánuði. Lausa-
söluverð kr. 7.00.
' Hrunadans
¥Tm langt skeið hafa athafnir ríkisstjómarinnar
einkennzt af ráðleysi, fumi og fálfni, athöfn-
um sem stangazt hafa hver við aðra. Fyrr á þessu
ári gerðust þau tíðindi að ríkissíjórnin hætti niður-
greiðslu á ýmsum neyzluvörum, og raskaði það svo
mjög 'verðlagi í landinu að vísitalan hækkaði um
fjögur stig af þeim sökum. í því sambandi rifj-
uðu stjórnarblöðin það upp af miklu yfirlæti, að
sú hefði í öndverðu verið stefna ríkisstjómarinnar
að fella niður alla styrki og uppbæ'tur til atvinnu-
veganna og allar niðurgreiðslur á vöruverði, ráð-
stafanir af því tægi væru skriffinnska og blekk-
ingastarfsemi til þess að dylja raunverulegt ástand
efnahagsmála. En þessa dagana er hin sama ríkis-
stjóm að framkvæma ráðstafanir sem ganga í
þveröfuga átt. í sambandi við verðlagningu á bú-
vörum féllu fulltrúar bænda frá kröfum sínum
um mjög stórfelldar hækkanir gegn því að ríkis-
stjómin gerði ýmsar ráðstafanir til styrktar land-
búnaðinum. Ætlar ríkisstjórnin að leggja fram
86 miljónir króna til mjólkurbúa og sláturhúsa,
til lánveitinga og svokallaðrar hagræðingar og til
þess að unnt sé að fella niður búskap á kotjörð-
um. Jafnhliða þessu nýja styrkjakerfi er það ætl-
un ríkisstjórnarinnar að greiða niður þá hækkun
sem engu að síður át’ti að verða á landbúnaðar-
vörum; hún ætlar á nýjan leik að stórauka niður-
greiðslurnar, og vafalaust munu stjórnarblöðin
telja það ekki minni stjórnvizku en afnámið á nið^
urgreiðslum fyrr á þessu ári. Og vafalaust er setl-
unin að segja við launafólk að það verði að sjá
það við ríkisstjómina að hún kemur í veg fyrir
hækkun á landbúnaðarafurðum, þótt það sé að
sjálfsögðu gert á kostnað launafólksins sjálfs.
^llt sfafar þetta ráðleysi af því, að ríkisstjórnin
*■ er fyrir löngu komin í þrot með efnahagsstefnu
sína. Á sex árum hefur henni tekizt að tvöfalda
allt verðlag í landinu og þriðjungi betur þrátt
fyrir mesta góðæri sem sögur fara af hérlendis. Sú
óðaverðbólga hefur grafið undan íslenzkum at-
vinnuvegum, svo að hrun togaraútgerðarinnar
blasir við, verulegur hluti bátaflotans á í óvið-
ráðanlegum rekstrarörðugleikum, hraðfrystihúsin
eru komin að stöðvun, ýmsar iðngreinar hafa lagzt
niður og aðrar eru á vonarvöl. Við blasa stórfelld-
ar neyðarráðstafanir, til að mjmda enn ein geng-
islækkun. En ríkisstjómin þorir ekki að ráðast í
þvílíkar neyðarráðstafanir fyrir kosningar, henni
lízt ekki á að opinbera afleiðingar stefnu sinnar
frammi fyrir alþjóð áður en gengið verður að kjör-
borðinu. Því er nú hugsað um það eitt að reyna
að forða hinum verstu vandræðum með einhverj-
um ráðum fram yfir kjördag, og í ráðleysinu er
ekkert skeytt um þótt eitt reki sig á annars horn.
Þegar menn dansa hrunadans er ekki óeðlilegt
að fæturnir víxlist. — m.
Gunnar Bjamason, skólastjóri Vélskólans.
Fyrsta starfsár Vélskólans
eftir að lögunum var breytt
Vélskóli Islands var settur
sl. laugardag og starfar nú í
fyrsta sinn eftir nýjum lögum,
sem tóku gildi 1. júlí sl., en
samkvæmt þeim var nafni skól-
ans breytt úr Vélskólinn í
Reykjavík I Vélskóli Islands og
starfssvið skólans fært út, . og
er honum nú ætlað að sjá um
alla vélstjóramcnntun á land-
inu sem um leið er samræmd
og felld í eina heild svo að
menn geti aflað sér þessarar
menntunar stig af stigi.
skip eru knúin eimvélum nema
nokkrir togarar af eldri gerð,
svo verkefni skólanna tveggja
hafa nálgazt hvort annað æ
meir og þessi sameining þeirra
því sjálfsögð, sagði Gunnar um
leið og hann þakkaði Fiskifé-
laginu langt og merkilegt starf
f þágu vélvæðingar aðalat-
vinnuvegs landsmanna og ósk-
aði því allra heilla.
Fjögur stig með
mismunandi réttindi
Iðnnáms er ekki lengur krafizt
til inngöngu.
Hvert stig veitir ákveðin vél-
réttindi: 1. stig veitir rétt til að
vera yfirvélstjóri á skipi með
500 ha gangvél, 2 stig 1000 ha,
3. stig 1800 ha, en 4 stig veitir
engin frekari atvinnuréttindi
fyrr en að loknu sveinsprófi í
vélvirkjun. Réttindin sem hér
eru talin eiga við fiskiskip en
aðrar tölur eiga við um flutn-
inga- og farþegaskip, þó eru
þau einnig háð siglingatíma.
Alvarleg husnæðis-
vandræði
Sagði Gunnar að ýms vanda-
mál væri nú við að glíma
vegna breytinganna og væru
húsnæðisvandræðin sýnilega al-
varlegust. Smíðakennslan sem
nú verður að taka upp þar sem
undanf&randi iðnnám fellur
niður, krefðist t.d. bæði rýmis
og tækja og yrði þetfea leyst til
bráðabirgða í vetur með því að
Fiskifélagið lánaði vélasalinn
sem þar var áður notaður, en
þetta væri þó bæði óhentugt og
alls ónóg þegsr á næsfca vetri
þegar kenna þyrfti bæði 1. og
bekk.
Aðsókn að skólanum hefur
verið meiri en nokkru sinni
áður og sendu 90 nemendur
umsókn, 56 í 1. bekk, 32 á nám-
skeiðið og 12 á námskeið skól-
ans á Akureyri. Af þeim sem
nú sækja um 1. bekk eru 32
með iðnnám en 24 áh þess-
Kennarar við skólann verða 21
auk sólastjóra.
Við skólasetninguna lék Hall-
dór Haraldsson tvö verk á pí-
anó og að ræðu Gunnars
BjamasOnar lokinni tók til
máls Már Elísson fulltrúi Fiski-
félags Islands og flutti ámaðar-
óskir frá því á þessum tíma-
mótum er það hættir starf-
rækslu mótomámskeiðanna eft-
ir 50 ár og Vélskólinn tékur
við.
Álbræðslusamningurinn tók
formlegt gildi 20. sept.
Gunnar Bjamason skólastjóri
skýrði frá þessu í setningar-
ræðu sinni og sagði jafnframt
að hingað til hefði vélskóla-
menntun verið klofin, þannig
að tvær stofnanir hefðu séð um
hana, Fiskifélag Islands rekið
mótornámskeiðin, hið meira og
hið minna og Vélskólinn í R-
vík sína starfsemi og hefði ekk-
ert samband verið milli þess-
ara stofnana þótt þær störfuðu
báðar í sama tilgangi. Mynd-
uðust á þennan hátt í landinu
tvær vélstjórastéttir, hvor með
sitt fagfélag og kennslukraft-
amir og þau öfl sem að kennsl-
unni stóðu dreifðust á tvær
stofnariir.
Rakti Gunnar síðan tildrög
þess að vélstjóramenntunin^-
skipttst á tvo staði, en aðal-
ástæðan var sú, að eimvéla- og
mótorvélstjórarnir áttu litla
samleið í upphafi. Vélstjóra-
skólinn sem stofnaður var 1915,
annaðist menntun eimvéla-
stjóranna, sem þurftu að vera
góðir handverksmenn og var
því krafizt sveinsprófs ttl inn-
göngu í skólann, en Fiskifélag
Islands tók að sér að halda
námskeið úti um land og kenna
meðferð mótorvélanna. En í
stað gömlu glóðarhausvélanna
og einnig eimvélanna hafa
komið æ stærri dísilvélar og er
nú svo komið að engin íslenzk
Dýraverndarinn
er kominn út
Komið er út nýtt tölublað ef
ýraverndaranum. — Af efni
aðsins má nefna grein eftir
tstjórann, Guðmund G. Haga-
n, og heitir hún „Vorið er
smið og grundirnar gróa“,
æsirnar, skotin og smölunin,
tir Þorstein Einarsson og Lög
n sinubrennur og meðferð
ds á víðavangi.
Þá er í Dýraverndaranum
■einin Gresjupáfagaukurinn
abían og Hugsaðu vel um dýr-
þitt eftir tlno Plasikovski.
yrir yngstu lesenduma er
yndskreytt grein um sauð-
jrðinn eftir Fjólu Kr. ísfeld
; fleira efni er í ritinu.
Samkvæmt nýju lögunum
verða stig vélstjóramenntunar
nú fjögur. Fyrsta stigi ljúka
menn með vélstjóranámskeiði,
kennslutími fimm mánuðir.
Átta og hálfs mánaða námstími
í 1. bekk Vélskólans veitir ann-
að stig, jafnlangt nám í 2. bekk
þriðja stig og 7 mánaða nám í
3. bekk veitir fjórða stig. Inn-
göngu í Vélskólann má fá á
tvennan hátt, annaðhvort með
því að setjast á námskeiðið 17
ára eða eldri, en þeir sem það
standast eiga rétt til setu í 1.
bekk. Hinsvegar veitir tveggja
ára starf við vélgæzlu eða véla-
viðgerðir einnig rétt til setu í
1. bekk eftir 18 ára aldur.
Hinn 28. marz sl. var undir-
ritaður aðalsamningur milli
ríkisstjórnar íslands og Swiss
Aluminium Limited um bygg-
ingu álbræðslu í Straumsvík.
Sama dag var undirritaður
samningur milli sömu aðila um
framkvæmdatryggingu. Báðir
samningarnir voru undirritaðir
með fyrirvara um staðfestingu
Alþingis. Aðalsamningurinn
var lagður fyrir Alþingi. 1. apr-
íl 1966 og hlaut lagagildi með
lögum nr. 76 frá 13. maí 1966,
og hinn 28. júní 1966 var ís-
lenzka álfélagið' h.f. stofnað.
Voru þá jafnframt undirritaðir
rafmagnssamningur milli Lands-
virkjunar og íslenzka álfélags-
ins h.f., hafnar- og lóðarsama-
ingur milli Hafnarfjarðarkaup-
staðar og álfélagsins og að-
stoðarsamningar milli álfélags-
ins og Swiss Aluminium Lim-
ited, en gildistaka aðalsamn-
ingsins var háð undirritun
þessara samninga auk gildis-
töku lánssamningsins milli Al-
þjóðabankans og Landsvirkjun-
ar, sem undirritaður var hinn
14. þ.m. Lánssamningurinn tók
giídi hinn 20. þ.m. og hlaut þá
aðalsamningurinn fullnaðargildi
samkvæmt gildistökuákvæði
sínu svo og fylgisamningur
hans.
(Frá iðnaðarmála-
ráðuneytinu).
Björgunarskýfi reist við
Eyvindarver á vegunt SVFÍ
Stjórn Slysavarnafélags Is-
lands samþykkti á fundi sínum
nýlega að reisa björgunarskýli
upp í óbyggðum á Sprengi-
sandsleið. Var það samkvæmt
ósk slysavarnadeildanna á
Rangárvöllum, en þáma er af-
réttarland Rangvellinga, og
einnig samkvæmt ósk flug-
manna sem þarna eiga leið um
á flugleiðum til noriður- og
.austurlandsins. T.d. hefur
þyrla Slysavarnafélagsins og
landhelgisgæzlunnar oft þurft
að fljúga þama um.
Bjöm Jónsson þyrluflugmað-
ur er sæti á í stjórn Slysa-
vamafélagsins var þess einnig
mjög hvetjandi að þarna yrði
reist björgunairskýli. Búið er
að afmarka þarna gríðarmikinn
lendingarflugvöll fyrir flugvél-
ar, og er flugvöllur þessi sjálf-
gerður af náttúrunnar völdum
á rennisléttum upphækkuðum
mel á austurbökkum Þjórsár,
nokkuð norðan við Amarfell
hið mikla, milli Eyvindarvers
og Eyvindarhreysis.
Um síðustu helgi fór skrif-
stofustjóri Slysavarnafélagsins
ásamt nokkrum röskum Slysa-
vamamönnum úr Reykjavík og
Kópavogi upp að Sprengisandi
til að reisa skýlið. Vom þeir
níu saman á þremur jeppum.
Slysavamafélagið sá um flutn-
ing á skýlisefninu upp að
RARIK, raforkumálavinnubúð-
unum við Tungnaá þar sem
unnið er að vatnsvirkjunarrann-
sóknum, en Rangvellingar sáu
um flutning á efninu á 10 hjóla
bifreið yfir Tungnaá og fram í
óbyggðir.
Fylgdust jepparnir með
„trukknum", og kom það sér
vel því einn jeppinn sökk í
sandbleytu og hefði ekki náðst
nema með aðstoð „trukksins"
Þetta björgunarskýli er senni-
legast þyngsta hlassið sem
flutt hefur verið á einni bifreið
um þessar slóðir.
Var ekki komið fram að þeim
stað þar sem reisa á skýlið
fyrr en að áliðnum laugardegi
17. þm og var þegar hafizt
handa því ílest voru þetta
menn sem þurftu að komast til
vinnu sinnar á mánudagsmorg-
un og allt vt»ru þetta sjálf-
boðaliðar í þessu starfi. Skýlið
er reist á tjörusoðnum staur-
um er þurftu að komast 150 cm
í jörð niður-
Voru grafnar 8 holur og tók
ekki nema 5 mínútur að kom-
ast 80 cm niður, en þá tók
við 30 cm klakalag sem verið
var 4 klst. að berjast við með
þeim verkfærum sem fyrir
hendi voru. Mun þér vera um
eilífðarklaka að ræða. sem
aldrei þiðnar.
Um miðnættið var búið að
reisa skýlið og þekja en þó
ekki pappaklasða éða jáma
þakið, og þarna inni urðu leið-
angursmenn að hafast við, og
þótti þeim það skjólbetra en
ekkert, þó ekki fyndist á þeim
þurr þráður um morguninn,
því um nóttina brast á stbrm-
ur með úrhellisrigningu, þótti
leiðangursmönnum það nokkur
trygging fyrir traustleika (skýl-
isins að það skyldi ekki fjúka
um nóttina þar sem það var
hálffrágengið. en mikið reyndi
á það í verstu hviðunum.
Daginn eftir á sunnudaginn
Framhald á 7. flðu.