Þjóðviljinn - 06.08.1967, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÖÐVT£»JINN — Surnnoda@nr 6. ágúst 1963.
Otgefanii: Sameiningarflokkui nlþýðu — Sósíalistafloisk-
urinn.
Ritstjórar: Ivar H- Jónsson (áb). Magnús Kjartanseon,
Sigurdur Cuömundsson. .
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
SYamkvstj.: Eiður Bergmann.
Rltstjóm, aígreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja Skólavðrðust 10.
Siml 17500 (5 líwur) — Askxiftarverð kr. 105.00 á mánuði. —
Lausasöluverð kr. 7.00.
Verzlunarmannahelgin
^erzlunarmannahelgin er orðin mesta ferðahelgi
ársins á íslandi og margar starfsstéttir aðrar en
verzlunanmenn hafa samið um að eiga þá auka-
frídag. Þetta er á þeim tíma sem helzt ætti að vera
góðs veðurs von á íslandi og frídagur verzlunar-
manna kann að verða almennur frídagur fyrr en
varir. Nú er það einnig komið til, að margar
skrifstofur eru lokaðar á laugardögum og fjöldi
manna vinnur af sér laugardagsvinnuna á sumr-
in, svo hér verða þrír samfelldir frídagar,- sem
gefa óvenjugott færi á ferðalögum og upplyftingu.
Liggur við að því fólki sem almenningi er tamast
að hugsa til í sambandi við verzlun, fólkinu í búð-
unum, þyki súr't í broti að margir, ef ekki flestir
aðrir, eru farnir að eiga meira fri um verzlunar-
mannahelgina en þeir sem standa í erfiðastá
verzlunarstarfinu. Afgreiðslufólk vinnur fram á
kvöld á föstudag og fram á hádegi eða fram yfir
hádegi á laugardag, en þá eru margir aðrir famir
að njóta sinnar „verzlunarmannahelgi“. Yrðu
sjálfsagt engin veruleg óþægindi að því þó verzl-
unum væri almennt lokað á laugardaginn.
H" fjölmenna starfsstétt verzlunar- og skrif-
stofumanna hefur nú skipað sér undir merki
alþýðusamtakanna í Alþýðusambandi íslands, og
er tekin að sækja fram til bættra kjara og aukinna
réttinda eftir sömu leiðum og áðrir í launþega-
samtökunum, þó skammt sé frá því fyrsta al-
menna verzlunarmannaverkfallið' var háð í höf-
uðborginni. Tvímælalaust eiga launþegar sem
vinna verzlunar- og skrifstofustörf, heima í al-
þýðusamtökunum; deilan um inngöngu Lands-
sambands íslenzkra verzlunarmanna snerist ekki
um það, heldur um það hvort samrýmzt gæti
skipulagi Alþýðusambandsins að mörg þúsund
manna landssamband væri þar aðili samtímis því
að einstök verkalýðsfélög með einn eða tvo tugi
félagsmanna ættu þar líka beina aðild. Forsenda
þess ágreinings hverfur með fyrirhugaðri skipu-
lagsbreytingu Alþýðusambandsins, sem gerir það
í aðaldráttum að sambandi sambanda, en ekki
einstakra félaga. Verzlunarmönnum og skrifsto'fu-
mönnum fjölgar nú ört með þjóðinni og hljóta
þeir í vaxandi mæli að látá til sín 'taka almenn
málefni alþýðusamtakanna og treysta innviði fé-
laga sinna og sambands sem stéttarsamtaka.
yerzlunarmenn eru vel á veg komnir að „glata“
frídegi sínum í almenna sumarhátíð. Undan-
farin ár hafa oft orðið ýmis konar vandræði um
þessa helgi vegna skipulagslausra fjöldaferða upp
í óbyggðir og drykkjuláta. Að þessu sinni hafa
æskulýðssamtök og bindindissamtök gert allvíð-
tækar ráðstafanir til skemmtanahalds víða um
land, svo unglingar og aðrir hefðu eitthvað að
hverfa að og una við. Enn eru þó alltof margir
sem virðast hugsa um það eitt að græða á ferða-
löngun og skammtanaþörf unga fólksins, ferðir eru
okurdýrar og flest fyrirgreiðsla. Það verður að
breytast. Koma verður til móts við skemmtana-
þörf og ferðahungur unglinga með önnur sjónar-
mið efst í huga en gnóðafíkn, ef vel á að fara. — s.

Bréf frá bandarískum hermanni ' Vietnam
EKKI GRÁTIÐ
LENGUR
Hér fylgir útdráttur úr
bréfi sem ég fékk frá syni
mínum, sem sendur var til
Víetnam. . Sonur minn gekk
að eigin frumkvæði og fús-
um vilja í herinn og bað um
að verða sendur til Vietnam
og fylgdi ’ hinni hörðu stafnu
ríkisstjómíarinnar gagnvart
Vietnam — hann' fylgdi henni
a. m. k. þegar hann fór úr
landi í nóvember í fyrra. Ég
hygg að yður þætti fróðlegt
að heyra hvað hann hefur að
segja:
Kæru mamma og pabbi. i
1 dag vorum við sendir í
’ ákveðið verkefni og ég er
ekki mjög - stoltur, hvorki af.
sjálfum mér,1 vmum fnínum
né landi. Við brenndum hvem
einasta kofa í sjónmáli.
Þarna voru nokkur þorp og
fólkið, var .ótrúlega fátækt.
Herdéiildin, sem ég er. í,
brenndi og eyðilagði vesaéld-
arlegar eigur þess. Ég ætla
að reyna að útskýra þettá
fyrir ykkur.
Kofamir eru þakktir pálma-
blöðum. . Innan í þeim er
loftvamarskýli úr þurrum
leir.
■Liðsforingjarnir okkar á-
kváðu að telja þessi skýli
hemaðarlega mikilvæg. Þess-
vegna var okkur gefin fyrir-
skipun um að brenna hvern
einasta kcfa, sem við fundum
með svona skýli.
Þegar 10 þyrlur lentu i
roorgun mitt á milli kofanna
og sex menn stukku út úr
hverjum „Chopper“ (sláttur-
hníf, bandar. slanguryrði um
þyrlur) fórum við að skjóta
á sama andartaki og við
höfðum fast land undir fót-
um. Við skutum inn f hvern
einasta kofa. sem við náðum
til. Síðan mynduðum við
fylkingar og fórum yfir allt
svæðið.
Þá brenndum við alla bof-
ana og tókum alla karlmenn
sem voru nógu gamlir til að
bera vopn og þyrlurnar komu
til að flytja þá í burtu 'á
miðstöð í nokkurra km fjar-
lægð til yfirheyrzlu). Fjöl-
skyldumar skilja þetta ekki.
Vietkong fyllir þær af sög-
um um að bandarísku her-
mennimir drepi alla þeirra
menn.
Þess vegna grætur adilt
fólkið, biður og veinar að við
skiljum það ekki frá eigin-
mönnum, feðrum, sonum og
öfum. Konumar gráta og
barma sér.
Svo horfa þaiu með skelf-
ingu á það, hvemig við
brennum heimili þeirra, per-
sónulegar pjönkur og mat-
vædi. Já, við brennum hrís-
grjónin og skjótum öll hús-
dýrin.
Sumum okkar stendur al-
veg á sama.’ I dag .hrópaði
einn af félögum mínum, „Lai
dai“ (komdu hingað)- inn í
eirvrv kofann og gamall mað-
ur kom út úr byrginu. Fé-
lagi minn bað manninn að
koma sér burt oa bar sem
við verðum að flýta okkur
þegar við förum yfir, kastaði
hann handsprengju inn í kof-
ann.
Þegar hann sinellti kveikj-
unni á varð gamli maðurinn
æstur, fór að tala og hljóp í
átt að kofanum.
Annar hermaður sem skildi
ekki hvað hann var að fara
stöðvaði gamda manninn í
sömu svifum og vinur minn
henti handsprengjunni jnn í
byrgið. (Það er fjögurra sek-
úndna tímastillir á hand-
sprengjum).
Bftir að hann hafði kast-
að sprengjunni og var búinn
að forða sér í skjól heyrðum
við allir bam gráta inwi í
byrginu.
Frá ráðstefnu læknaþings
Á læknaþinginu á dögunum
var eins og getið hefur verið,
haldin ráðstefna Um hagnýta
greiningu, meðferð og vísinda-
rannsóknir á sjúkdómum í
skjaldkirtli.
Voru þar flutt mörg og merk
erindi erlendrá ög innlendra
vísindamanna, í tvo daga, og
telur stjórn L.Í., áð árangur af
ráðstefnu þessari hafi verið
Við gátum ekki gert neitt.
Eftir sprenginguna fundum
við móður og tvö börn (dreng
og stúlku um sex og tólf ára)
og næstum nýfætt bam. Það
var það sem gamli maður-
inn hafði verið að reyna að
segja okkur.
Það var hræðileg sjón. Litl-
ir líkamir bamanna voru
sundurtættir, bókstaflega lim-
lestir. Við litum hver áann-
an og brenndum síðan kof-
ann. .
Gamli maðurinn vissi etoki
hvað hann átti af sér að
gera fyrir utan kofann. Við
héldum okkar leið og létum
hann í friði.
. Það síðasta sem ég sá var:
eldgamalll maður ( skítugum
rifnum lörfum, sem lá á
hnjénum og bað til Búdda
fyrir utan brennandi kofann.
Snjóhvítt hárið flaksaðist í
vindinum og tárin runnu nið-
ur kí nnamar á; honum.
Við héldum. áfram og . síðan
skildu leiþir" obkar þriggja.
Það var kofi . dáíítið utan við
vegirm og liðsforinginn bað
mig áð fara þangað og eyði-
leggja hann. Gamall " maður
kom út úr kotfanum.
Ég gekfc úr skugga um að
enginn væri í honum og tók
síðan upp eldfærin. Maðurinn
gekk til rrn'n og beygði sig
hvað eftir annað með hend-
urnar eins og í bæn. Hann
var áhyggjufullur á svip, en
hann sagði ekki neitt, héit
bara áfram að beygja sig og
hneigja og biðja mig að
brenna ekki húsið sitt.
Við vorum þama einir og
hann var svona á þínum
aldri, pabbi. Með þungu
hjarta kveikti ég í kofanum
og hélt af stað.

Ég viHdi að ég hefði getað
grátið, en ég get það ekki
lengur. Ég kastaði rifflinum
mfnum og hljóp inn í log-
andi kofann og táfr allt sem
ég gat bjargað, mat, föt o.fl
Á eftir tók hann um hönd
mér, sagði ekki neitt, én
beygði sig niður og lét hand-
arbak mitt nema við enni
sitt.
Já, pabbi, þú vildir fá að
vita hvemig þetta er hér. Nú
hefurðu fengið einhverja hug-
mynd um það.
Fyrirgeföu hvað skriftin er
slæm, en ég var í svo mikilli
geðshræringu, næstum frá
mér.
Þinn sonur.
Pabbi, það var eríitt fyrir
mig að snúa mér við oghorf-
ast í augu við hann, en ég
gerði það.
mikill og þýðingarmiklar nið-
urstöður þar birtar íslenzkum
læknum, en meðal merkuStu
erinda má telja erindi Þorvalds
Veigars Guðmundssonar, um
rannsóknir hans á eðli og eig-
indum kvalvaka í skjaldkirtli
og kölkunum, ennfremur rann.
sóknir Dr. Crooks frá Aber-
deen á notkun tölvutækni við
upplýsingasöfnun, greiningu og
meðferðarákvarðanir, sem beitt
Það er óþarfi að taka það
fram að ég varð mjög óróleg-
ur við lestur þessa bréfs. 16
ára gömul dóttir mín var bú-
in að lesa það og þegar ég
kom í herþergi hennar til að
spyrja hana um bréfið lá hún
þar grátandi.
Ég hóf ekki verið nei.n
„dúfa“ viðvíkjandi stríðinu í
Vietnam, ekki svo sem neinn
„haufcur" heldur. En mér
finnst, að bandariska þjóðin
verði að skilja, hvað það
táknar þegar hún felöst • á
framhald og jafnvel aukningu
á stríðsaðgerðum okkar í Vi-
etnam.
Fólkið verður að skilja að
striðið er ekki bara tveirher-
ir ungra manna í einkennis-
búningum sem skjóta hvor
á annan á sléttu svæði við
lúðrabljóm og fánaburð.
Bandarfska þjóðin verður að
skilja, hvaða áhrif svona strið
hefur á ungu mennina, sem
við sendum utan til að fram-
kvæma utanrfkisstefnu rikis-
stjórnarinnar.
Mér finnst, eða það sem
ég vildi segja er það, að
hvaða stetfnu sem almennings-
álit f Bandarfkjunum styður
bá verður sá stuðningur nð
byggjast á þekkingu og skiln-
ingi á árangri þeirrar stefnn
en ekki af draumsýnum.
Faðir bandarísks hermanns
(Bréf s,em birt var í BEA-
CON-JOtiRNAL. Akron, Obio)
hefur verið með góðum árangri
við skjaldkirtillssjúkdóma.
gjörbreyta öllum starfsaðferð-
Tækni þessi á eflaust eftir að
um viS sjúkdómsgreiningu og
meðferðarákvarðanir.
Þá fluttu þeir prófessor I.
Doniach og Dr. E. Williams frá
London gagnmerk erindi um
krabbamein í skjaldkirtli og á-
hrif geislunar á skjaldkirtil,
með tilliti til myndunar
krabbameins í því líffæri.
Loks fóru fram umræður
um rannsóknir, sem gerðar
hafa verið og eru í fram-
kvæmd hérlendis með sam-
vinnu innlendra og útlendr
vísindámanna.
Meðal annars var þá birtu
hluti niðurstaðna á hópranr
sóknum þeim á skjaldkirtils
starfsemi vanfærra kvenn;
sem gerð var hér í Reykjaví
fyrir rúmu ári. Haf
þessar niðurstöður vakið miki
athygli erlendra fræðimann;
en þessi rannsókn sýnir m.;
hve mikið íslendingar geta laf
af mörkum til vísindaiðkana,
mörgum greinum í góðri sam
vinnu við erlenda aðila.
(Frá stjórn
Læknafélags íslands).