Þjóðviljinn - 09.11.1967, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 9. nóvemlber 1967 — ÞJÖÐVTLJTNN — SlDA 0
Aflétta verður hernániinu
Fmnahald af 1. síðu.
að mynda hefur Frakkland slit-
ið allri hemaðarsamvinnu við
Atlanzhafsbandalagið og fjar-
lægt allar bandarískar herstöðv-
ar, og flest ríki þess bandalags
á meginlandi Evrópu hafa tek-
ið upp mun sjálfstæðari utanrík-
isstefnu en áður var. Stórfelldar
breytingar hafa orðið á hernað-
artækni á þessu tímabili og þar
með á hugmyndum manna á
gildi svokallaðra varna og her-
stöðva. Bandaríska herstjómin
hefur einnig margsinnis breytt
skipulagi herstöðva sinna hér-
lendis að eigin frumkvæði, land-
herinn sem var hér í upphafi
hefur verið kallaður heim, sömu-
leiðis flugherinn sem vegna
breytinga á flugtækni hefur ekk-
ert að gera við millilendinga-
stöðvar hér á landi.
Varanlegt hernám?
Þessar gerbreytingar á al-
þjóðamálum, Stjómmálum og
hernaðartækni, virðast ekki hafa
haft nein áhrif á viðhorf ís-
lenzkra vr',;ramanna enn sem
komið er i_ u er ekki léð máls
á því að aflétta hinni „illu nauð-
syn“, hátíðleg fyrirheit um að
aldrei skuli vera erlendur her
eða herstöðvar á Islandi á frið-
artímum eru enn marklaus orð.
Sé vakið máls á hernáminu
verða viðbrögð stjómarval'danna
yfirleitt gaddfreðnar. staðhæí-
ingar úr frystikistu kalda stríðs-
ins. Jafnframt er oft beitt
þeirri röksemd að það sé mál
Atlanzhafsbandalagsins sjálfs
hvort erlendur her dveljist hér
á landi, hershöfðingjar þess og
sérfræðingar viti ’bezt hvenær
hersetu sé þörf og hvenær ekki
— en íslendinga skorti sér-
þekkingu og dómgreind til að
leggja sjálfstætt mat á það mál.
Oft er það dæmi tekið að keðja
sé ekki sterkari en veikasti
hlekkur hennar, og því verðum
við að sætta okkur við hlekk
hemámsins í þágu keðjunnar.
Af þessum ástæðum hefur það
orðið mönnum 'sívaxandi um-
hugsunarefni, hv,ort það sé í
raun og veru viðhorf stjórnar-
valdanna að hérlendis skuli
dveljast erlendur her um ófyr-
irsjáanlega framtíð, eða jafn
lengi og útlendum valdsmönnum
þóknast að nota land okkar á
þann hátt. Þær áhyggjur sækja
ekki aðeins að hernámsandstæð-
ingum heldur og að fólki. sem
féllst á sínum tíma á hernámið
í trausti bess að það væri í raun
og veru „ill nauðsyn" og yrði
aflétt eins fljótt og kostur væri
á, en framtíðarstefnan skyldi
vera sú að íslendingar búi einir
og frjálsir í landi sínu.
★ Ný viðhorf
Af þessum ástæðum finnst
mér setningin um hernámið í
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar dáiítið forvitnileg, en hún
hljóðar svo: „Efnt verði til sér-
fræðilegrar könnunar af íslands
hálfu á því, hvernig vörnum
landsins verði til framþúðar bezt
háttað?" Þarna virðist horfið frá
þeirri afstöðu að erlendir her-
fræðingar geti sagt okkur fyrir
verkum til frambúðar og í stað-
inn boðað að við eigum sjálfir
að efna til sérfræðilegrar könn-
unar og nota síðan niðurstöður
hennar til þess að marka fram-
tíðarstefnu. Af þessum ástæðum
spyr ég hæstvirtan forsætisráð-
herra hvemig fyrirhugað sé að
þessari sérfræðilegu könnun af
hálfu íslendinga verði hagað,
hverjir eiga að . framkvæma
hana, að hvaða atriðum hún
muni beinast og hvernig hæst-
virt ríkisstjórn hugsar sér að
síðan verði unnið að því að
márka framtíðarstefnuna. Vænti
ég að svör hæstvirts ráðherra
stuðli að þvi að alþingi geti síð-
ar tekið upp málefnalegux um-
ræður um þetta mikilvæga við-
fangsefni.“
T*r Islenzk athuguu
I örstuttu svari Bjarna lagði
hann áherzlu á að ákvörðun um
varnir landsins væri hin mikil-
vægasta og væri stjómarvöldum
nauðsynlegt að geta stuðzt við
hlutlaust mat' á þeim málum.
íslendingar ættu sárafáa sér-
fræðinga á þeim sviðum þó
nokkrir íslendingar hefðu geng-
ið í liðsforingjaskóla og aðrir
kynnzt nokkuð slíkum málum í
starfi á vegum utanríkismála-
3
s
e$
1
&
*©
*©
s
Jsí
xo
s
s
s
w
BIFREIÐA-
EIGENDUR
Framleiðum áklæði í allar
tegundir bíla — mottur á gólf og
hurðaspjöld.
OTURBÚÐIN
simi 10659 — Mjölnisholti 4
(ekið inn frá Laugavegi)
&
o*
s
s
s
c—..
p
s-
s
s
B
Jarðarför konu minnar og fósturmóður
SIGRÍÐAR SIGURFINNSDÓTTUR,
Miðtúni 8,
fer fram frá Fossvogskirkju föstudaginn 16. nóvember
kl. 13.30.
Óskar Guðmundsson.
Guðmundur Kristinn Erlendsson.
Þökkum auðsýnda vinsemd, samúð, hj á-lp og góðvilja
við andlát og útför
ÓL.AFS ÓLAFSSONAR bónda Skálavík.
Aðstandendur.
ráðuneytisins. £n þá menn yrði
að nota meðan öðrum væri ekki
til að dreifa Ætlunin væri að
íslendingar ->u að þeirri at-
hugun sem icö væri fyrir gert
í stjómarstefnuskránni.
★ íslenzk samvizka
Jónas Ámason taldi lítið gagn
að svari Bjama og minnti á að
til þessa hefðu það verið banda-
rískir hershöfðingjar sem mót-
að hefðu stefnu íslenzkra valda-
manna í hernámsmálunum. En
engum væri síður treystandi til
að ráða íslendingum heilt en
bandarískum hershöfðingjum,
hagsmuna sinna vegna. Nýrrar
afstöðu væri þörf, þeirrar að
viðurkenna að herstöðvar á ís-
land^ væru langt frá þvi að vera
íslenzku þjóðinni nokkur vörn,
■heldur væru þær einnig hinn
ægilegasti háski ef til ófriðar
kæmi.
Full þörf væri að endurskoða
ekki einungis hernámsmálin
heldur íslenzka utanríkismála-
stefnu almennt ef takast mætti
að létta af því viljaleysi og dáð-
leysi sem einkennt hefði stefn-
una. Valdsmennimir mættu ekki
láta sér nægja að hlusta eftir
því sem, hershöfðingjar hvísla í
eyru þeim, heldur væri ráð að
hlusta eftir því sem íslenzk sam-
vizka þeirra sjálfra hefði að
segja.
★ Fórnfýsi ekki lengur þörf
Magnús Kjartansson minnti á
að fyrir ellefu árum hefði ver-
ið samið við Bandaríkjastjórn
um nefnd með þremur fulltrú-
um frá hvorum aðila til að
kanna hernámsmálin og hlytu
þeir nefndarmenn nú að vera
orðnir allfærir sérfræðingar eft-
ir ellefu ára starf! Lagði Magn-
ús áherzlu á að könnunin á her-
námsmálunum yrði raunveruleg
og hlutlaus en ekki með þeim
hætti að ríkisstjómin ákvæði
fyrirfram niðurstöðuna og ætlaði
„sérfræðingunum“ einungis að
rökstyðja hana
„Mér þykir allt benda til þess
að sérfræðileg og hlutlaus könn-
un mundi leiða í ljós að her-
stöðvarnar ó íslandi hafi ekki
lengur neitt herfræðilegt gildi
fyrír Atlanzhafsbandalagið og
herstöðvamar hér /skipti banda-
rísku herstjómina ekki lengur
neinu máli á skeiði eldflauga og
vetnisvopna. Jafnvel þeir sem
vilja íeggja allt í sölurnar fyrir
ir stórveldið ættu að geta látið
af fómfýsi sinni þegar henn-
ar er ekki lengur þörf“, sagði
Magnús m.a
★ Tímabært að aflétta
hernámi
„Ég hygg að aðstæður séu nú
slíkar að fólk með hinar and-
stæðustu skoðanir á alþjóða-
málum geti sameiginlega komizt
að þeirri niðurstöðu að tíma-
bært sé að aflétta hernámi fs-
lands.“ Skoraði Magnús á stjóm-
ina að láta fram íara ýtarlega
könnun á hernámsmálunum, með
aðild Samtaka hemámsandstæð-
inga. „Enginn efi er á því að
svo til hver einasti íslendingur
elur þá von í brjósti að hinar
erlendu hersveitir hverfi af landi
brott, einnig flestir þeir sem
féilust á röksemdimar fyrir þvi
að herinn var kvaddur hingað,
og því er það skylda Alþingis
og ríkisstjórnarinnar að tryggja
það að hin „illa nauðsyn" sem
svo var nefnd haldi ekki áfram,
eftir að allar þær forsendur sem
vitnað hefur verið til eru úr
sögunni“.
Handfæravimla
Framhald af 4. síðu.
Handfæravindan er í aðal-
dráttum þannig, að þegar
önglaslóða ásamt sökku er
kastað útbyrðis, þá sekkur
færið undan eigin þunga tii
botns, því að línuhjólið er þá
frákúplað. Þegar slóði og
sakka nema við botn stöðvast
útrennsli línunnar sjálfkrafa
og handfæravindan er tilbúin
til þess að draga færið inn,
þegar það þyngist. Hafi fisk-
ur bitið. þá þyngist línan og
vindan dregur færið inn, og
þegar segulnagli, sakka eða
önnur hindrun á færisendan-
um snertir stýrislykkju vind-
unnar stöðvast hún sjálfkrafa
með öngla og fisk við borð-
stokk. Þegar búið er að inn-
byrða fiskinn er línunni rennt
út aftur eins og áður segir“
— g. m.
OSKATÆKI
FjölskyBdunnar
Sambyggt
útvarp-sjónvarp
Ræða Jónasar
Framhald af 7. síðu.
í það h<^rf að með henni verði
lagður grundvöllur að slíku
stórátaki.
Ritgerð Hagalíns i Eimreið-
inni getur komið þingmönnum
að góðum notum til skilnings á
þessu og þá ekki síður grein
Magnúsar Kjarianssonar, 6.
þingmanns Reykvíkinga, í Þjóð-
viljanum; það er hin ágæt-
asta grein, eins og reyndar
flest það sem maðurinn skrif-
ár, þó að sumir virðist ein-
hverra hluta vegna ékki taka
þar eftir öðru en því sem að
þeir nefna útsmogn-a iilkvittni.
GRAND FESTIVAL
23” eða 25"
KRISTALTÆR MYND OG HLJÓMUR
• Með innbyggðri skútfu.
fyrir plötuspilara
• Piötugeymsla
• Ákaflega vandað verk, — byggt
með langa notkun fyrir augum.
• Stórt útvarpstæki með 5 bylgjum,
þar á meðal FM og bátabylgju.
• Allir stillár fyrir útvarp og
sjónvarp f iæstri veltihurð
• • ATHUGIÐ, með einu handtaki
má kippa verkinu innan úr
tækinu og senda á viðkomandi
verkstæði — ekkert hnjask með
kassann, lengri og betri ending.
ÁRS ÁBYRGÐ
Fást víSa um landL
AðalumboS:
EINAR FARESTVEIT & CO
Vesturgötu 2.
S Æ N G U R
Kndurnýjum gómlu sæng-
urnar. eigum 'dún- og fið-
urheld ver og gæsadúns-
sængux og kodda af vms-
um stærðum
Dún- og
fiðurhreinsun
Vatnsstíg 3. Sími 18740.
(örfá skref frá Laugavegi)
VAUXHALL
BEDFORD
UMBODIÐ
ÁRMÚLA 3 SÍMI 38900
Allt til
RAFLAGNA
■ Raímagnsvorur
■ Heimillstæki.
■ Útvarps- og sjón-
.varpstæki
Rafmagnsvöru-
búðin s.f.
Suðurlandsbraut 12
Sími 81670.
NÆG BÍLASTÆÐl
íÍatpóíi öudmmc^
INNHEtMTA
... _
I 1 'MgMÍM
STEIHDORoiyi sjsJSssS
Mávahlfð 48. Sfml 23970.
Smurt brauð
Snittur
brauð bœ
- vi ð Oðinstorg
Simi 20-4-90
RAFLAGNIR
■ Nýlagnir.
■ Viðgerðir.
■ Sími 41871.
ÞORVALDUR
HAFBERG
rafvirkjameistari.
BRI DG ESTO N E
HJÓLBARÐAR
Síaukin sala
sannar-gæðin.
BRI DGESTONE
veitir aukið
öryggi í akstri.
BRIDGES.TONE
ávallt fyrirliggjandi.
GÓÐ ÞJÓNUSTÁ
Verzlun og viðgerðir
Gúmmbarðinn h.f.
Brautarholti 8
Sími 17-9-84
HÖGNl JÖNSSON
Lögfræðt- oe fasteignastofa
BergstaðastrætJ 4
Simt 13036
Heima 17739
SIGURÐUR
BALDURSSON
hæstaréttarlögmaður
LAUGAVEGl 18. 3. hæð.
Símar 21520 og 2162a ..
IVIjög vandaðar og
fallegar unglinga-
og kvenbuxur.
Efni: 55% terylene
45% ull.
Stærðir: 10 — 12 —
14 — 38 — 40 — 42
og 44.
Verð frá 675,00.
Póstsendum um
allt land.
V □ [R 'Vúxtu+xcrt fiejzt