Þjóðviljinn - 25.04.1968, Blaðsíða 3

i
Ný áætlun um endur-
bót / Tékkóslóvukíu
Ríkisstiórnin mun tryggja manriréttindi og frelsi
PRA.G 24/4 — Oldryeh Cernik forsaetisréðherra Tékkó-
slóvakíu lagði í dag fram á þingi nýja stjórnaráætlun sem
miðar að því að komá á endurbótum á öllum sviðum
þjóðlífsins. Cemik sagði að ríkisstjómin mundi tryggja
framhaldandi þróun mannréttinda og frelsis einnig í trú-
málum.
eemiik; lýistd ániægju sínnii'imeð
þser lýðræðislegu hreyfing’ar sem
niú gætti í Vestur-ÞýzkaUandi, e<n
ham.n taldd að Tékkóslóva:kia
hefði betri möguleika til aðbæta
samskipti sín við Frakkland,
Bretland og Beneduxlöndin.
Vestur-Þý'zkaland er enin sem
fyrr mikilvægasta atriðd varð-
asndi utanrfkismál Tékkóslóvak fu.
Þó við séum ánægðir með ein-
staka þætti þróunarinnar í V-
Þýzkalandi verðum við að vísa
allum nýnazísfcum- og hernaðar-
tilhneygingum á bug, sagðd Cem-
ik.
Ríkisstjólrnin telur að borgarar
sem em trúaðir hafi fuJiam rétt
á jafnræði og við viljum að
slikir borgarar fái að taka ó-
skertan þátt í félagslífi og stjóm-
málum.
Ríkisstjórniin tlryggir einnig
fuililt jafnrétti minnihlutahópanna
— Ungverja, Pólverja, Ukraníu-
manrn og Þjóðverja.
Rikisstjómin váll einnig koma
í veg" fyrir að of mikið vald
komizt í hendur einum manmi.
Cemik lofaði því að tékkn-
eska krónan yrði gerð skiptanleg
(í aðra mynt) inman fimm eða
Fásóttur fundur haf-
inn í Ungverjalandi
Fulltruar sjö kommúnistaflokka, sem
fara með völd koma ekki á fundinn
*
BUDAPEST 24/4 — Rúmenía hefur ákveðið að hafa engin
afsldpti af hinum alþjóðlega kommúnistafundi sem hófst
í Budapest í dag. Ungverska fréttastofan MTI skýrði" frá
því í dag að kommúnistaflokkarnir í Júgóslavíu, Kúbu,
Kína, Japan og nokkrum öðrum löndum vildu ekki taka
þátt í undirbúningi að alþjóðaráðstefmi kommúnista í
Moskvu seinna í ár. •
Ungverjar höfðu boðið 87
flokkum að serida fulltrúa á
Budapestfundinn, en samkvæmt
óstaðfesitum fregnum hafa að-
eins um 40 flokkar þegið boðið.
Fulltrúamir komu í daig sam-
an í fjögurra bæða, gamalli
hótelbyggingu við Dóná til að
hefja undirbúning að alþjóða-
ráðstefnu kommúnista í Moskvu
síðar á þéssu ári.
Um þessar muhdir er fund-
urinn hefst berast þaár fréttir
frá Austur-Evrópu að Rússar
séu famir að líta öðrum aug-
um á endurbó’taáætlun sem for-
ystumenn . í Tékkóslóvakíu hafa
lagt fram.
Júgóslavneska frétrbastofan
Tanjug skýrði frá því að áætl-
ynin hefðj verið harðlega gaign-
rýnd á fundi í Moskvu nýlega.
■ Önnur frétt frá Belgrad herm-
ir að sovézku leiðtogamir hafi
skipt um skoðun er þeir höfðu
kynnt sér endurbót.aáætluriina
gaumgæfilega og nú séu þeir
lítt' hrifnir af því sem stjómin
Sprhtger kreffst
hárra skað^bóta
BERLÍN 24/4 — Utgáfufyrirtæki
Axels Springers í Vestur-Beriin
hefur stetfnt Hort Mahler lög-
fræðingi og krefst 250.000 marka
bóta af honum þar sem hann fór
fyrir kröfugöngu fyrir utan
Springer byggimgyina í Beriín
hinn 11. apríl.
Fyrirtækið heldur þvi fram
að Mahler hafi vérið forystu-
maður þeirrá aðila í kröfugöng-
unni sem grýttu 18 hæða bygg-
inguna skömrnu eftir "morðtil-
raunina á stúdentaleiðtoganum
Rudi Dutschke. Sömu nótt var
kveikt i mörgum bílum fyrir-
tækisins og tjónið er metið til
sömu upþhæðar og Springer
krsfur nú Mahler um.
í Prag kallar lýðræðislegan sósá-
alisma.
Fulltrúar sjö þeirra kommún-.
istaflokka sem fara með völd
í löndum sínum vord ekki maett-
ir er fundurinn hófst í dag, en
fulltruar margra minni flokka
sérstaklega í Suður-Ameríku
voru komhir.
Markmið fundarins sem hófst
í dag er að ákveða fundartíma
og dagskrá fyrir alþjóðafáð-
stefnu kommúnista sem á að
vera í Moskvu síðar á þessu
ári.
sjö ára. Og er þetba i fyrsiba
slripti sem opinheriega er áfcveð-
ið í Tékkóslóvakiu eða nokkru
Austur-Evrópuríki að þetta. skuli
gert inman ákveðins tima.
Cdmik ságði að efnahagsiíf í
landinu væri gott er aillt' kaami
til aJ'ls, en ekfci væri hægit feð
vænta skjótra breybiniga til hóta.
ErfiðJeikarwir sem nú er við
að glíma eiga rætur að rekja til
ástandsins á fimimta tug aldalr-
inmar er vestræn ríki bönnuðu
útflutning á mifciivægum vörum
til Austur-Evrópu og þá yar far-
ið að leggia megínáherzlu á
þungaiðnaðinn að fordæmi Sov-
étríkjanna, sagði ha-nn:
Farsætisráðherrann sagði að
vináttan við Sovétrikin væri
umdirstaða stjómmálastefnu
Tékkóslóvakíu, en %hann setti
einniig fraim beina gagnrýni á
núverandii viðskiptasamhand þess-
ara tveggja rfkja.
Tékkóslóvatoia hefur nú
greiðsluihalla á viðsfciptum við
vestræn lörid sem sval-ar um 20
miljörðum ísl. kr., eii aúur gjald-
eyrir sem landið aflar fer til
kaupa á hráefnum á verði sem
er hærira en meðaJverð, sagði
hann.
Tékkóslóvafcía kaupir bróður-
partinn af hráefnuim sínum frá
Sovét.rikjunum og -öðrum sósíal-
ískum ríkjum.
Cernik sagði að Tékkóslóvakía
vsa-i 25 til 30 prósent á eftir
hinum háþróuðu vestrasnu ríkj-
um, en hann gerði það ekki Ijóst
að hve miklu leyti hann ætti
við framleiðsluinia eða lífskjörin.
Hann sagði að erient lán
mundi verða nytsamlegt fyrir
efnahagslff í landinu, ef það
fengizt án pólitískra skilyrða og
yrði notað á réttan hátt.
Hamn sagði að ekfci væri um
nokkrar kauphækkamir að ræða
fyrr en tölúvel-ður bati væri
kominn í efnahagslífið.
Eitt atriði í ræðu Cemiks
leiddi þegar til hugleiðinga um
afstöðu TékkósJóvákíu til hern-
aðarbandalaga. En hamn sagði að
stofnað yrði þjóðlegt vawlarráð,
en gaf ehgar ítarfegar upplýs-
ingar um starfsvið ráðsins og
verkefni.
En f Prag er taJið að.það eigi
að efla yfirstjóm borgaranna og
flökksins á hernuim.
Bandariskir hermenp að flytja særða félaga sina frá vigvöllun-
um í Vietnam.
25- aprH 1968 — ÞJÖÐfVUiJTNN — SÍÐA J
Hvirfiivindar
ganga yffir Banda-
ríkin
CINCINNATI 24/4 — Mikih
fjöldí björgunarliða börðust í
dag í gegnum gríðarlegar rúst-
ir í leit að fólki sem hefði hugs-
amlega komizt af lifandi eftír
að geysimikill hvirfilbylur varð'
a.m.k. 12 manns að bana í 160
km. radíus umhverfis Cincinm-
ati. ^ '
Yfirvöldin hafa skýxt frá því
að a.m.k, 200 manns hafi meiðzt
og er tjónið af veðrinu metið
á rúmar 160 milj. ísL. króna.
□ '
A.m.k. 10 manns létu lífið og
rúmlega 100 særðust er hvirf-
ilvindur gekk yfir Kentucky,
Ohio og Tennessee.
Tjónið er talið nema mörgum
miljónum dollara.
Loftárásirnar á N-Vietnam
hafa aldrei verið harðari
U Þant varar við auknum stríðsaðgerðum í Vietnam
NEW YORK, PARÍS, HANOI 24/4 — Hinar miklu stríðs-
aðgerðir í Vietnam gera erfitt að skapa rétt andrúmsloft
fyrir undirbúningsviðræður um frið milli fulltrúa N-Viet-
nam og Bandaríkjanna, sagði Ú Þant aðalritari SÞ í dag.
Hann skoraði á aðila að bseta skilyrði fyrír viðræðunum
og koma sér saman um fundarstað.
Mótmæla áætlaðri
hersýningu Israels
JERtJSALEM 24/4 — lsrael hef-
ur vísað á bug mótmælum TJ
Þant aðaJritara SÞ gegn áform-
aðri hersýningu í Jerúsalem á
þjöðhátíftardag tsraels hinn 2.
maí. •'
U Þarit helthir 'því fram að á-
ætluð hersýning brjóti í bága
við vopnahléssamninginn sem
gerður var milli Israels og Jór-
daníu árið 1949.
Jórdanía hefur einnig mótmælt
fyrirhugaðri hersýningu og í
Ammain í dag var skýrt frá því
að Jórdanía ætli að skjóta þessu
máli fyrir öryggisráð SÞ. j
Stöðu'gt eru viðsjár á landa-
mærum Israels og Jórdaníu. Á
miðvikudag var skýrt ffá því að
tvisvar hefði komið til sikothríð-
ar. \
Suður af Gpnesaretvatni stóð
skothríðin i klukkutíma o- -M-
ugu mínútur.
Egyptar eru reiðuhúnir að faria
að áJýbtun öryggisráðisins frá því,
f nóvember, sagði opinher tals-
maður .Egypta í dag. En í áJykt-
uninni er gert ráð fyrir m.a. að
fsrael dragi heri sína til báka
frá hernumdum svæðum og
hernaðarástandinu verði afflétt.
Hann sagði að Bgyptar vildu
þó áður en þeir færu að ræða
málið við fulltrúa SÞ fá full-
komna tryggingu fjmir þvi að
fsraelsmenn fari einnig að álykt-
uninni en það dró hann mjög í
efa.
Hann henti á að ísraelsmenn
væru nú að búa sig undir það
að byggja vigi á bökkum Jórd-
an, og kvað það ekki benda til
þess að þeir væru á förum.
Hann neitaði þeim orðrómi að
Jórdanía væri að undirbúa að
semja sérfrið við ísrael. Hann
fagnaði þeirri ákvörðun SÞ að
tilnefna sérlegan sendimann til
að kynna sér lífskjör fólks á
hemámssvæðum IsraeJsmanna.
Aðalritairinn sagði í yfiriýsingu
að ■ hann taldi að Vairsjá og
Paris gætu verið hæfilegir fund-
arstaðir. Ú Þamt sem sjálfur hef-
ur reynt að koma á eamkomu-
Jagi um fundarstað benti á að
fréttilr berist nú af uimfangs-
meiri loftárásuim en nokkru
sinni fyrr á N-Vietnam, þó að
árásarsvæðið hafi verið takmark-
að.
Merki þess eru einniig g-einileg
að baráttam í S-Vietnam verði
enm umfanigsmeiri. Slikt ástand
er engan veginn ákjósanJegt
fyrir viðræðumar og ég sfcora á
alla aðila sem eiga beina hlut-
deild í stríðinu að leggja sig
fram um að skapa betra aind-
rúmsloft.
Ég skora einnig á Hamoi og
Waislhington að korna sér saman
um fundarstað sem aflra fyrst,
sagði aðalritarinn.
í gær sagðd U Þant í Paris að
hann vcnaði að samningai’inir
gætu hafizt hið skjótasta, ef til
vill þegar í þessari viku.
Hann bendir fyrst á það í yf-
iriýsingu sinni í dag, að nú séu
liðnar þrjár vikur sdðan Banda-
rikin og N-Vietnam náðu sam-
komulagi um að hefja viðræðulr.
AðiJar hafa situngið upp á
mörgum borgum sem hugsanJeg-
iffli fundanstað, en svo vinðdst
sem valið standi nú milli örfárra
borga.
Meðal þeirra aettu að mínu á-
liti París og Varsjá, að vera
heppilegir fundarstaðir, bætti
hann vdð.
Bandaríkin teLja ekfci að Var-
sjá sé nægilega hlutlaus staður,
en hafa enn efcfci vísað á bug
hugmyndinni um að hafa við-
ræðumar í Paris.
Eftir stjórnairíUnd í frönsfcu
stjóminni í dag skýrði upplýls-
inigaimálaráðherrann frá því að
Frakkar hefðu ekfci fengið nein-
ar fregniir af þiri að N-Vietnam
og Bandaríkin ætli að hefja vdð-
ræður í París í þéssari viku.
Couve de Murville utanrífcds-
ráðiheúra Frakka sagði í utan-
ríkismálaneflnd þingsins, í fyrri
viku að ríkisstjórnin mundifagna
því ef París yrði valinn fund-
arstaður, en hann bætti því við
ao það væri stjö-nanna í Hanoi
og Washington að korna sér
saman um fundarstað.
AFP hefur það eftir góðum
heiimildum í Hanoi að stjómin
dragi mjög í efa þær staðhæf-
inigar U Þaints að funddr gætu
hafizt innan nofckurra daga
jafnvel þótt fundairstaður yrði'
valinm.
Þá er miikil áherzla lögð á það,
að viðræðumar edgi að fjalJa um
algera og skilyrðislausa stöðvun
Bar.datíkianna á loftárásum á N-
Vietnam.
En Bandaríkiin hafa aldnei lát-
ið neitt opinberiega uppi um það
hvolrt þau eru reiðubúin að
stöðva loftárásimar aligerlega, en
það er ekiki fyrr en samkomulag
hefur tefcizt um .þetta atriði að
hiniar raunveruilegu viðlræður
geta hafizt, sÓgðu heimdldar-
menndmir í Hanoi.
Hanoihlaðið Nhan Dan krafðist
þess enn í dag að Bandarikin
hætti að sednka viðræðufundun-
um og knafðist þess að Bandarilí-
in félluist á að viðræðulmar ættu
sér stað annað hvort í Phnom
Penh eða Varsjá.
Bandarikin hafa tefcið upp bedn
samsfcipti við senddmienn N-Vieit-
nams á síðustu dögum í tilraun
tíl að komast að samkomulaigi
um fumdarstað, sagðd utanríkás-
ráðuneytið i Washimigton í kvöld.
Talsmaður ráðuneytisins sagði
að það hefðu verið persónulegog
bein samsikipti og hetfðu Banda-
rikjamenri sent strjóminni í
Hanoi nýja tiJJögu síðam. Dean
Rusk utanríikisráðherra stakkupp
á 15 hugsanlegum fundarstöðum
f fyrri vibu.
T&lsmaðurinn vildi ebJd skýna
frá því hvoi-t þessi nýja tiMaga
væri máJamiðSunartillaga.
Órðróimur var á kreifci f dag
um að Bandarífcin og N-Viet-
nam hafi ákveðið að senda fluJl-
trúa sína til fundar í París, en
hvönugur aðilinm hefur hingað til
gert grein fyrir viðhor®. súm tít
þeirrar hugmyndar að viðraað-
urnar verði í París.
MADRID 24/4 — DómstóE £
Madrid dæmdd í dag lo spámstoa
námuverkamenn í tyeggja tffl
sex mánaða fangelsi. Þeir vor*x
áQir sekir fundnir um að haifia
farið í sjö daga mótmælaverk-
faJl djúpt niðri í kólaniámiu á
Norður-Spánd.
Hreinsun í kommún -
istaflokki Póllands
VARSJÁ 24/4 — Hreinsanimar í pólska komntúnista-
flokknum hafa nú komið niður á 13 mönnum til viðbót-
ar í háum stöðum og þar með hefur a.m.k. 80 manns ver-
ið vikið úr flokknum sdðan hreinsanimar hófust eftir
stúdentaóeirðimar í vetur.
Samtovæmt AFP teija menn í
Varsjá að flestir þedrra sem vik-
ið hetfur verið úr stöðum sinum
séu Gyðingar.
' Meðail annarra sem reknir
hafa verið úr fllokfcnum og stöðu
sinni er Wilhelm Strasser fyrr-
verandi skrifstofustjóri í ritskoð-
uninni.
Hann féll í ónáð að sögn.NTB
fyrir að hafa leyft útgáfu á
kaffla í uppsláttarbók ,um þýzku
fangabúðimar í heimsstyrjöld-
inni síðari,
Þessi kafli hefur sætt mikilli
gagnrýni þvi hann bendir til
þess að útrýmingarstefnu Hitlers
hafi fyrist og fremst verið beint
gegn Gyðingum, en gerír ékki
hlutlæga grein fyrir þeim missi
sem fólk af öðru þjóðemi varð
fyrir og þá fyrst og fremist
pólska þipðin.
Henryk Holder fyrrverandi
skrifstofustjóri forsætisráðuneyt-
isins var rekinn fyrir fiokks-
fjandsamlega afstöðu sína.
Michael Chigryn fór sðmu leið
vegna tækifærissinnaðra flókks-
fjandsamlegra viðhorfa. Hann
var opinber ákærandi.
Adam Bromherg sem var um
margra ára skeið forstjóri útgáfu-
fyrirtækis rikisins, sem gaf út
vísindarit var rekinn fyrir að
hafa ekki s'taðið í stöðu sinni.
Utgáfufj’rirtækið hefur verið
harðlegs gagnrýnt fyrir að hafa
gefið út uppsláttarverk sem inni-
heldur rangar upplýsingar. Þrír
ritstjórar við fyrirtækið hafa áð-
ur verið reknir og þrem öðrum
hefur verið refsað.
Flokksdeildin við fyrirtækið
leggur það til að allir starfs-
menn verði reknir, sem áhyrgð
bera á umræddri útgáfu.
/