Þjóðviljinn - 24.11.1966, Blaðsíða 3

I
Krag bauð myndun vinstri stjórnar
flokks síns, SF, Róttækra og LC
SF tók vel í boðið, hinir höfnuðu — Kjósendur vilja stjórn undir
forystu sósíaldemókrata, en með aðild annarra flokka, segir Krag
Pimmtudagur 24 ndvember 1966 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Évtúsénko hjá Kennedy

KAUPMANNAHÖFN 23/11 —• Jens Otto Krag, forsætisráð-
herra Dánmerkur, fór þess á leit í dag við leiðtoga Sósíal-
istíska alþýðuflokksins (SF), Róttækra og Frjálslynda mið-
flokksins (LC) að þeir tækju þátt í viðræðum í því skyni
að kanna líkur á myndun samsteypustjómar þeirra undir
forystu sósíaldemókrata. Krag sagði að úrslit kosninganna
'í gær hefðu sýnt að kjósendur vildu að sósíaldemókratar
færu áfram með stjómarforystu, en hefðu samstarf við
þessa þrjá flokka sem allir unnu á í kosningunum.
Þessi tilraun Krags til að
mynda vinstri samsteypustjóm
á breiðum grundvelli kom mjög
á óvart. Búizt hafði verið við
að hann myndi ætla sér að
minnihlutastjórn sósíaldemó-
krata sæti áfram, en hefði
stuðning SF í innanlandsmálum
og borgaraflokkanna í utanrík-
ismálum. Hann hafði þegar fyr-
ir kosningar lýst því yfir að
6Ósialdemókratar myndu þiggja
stuðning SF við minnihluta-
stjórn þeirra og ítrekaði þetta í
nótt, þegar úrslit kosninganna
voru kunn- Sósíaldemókratar og
SF hafa nú nauman meirihluta
á þingi, 89 þingmenn af 175 sem
kjömir em í Danmörku-
Krag gekk á fund konungs í
morgun og þegar hann ræddi
síðar við blaðamenn sagði hann
að þótt kjósendur, vildu'að sósí-
aldemókratar fæm áfram með
stjómarforystu, vildu þeir að
aðrir flokkar hefðu áhrif á þá
stjóm.. Hann hefði því talið
eðlilegt að snúa sér til þeirra
flokka sem unnið hefðu á í
kosningunum, fyrst og fremst
SF. en einnig til Róttækra og
LG sem báðir em vinstra meg-
tff r
í Safísbury
SALISBURY 23/11 — Fjórir
Afríkumenn voru dæmdir til
dauða í Salisbury í Ródesíu í
dag fyrir að hafa komið til
landsins í því skyni að fremja
þar skemmdar- og hryðjuverk.
Nöfn þeirra ^hafa ekki verið lát-
. in uppi og réttarhöldin hafa far-
ið fram fyrir luktum, dyrum.
Sagt er að þeir hafi haft í fór-
um sínum vopn og skotfæri, bæði
brezk, bandarísk, sovézk og kín-
versk að' uppruna.
in í fylkingu borgaraflokkanna, í
því skyni að kanna hvaða líkur
væm á myndun samsteypustjóm-
ar-
Leiðtogar Róttækra og LC
höfnuðu hins vegar tilmælum
Krags; sögðust ekki geta verið
með í stjóm sem SF ætti að-
ild að. Leiðtogi Róttækra, Karl
Skytte, gaf þó í skyri að flokkur
hans kynni að vera fús til
samstarfs ef Vinstri flokknum
yrði einnig boðin þátttaika í því.
Krag tók hann á orðinu og mun
ræða við Poul Hartling, leiðtoga
Vinstri flokksins í fyrramálið.
Aksel Larsen, formaður SF,
tók hins vegar vel í boð Krags-
Hann kvað flokk sinn reiðubú-
inn til stjómarsamstarfs með
borgaraflokkunum tveimur, ef
samkomulag yrði um stjómar-
stefnuna- Hann gaf i skyn að
ágreiningur um afstöðuna til At-
lanzbandalagsins þyrfti ekki að
vera því til fyrirstöðu, benti á'
að ekki yrði hægt að endurskoða
afstöðu Danmerkur til banda-
lagsins fyrr en árið 1969. Það
hlytí að vera augljóst að þegar
bar að kæmi yrðu kjósendur að
fá tækifæri tll áð látai í ljós
álit sitt á því máli i þingkosn-
ingum- Minnt er á það að ýms-
ir forystumenn sósíaldemókrata.
m-a. Hækkerup utanrikisráð-
herra. Iét sömu skoðun í Ijós i
kosningabaráttunni.
Fundahöid
Þegar í dag hófust viðræðúr
um tilboð Krags bæði milli
flokka og innan þeirra og þeim
viðrasðum verður haldið áfram
á morgun. Þannig hafa mið-
stjóm og landsstjóm sósíaldemó-
krata verið kvaddar saman á
morgun- Krag hefur gefið í skyn
að til greina geti komið að taka
upp viðrasður við íhaldsflokk-
inn-
En þrátt fyrir allar þær við-
ra.*ður og fundahöld em flestir
þiirrar skoðunar að varla komi
nema ein lausn til greina, sú að
minnihlutastjóm sósíaldemó-
kraft sitji áfram með stuðningi
SF. Talið er næsta ólíklegt, að
Kr&g muni mynda stjóm með
borgaraflokkunum án aðildair
SF- Það myndi enn grafa undan
fylgi sósíaldemókrata og styrkja
aðstöðu SF- Samsteypustjóm
ein® og sú sem Krag bauðst í
d&g til að mynda þykir ósenni-
leg vegna andstöðu borgara-
flokkanna við að hafa samstarf
við SF.
En hver sem • niðurstaðan
verður, hefur aðstaða SF ger-
breytzt. Flokkurinn er nú orð-
inn svo öflugur — hann er t.d-
orðin annar stærsti flokkurinn í
Kaupmannahöfn — að sósíal-
demókratar geta ekki lengur
virt hann að vettugi, eins og
þeir haifa þrjóskazt við að gera
fram til þassa- Saman geta
flokkarnir knúið fram fjölmörg
mál sem ‘ þeir hafa 1 báðir á
stefnuskrám sínum, 'en sósíal-
demókratar hafa látið sitja á
hakanum á þeirri forsendu að
þeir hefðu ekki þingstyrk til
að bera þau fram til sigurs.
Þannig er nú talið víst að
stefnan í húsnæðismálunum
muni gerbreytast- Á síðasta
þingi gerðu sósíaldemókratar
samkomulag við borgaraflókk-
ana um málamiðluri sem hefur
komið mjög hart niður á dönsk-
ATVINNA
Laghentir menn geta fengið fasta atvinnu hjá
okkur. — Mötuneyti á staðnum.
JÁRNSTEYPAN H.F.
Ánanaustum. — Sími' 24406
um almenningi og er talið hafa
valdið miklu um fylgistap
þeirra til SÞ- Skattafrumvarp
ríkisstjórnarinnar (staðgreiðsla
skatta, aínám reglunnar sem
leyfir frádrátt greiddra skatta)
sem SF studdi mun nú ná fram j
að ganga, en Aksel Larsen boð-
aði strax í dag að flokkur hans
myndi leggja til að persónufrá-
dráttur yrði * tvöfaldaður frá;
því sem nú er.
Róttæk umbótastefna
TJrslitin í dönsku kosningun-
um hafa að sjálfsögðu vakið
mikla athygli á Norðurlöndum,
ekki sízt vegna þess að þau
urðu 1 nokkuð á aðra leið en úr-
slitin í þingkosningunum i Nor-
egi og bæjarstjórnakosnin.gunum
í Svíþjóð fyrr á árin.u. Sóstal-
demókratar töpuðu að vísu fylgi
í Danmörku eins og þar, en það
fylgi fór ekki til bopgaraflokk-
anna. >
Eftirtektarverð eru þau um-
rræli ..Aftonbladets" f Stokk-
hólmi, sem sænska alþýðusam-
bandið gefur út, að niðurstaða
kosninganna sýn.i að meirihluti
kjósenda vilji róttæka umbóta-
stefnu sem taki tillit til kröfu
alls þorra manna um réttlátairi
skinan félags- og efnahagsmála-
Það skipti höfuðmáli að kjós-
endur hafi hafnað svo ekki verði
um villzt forystu borgaraiflokk-
anna.
Rauðu varðliðarnir
deila á Líú Sjaosji
Saka hann og aðalritara flokksins um að hafa
árum saman verið í andstöðu við Mao Tsetung
PEKING 23/11 — Rauðir varðliðar birtu í dag í veggblaði
sem fest var upp við fjölfarna götu í Peking langa og
harðorða grein þar sem ráðizt var á Líú Sjaosji forseta og
Teng Hasiao-Peng, aðalritara kommúnistaflokksins, og þess
krafizt að þeir segðu af sér.
ið svo langt að einn- hópurinn
hafi hvatt til vopnaðrar árásar
WASHINGTON 23/11 — Sovézka Ijóðskáldið Évgení Évtúsénko
sem nú er í Bandaríkjunum á upplestrarferð lagði í gær sveig
af rauðum rósum á leiði Kennedys forseta í Arlington-kirkjugarði
Washington, en liðin voru rétt þrjú ár síðan Kennedy vaf myrtur-
— Myndin er af þeim Évtúsénko og Robert Kennedy, bróður hins
látna forseta, og tekin þegar þeir hittust á heimili Kennedys í N.Y.
Þjarmað á kosningafundi að
forsætisráðherraÁstralíu
KYENSKÓR MEÐ BREIÐUM HÆL
NÝKOMNIR
/
♦ /-Þ * V- * * þ y v
*> * Þ * P á** v- £ +■ * *
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem ,
rauðu varðliðarnir ráðast á Líú
Sjaosji, en árásin í dag er þó
harðari en þær sem áður hefur
frétzt af. Var sagt í greininni að
þeir Liú og Teng hefðu fylgt
stefnu sem fjandsamleg væri
flokknum og hefðu þeir árum
saman unnið gegn Mao Tsetung.
Þúsundir manna stóðu í bið-
röðum til að fá að lesa greinina
sem gefin var út af déild varðlið-
anna í Pekingháskóla. í öðrum
veggblöðum sem fest höfðu ver-
ið upp í Peking var einnig ráð-
izt á Teng og konu hans, Vang
Kvangvei, sem á sæti á kín-
verska þjóðþinginu, þau sökuð
um borgaralegt háttalag og
slæma stjórnmálastefnu.
Talið er í Peking að þessar á-
deilugreinar hafi varla getað ver-
ið skrifaðar nema með aðstoð
einhverra sem nákunnugir eru í
æðstu stjórn landsins. Vitnað er
í ræður sem Líú og Teng héldu
á flokksþingum 1945 og 1956 og
leitazt við að sýna fram á að
þá þegar hafi þeir verið á önd-
verðum meið við Mao. Teng er
sérstaklega ákærður fyrir að
hafa lagt blessun síha yfir þær
samþykktir sem endurskoðunar-
sinnar hafi gert á sovézka flokks-
þinginu 1956.
Fréttaritari brezka útvarpsins
í Hongkong segir að svo yirðist
sem kominn sé upp sundrung
meðal varðliðanna í Peking og
virðist þeir skiptast í tvær ef
ekki þrjár andstæðar fylkingar,
sem hver hafi sína yfirstjórn
og aðalstöðvar. Hafi þetta geng-
á aðalstöðvar annars.
SYDNEY 23/11 — Allt komst í
uppnám á kosningafundi sem
haldinn var i Sydney í Ástralíu
í dag, en Harold Holt forsætis-
ráðherra hélt þar ræðu.
Hann hafði varla hafið mál
sitt þegar slíkur hávaði varð í
salnum að jafnvel þeir sem sátu
a fremsta bekk í salnum gátu
varla greint orðaskil.
Æstir fundarmenn ruddust upp
að ræðupúltinu, en Holt forðaði
sér. Þegar hann ætlaði úr fund-
arsalnum í fylgd með lögreglu-
mönnum, þyrptust menn a* hon-
um, veittu honum pús+- ’ 'k
og fyrir og hrópuðu p
ókvæðisorð: Morðingi. n ..gi.
Þeir létu líka höggin og spörkin
dynja á bíl hans sem var illa
leikinn.
Tilefni uppistandsins var hinn
afdráttarlausi. stuðningur Ástral-
íustjómar við stríð Bandaríkj-
anna í Vietnam og þó einkum
mál sem komið hefur mönnum
í uppnám síðustu daga. 21 árs
gamall maður, William White,
sem hefur neitað að gegna her-
þjónustu af samvizkuástæðum
var í gær sóttur af lögreglunni og
settur í herfangelsi. „Látið Bil.1
Henry Holt. ,
White lausan, látið Bill White
lausan", hrópuðu fundarmenn
þegar Holt ætlaði að halda ræðu
sína.
Ályktun ASÍ um kiaramál
Líú Sjaosji.
Fréttaritari japanska blaðsins
„Mainichi Shimbun" í Peking
skýrir frá því að í síðustu viku
hafi orðið hörð viðureign í borg-
inni milli varðiliða og verkam. í
vélaverksmiðju einni'. Verkamenn
hafi lpkað hliðum verksmiðjupn-
ar fyrir varðliðum sem ætluðu
að boða kenningar Maos og hafi
þá orðið sviptingar sem stóðu alla
nóttina og lauk ekki fyrr en hátt-
settur stjórnarmaður stillti til
friðar. Voru þá 60 menn sárir.
Fréttaskýrandi brezka útvarps-
ins, Richard Harris, taldi í dag
að fréttir af átökum varðliða og
verkamanna og meðal varðliða
innbyrðis endurspegluðu ósam-
komulag og átök innan æðstu
forystu kínverskra kommúnista.
Framhald af 1. síðu.
geti starfað með eðlilegum hætti,
þrátt fyrir tímabundnar óhag-
stæðár verðsveiflur á mörkuðum.
2. Að fjárfestingarfjárm agn i
verði í stórauknum mæli beint
að markvissri og skipulegri hag-
•ræðingu í rekstri fyrirtækja höf-
uðatvinnuveganna, svo að tryggð
verði sem hagkvæmust nýting
vinnuafls og vélvæðingar.
3. Að tekið verði upp raunhæf-
ara verðlagseftirlit og spornað
við áframhaldandi ofvexti í verzl-
uninni og annarri milliliðastarf-
semi.
4. Að sparnaðar verði gætt í
ríkisrekstrinum o.g skattastefna
sveigð frá verðhækkunarsköttum
og nefsköttum.
Skattacftirlit verði aukið ig
liert, og staðgreiðslukerfi skatta
komið á hið bráðasta. Þingið tel-
ur að skattbyrðin hvili óeðli-
Iega þungt á launþegum, en fyr-
irtæki og hverskonar milliliða-
starfsemi beri óeðlilega lítinn
hluta skattabyrðinnar.
5. Að húsnæðislánakerfið verði
endurskoðað frá grunni með
lengingu lána í 30—42 ár að
markmiði, afnámi vísitölubind-
.ingar og lágum vöxtum. Þingið
telur að samningarnir frá 1965
um 1250 íbúðir, þar sem allt að
80% verðs fullgerðrar íbúðar er
Iánað til lengri tíma, sé mikil-
vægt skref í rétta átt, og að kerfl
þetta þurfi að auka, og ná til
landsins alls.
6. Að ríkið hafi forustu fyrir
skipulegri uppbyggingu og end-
urskipulagningu atrinnulífsins
um Iand allt og tryggi atvinnn-
legt byggðarjafnvægi.
1. Þingið felur væntanlegri
sambandsstjóm að athuga og
vinna að því að tekin sé í notk-
un hið fyrsta nýr visitölugrund-
völlur er mæli réttar raunveru-
Iegar sveiflur á verðlagi, og geri
stjómarvöldum óhægra um vik,
að greiða niður einstaka verð-
lagsliði, sem virkuðu til skekk-
mgar á innbyrðishlutfalli milli
framfærslukostnaðar og kaup-
fjalds.
Með framangreindum hætti tel-
ur þingið, að fullkomlega sé unnt
að skapa traustan grundvöll fyr-
ir þeim kjarabótum til handa
vinnustéttunum, sem nú eru jafn
bfýnar og áður og sem verka-
lýðshreyfingunni ber að fylkja
sér um og beita öllu afli sínu og
áhrifavaldi til að ná fram. þ.e.a.s.
styttingu vinnutimans án skerð-
ingar tekna og aukningu kaup-
máttar vinnulauna. með það að
markmiði að 'núverandi tekjur
náist með dagvinnu einni.“
Loftárás á
Haiphong
SAIGON 23/H — Bandariskar
flugvélar réðust i dag á eld-
flaugageymslu aðeins fimm km
frá miðbiki hafnarborgarinnar
Haiphong 1 Norður-Vietnam.
Bandaríkjamenn segja að ein
flugvélanna hafi verið skotin nið-
ur og hafi það verið sú 427. sem
þeir missa yfir Norður-Vietnam.
Einnig var ráðizt á olíustöð fyrir
norðan Hanoi og á brýr og járn-
brautir fyrir utan Dien Bien Phu.