Þjóðviljinn - 06.06.1968, Blaðsíða 4

/
4 SÍOA — ÞJÖÐVmJINN — Firmmfcudaigar 6. Jðní 1968.
Otgelandi: Sameiningarílokfcur aiþýðu - Sósialistaflokkurinn.
Ritstjórar: tvar H. Jónsson. (áb.), Magnús Kjartansson.
Sigurðux Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Simi 17500 <5 línur). — Áskriítarverð kr. 120.00 á tnánuði. —
Lausasöluverð krónur 7.00.
Þjóífélag morðsins?
jjobert Kennedy skotinn niður í Los Angeles —
fregnin flaug um allar jarðir í gærimorgun og
vakti óhugnað hvarvetna. Fylgzt var með baráttu
læknanna um líf hins kunna bandaríska stjórn-
málamanns. Þegar þetta er ritað virðast læknar
telja að lífi hans takist að bjarga. Fari svo, hefur
góðu heilli mistekizt í þetta sinn það sem tókst
nú síðast með morðunum á John F. Kennedy og
Martin Luther King — að beita morði sem vopni
í stjómmálabaráttunni.
jginmitt í sambandi við undangengin launmorð
á stjórnimálamönnum hafa Bandaríkjamenn
sjálfir látið í ljós ótta við það, að nákvæmar lýs-
ingar á morðum í myndum og ritum sé orðið dag-
legt og stundlegt afþreyingarefni bandarísku þjóð-
arinnar. Morðbókmenntir eru arðsamur iðnaður,
myndasögur um morð, sjónvarpsþættir morandi af
morðum, kvikmyndir gegnsýrðar af morðhugsun-
um, meira að segja setjandi „super“-morðingja
eins og James Bond og aðra áþekka á goðstall
handa æsku landsins að tigna og dá. Og þessi af-
þreyingariðnaður rennur saman við hinn opinbera
áróður um stríðsrekstur Bandaríkjanna í Víetnam
og frægðarsögumar af „afrekum“ þar.
f>3 v
J stanzlausri síbylju bandarískra útvarps- og sjón-
varpsstöðva allan daginn í gær komu fram á-
leitnar spumingar: Hvað er að gerast í Bandaríkj-
unum? Hvert stefnir? Hvers konar þjóðfélag er
þetta að verða? Bandarískt þjóðfélag er marg-
slungið auðvaldsþjóðfélag; það á bjartar hliðar
til að anynda á sviðum víisinda og bókmennta
og afburðatækni í mörgum greinum. En skuggi
hinna bandarísku glæpaverka í Víetnam, skuggi
kymþáttakúgunarinnar og borgarastríðs fátækra,
blakkra manna og hvítra ofstækismanna með her
og lögreglu og ríkisvald að baki sér, og skuggi
launmorðsins sem baráttutækis í stjómmálum, er
að verða svo svartur og óhugnanlegur, að hætt er
við að fólk utan Bandaríkjanna segi það skýrt sem
liggur í óttablandinni spurningu Bandaríkja-
manna sjálfra sem áður getur: Er bandarískt þjóð-
félag, hið bandaríska auðvaldsþjóðfélag, að verða
þjóðfélag morðsins, þjóðarmorðs lítilla fátækra
þjóða í fjarlægum heimsálfum, þjóðfélag sem
kyndir undir morð á hinum friðsömustu leiðtogum
svartra manna, þjóðfélag launmorða sem póli-
tísks vopns, sem beitt sé einnig gegn æðstu valda-
mönnum auðvaldsþjóðfélagsins sjálfs? Óhugsandi
er að skýra þessi mál með því að benda á, að brjál-
aðir menn hafi verið að verki. Líklega tekst aldrei
að þagga niður tortryggnina, sem vakin var með
meðferð eftirmálanna að morði Johns F. Kenned-
ys forseta, og enn smýgur morðingi Martins Lut-
hers Kings öll net bandarísku réttvísinnar. Örðugt
verður að komast fraim hjá þeirri ályktun, að það
sé sjálft bandaríska auðvaldsþjóðfélagið sem er
sjúkt og hættulegt; morðin sem skelfa heiniinn
séu árangur áf morðdýrkun þjóðfélagsins sjálfs og
öllu eðli þess. — s.
Eftirmæli sfómannadagsins
Þeim vair anákM heiður sýmd-
ur sjomöninnjnum dklkar fyrra
summudiag, þaran edna summudag
á ári, secm sjómanm r hafa leyft
sér að kalla sáon dag, því að
sunnudagar sjómannsins eru
sjaidam 52 á ári í merking-
unní hvíldardagar, eins og þeir
eiru yfirleitt hjá ölluna sem í
landi vinna.
Þennan sama dag vair ákvoð-
ið að talca upp hægri uimtferð á
hslandi, svonedjnidan H-daig, með
miiljóna kostniaði, og svo mö@n-
uðuim áróðri að ammað eins hef-
ur elklki þekíkzt á Mandi. Þenn-
an suranudag sexta'u og átita átitu
affir að muna sem H-?3ag, þenn-
an eina sunnudag á ári sem
sjómenn kailla sdnn,
Og ekki nióg með það. held-
ur var eiraraig boðið hingáð
þennan sarna dag bryndrefcum
til siýnis sjómönnuim og al-
mieniniiragi, sjálfsagit til heiðurs
olkkar ísdenzku hetjum, eims og
stórmenraum og stjórnendum
akkar er svo tamt að nefna sjó-
menniiraa okkar á þessuimeina
degi, þó aðra daiga séu þeir Mt-
ilsvirtir af sömu aðilum rnieð
gerðardómslögum og öðrum
þvinguniamáðsitöiCuinium. Hvílliflr
smekkvísii! Að sitamda við hús
aldraðra sægarpa og honfa yfír
sundin bló, og sjá vígdrekameð
gapamdi kjaiflta gösla inn sund-
iinm, vígdreloa úr því vamar-
bandalagi sem varðd landhelgi
okkar og sjémienn svo vel í
þorskastríðirau svonefnda.
En í höfn má sjá, annarsveg-
ar skip sem skammisýn stjórn-
arsteáraa hefur tjóðrað fast, en
hirasvegar skip skirautbúin, fán-
um prýdd og af sjómömraum
skrýdd, þar sem leitazt er við,
þó H-dagur sé og herskdp að
kamia, að halda í þjóðiegar í-
þróttir þessa daga, róðra, reip-
tog og fleira. Skyldi ekki sjó-
nimnum flökra, þó ei flökur-
gjarnt. sé.. þegar þeir sjá þessa
mynd og heyra flóðgáttir fag-
v.,ryrða opnast, þar sem hölift
verður háft og hyllingin að
hráisni. Ælii þessúm stórmenn-
um öllum liði ekkii ilia að tala
yfir örfáum sálum aft Hraifn-
istu? Því enginn má vera að
því að hlýða á þó, aillir eru
upptefcnir að aka til hægri eða
huga að herskipum niðri við
höfn, þar sam uiragmenrai nokk-
ur eru í hópgönigu að móitrraæia
komu vígdrekamna úr vamar-
bandálagirau. Eða skyldu þeir
bara kurana því vel að sem
fæstir heyrðu og hlýddu á
þeirra rraát (þar sem hólið verð-
ur háð og hyllingin hræsrai).
Oft hefur verið við sjó-
miaraniraum ýtt, en atdirei eins og
raú. Hanra hefur fenigið gerð-
ardóm á gerðardóm afan,
minnkaradi hlut við meiri aflla.
Og nú var ekki nóg að fá H-
dagimra til að drepa daig ykik-
ar sjómenin, þiið feniguð líka
herskip.
Hvar er nú stoit þitt íslenzki
sjómaður? Hvar er þrek þiitt
og þor? Utan lands sem innan,
leyfir þú eragurn útlendiingi að
sýna þér eða sitótt þirani móðg-
un né minrakiuran. Þá eruð þið
stoltir og stéttvísir og þjóðem-
iskennd ykkar rík, þá leyfið
þið eragum að svívirða ísland
eða íslenzka sjómieran. 'Þá er
ykfcur ainrat uim orðsitír ykkar,
þið lótið ekiki bjóða ykikuir allt,
enda taldir vera með vöskustu
sjórraöranum í víðri veröld. Og
þið gortið atf þessu þegar glös-
um er lyflt og þdð gtaðir og
reifir á góðri stund. Það meg-
ið þið, því að íslenzkir sjó-
rruenn eru vöskustjr sjócmenn í
víðri veröld, bæði uim veiði-
met og vinrauafköst. Bn hvað
er að ykkur raú? Á ykktar há-
tíðisdegi heyrisit ekjki ein eih-
asrta rödd til að mótmiæila svona
móðgium.. Haflið þiö skilið við
ykkrar sdórmemmspíu og sitolt?
Því stamdið þiá nú eiins og
sitedn.runnir þursar og þegið?
Er ykkar sitónmennska ogstolt
við ertendia imianin og eiriindreka
aðeims til að ftagga með og
fleila lidila menn 'með litila sál?
Nei, það trúir því engáinn, að
þedr, sem haEa barizt váð að
hailda á hnáf í krókHöppánid
sextíu og átta
hendi, „sitaðið sdna plígt", saima
á hverju geragi, barizt í hafróti
og haÆís við sinn edginn ótta og
bugað hiann, að þedr séu ekki
menn. Úr famgbrögðum ægis
fæðasit ekki litlir menn með
litlar sálir. Bra hvað er það þá,
sem veiLdur þvi' að sjómeran
mótmæla ekkd siem einn maður
móðgumuim þessum? Er það sú
hóigværa huigsun, að hafa það
sem á þdg er lagt, að hlýða
því sieim þér er sagt, „að sfiamda
sína pligt”, sama á hverju geragi,
eða er það sú fróma hugsun að
til að halda friðinn verði ein-
hver að fórna? Það skyldi þó
ei vera að í þessu máli sé það
forysta sjómannararaa sem sé
sek?
Hvað firamsit ykkur sjóimiemn
góðir? Heifiu.r forysta ykkar
mótmaelt opinberleiga þessari
háðung með hátóðisdag ykkar
eða hvaitt ykkur til þess? Hef-
ur forysita ykkar mótmælt gerð-
ardömslögunum eða anraarri-
kjairairýrnura, eða hvatt ykkur
til þess. Hefiur forusita yfckar
hvatt yklkur tii stóttvisd og að
starada saman að hagsimunamál-
um yfckar eða hvatt yfckur til
að sýna mátt ykkar og mikil-
vægi fyrir þjóðina, eiras ogkom
fram þegar síldrvedðiflotinn
kom heim á miðju sumri? Hef-
úir forusta ykkar sýrat framsýni
og framitak til hagsbóta fyrir '
ykkur og þjóðina í heild?
Ned, og afltur raeá. Rorysita
sjómamraas,tótta]rininiar í dag er
eins sek um þá svívdrðiragu sem
sjómöranum var sýnd suranudag-
iran 26. mai Þessi fórysita er
samjbuindia sofiaradi mainna, siem
studdir hafa verið til' valda af
landvinnufólki, sem löngu er
hætt til . sjós. Þessiari fprysitu
er svo stjiómað a£ pólitíkusum
sem Mtið skiija: mátt og mikil-
vægi sjómannasitéttarinnar.. —
Stjómað eins og baindibrúðum
sem bíða þess að í bamidáð sé
kippt. Skilningisleysi 'ogskamim-^
sýni þcssgra náðamanna á
mikiiivægi sjómannastóttarinn-
ar og sjómemoöku á Isflandi
yfirieitit, er furðuleg. Tilvera
þessiarar þjóðar þyggist ekiki á
raeinu öðru frernur en sjó-
meiransku og góðri sjómanna-
stétt, sem er margsannað úr
sögu þessarar þjóðar.
Ef ráðaimenm stédtar ykkar
og ektoi sdðúr ráðamenm þjóðar-
imnar sýndu yktóur þá virðdngu
og tiTlit siem þið eigið stoiiið,
þá hefðd þesisd sunmudagup ekki
vérið eins og raun bar vidmi.
Þá hefiði áf opinbc/ri hálfiu ver-
ið mieira fyrir daginm gert. 1
hljóðvarpi og sjómjvarpi hefði
verið samfiellid dagskrá, eáns og
á hátó'ðisdeigi verzlunar- og
vertoaimamna, þar setra voru
sýndar mymdir úr Mfi og starfi
sjómanma og viðtöl við gamla
sægarpa. Leitazt væri við með
hvatniragum og áróðri af opin-
berri háiflu að giera þeranan dag
edms og hann á að vera, að há-
tíðdsdlegi þeirra sem bera hita
og þuraga þess, að hér er efria-
haigslLega fuillvaiLda þjóð. Ef
ráðamennimir skildu að hverj-
um er hvaitndng og eggjun nauð-
syrileg tíl að raá aiutonum áraragri,
hefðu þeir sýrat það í fleiru era
fjáiigiegum orðum um hetjur og
baflróit, sýnt það í vertoum sem
eru medr en orðin tóm,. í vdrð-
...inigu og viraáttu rraeð sjótmarana-
stéttiraa. Þetta eigið þið að ,fá.
þessu varðið þáð að ná. Það er
von mán og spá, það ég fái
að sjá. Jón í Rcira
Kaupið
Mmningarkort
Slysavarnafélags
tslands
úr og skartgripir
mmmm
JÚNSSON
skólavoráustig 8

NJÖIIÐ LIFSINS,
ískalt Pepsi-Cola hefur hið lífgandi hragð
★ Pepsl, Pepsl-Cola óe Mlrlnða eru skrásett vörumerkl, elgn PEPSICO INC. NIT.
4