Þjóðviljinn - 30.11.1967, Qupperneq 1

Féhgsfundur huldinn í MFÍK i kvöld
Fimmtudagur 30. nóvember 1967 — 32. árgangur — 272. tölublað.
Menningar- og friðarsamtök íslenzkra
kvenna halda félagsfund í Félagsheimili
prentara við Hverfisgötu,' kl. 8,30 e.h.
Fundarefni: 1. Félagsmál, 2. Erlent
yfirlit flytur erlendur bréfritari samtak-
anna, Hallveig Thorlacíus, 3. Magnús
Jónsson flytur erindi um styrjöldina fyr-
ir botni Miðjarðarhafs, 4. Þórunn Sig-
urðardóttir leikkona les upp.
Konur fjölmennið. — Mætið vel og
stundvíslega.
Þá halda M.F.Í.K. bazar að Hallveig-
arstöðum 9. desember og eru félagskon-
ur hvattar til þess að gefa muni á baz-
arinn.
R<3>-
KJARA-
DÓMUR
IDAG
Kjaradómur mun í dag
kveða upp dóm t máli rík-
isstarfsmanna að þvi er
varðar launastiga, launa-
upphæð, ákvæði um vinnu-
tíma, yfirvinnu og fleira,
og tekur úrskurður dóms-
ins gildi um næstu áramót.
Samkomulag varð hins veg-
ar millí aðila málsins um
að fresta breytingu á nið-
úrröðun í launaflokka, og
var þvi atriði því ekki
skotið til Kjaradóms að
bessu sinni.
Endurskoðuninni á niður-
röðun í launaflokka verð-
ur frestað um eitt ár og
tekur hún því ekki gildi
fyrr en 1. janúar 1969, en
bá mun hún virka aftur
fyrir sig í eitt ár, þannig
að þeir ríkisstarfsmenn,
sem kunna að hækka í
launaflokki við endurskoð-
unina fá 1- janúar 1969
•uppbætur fyrir árið 1968
sém þeirri hækkun nemur.
Auk máls ríkisstarfs-
manna var málum Lög-
reglufélags Keykjavíkur og
Starfsmannafél. Siglufjarð-
arkaupstaðar visað til
Kjaradóms og má vænta
þess að dómurinn felli
einnig úr6kurð í þeim mál-
um í dag. Formaður Kjara-
dóms er Sveinbjörn Jóns-
son hæstaréttarlögmaður-
Geigvœrileg verSbólguholskeflaaS risa
Gengislækkunin kemur ekki í
stuB 750 mili. kr. álugannu
□ Gengislækkunin nýja kemur ekki eins og sum- j
ir virðast halda í staðinn íyrir 750 miljón krónaj
álögur, heldur til viðbótar við þær.
□ Ætti hverjum manni að vera ljóst, hversu geig- J
vænleg verðbólguholskeíla er að rísa og er ákaf-;
lega hætt við, að hagur margra raskist í því flóði,
sagði Gils Guðmundsson, alþingismaður í útvarps- j
ræðu í gærkvöldi.
Ennfremur sagði Gils.
Árið 1959 jafngiltu 16 krónur
32 aurar einum Bandaríkjadoll-
ar. Árið 1960 felldi • viðreisnar-
stjómin, sem svo er nú kölluð
einvörðungu í skopi, — krónuna
í fyrsta sinn. Eftir þá gengis-
fellingu þurfti 38 krónur íslenzk-
ar til að jafngilda Bandarikja-
dollar. Næst kom gengisfelling-
in 1961, refsiaðgerðin alræmda
til að ná sér niðri á launþegum,’
sem ekki höfðu viljað þola af-
leiðingar 57% . gengislækkunar
botalaust.
Trúlega var það einhver óvit-
urlegasta stjórnvaldaráðstöfun,
sem um getnir 1 siðari tima sögu
íslenzkri. og er þá mikið sagt.
Eftir þá gengislækkun jafngilti
| Bandaríkjadollar 43 krónum. Við
j það hefur setið síðan, þar til á
j dögunum, að stjómin felldi geng-
| ið í þriðja sinn. Og nú þarf 57
krónur til að jafngilda Banda-
ríkjadollar.
1 stuttu máli ságt: sextán krón-
ur rúmar við upphaf viðreisnar,
fimmtíu og sjö krónur í dag, —
skerðingin samtais yfir 70%-
>etta er nú vegsauki krónunnar.
Síðustu vikurnár áður en Bret-
ar felldu gengi sterlingspunds-
ins stóð innan þings og utan
mikill styr um efnahagsmála-
frumvarp stjórnarinnar, sem fól
það í sér að velta yfir á al- j
: menning 750 miljónum króna til;
! hagsbóta fyrir 'ríkissjóð.
j Þessa skattheimtu áttu heim-
| ilin að þola bótalaust, og greiða |
því meira sem fjölskyldumar
i voru stærri. Það þurfti yfirlýs- j
: ingu um állsherjarverkfall til að
knýja ríkisstjómina til undan-
halds og tryggja vísitölubætur 1-
desember.
Verklýðshreyfingin verður að hrinda
kjaraskerðingunni af höndum sér
— sagði Eðvarð Sigurðsson í útvarpsræðu í gærkvöldi
Eðvarð komst meðal annars
svo að orði í þingræðu sinni:
Fyrir röskum mánuði - lagði
ríkisstjórnin frumvarp fyrir al-
þingi um efnahagsaðgerðir. Þess-
ar aðgerðir, sem sumpart komu
gtrax til framkvæmda fólu í sér
nýjar álögur er námu 750 til 800
miljónúm króna á ári.
Tilgangurinn var sá einn að
baeta hag ríkissjóðs. Stærsti lið-
urinn í þessum ráðstöfunum, var
að lækka niðurgreiðslur á vöru-
verði, sem nam röskum 400
miljónum króna og afleiðing
þess var mikil verðhækkun á
brýnustu nauðsynj avörur eins
og mjólk, kjöt og kartöflum svo
sem mönnúm er enn í fersku
minni.
Með frumvarpi ríkisstjórnar-
innar var áformað að fella nið-
ur vísitölubætur á kaupið, sem
koma áttu 1. desember vegna
þessara verðhækkana.
Launafólk átti að nýju að
taka á sig verðhækkanir bóta-
laust. Verklýðshreyfingin leit á
þessa ráðstöfun sem algjört
samningsrof við sig. Ríkisstjórn-
in var beinn aðili að júnísam-
komulaginu 1964 um verðtrygg-
ingu launa. En nú ætlaði hún
einhliða að afnema ' þessi lög-
bundnu réttindi verkafólks.
Segja má, að verklýðshreyfingin
hafi risið upp sem einn maður
til andmæla, og jafn almenn
mótmæli hafa aldrei dunið yfir
ríkisstjórnina. Alþýðusambandið
og B.S.R.B. tóku tilboði ríkis-
stjórnarinnar um viðræður um
þessi mál gegn því skilyrði, að
frumvarpið yrði látið kyrrt
liggja í þinginu á meðan. Ágætt
samstarf varð milli Alþýðusam-
bandsins og B.S.R.B. varðandi
þessi mál og skipuðu þessi stóru
áamtök launafólksins sameigin-
lega viðræðunefnd — 12 manna
nefndina svonefndu — all-víð-
tækar athuganir og viðræður
fóru nú fram, en árangur varð
enginn varðandi höfuðatriði
málsins. Launþegasamtökin
Framhald á bls. 9.
Þetta efnahagsmálafrumvarp
var í rauninni gjaldþrotayfirlýs-
ing stjómarinnar, fullnaðarsönn-
un þess, að viðreisnarstefnan
hafði leitt til efnahagslegs öng-
þveitis.
Ekki er annað vitað en ríkis-
stjórnin haldi fast við þá fyrir-
ætlun, að meginþorri umræddra
750 miljóna fari áfram beint út
i verðlagið, að vfsu ekki bóta-
laust með öllu, launþegum til
handa eins og í upphafi var
ætlunin.
En ljóst er , hver áhrif þess-
ar aðgerðir hafa á verðlagsþró-
unina í landinu, og ekki bæta
þær stöðu atvinnuveganna.
Gengislækkunin nýja kemur
því ekki eins og sumir virðast
halda í staðinn fyrir 750 miljóna
króna álögumar, heldur til við-
bótar við þær.
Ætti þá hverjum manni að
vera Ijóst, hversu geigvænleg
verðbólguholskeflan er að risa, og
er ákaflega hætt við, að hagur
margra raskist í því flóði.
Gengisfelling sterlingspundsins
er notuð sem átylla tii að lækka
gengi íslenzku krónunnar um
24,6%. En 24,6% gengisfelling
þýðir það, að vörur keyptar frá
þeim löndum, sem ekki hafa
fellt gjaldeyri sinn hækka um
tæplega 33 hundraðshluta. Til
þess að mæta áhrifum af verð-
fellingu sterlingspundsins á ís-
lenzkt efnahagskerfi hefði ekki
þurft nema 6% gengisfellingu
krónunnar. Allt hitt er einka-
gen gi sfellin g rfki sst j órnarinnar •
Algerlega af innlendum rótum
runnið.
Að lokum sagði Gils þetta:
Rfkisstjómin sem hefur á átta
ára valdaferli sínum, lengst af
við eindæma hagstæð ytri skil-
yrði, haldið þannig á málum,
að allt efnahagskerfi þjóðarinnar
riðar til falls jafnskjótt og við-
skiptakjörin þrengjast nokkuð,
— sú ríkisstjóm er einskis
trausts verðug.
Ríkisstjóm sem ákveður að
halda óbreyttri þeirri heildar-
stefnu, sem með fádæmum illa
hefur gefizt —' sú rikisstjóm er
orðin þjóðinni mikils til of dýr-
Rikisstjórnin, sem nú er að
fella gengi íslenzku krónunnar í
þriðja sinn á valdaferli sínum,
virðist staðráðin í að framkvæma
þá gengisfelllngu eftir gömlum,
úreltum og óhæfum afturfialds-
Framhald á 9. síðu.
| Yfirlýsing frá |
| miðstjórn Al- |
\ þýðnsambands |
í Islands í
* — Miðstjóm Alþýðusam- J
A bands íslands lýsir undr- R
J un sinni á þeim ómaklegu
| ummælum, sem dagblaðið Q
J Tíminn hefur í dag eftir J
■ formanni B.S.R.B., Kristjáni B
k Thorlacius um að forseti t
I Alþýðusambands Islands ^
k hafi brugðizt í forustu- L
Q hlutverki sínu varðandi H
k kjaramá'l Iaunþega.
Miðstjóm Alþýðusam- ^
b bandsins mótmælir þess- b
1 um ummælum sem tilhæfu-
w lausum og ósönnum, en að b
I þessum málum hefur for- "
k setinn unnið i fyllsta sam- ■
| ræmi við samþykktir mið- x
k stjómar-
^ Miðstjórn sambandsins er ’
k þeirrar skoðunar að slík Kj
" ummæli, sem þessi, geti J
■ einungis orðið til þess að B
J skapa tortryggni milli Al- k
| þýðusambandsins og BSRB. H
Jafnframt lýsir mið- k
■ stjórnin fyllsta trausti sínu Q
J á Hannibal Valdimarssyni k
B sem forseta Alþýðusam- B
W bands íslands. fe
B Reykjavik 29. nóv. 196*7. J
b Eðvarð Sigurðsson
Snorri Jónsson
■ Jón Sigurðsson
J Einar ögmundsson k.
Guðm. H. Garðarsson Q
Pétur Kristjánsson
Sveinn Gamallíelsson
Jóna Guðjónsdóttir
Hulda Ottesen
Guðjón Jónsson

Öðinn Rögnvaldsson
I
i
I
I
l
I
I
Krðfur í þrotabú Jörgensens 54 milj. króna
□ 16. október rann út skilafrestur fyrir kröfúhafa í
þrotabú Friðriks Jörgensen til skiptaráðanda borg-
arfógeta og hljóða þger upp á ríflega 54 miljónir
króna samtals og eru ekki öll kurl komin til grafar
□ Þetta er mesta gjaldþrot íslenzkrar sögu í krónu-
tölu, sagði skiptaráðandi í viðtali við Þjóðviljann í
gærdag.
Nákvæmlega hljóða kröf-
urnar upp á kr. 54.358.532,88
er nú liggja fyrir hjá skipta-
ráðanda og er þó ekki loka-
tala. Nokkrir kröfuhafar til-
nefndu aðeins ákveðið magn
af vöru án upphæðar, sem
Friðrik Jörgensen hafði í um-
boðssölu, aðallega fiskur frá
hinum og þessum aðilum.
Þá er stór hlluti af svo-
nefndum grásleppuviðskiptuin
ekki tekinn inn í áðurgreinda
tölu og veðskuldir aðeins að
hluta.
Hæstu kröfuhafar eru Fiski -
mjölsverksmiðjan í Vestm,-
eyjum með 19,7 miljónir kr.,
Chemicals Feeds Ltd. með
83.319 sterlingspund eða um
10 miljónir á gamla genginu
og er stuðst við þé tölu í
lokaútreikningi ennþá. Fisk-
iðjan í Vestmannaeyjum er
með 6,1 miljón kr.
Ef til vill má vefengja eitt-
hvað af þessum kröfum og er
verið að rannsaka réttmæti
krafnarina hjá borgarfógeta-
emhættinu nú.
Hjá Sakadómi Reykjavíkur
liggur fyrir mál á hendur
Friðriki Jörgensen fyrir gjald-
eyrisbrot og er málið ennþá
í endurskoðun hjá bókhalds-
endurskoðanda hér í borg.
!
Vantrauststil-
lagan á ríkis-
stjórnina felld
AÐ LOKNtJM útvarpsumræðuni
um vantrauststillögu stjórn-
arandstöðunnar á ríkisstjórn-
ina fór fram atkvæðagreiðsla
um tillöguna á Alþingi ígær-
kvöld.
TILLAGAN var felld að við-
höfðu nafnakalli. 31 greiddi
atkvæði á móti vantrauststil-
Iögunni, þ.e. Sjálfstæðismenn
og Alþýðuflokksmenn, en 28
greiddu atkvæði með tillög-
unni, þir.gmenn Alþýðubanda-
lagsins og Framsóknarflokks-
ins. Einn þingmaður úr
stjómarliðinu var fjarverandi.
Vöru- og þján-
ustuvísitala hækk-
aði um 15stig
★ Efnahagsráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar leiddu til þess
að gamla vísitalan hækkaði 1.
nóvember um 11 stig, úr 195
stigum í 206 stig, eða um 5.6
prósent. Samkvæmt Icígum og
kjarasamningum hefði kaup
átt að hækka um sama hundc-
aðshluta á morgun, en vegna
nýrrar lagasetningar tekur
nýja vísitalan gildi og kaup-
hækkun samkvæmt henni
verður aðeins 3,39 prósent.
Samkvæmt þvi á verðlagsupp-
bót á kaup og aðrar hliðstæð-
Framihald á bls. 9.