Þjóðviljinn - 13.12.1967, Síða 12

Stjórnarflokkarnir senda sjómönnum kaldar kveðjur:
FELLDU TILLÖGU UM I MIUÓN I
SJÓMANNASTOFUR, MEÐ 30:27
■ Meðal tillagna þeirra sem stjórnarflokkarnir felldu við
fjárlagaafgreiðsluna í gær var tillaga Lúðvíks Jósepssonar
og Jonasar Árnasonar um einnar miljón króna framlag
til byggingar sjómannaheimila. Allir bingmenn stjómar-
flökkanna nema einn felldu þá tillögu, líka menn sem oft
bera sjómenn í munn sér, svo sem Sverrir Júlíusson, Pétur
Sigurðsson og Eggert G. Þorsteinsson. Tillagan var felld
með 30:27 atkvæðum.
Þegar Lúðvík mælti fyrir til-
lögunni sagði hann m.a.:
Ég flutti á síðasta bingi til-
lögu um sama efni, og ég varð
þess þá var, að allmargir þing-
menn höfðu veitt því athygli, að
hér var um sanngimismál að
raeða, og í rauninni mikið nauð-
synjamál. Enda kom það síðar
fram að menn úr stjómarliðina,
þeir, sem ekki höfðu fengið að-
stöðu til þess, eða leyfi til þess
skulum við segja, að fylgja til-
lögunni, stóðu að þvi að flytja
þingsályktunartillögu um sama
málefni og beina þar með á-
skorun til ríkisstjórnarinnar um
framkvæmdir í þessum efnum.
Og á síðasta þingi var sem sagt
samþykkt þingsályktunartillaga
svohljóðandi:
„Alþingi' ályktar að fela rík-
isstjórninni að vinna að því í
samráði við samtök sjómanna og
útvegsmanna og viðkomandi
sveitarfélög að stofnsettar verði
og starfræktar sjómannastofur á
sildveiðihöfnum á Austurlandi og
á stærri fiskihöfnum annars
staðar, þar sem þörfin er mest,
vegna aðkomusjómannanna“.
Ég veit að allir alþingismenn
þekkja það, að mikill fjöldi sjó-
manna verður að dveljast jm
langan tíma fjarri heimilum
sínum við síldveiðar, t.d. að
haustlagi til, á Austurlandi. Þar
er á flestum höfnum lítil að-
staða tiil afdreps fyrir sjómenn,
þegar þeir verða að bíða þar í
landlegum, og oft er það svo.
að á tímabilinu frá okt. til ára-
móta, eru staddir við síldveiðar
á Austurlandi um 2000 sjómenn
og mikill meirihluti þeirra er
annars staðar frá en frá Aust-
urlandi. ,
Það er alveg ósæmileg aðbúð,
sem þessum sjómönnum er ætl-
uð, að verða að hírast þar í flesf-
um tilfellum i löngum landleg-
um í fiskibátum, því að þaðggj-
ur vitanlega ekki heitið að þar
sé að neinu að hverfa, þó þessir
menn geti kannski gengið, þegar
sæmiiega viðrar, upp úr bát-
unum og um götur þorpanna.
Það er aðeins á einum stað á
Austurlandi, sem komið hefur
verið upp slíkri sjómannastofu,
og það kostaði hlutaðeigandi
bæjarfélag; það er í Neskaun-
stað. Mikið fjármagn þurfti t'l
að koma upp þeirri stofu, og
hún hefur áhyggilega komið ad
mjög miklu gagni. Af hálfu
ríkisins hefur verið veittur ':>r-
lítill styrkur til reksturs stofunn-
ar, nú 50 þúsund kr. á yfirstaná-
andi ári, en 25 þúsund kr. éður.
Hér er auðvitað um sáralítinn
styrk að ræða til reksturs á
þessari sjómannastofu, en rekst-
ur hennar kostar æði mikið fé
á hverju ári.
Þar sem það liggur nú fyrir,
að Alþingi hefur beinlínis gert
samþykkt um það, að ráðizt skuli
í framkvæmdir í þessum efnum,
og menn viðurkenna það, að það
er í rauninni eiiginn annar að-
ili til, sem getur haft forgöngu
um það að leysa þetta vandamál,
en ríkisvaldið sjálft, þykir mér
einsýnt, að • Alþingi á nú að
samþykkja nokkra fjárveitingu í
þessu skyni. Og ég held, aðfjár-
veitingin geti ekki orðið minni
en 1 milj. kr. og framkvæmdin
yrði þá eflaust sú, að sá ráð-
herra, sem með þessi mál hefði
að gera, myndi leita eftirsamn-
ingum við sveitarfélög, t.d. á
Austunlandi, að þau kæmu upp
sjómannastofum, með tilteknuín
stuðningi frá ríkinu.
Lúðvík hét á þingmenn að
fylgja þessu réttlætismáli og
skoraði á fjármálaráðherra að
gefa því gaum fyrir næstu um-
ræðu, ef tillagan yrði felld. —
En svo fóraðeini stjómarflokka-
þingmaðurinn sem atkvaxii
greiddi með tillögunni var Jón
Ármann Hcðinsson.
Myndina tók ljósmyndari
Þjóðviljans, Airi Kárason, í einni kennslustofu Austurbæjarskólans. —
Bömin hlusta á skólaútvarpið.
Tilraun á vegum H-nefndar:
tr
i
Skólaútvarp reynt í gær
barna- oggagnfræðaskólum
■ í gær tók svonefnt skólaútvarp til starfa á vegum H-
nefndarinnar. Umferðarfræðsluþætti var útvarpað og voru
útvarpstæki í flestum ef ekki öllu kennslustofum í barna-
og gagnfræðaskólum Reykjavíkur, og víða úti á landi.
■ Þjóðviijinn spurðist fyrir um álit skólastjóra á skólaút-
varpinu og ræddi við skólafulltrúa H-nefndarinnar um
tiltækið.
Skólastjóri Miðþæjarskólans
sagði að hlustað hefði verið á
skólaútvarpið í öllum bekkjum
skólans fyrir og eftir hádegi í
Fssrið að sjatna í vötnunum
og ástand veganna batnandi
Ástand veganna um allt land
fer nú batnandi, var í gær farið
að sjatna í vötnum víðast hvair
og unnið að viðgerðum á vegum,
samkvæmt upplýsingum Vega-
málaskrifstofunnar. Opnuðust
ýmsir vegir í gær, sem ófærir
urðu af flóðum, þó er enn ill-
fært eða ófært um Skagaf jörð og
víða um Rangárvallasýslu.
Ástand veganna í Ámessýslu
var orðið sæmilegt í gær og aft-
ur orðið fært fyrir ofan Stóru-
Laxá í Hrunamannahreppi þar
sém vegurinn lokaðist í fyrra-
kvöld. Hins vegar er enn mjög
illt yfirferðar um Rángárvalla-
sýslu og rennur vatn víða vfir
vegina þar. Var í gær unnið við
vegagerð á Þykkvabæjarvegi, en
ékki vitað hvork hún tækist fyr-
ir kvöldið.
Um Borgarfjörð var ’ víðast
orðið fært í gær, en mikið vatn
var enn á veginum við Hvítá,
þótt um hann hafi verið farið
á stórum bílum og jafnvel jepp-
um af kunnugum. Vegurinn um
Dragháils var lokaður ,þar sem
brú á Geitabergsá tók af, en
Leirársveitarvegur var oþnaður
aftur í gær. Þá var ennfremur
orðið fært um Kollafjörð og
fyrir Hvalfjörð og fært var orð-
ið um Norðurárdal-
Láglendi Skagafjarðar var enn
í gær eins og hafsjór yfir að
líta, en þá var veður kólnandi
fyrir norðan og byrjað að sjatna
í vötnum. Vegir voru þó enn
víða ófærir, t.d. var vegurinn í
Vallhólma framundan Varmahlíð
lokaður, en þar var 10 metra
skarð í veginum eftir að ræsi
fór. Framundan ökrum var farið
að sjatna og orðið fært stórum
bílum og enn var hægt að kom-
Framhald á 9. síðu.
gær. Kennarar, og í sumum cil-
fellum nemendur, hefðu komið
með útvarpstæki í kennslustof-
urnar.
— Nemendur hlustuðu vel, en
efnið var að mínurn dómi of
fjarlægt fyri’r yngstu nemend-
urna. 1 þættinum fluttu Helgi
Elíasson, Jónas B. Jónsson og
Ólafur Þ. Kristjánsson ávörp og
kynnir var Stefán Ólafur Jóns-
son. Ræddu þeir um umferð al-
mennt, en ékki sérstaklega um
hægri umferð. Lögð var á hað
sérstök áherzla að brýna fyrir
hlustendum hversu mikla þýð-
ingu það hefur að sikólanemend-
ur kunni að haga sér rétt í um-
ferðinni.
Það var einnig mikiU átougi á
skólaútvarpinu í Kópavogsskóia,
að sögn skólastjóra. — Krakk-
arnir voru að reyna að hlusta
og voru sæmilega ónægðir. Böm-
in höfðu hlakkað til og sýnt
mikinn áhuga. í sumum stofnun-
um voru t.d. 3—4 útvarpstæki
sem ‘ þau komu með sjálf, og
hvergi vantaði tæki. En satt að
segja held ég að yngstu nem-
endumir hafi orðið fyrir von-
brigðum, sagði skólastjóri. Efn-
ið var um of miðað við éldri
•nemenduma, en það beraðhafa
f huga að þetta var fyrsta til-
raunin. Og alltaf þykir nernend-
um gaman að tilbreytingu í
kennslustundum.
Að lokum ræddi blaðamaður
Þjóðviljans við Guðmund Þor-
steinsson, skólafulltrúa H-nefnd-
ar og spurði hann hvernig tek-
izt hefði til með skólaútvarpið
og fara svör hans hér á eftir:
— Að okkar áliti hefur þetta
tekizt vel, en við eigum eftir að
fá svör við því frá skólastjór-
unum. Þættirnir eru fyrst og
fremst miðaðir við barna- og
gagnfræðastig því að nemendur
í framhaldsskótlum fá ^ f ræðslu
eftir öðrum leiðum, m.a. áróðri
fjölmiðlunartækjanna. Ég veit
að þátttaka var almenn 1 skól-
Framhald á 9. síðu.
Ný bók fyrir íslenzka skákmenn
Markar þáttaskil í
skákbókmenntum
BLAÐ-
DREIFING
Þjóðviljann vantar blað-
bera 1 eftirtalin hverfi:
Óðmsgötu
Laufásveg,
Tjamargötu,
Háskólahverfi
Voga 1,
Skipholt.
Þióðvilílnn
Sími 17-500.
Út er komin bók sem Iiklegt
er að islenzkir skákmenn fagni
mjög. að fá á íslenzka tungu. Er
það bókin Fléttan, miðtaflið II.
hluti, og undirtitill er „biblía
sovézka skákmannsins". — Höf-
undur bókarinnar er sovézki
skákmeistarinn P. A. Roman-
ovskí en þýðandi Helgi Jónsson.
Útgefandi er Skák.
í formálsorðum fyrir bókinni
segir Friðrik Ólafsson stórmeist-
afi svo um hana: „Bók þessi
markar þáttaskil í sögu íslenzkra
skákbókmennta, bví hér er í
fyrsta skipti farið inn á þá
braut að gefa út rit, sem fjallar
um skák á fræðilegan hátt ein-
göngu. Þau rit, sem fram að
þessu hafa litið dagsins ljós,
hafa fyrst og fremst verið við
það miðuð að ná til fjöldans og
afleiðingin hefur orðið sú, að
hinir kunnáttusamari í hópi ís-
lenzkra skákmanna hafa í æ
ríkari mælj orðið að leita á náð-
ir erlendra hjálpargagna eftir
því sem þekking þeirra hefur
staðið til. Þessi skortur á fræði-
ritum á íslenzku hefur áreiðan-
lega staðið skákmennt íslendinga
mjög fyrir i-þrifum og hindrað
eðlilegan þroska fjölmargra
skákmanna. Með útgáfu bókar
þessarar er gerð tilraun til að
vinna bug á þessari menningar-
legu einangrun og lyfta ís-
lenzkri skákmennt í_ æðra veldi.
Er það von min, að tilraunin
gefist vel og verði vísir að enn
umfangsmeiri útgáfustarfsemi í
framtíðinni."
Friðrik víkur því næst að
nauðsyn þess að kunna góð skil
á flækjum miðtaflsins, því oft-
ast yelti úrslit skáka á því
hvernig til tekst á því stigi
skákarinnar. Lýkur hann lofsorði
á meðferð höfundarins á þessu
flókna og vandasama viðfangs-
efni og segir að á rökvísan hátt
leiði hann lesandanum fyrir
sjónir hina ýmsu leyncfardóma
miðtaflsins.
Nýr sendiherra í Moskvu
1 gær skipaði forseti Islands
eftir tillögu utanríkisráðherra, dr.
Odd Guðjónsson, núverandi við-
skiptaráðunaut rikisstjómarinn-
ar, til þess að vera ambassadoi-
Islands í Moskvu frá 1. janúar
1968 að telja.
Dregið eftir
10 daga
□ Nú eru aðeins 10 dagar
eftir þar til dregið verð-
ur í Happdrætti Þjóðvilj-
ans 1967 um tvær fólks-
bifreiðir, Moskwitch og
Trabant de lux, og þrjá
aðra vinninga.
□ Skrifstofa happdrættisins
er í Tjatnargötu 20, sími
17512, og einmg er tékið
á móti skilum á afgreiðslu
Þjóðviljans að Skóla-
vörðustíg 19, sími 17500.
□ Umboðsmenn happdrættis-
ins úti á landi og inn-
heimtumenn þess hér í
Reykjavík eru hvattir til
að nota vel þessafáudaga
sem eftir eru. Hafið sam-
band við skrifstofuna í
Tjamargötu 20 og fáið
upp hverjir eiga eftir að
gera skil fyrir heimsend-
um miðutm. ♦
GERIÐ SKIL!
Efnismikið og fjölbreytt
Jólablað Þjóðviljans 1967
JÓLABLAÐ ÞJÓÐVILJANS 1967
er komið út, 80 síður og flytur
mikið og fjölbreytt efni, m.a.
þetta: Ámi Bergmann segir frá
háskólaárum sínum í Moskvu í
grein sem hann nefnir „Sffldar-
prins af Islandi“, Vilhorg Harð-
ardóttir lýsir starfsháttum á
samyrkjubúi í Austur-Þýzka-
landi í greininni „Með lágþýzku
bændafólki“, Þorvaldur Steina-
son skrifar um Þjórsárdal og
Benedikt Gíslason frá Hofteigi
segir frá Jakobi söguskrifara,
bónda einum sem bjó í Vopna-
firði fyrir um það bil tveim-.ir
öldum og var annálaður lista-
skrifari og teiknari. Em birtar
myndir af. nokkrom bókaskreyt-
inguro hans, og er teikningin sem
línum þessum fylgir, forsíðu-
mynd jólablaðsins, hluti afeinni
myndinni.
Frásagnir em eftdr HansKirk,
hinn kunna danska rithöfund, og
Ilja Ehrenburg, sovézka höfund-
inn sem lézt á liðnu sumri. Smá-
sögur em eftir Selmu Lagerlöf
(Grafskriftin), Edgar Alan Poe
(Handrit sem fannst í flösku),
G. B. Shaw (Knattspyrna í la-.isu
lofti), J. D. Salinger ^Þúsund
þakkir, Lee). Þá er birtur leilc-
þátturinn „Hefurðu meitt þig?'
eftir Martein frá Vogatungu,
kafli úr Grímseyjarlýsingu séra
Jóns Norðmanns, ljóð eftir Unnj
Eiríksdóttur og Jón í sveitinni,
þjóðsögur og sagnir, skopsögur
og skrítlur og sitthvað fleira.
Jólablað Þjóðviljans kostar 30
krónur í lausasölu. Það verður
borið til áskrifenda næstu daga.
i