Þjóðviljinn - 22.07.1967, Blaðsíða 3

Laugardagur 22. júlí 1967 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÖA 3
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 — Símar 3T055 og 30688*
Tshombe verður framseldur
Indverskur
kommúnísti
Luthuli er látinn
DURBAN 21/7 — Friö'arverð'lauiiahafinn Albert
Luthuli einn helzti forystumaður blökku-
manna í Suö'ur-Afríku og leiðtogi í baráttunni
gegn kynþáttastefnu stjórnarvaldanna lézt í
dag skömmu eftir að hann hafði orðið fyrir
jámbrautarlest um 48 km. frá Durban. Luthuli
varð 69 ára.
Árið 1959 var Albert Luthuli
bannað að fara út fyrir tak-
markað svæði umhverfis stað-
inn sem hann bið á. Fyrir-
skipunin var rökstudd með
því, að Luthuli hefði unnið
að framgangi kommúnismans
í Suður-Afríku.
Jafnframt var honum strang-
lega bannað að taka þátt í op-
inberum fundum eða tala á
þeim, og bannað að gefa
nokkurn hlut út eftir sig.
Þrátt fyrir þessar ráðstaf-
anir hélt hann óumdeilanlega
stöðu sinni sem andlegur leið-
togi blökkumanna í Suður-
Afríku.
Árið 1961 var Luthuli veitt
friðarverðlaun Nobels og leyfðu
yfirvöldin honum þá að fara
til Osló og taka sjálfur við
verðlaununum.
Við hátíðahöldin er honum
voru veitt verðlaunin sagðist
hann líta á þau sem viður-
kenningu á þeim fórnum sem
þeldökkt fólk af öllum kyn-
stofnum hefur orðið að færa
í Suður-Afríku, viðurkenningu
fyrir þrautir þess og þjáning-
ar og þolgæði um mörg ár.
Hann var kjörinn leiðtogi
Abasemakbolweni
ins árið 1936 og barðisit alla
tíð fyrir frelsi og mannrétt-
indum blöklcumanna í Suður-
Afrfku.
Árið 1952 varð hann for-
maður afríska þjóðarflokksi ns,
sem yfirvöldin bönnuðu 1960.
1959 lýsti dómsmálaráðherra
landsins þvi yfir, að Lutbuli
hefði sannanlega tekið þátt f
starfsemi með það fyrir aug-
um að efla frgmgang komm-
únismans í landinu. 1962 var
hann dæmdur f 100 punda
sekt fyrir að brenna vegabréf
sitt í mótmælaskyni við lög-
gjöf sem skerrti ferðafrelsi
blökkumanna f landinu veru-
lega. Jafnframt var hann
dæmdur í sex mánaða fang-
elsi, en dómnum var ekki
fullnægt.
1962 var hann tilnefndur
rektor við háskólann í Glas-
gow, en fékk ekki leyfi til
að fara úr landi.
Sama ár var bók hans „Let
my people go“ gefin út, en
hún var bönnuð f Suður-
Afrfku nokkrum mánuðum
Kynþáttaóeirðir b/ossa upp
æ víðar í Bandaríkjunum
MINNEAPOLIS 21/7 — Hundr.
uS slökkviliðsmanna börðust við
elda á 30 stöðum í Minneapolis
I dag eftir að kynþáttaóeirðir
hafa geisað í borginni tvær und-
anfarnar nætur í bórgarhverfum
blökkumanna í norðurhluta
borgarinnar.
Tveir blökkumenn voru flutt-
ir á sjukrahús með skotsár og
rúmlega 25 manns, flestir þel-
dökkir, sitja í fangelsi.
Hver einasti slökkviliðsmaður
í borginni hefur verið kvaddur
til starfa við að slökkva þrjá
stórbruna og 30 minniháttar
bruna í vörugeymslum, bílavið-
gerðarstöðvum, veitingahúsum
og verzlunum.
Vbpnað lögreglulið kom aftur
á röð og reglu í hverfinu. Tals-
maður þeldökkra íbúa hverfis-
ins segir að óeirðirnar hafi brot-
izt út eftir að bareigandi nokk-
ur hafði skotið blökkumann til
bana.
Þeldökkir ibúar Minneapolis
bera fram sömu kvartanir og
blökkumenn í öðrum borgum
Bandaríkjanna: slæmt húsnæði,
atvinnuleysi og litlir möguleikar
á menntun.
í Durbam í Californinu fóru
Framhald á 7. síðu.
1 öllum borgum Bandaríkjanna eru kröfur blökkumanna hinar
sömu: húsnæði, atvinnu og menntun. Yfirleitt er þeim svarað með
ruddalegum árásum.
JLLSÍR 21/7 — Hæstiréttur í Alsír varð í dag við
þeirri kröíu að íramselja yfirvöldunum í Kongo
fyrrum forseta landsins, Moise Tshombe. Hæsti-
réttur tók til greina að ásakanir yfirvaldanna í
Kongo um glæpsamlegt athæfi Tshombe hefðu við
rök að styðjast og var vitnað til fjöldamorðanna í
IVile í Katanga, fjöldamorða á flóttamönnum í sér-
stökum flóttamannabúðum sem SÞ höfðu skipulagt
og ráðningar málaliða til að fremja fjöldamorð á
borgurum landsins.
í msurzmán. þessa
árs var Tshombe
dæmdur í fjarveru
sinni til dauða fyrir
dómstóli í heima-
landi sínu og hefur
hann ekki stigið þar
fæti síðan dómurinn
var kveðinn upp.
Nú er það Houari
Boumedipnne forsæt-
isráðherra í Alsír
sem hefur endanleg-
an úrskurð um fram-
sal Tshombe í sínum
höndum, en Tshombe
var ekki alls fyrir
löngu rænt f flugvél
og hann fluttur til
Alsír.
Nokkrum mínútum
áður en dómurinn
var kveðinn upp
fékk Tshombe orðið
í réttinum og fór þá
fram á það að hann
yrði ekki framseldur
stjómmálaandstæð-
ingum sínum í Kon-
go.
í dómsorðinu voru
að verulegu leyti
hraktar þær rök-
semdir sem settar
hafa verið fram gegn
þivi að Tshombe
, verði , framseldur.
Moise Tshombe
fæddist til auðs og
valda fyrir 48 árum.
Hann vari sonur eins
áhrifamesta leiðtoga
Lundakynstofnsins og giftist I fjölmennasti kynflokkur í Afr-
seinna ■ dóttur höfðingja kyn- íku. Tshombe átti tíu börn með
stofnsins, en hann er einhver I konu sinni.
Samsærismenn i Suður-Kóreu
Hann varð miljónamæringur
er faðir hans lézt og hefur æv-
inlega -verið dugmikill kaup-
sýslumaður og grætt á tá og
fingri.
□
Stjómmálaferill hans hófst
1951 er hann varð meðlimur
héraðsstjórnarinnar í Katanga,
sem þá var hluti af Belgíska
Kongo.
Hann varð skjótt áhrifamest-
ur stjórnmálamaður í Katanga
og 11. júlí 1960 lýsti hann yfir
sjálfstæði Katanga-héraðs og
fyrir rétti
DJAKARTA 21/7 — Helzti Ieið-
togi kommúnista í Indónesíu Su3-
isman, sem stendur þessa daga
fyrir rétti í Djakarta sakaður um
tilraun til aó hrifsa völdin af
löglegum yfirvöldum landsins, fór
þess á leit í dag við réttinn að
sett yrði á fót nefnd frá komm-
únistaríkjum til að rannsaka
fullyrðingar hans um það, að
hægrisinnaðir herforingjar hefðu
myrt þúsundir manna á fyrstu
vikunum eftir hið misheppnaða
valdarán 1965.
Sudisman sem er 47 ára gam-
all á dauðadóm vofandi yfir sér,
ef rétturinn sem er sérlegur her-
réttur, telur að hann hafi tekið
þátt í uppreisninni.
Þrátt fyrir þetta , virðist hann
ekki óttast neitt og hann sagði í
vamarræðu sinni, að núverandi
stjórn Suhartos hershöfðingja væri
skósveinar heimsvaldasinna og
beygðu sig eftir skipunum þeirra.
Hann neitar því afdráttarlaust
að það hafi verið kommúnistar
sem hófu uppreisnina 1965, en
viðurkennir að flokkurinn hafi
stutt uppreisnina þegar hún var
hafin.
Hann krafðist þess að hægri-
sinnaðir hershöfðingjamir vérði
leiddir fyrir réttinn og látnir
svara til saka.
SEOUL 20/7 — 66 manns voru
handteknir í Seoul nýlega grun-
aðir um að eiga hllut í fyririhug-
uðu valdaráni kommúnista.
Kim hershöfðingi forstjóri
leynilþjónustunnar í Suður-Kóreu
skýrði frá þessu i morgun og við-
urkenndi um leið að það hefði
verið að undirlagi opinberra aðila
1 Suður-Kóreu að 16 námsmönn-
um var rænt frá Vestur-Þýzká-
Þessi mynd er frá velmektardögum Tshombe er hann réði ríkjum í Kongo í
skjóli auðhringsins Union Mincre, og Liibke forseti V-Þýzkalands var meðal
annarra seni veittu honum fulla viðurkcnningu.
gerði sjálfan sig að þjóðhöfð-
ingja hins nýja ríkis, sem er
einkar málmauðugt land. Ríkið
Katanga stóð þó ekki nema í 30
mánuði en á þessum tíma varð
Tshombe heimsþekktur.
Hann réði hvíta málaliða í
stórum stíl til að berja niður
uppreisn í Katanga. Hann skipu-
lagði mikinn her með belgísk-
um liðsforingjum og greiddi all-
an kostnað við ríkið með tekj-
um af belgíska auðhringnum
Union Miniere. .
□
Tshombe er talinn hafa átt
mieginsök á morði Lumumba
fyrsta forsætisráðherra Kongo
eftir að það hlaut sjálfstæði.
landi og þeim stefnt fyrir rétt í
Seoul.
Þá voru hundruð manns tekn-
ir til nákvæmnrar rannsóknar.
Meðal hinna handteknu er þrí-
tug kona, sem starfaði í lögreglu-
stöð þeirri, sem stendur í sam-
bandi við skrifstofur forsgtans.
Leiðtogar stjórnarandstöðunnar
hafa legið undir grun og er einn
þeirra í haldi og tveir hafa verið
rannsakaðir.
Skilyrði de
Guulle fyrir
aðild Breta
HAMBÖRG 18/7 — Vesturþýzka
tímaritið „Der Spiegel" kann að
skýna frá þeim mótbárum gegn
aðild Breta að EBE sem de
Gaulle forseti kom með i við-
ræðum sínum við Kiesinger
kanzlara í Bonn fyrir skemmstu.
„Der Spiegel" hefur þetta eftir
de Gaulle:
— Bretar geta fengið aðild þeg-
ar þeir eru orðnir evrópsk þjóð
eins og þær sem eru í bandalag-
inu fyrir. Verði Bretar Evrópu-
menn, en það vonum við, breyti
lífsháttum sinum, mataræði sínu,
peningakerfi sínu, útflutningi og
innflutningi sínum á fjármagni
sfnu og skuldbindingum sínum
víðs vegar um heiminn — Aden,
Singapore, Hongkong — og skipti
um afstöðu til Bandaríkjanna,
til samveldisins og þá sérstak-
lega Nýja Sjálands — ef þeir
verða raunsafinir Eviópumenn,
þá er engin ástæða til að halda
þeim utan garðs.
*r
z

Tilboð óskast í að byggja hluta Æíinga-
skóla Kennaraskóla Islands, 1. áfanga, sem
tekur til jarðvinnu, lagna í lóð og grunni,
undirstaðna og botnplötu hússins.
Útboðsgagna má vitja á skrifstofu vora frá
og með mánudeginum 24. júlí 1967 gegn
kr. 1.000,00 skilatryggingu.
Tilboðum skal skila á sama stað fimmtu-
. daginn 3. ágúst 1967 kl- 11 f.h.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 10140