Þjóðviljinn - 11.06.1967, Blaðsíða 5

Kosningarnar í sumar falla saman við mjög afdrifarík vandamál í efnahagsmálum og sjálfstæðis'
málum. Þrátt íyrir mesta velmegunartímabil sem íslendingar hafa lifað. hefur orðið samdráttur í hin-
um mikilvægustu atvinnugreinum; togurum landsmanna hefur fækkað um 30 á nokkrum árum og
enginn nýr bætzt við; þeim bátum hefur fækkað sem afla hráefnis fyrir fiskvinnslustöðvarnar; ýms
fullkomnustu fiskiðjuver landsmanna hafa lamazt eða hætt starfsemi sinni, fjölmörg iðnfyrirtæki hafa
hætt störfum eða eru að þrotum komin, þar á meðal járniðnaðurinn. Niðurgreiðslur, styrkir og upp-
bætur nema hærri upphæðum en nokkru sinni fyrr í sögu þjóðarinnar, nær tveimur miljörðum kr. á
ári, og fé til þeirra útgjalda þrýtur eftir nokkra mánuði. Síldveiðarnar, sem á undanförnum árum
hafa lyft sjávarútveginum, voru bannaðar allan maímánuð, og hagur þeirra hefur versnað til mik-
illa muna. Þetta ástand undirstöðuatvinnuveganna hefur dregið tilfinnanlega úr atvinnu, takmarkað
heildartekjur launafólks. og áhrif þess láta í vaxandi mæli til sín taka í hverskyns þjónustustarf-
semi. Haldist þessi öfugþróun mun hún hafa áhrif á öllum sviðum þjóðlífsins. Jafnframt verða á
næsta kjörtímabili teknar mjög örlagaríkai ákvarðanir í sjálfstæðismálum íslendinga. — Atlanzhafs-
samningurinn fellur úr gildi og aðild að Efnahags bandalagi Evrópu kemst á dagskrá á nýjan leik.
Alþýðubandalagið í Reykjavík leggur áherzlu á
að kosningarnar í sumar eru nátengdar þéssum
meginatriðum:
1
Framundan er óhjákvæmilega mjög harðnandi
kjarabarátta. Um leið og dregur úr atvinnu mun
reynslan sjálf sanna þá staðreynd að aukavinna
og óumsaimdar yfirborganir eru skammvinn fyr-
irbæri sem launamenn mega ekki miða afkomu
sína við. Krafan um óskert heildarkaup fyrir
dagvinnu eina saman kemst á dagskrá sem nær-
tækasta viðfangsefni alþýðusamtakanna. Sú bar-
átta verður að sama skapi hörð sem hún er óhjá-
kvæmileg, og árangur hennar er kominn undir
samheldni og styrk heildarsamtakanna, m.a. i
alþingiskosningunum.
2
Því aðeins fá íslenzkir atvinnuvegir staðið undii
þeim kjörum sem launafólk á heimtingu á að
þeir verði endurskipulagðir frá grunni. Hvar-
vetna blasa við glundroði og skipulagsleysi, tak-
markalítil sóun í sambandi við fjárfestingu. Við-
reisnin hefur leitt algert stjórnleysi yfir íslenzkt
atvinnulíf og stjórnleysið ákaflega óhagkvæman
rekstur. Atvinnurekstur af þessu tagi getur ekki
staðið undir nútímaþjóðfélagi og þeim lifnaðar-
háttum sem sæma ríki sem miklast af einhverj-
uim hæstu þjóðartekjum í heimi. Því aðeins mun
takast að styrkja þjóðlega atvinnuvegi að tekin
verði upp skipulögð fjárfesting og áætlunarbú-
skapur í samræmi við íslenzkar aðstæður.
3
Félagsleg stjórn atvinnumála og efnahagsmála
er ekki aðeins eina leiðin til þess að tryggja at-
vinnuöryggi og viðunanleg lífskjör, heldur og
óhjákvæmileg stefna til þess að tryggja sjálfa
framtíð þjóðlegra atvinnuvega á íslandi. Sú
hætta blasir við að gjaldþrota viðreisnarstjórn
haldi æ lengra inn á þá braut að láta erlenda auð-
hringi taka að sér atvinnurekstur hérlendis, en
slík yfirráð útlendinga yfir auðlindum og at-
vinnulífí tíðkast aðeins í nýlendum og hálfný-
lendum. Af þessum ástæðum er það brýnasta
og örlagaríkasta verkefni landsmanna um þess-
ar mundir að tryggja framtíð þjóðlegra atvinnu-
vega með því að beita vísindaþekkingu nútím-
ans iafnt í tækni sem skipulagningu atvinnu-
mála.
4
Á næsta kjörtimabiii rennur Atlanzhafssamn-
ingurinn úr gildi, og íslendingar eiga þess kos
að taka a nýjan leik upp frjálsa og óháða utan
ríkisstefnu og aflétta oki hernámsins. Verði sá
kostur ekki valinn er hætta á því að íslendingar
verði bundnir nýjum hernaðarsamtökum ásamt
Bandaríkjunum og nánustu fylgiríkjum þeirra
í Evrópu. Afleiðing þess gæti orðið sú að íslend-
ingar yrðu viðskila við evrópska þróun og her-
námið myndi herðast enn fastar að landsmö
um en nú, bandarísk áhrif yrðu yfirgnæfandi
og græfu jafnt og þétt undan menningarlegu
fullveldi landsmanna.
5
Isiendingar leggja nú minni hluta af þjóðarteki-
um sínum til tækni, vísinda, skólamála og an -
arra menningarmála en nokkur önnur þjóð með
svipaðan efnahag. Því aðeins að gert verði stór-
átak á þeim sviiðum mun íslendingum takast að
fylgjast með þeirri öru þróun sem er að gerast
allt umhverfis okkur, og okkur mun því aðeins
takast að tryggja fullveldi okkar til frambúðar
að við höldum til jafns við aðrar þjóðir eða ger-
am betur. Menntun og vísindi eru dýrmætustu
auðlindir hverrar þjóðar; markviss skipulagning
á þeim sviðuim er einhver brýnasta nauðsyn ís-
lendinga.
6
Hvarvetna blasir við nauðsyn á stórauknum fé-
lagslegum framkvæimdum; hér vantar m.a. þjóð-
bókhlöðu og þjóðlistasafn. Ástandið í heilbrigðis-
málum og sjúkrahúsmáluim er svo alvarlegt að
um neyðarástand er að ræða á ýmsum sviðum.
Félagslegt framtak í húsnæðismálum er sívax-
andi nauðsyn til þess áð tryggja rétt almennings
til íbúða með viðunanlegum kjörum og binda
endi á fjárplógsstarfsomi. Þörf er á gagngerum
endurbótum á almannatryggingum og sjúkra-
samlögum, ekki sízt til þess að tryggja viðun-
andi lífskjör aldraðra og sjúkra, en aðstaða
þeirra er mælikvarði á menningarstig hvers
þjóðfélags. Hagsmunamál barna og unglinga
þurfa að verða sjálfsagður þáttur í öllum félags-
legum framkvæmdum þjóðfélagsins. Lífeyris-
sjóður fyrir alla landsmenn er næsti nýi áfang-
inn í tryggingamálum.
7
Eitt alvarlegasta einkenni „viðreisnarinnar“ er
siðferðileg upplausn sem mjög hefur magnazt
á undanförnum árum og m.a. birtist í stórfelld-
um fjársvikum sem eru að verða hversdagslegir
atburðir. Skattsvik auðmanna ofan á stófelld
skattfríðindi er þjóðfélagsmeinsemd sem þyngir
til mikilla muna skattabyrðar á launafólki og
skerðir lífskjörin. Skattalögreglan hefur ekki
fengið eðlilega vinnuaðstöðu og starfsemi hennar
smám saman koðnað niður í höndum stjórnar-
valdanna. Það er mikilvæg þjóðfélagsleg nauð-
syn að heiðarleiki í fjármálum verði endurreist-
ur með ströngu aðhaldi hins opinbera og vökulu
aJimenningsáliti.
Um öll þessi meginatriði verður barizt í kosn-
ingunum í sumar. Árangurinn er kominn undir
einhug og samheldni Alþýðubandalagsins, jafnt
andspænis andstæðingaflokkunum sem þeim er
reyna að sundra samtökunum á örlagastund.
Hornsteinar Alþýðubandalagsins eru nú, eins og
í öndverðu, kjaramál launafólks og sjálfstæðis-
mál þjóðarinnar; á báðum þeim sviðum eru fram-
undan hinar örlagaríkustu ákvarðanir. Málefnin
ein eiga að skera úr, og gengi þeirra er háð sam-
eiginlegu félagslegu starfi allra stuðningsmanna
Alþýðubandalagsins.
Fram til sóknar fyrir sigri G-LISTAMS.
t
i
k