Þjóðviljinn - 10.02.1967, Qupperneq 4

/| SfÐA — ÞJÖBVILJINN — Föstudagur 10. febrúar 1967.
urinn.
Ritstjórar: Ivai H- Jónsson (ób). Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj-: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólarvörðust- 19.
Sími 17500 (5 linur) — Áskriftarverð kr. 105.00 á mánuði. —
Lausasöluverð kr. 7.00.
/// meðferð gamalmenna
jpurðu sjaldan heyrist rætt á Alþingi um kjör og
aðbúnað gamals fólks og er það þó verulegur
hluti landsmanna. Fyrir nokkrum dögum vakti
Alfreð Gíslason máls á kjörum gamla fólksins í
framsöguræðu fyrir frumvörpum sem hann flytur
um að undanþiggja bætur almannatrygginganna
útsvari og skatti, aðrar en fjölskyldubætur. Hann
sagði þá m.a.:
uþegar ég hugleiði þetta mál er mér alltaf o'far-
lega í huga gamla fólkið. Mér finnst það ein-
hvern veginn umkomulausast allra í þjóðfélaginu,
jafnvel enn umkomulausara en aðrir öryrkjar og
örkumlamenn. Eins og kunnugt er eiga vissir hóp-
ar örkumla fólks sér málsvara í eigin félögum og
félagasamböndum en einhvern veginn held ég að
gamalmennin hafa orðið útundan, þau eiga sér í
raun og veru engan málsvara. Þau eru dreifð um
allt landið og til þeirra er nú lítið tillit tekið. Mér
finnst rétt að láta þá skoðun mína koma fram hér
á Alþingi, skoðun sem byggist á þrjátíu ára reynslu
minni sem læknir í Reykjavík, en hún er á þá leið
að þjóðfélagið beiti gamalmenni sín illri meðferð,
eins í dag og fyrir hundrað árum eða meira. . . Við
gefum vandamálum þeirra, gamalmennanna, lít-
inn gaum, og höfum ekki áhuga á að bæta aðstöðu
þeirra í samfélaginu. Vegna þessa skeytingarleys-
is og áhugaleysis þykjumst við aldrei hafa ráð á
því peningalega að styðja og styrkja gamalmenn-
in. Afleiðingin verður ill meðferð á gamaímenn-
um í landinu og óneitanlega er það leiður löstur
í fari okkar íslendinga. Það er talsverð tilhneiging
hjá einstaklingum til þess að víkja gömlu fólki
af heimilum sínum. Gamalmenni hafa enn í dag
litla aðstoð til að búa að sínu á eigin heimilum.
Þessi tilhneiging gerir vart við sig án þess að sam-
félagið eða einstaklingarnir sjái gamla fólkinu
fyrir sómasamlegum samastað. Þetta kalla ég illa
meðferð. Ég kalla það líka illa meðférð að reka mann
frá starfi fyrir þær sakir einar að hann hefur náð
vissum aldri. Þetta er gert. Það er einnig ill með-
ferð að skammta gamalmenni svo naumt að ó-
gjörningur sé að lifa af því, en þetta er gert og það
er einmitt það sem mál mitt snýst um í dag“. Og
enn sagði Alfreð: „Ellilífeyrir og einnig örorkulíf-
eyrir er mjög skorinn við nögl. Þessu neitar eng-
inn. Hann þyrfti að vera tveim til þrem sinnum
hærri til þess að hægt vseri að lifa af honum. Þess
vegna kemst gamalt fólk ekki af, þrátt fyrir elli-
lífeyri, nema með því að hafa úti einhver önnur
spjót.
JJér er strítt talað en af þekkingu. Rök Alfreðs
eru að sjálfsögðu ekki einungis rök fyrir því
að hætta að elta gamla fólkið með skattheimtu,
heldur fyrir miklu víðtækari ráðstöfunum til að
gera kjör þess bærileg. Það dugar ekki að tala enn
í áratugi um lífeyrissjóð fyrir alla landsmenn, um
ellilaun sem gamalmennuim sé fært að lifa af.
Framkvæmdir í málinu hafa dregizt alltof lengi,
um þær verður spurt en ekki endalausar bollalegg-
ingar. 111 meðferð gamalmenna á íslandi er
hneyksli sem verður að uppræta. — s.
í GÆR vorum við að hugleiða hér
í dálkinum íþróttir okkar íslend-
inga á 20. öldinni og þá sérstak-
lega nýjar leiðir til að tryggja í eitt
skipti fyrir öll óslitna sigurgöngu
handboltasveita okkar í framtíð-
inni, og nú hefur borizt athyglis-
vert bréf úr Kópavogi um íþrótt-
ir fornmanna:
• • •
KRUMMI SÆLL.
Eg hef verið að virða fyrir mér
mynd Halldórs Péturssonar í ný-
útkominni endurútgáfu af Islands-
sögu Jónasar frá Hriflu. Myndin
er af þvi, þegar Gunnar heitinn á
Hlíðarenda vegur mann upp á at-
geir sínum og kastar honum út í
Rangá. Frá siðferðilegu sjónarmiði
hef ég ekkert við þessa mynd að
athuga og held að hún sé engum
aldursflokki til meins, alveg niður
úr. Gunnar hefur greinilega stung-
ið atgeirnum m’jög snyrtilega í
brjóstið á manninum og í sam-
ræmi við ströngustu aflífunarregl-
ur Dýraverndunarfélaganna (því
auðvitað verða óvinir Gunnars að
skoðast eins og hverjar aðrar skepn-
ur). Þessvegna hefði hlandið sem
hljóp fyrir hjartað í kennurum
Austurbæjarskólans getað fundið
sér annan og eðlilegri farveg.
Hitt veldur mér furðu, hvað at-
geii'sskaptið þolir. Þarna hangir
80—90 kílóa mannsskrokkur á öðr-
um endanum, en Gunnar heldur í
hinn endann og býr sig undir að
sveifla manninum i fagurlegan
boga út í Rangá. Ég leyfi mér að
halda því fram, að venjulegt tré-
skapt á atgeir sem þessum þyldi
ekki þvíumlíkar sviptingar og hlyti
að bresta og verða til einskis nýtt
það sem af er bardagans, en í text-
anum er greinilega sagt að „sumum
hafi hann kastað af atgeimum út
í Rangá“.
Svo er annað. Ef þú eða ég vær-
um stungnir si svona í brjóstið með
atgeir: Myndum við þá ekki beygja
okkur fram á skaptið og grípa um
það báðum höndum? Eii af mynd
Halldórs verður ekki annað ráðið
en maðurinn sé þegar dauður og
ekki kominn á stirðnunarstigið,
þegar Gunnar stakk í hann verk-
færinu og er þarna enn nýtt sjón-
arhorn á sögunni. Þó verðum við
að telja að Halldór sé staðháttum
við Rangá ekki nógu kunnugur til
að vita fyrir víst hvemig dauðir
eða hálfdauðir menn brugðust við
atgeirslagi í „den tid“.
Við vitum, og vonandi efast eng-
inn um það, að Njáll á Bergþórs-
hvoli var vitur maður, gott ef hann
er ekki kallaður forvitri í Njálu.
Nú þykir mér einsætt að hann hafi
séð fyrir . efnasamsetningu tref ja-
plasts og fíberglass. Ég man ekki
til að aðrir menn í íslendingasög-
um hafi kastað mönnum af vopn-
um sínum í fagurlegan boga út í
eitthvert af stórfl’jótum þessa lands.
Þessvegna þykir mér líklegast að
Njáll hafi einhverju sinni, þegar
Gunnar kom til hans að leita ráða,
gefið honum upp formúluna fyrir
fíberglassi, eða trefjaplasti. Ég vil
rökstyðja mál mitt með annarri
tilvitnun í Njálu, þar sem segir
að Gunnar hafi stokkið hæð sína í
öllum herklæðum. Útilokað er að
hann hafi getað afrekað þetta nema
á fíberglass-stöng líkri þeim, sem
stangastökkvarar nútímans nota,
einkum, þegar tekið er tillit til
þess, að maðurinn var gersamlega
ófróður um vítamín og gildi þeirra
fyrir íþróttamenn.
En því hefur Njáll ekki viljað
búa syni sína svo byltingarkennd-
um vopnum? Hann vissi hvílíkir
ójafnaðarmenn þeir voru og fljótir
til slagsmála, einkum Skarphéðinn,
og að skassið Bergþóra myndi ekki
spara eggjunarorðin, ef hún vissi
af þessum atómsprengjum sögu-
aldar í höndum hans. Þarna hafði
hann því þreföldu hlutverki að
gegna: Vernda Gunnar gegn óvinum
illvígum, vernda landið gegn Skarp-
héðni og sjálfan sig fyrir Berg-
þóru, og er furðulegt að honum
skuli hafa tekizt þetta allt, skegg-
lausum manninum.
Nú legg ég til, Krummi minn, að
þú sendir Helga á Hrafnkelsstöðum
orð og biðjir hann að lesa Njálu
sína einu sinni enn og vita hvort
hann finnur þessum tilgátum mín-
um ekki einhvern stað inn á milli
línanna í þeirri útgáfu, sem hann
hefur undir höndum.
Með kveðju: Úr Kópavogi.
OG VEL Á MINNZT ...
Félagi Kolbeinn var eitthvað
að minnast á að hann langaði til
að eignast pennavini sem víðast á
landinu, og ættu þeir sem hafa
hug á að senda honum línu að
muna, að K.s. er ekkert mannlegt
eða ómannlegt óviðkomandi.
KRUMMI.

Athugasemd frá Sigurii
Thoroddsen verkfræiingi
Sigurður Thoroddsen verk-
fræðingur sendi Morgunblaðinu
í fyrradag eftirfarandi athuga-
semd og bað Þjóðviljann iafn-
framt að birta hana:
1 leiðara Morgunblaðsins í
dag, þar sem rætt er um er-
lenda verkfræðiaðstoð, segir
meðal annars: „Vinstri stjórnin,
sem kommúnistar áttu sæti í,
taldi sér því nauðsynlegt að
leita til erlends verkfræðifyrir-
tækis á þessum tíma og hafði
<*>
Seint gengur
endurskoðun í
húsgagnamálinu
Þjóðviljinn spurðist fyrir í gær
um rannsókn í máli þeirra aðila
íslenzkra sem upp komst um
tollsvik hjá í sambandi við at-
hugun dönsku Iögreglunnar á
máli forstjóra Hovedstadens
Möbelfabrik í Danmörku. Er
það aðallega eitt fyrirtæki hér-
lendis, sem virðist eiga stærst-
an hlut í svikunum, en auk
þess eru nokkur fleiri fyrirtæki
og einstaklingar flæktir í mál-
ið.
Sagði Magnús Eggertsson
rannsóknarlögreglumaður, að
enn stæði yfir endurskoðun f við-
skiptum þessara aðila við hið
danska fyrirtæki, og kvaðst hann
ekki vita hvenær henni lyki.
Sigurður Thoroddsen þó starf-
andi verkfræðistofu hér-á landi
á þeim tíma“.
Ég sé ekki að það, sem
vinstri stjórnin afhafðist á ár-
inu 1957 komi við verkfræði-
stofu minni, er ég þá rak einn,
og því síður Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen s. f., sam-
eignarfyrirtæki, sem ég á hluta
í á móti sjö öðrum aðilum.
Ég skil heldur ekki, hvers
vegna Morgunblaðið nefnir mitt
nafn í þessu sambandi, nema
að það sé skýrt með venjulegu
háttemi óheiðarlegra blaða-
manna. En þá er lfka samheng-
ið auðsætt.
Félag ráðgjafarverkfræðinga
hefur sýnt mér það traust að
kjósa mig formann sinn og sem
slíkur undirritaði ég í síðustu
viku athugasemd, er stjórn fé-<j.
lagsins stóð öll að, við þau um-
mæli Ingólfs Jónssonar, ráð-
herra, að ekki myndi takast að
afla erlends lánsfjár til mann-
virkja hér á landi, nema að
undirbúningur þeirra verka
væri falinn erlendum verkfræð-
ingum.
En af þessu tilefni gefnu, í
leiðara Morgunblaðsins, skal
ég þó, að því er mig sjálfan
varðar. taka fram eftirfarandi:
1. Ég hafði hvorki veg né
vanda af því, að verkfræði-
firmað Harza International var
valið til starfa hér á árinu
1957 við rannsókn á virkjunar-
skilyrðum í Jökulsá á Fjöllum.
Ég geri ráð fyrir, að því hafi
í'áðið þeir menn og þær ástæð-
ur, sem voru óskyldar þeirri
staðreynd, að ég rak verk-
fræðistofu hér á landi árin
1931-1961.
2. Á árunum 1958-1959 kom
til tals, að hingað fengist er-
lend verkfræðiaðstoð frá Inter-
national Cooperation Agency.
Skilyrði var, að sú verkfræði-
aðstoð skyldi boðin út, og var
það gert. Bárust 4 tilboð í verk^.
þetta, frá norsku, sænsku,
brezku og bandarísku fyrir-
tæki, sem reyndar var Harza.
Tilboð frá bandaríska fyrirtæk-
inu var hæst, munaði um helm-
ing á því og hinu lægsta.
1 nefnd, er ég á sæti í, kom
þetta mál til umræðu og lagði
ég þar gegn því, að hæsta til-
boði væri tekið og taldi rök
til slíks hæpin, þar sem um
var að ræða fyrirtæki, sem öH'
voru hæf til starfans og valin
höfðu verið fyrirfram til þess
að gera tilboð í hann. Tilboði
Harza var þó tekið.
3- í fundargerð sömu nefndar
er bökað eftir mér frá fundi,
hinn 7. 7. 1958:
....,er það mín skoðun, að ó-
þarfi sé að fá slíka aðstoð er-
lendis frá. íslenzkum verkfræð-
ingum er vel treystandi til að
leggja á ráðin um það hvenær i
þurfi á sérfræðilegri aðstoð að
halda og hvers kyns hún á að
vera“.
Með þökk fyrir birtinguna.
8. febrúar 1967
Sigurður Thoroddsen,
verkfræðingur.
Þvfið smáti
í fyrrinótt var brotizt inn 1
snyrtiklefa í undirgöngunum
undir Miklubraut og rótað til.
Ekki mun þó þjófurinn hafa
íundið nema rúmlega 50 krónur.
sem hann hafði á brott með sér.
PiMil'liilllljl
éŒe&cit
I ArabellaC-Stereo
BUÐIN
y