Þjóðviljinn - 23.06.1967, Blaðsíða 5

Föstudagur 23. júní 1967 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA g

Nína Tryggvadóttir á sýningurini. — (Ljósm. A.K.).
Og síðan kemst allt
á hreyfingu aftur...
Nína Trv'Sgva d ótti r kom hing-
■ að"fýrir skömnrn og opnaðl
sýningu í fyrri viku — þegar
við hittumst til að eiga stutt
spjall saman var fyrst spurt að
því, hvernig sýningin hefði
gengið. Og sýningin hafði geng-
ið ágætlega og margt gott fólk
gefið sér tíma til að koma þótt
veðrið hafi verið heldur leiðin-
legt. __
Við byrjum á því að minnast
á bókina sem Francoise Gilot
skrifaði um sambúð sina við
Picasso — þar eru á einum stað
höfð eftir honum ummæli á þá
leið að með kúbisma og ab-
straktmálverki hafi komið svo
mikið frellsi yfir menn að þeir
hefðu verið í nokkrum vand-
ræðum með það; það varengu
líkara en meistarinn minntist
þeirra tima með nokkrum sökn-
uði þegar listræn hefð setti
mönnum strangari takmarkanir.
— Já, það er gaman að velta
þessu fyrir sér, sagði Nfna. Það
er nú einu sinni svo, að þegar
menn hafa fengið þetta mikla
frelsi, algjört frelsi, þá hafa
menn ekki eins skýra mögu-
leika á því og áður að sýna
hvað þeir geta í naun og veru.
Sú tækni, sem var hluti þeirr-
ar hefðar sem áðúr var í gildi,
er á hverfanda hveli, sú tækni
sem áður gat hjálpað venjuleg-
um áhugamanni til að greina á
milli þess sem vel var gert eða
illa, gat orðið ieiðarvísir tii
skilnings að nokkru leyti.
En nú er allt leyft og það er
von að menn eigi erfitt með að
átta sig, ég skil það vel. Menn

218 nemendur / Tón-
skóla Sigursveins
Sl. vetur stunduðu alls 218
nemendur nám í Tónskóla Sig-
ursveins D. Krístinssonar, en
skólanum var slitið fyrir nokkru.
Þetta var þriðja heila starfs-
ár sksólans. Auk skólastjórá,
störfuðu við skólann þessir
stu n daken n a ra r:
Ágústa Hauksdóttir, Áskell
Snorrason, Daníel Jónasson,
Gísli Magnússon, Guðmundur R.
Einarsson, Gunnar H. Jónsson,
Gunnar P. Snorrason, Hall-
grimur Jakobsson, Hörður Frið-
þjófsson, Jakob Hallgrímsson,
Jónas Ingimundarson, Jónatan
Ólafsson, Jón Sigurðsson, Njáll
Sigurðsson, Ólafur L. Kristjáns-
son og Pétur Þorvaldsson.
Alls stunduðu nám í skólan-
um 218 nemendur. sem fyrr var
sagt og skiptust þeir milli náms-
greina þannig:
Píanó 51 nem., harmonika 15,
fiðla 13, lágfiðla 1, hnéfiðla 4,
gítar 48, balateika 1, mandolín
Sigursvcinn D. K'rislinsson
1, banjo 1, harmoníka 1, tromp-
et 7, básúna 1, tromma 4, mel-
odika 5, hljómfræði 1, blókk-
flauta og nótnalestur í hóp-
kennslu 64 nemendur. Tónfræði
Framhald á 7. síðu.
væri það óþarfi því hér er mik-
ið af hæfileikafólki.
□
Það er talað stundum um það,
að ungt fólk sé óþolinmótt,
vilji ekki bíða eftir því aðljúka
námi, vilji helzt strax rjúka til
að halda máHiveiikasýningar.
Auðvitað er þetta hættulegt. En
þetta mál hefur þó tvær hliðar
eins og flest önnur. Það getur
lika verið gott að vera ekki
hræddur við að cpna sig, gefa
höggstað á sér. Ég veit dæmi af
tónlistarmönnum og málurum
sem vilja ekki koma fram opin-
berlega fyrir sakir sjálfsgagn-
rýni — en svo getur farið að
þeir bíði of lengi, sjálfsgagn-
rýnin vex, og svo getur farið
oð þeir sýni aldrei, komi aldrei
fram. Þess vegna er það ef til
vill ekki svo slæmt að ungir
menn séu djarfir og sýni, að-
eins að þeir hafi ekki það hug-
arfar að þeim séu'afllir vegir
færir. Það skiptir mestu að þeir
séu ekki aftaníossar annarra,
hafi fundið eitthvað sjálfir —
því ekki að koma fram með
það þótt það sé ekki fullþfosk-
að? — alltaf fyrirgcfa menn
ungum rithöfundi ávirðingar
fyrstu bókar
□
— TJvað væri hægt að segja
H í fréttum?
andi áhorfendaihóþ, sem byggir
á traustum og þroskuðum lista-
smekk. 1 New York er hins-
vegar meira um hreina forvitni,
stundum skringilegheit — ég
veit meira að segja dæmi til
þess að ríkir menn kaupi lista-
verk fyrir kokkteilpartí til að
hafa umræöuefni eða skemmti-
atriði.
Poplistin stcndur enn, þetta
áframhald af dadaismanum frá
þriðja tug aldarinnar: þá var
að vísu meira tilefni til að
brjóta niður hefð en nú, þegar
allt er leyft. Mér finnst popið
einskonar kæti yfir öfllu þessu
fjölbreytilega dóti, sem mætir
manni í kramvörufoúðum nútím-
ans: þessu hræra menn saman,
brjóta og Iíma upp. En þeir
sem nú eiu sannarlega frels-
aðir menn, það er kínetístar,
hreyfilistarmenn. Þeir hafa
gaman að því að láta verk sín
snúast fyrir maskeneríi, varpa
á þau síkviku ljósi, láta kvikna
og slökkna á mislitum raf-
magnsperum; sumir taka'tón-
list eða hávaða í sína þágu. Er
þetta ekki einhver kátína yfir
vélum og tækni? Þetta getur
verið skemmtilegt, stundum fal-
flegt, stundum þreytandi, að því
mér ' finnst, mér finnst listin
eiga að vera þögul og hreyfing-
arlaus eins og hin stóra nátt-
úra.
menn kæmu með fjölskylduna
til að lyfta sér Upp og sjá hvað
hefur gerzt í listum í þessu
landi að undanförnu — það er
áreiðanlega gott að venja börn
á að horfa á myndir. Þeir
leggja lika sniðugar freisting-
ar fyrir auðmenn í Ameríku,
gefa þeim kost á að draga fé
undan skatti og gera nafn sitt
þægilega frægt um leið, með
því til dæmis að gefa listaverk
tifl safns. Þannig hafa banda-
risk listasöfn orðið stór og auð-
ug — væri þetta ekki gott for-
dæmi islenzkum ríkismönnum?
Það færist í aukana þar
vestra að menn kaupi myndir
— þó ekki í þeim mæli sem
hér, hér kaupir almenningur
myndir, launafólk, og þetta
segir sína sögu af því, að við
erum ek'ki sem verst á vegi
staddir. Ég held að Islending-
ar hafi tilfinningu fyrir gæðum,
vilji hlutinn sjálfan, ekki eft-
irlíkingu af honum.
□
Við vorum að tala um það
áðan að heimurinn væri
orðinn lítill. Að myndlistinni
berast áhrif úr ölflum áttum
með miklum hraða, oft frá
menningarsvæðum sem byggja
á langri og gróinni hefð, ogþað
eru gerðar tilraunir af miklu
hafa misst svo mörg hjálpar-
gögn til skilnings á myndlist
sem þeir höfðu: hefðbundna
tækni sem ég nefndi áðan.
tengslin við útlit hlutanna. Það
bætir heldur ekki úr skák að
það eru ákatflega fáir sem geta
skrifað um nútímaflist, mjög fátt
af því sem er skrifað er ein-
hvers virði.
i
□
Við getum sagt sem svo, að
það sé hlutverk abstrakt-
listar að túlka” tilfinningar okk-
ar aldar, samkennd hennar —
en þar með er e.t.v. ekkí mik-
ið sagt. Það er alltaf erfitt að
gera sér grein fyrir því sem
er að gerast í samtímanum í
raun og veru og ekki að undra
þótt margir séu ruglaðir í rim-
inu.
Ég hef verið að hugsa um að
það væri gaman að skrifa nið-
ur það sem fólk segir sem kem-
ur á sýninguna mína. Það var
tifl að mynda eimhver ágætur
maður sem sagði: þetta er svo-
sem ágæt sýning, en þetta er
enginn vandi ef maður er kom-
inn upp á lagið. Þetta er
skemmtilegt — það minnir mig
á að Halldór Laxness lét ein-
hvemtíma orð falla á þá leið
að kjami alflrar sannrar listar
væri sá einfaldleiki sem teldi
mönnum trú um að hver sem
er gæti gert þetta. Auðvitað er
sannleikskorn í þessum ummæl-
um sýningargestsins — það er
reyndar enginn vandi að gera
eins og aðrir. Það er enginn
vandi að stæla stíl einhvers ab-
straktmálara, það er ekki meiri
vandi en að yrkja í Passíu-
sálmastíl, það geta allir Islend-
ingar. Sæmilega greindur mað-
ur og vel agaður getur meira
að segja lært að stæla Rembr-
andt með sæmilegum árangri.
Vandinn er hinsvegar að stæfla
okki, að koma fram með eitt-
hvað það sem er sannarlega af
nianni sjálfum og aðrir eiga
ekki.
Það er mikið um stælingarog
eftirlfkingar um allan heim og
sannarlega leiðinlegt ef fetað
væri í þau spor hér. Reyndar
Enginn vandi cf maður bara kemst upp á lagið . . .
— Heimurinn er orðinn svo
lítill, okkar kynslóð geturferð-
azt meira en allar aðrar, og
listamenn eru engin undantekn-
ing. Það er þvf kannski ekki
eins mikil ástæða og oft áður
til þess að tala um höfuðborgir
í listum. London til dæmis —
þar hafa menn betri skúlptúr
en annarsstaðar. Það er á'kaf-
lega mikiðum tilraunastarfsemi
í New York, tilraunir með efni,
upplímingar. En París á sér
alltaf, finnst mér, framúrskar-
Ja. Það er fjörlegt listalíf i
Bandarfkjunum. Sýningar-
staðir hverfa og aðrir nýir skjóta
upp kofllinum, þeir hafa verið
að byggja mikið við Museum
of Modern Art og Whitneysafn-
ið, en þar er amerísk list.
Og söfnin eru mikið sótt, bið-
raðir af fólki þar á sunnudög-
um. Þar er um leið þægilegt að
koma, kaffeteríur þar sem
menn geta setið með böm sín.
Það væri mikið gott að eiga
eitthvert slfbt hús hér, þarsem
kappi. Allt þetta gengur inn í
nútimalist og nær sér fótíestu
þar. En ég held satt að segja
að það fari senn að draga úr
svo kappsfullri tilraunastarf-
semi. úr þessum hraða, að í
hönd fari tímafoil festu og i-
hugunar. Við höfum ef til vill
farið of geyst af undanförau.
Það gæti komið til einhverskon-
ar stöðnunar — en þá mun eins
og endranær ekki líða á löngu
áður en allt verður komið á
hreyfingu aftur. — AB.
i