Þjóðviljinn - 13.06.1968, Blaðsíða 9

Þjóðviljinn - 13.06.1968, Blaðsíða 9
Piimimituda©ur 13. júní 1968 — ÞJÓÐVTL.JINN — SÍÐA 0 Bylting í háskólanum aðrir við tþví og Móðu virfcin óttazt að Jíunnimigjar 'þeirra úr með ótrúlegum flýti. Þettavar Occádent reyndu að koma eán- eins og við Saint-Genmain des Leiðtogi stúdentanna „Daníel rauði“, Daniel Cohn-Bendit, talar Elramh-alld af 7. síðu. reyna að ná yfirráðum yffir hreyfingunni. Bn kommúndstaftokikjurinn var ekiki einu samitökin, sem fengu fyrir ferðina á bessum mál- íundi. Verklýðssaimitölkin fentgu einnig orð í eyna, og bað var baulað á verkamainn frá Ci- troen-verksmiiðjunum, sem ráð- lagði stúdentum að biðja Ge- orges Séguy framkvasmda- stjóra hiins voldiuiga verkilýðs- sambands C.G.T. að boða tál saimúðarvenkfialUs með kröfum þeima. Ulmiræðumar á fiundinum fjöŒDuðu jaitat um bjóðfélaigs- miál og mól sitúdenta í Fhakfc- landi, og einnig var mákið tal- að um vandamái sitúdenrta í ein- rœðisríkjum (eitnfoum Spáni og Portúgal). FulHtrúar fllesitra sitjórinimiállasamtaka töluðu, og knm í ]jós, að hitt trotafcysita- féilagið og Maoistar voru • nolkfcuð sér á báti og ósam- máia ýmsum grundvaliaratrið- tim hinnar nýju hreyffinigar, bótt þeir fylgdu henni í verfci. Bn það fannst Daniel rauða Mka vera aðalatriðið: . ,yþað skáptir mig engu rnáld í hvaða félagi menn esru. Bf trotzíkysitar, an- amkisitar, maorstar eða hún aimma mín villja fara niður á götuma til þess að beyja ein- hverja baxiáitltu þar, þá er ég með“. Svo vintiist þó í ÍjiUum þessum atburðuim, að trwtskysta- fétagið sem fiumdinn hélt (og var kaMað J.C.R.), væri áhrifa- rifcast allra fédagaminia, þóitt eng- inn.' aðallleiðtoganina væri í því, og það miótaði mjög sitaflnu hreyfinigairdnnar. Félagar þess vártust lfflca víðsýnná en. féfag- ar amnanra svipaðra samtaka, og höifðu eklki síður orðið fýrir áhrifum af Che Gueivara og Castro en Trotzky og Denin. Siðar kom í ljós, að það -var Peyrefitte menntemáJaráðherra, sem hafði ábveðdð, að Sorbonne skyldi vera lofcaður áfram. Nótf götuvígjanna Föisitudaginin 10. mai var vika liðin frá því að fyrsta uppþotið varð í Baitimuhiverfinu. Margt hafði gerzt þessa viku, en það hvarf þó aBlt í stougga þeiirra atburða, sem nú flóru í hönd. Kvöldiið byrjaði þó á mjög friðsamll'eigan hátt með útifundi á Denfert-Rocheireau torginu eins og venja var orðin. Lönigu áður en funidurinn átti að byrja fór flólík að saflniast sam- an á torginu. Fyrst komi fyjk- ing kenmana og nemenda úr menntesfkóllium, og síðan tímdust að1 hópar stúdenita og kennarar úr ýtmsum deiidum hóskólans þ.á.m. læknadei’ldioni, en hún hafði ekki tekið þátt I hreyfinigumni hingað til). Þegar fundurinm hótfst um háflf sjö leytið, er talið að rúmlega 10.000 manns hafli verið á staðnum. Nokkrir ræðumenjn tðku sér stöðu á hala ljónsins, sem trómisr á miðju torginu, og fluittu ávörp. Þar sá ég glytta í rauðamhaus Daniels og heyrði hésa rödd Al- aimis Geismars Ræðumenn ítrek- uðu kröfiumar þrjár að vanda, en virtust vera á báðum áttum um það, hvert ætti aö haida í mót- mælagö-nigu. Að lokum heyrðist mér að ákveðið yæri að gamiga í gegnum aiþýðuhverfi Parisar og enda í nógremni sjónvarps- bygigingarinmar til að mótmiæla einhiiða frásöignum af málefln- um stúdenita. Fundarmenn héldu síðam af sitað í vel sfcipuiagðri fylkimgu eins og oflt áður og æptu siag- orð, en það var áberamdi, hvað siagorðim voru nú miklu póiiltisk- ari en áður, „dé Gauile ábyrgur", „de Gauile seigi af sér“ og jafn- vel „de Gauflie morðimigi“ mátti heyra allsstaðar. Fylfcingiin gekk eftir breiðgötum ausitan við Datínuihverfið í áttina tilSiignu. Fjöldi flóliks va.r í gluigiguim og á svöium, og mjög mairgir létu í Ijós samúð með stúdentunum. en þeir svöruðu með því að hrópa „kornið niður á götuna“! „Njósnarar“ vora sendir á sikieflildnö'ðrum á undan fýllking- unnd, og báru þeir þœr fréttir, að löigregflam hefði lokað ölluim brúm yfir ána. Þegar fyfllkánigin kom á Bld. Sadmt-Germadn rétt hjá Signu, var því ekki anmað að gera en beygja í vestur í áittina að hjarta Daitínuihiverffis- iinis. Talið er, að þá hafli um 20.000 miainns veirið í göngunni. LögregLuflið lolkuðu ölium göt- um, sem lá-gu í áttina til Sor- bomne, og æiptu stúdenternir „Gestapo" og hedlsuðu nazista- “ kveðju þegar þeir gemigu flram hjá þeim. Stúdlemtamir virtust mjög æstir. Þegar fylkinigin kom aðgatna- mótum Bld. Sadnt-Genmaim og Boul‘Mdch‘ kom í ljós. að þaðé var aðeáms eki leið opin, upp efitir BouL‘Midi‘, því að iög- reglan lolcaði ölluim hinium leiðumum. Elfltár stuitt hik beygðu memn þangað. Svo virðist þvá sern það hafi emigan vegimn ver- ið astlum stúdemta í upphafi, að halda til Boul' Mich‘, heldur hafli þeir lagt þanigað ledð sína, af því að aðrar götur voiru lokað- ar. Fyflifcingin gefck hæigt upp Boul' Mich‘, fram hjá Sortoonne torg- inu unz hún kom að Edm.-Riost- andtorgimu. Þar naim hún staðar. Sá orðrómur gefcfc að Boul‘ M.ich‘ vaeri loifcaður þar fyrir oflan, en ógeminigur var að sjá neiffl í mannihafinu. Spenmam jófcst með hverju augnábliki, sem leið, og allt í eimu heyrðust þunig högg. Gamaflkunnur há- vaði: stúdentar vora fanniir að brjíóita upp götuna. Ég þjóstvið því á hverri stundu að bardagi haafist. Bn stuittu síðar héldu hinir fremstu áflram yffir- Edmond- Rostand torgflð og inn í Rue Gay-Lusisac, sem ldggur suð-aust- ur úr Boui‘ Mioh‘. Fyllkingin leystist nú upp, sumir vora efitir á Boul‘ Mich‘, en aðrir gemgu inn í Rue Gay-Lussac og þröng- ar hliðargötur, sem liggja út frá henn.i. Sú skipum geikk miflli mianno, að þeir ættu að vera kynrir í Latöniuhverfieu og taka það ó sitt vald. Leiðtogar stúd- emitamma sögðu síðar svo frá, að ekfci hefði verið nematveggja kosta völ úr því sem fcomdð var: vera áfram í Latfnuhverf- in.u, eða halda skemimstu leið afltur til Demfert-Rochereau, og þeir töldu, að eoginm hefði fyigt þeim, etf þeir hefðu áfcveðið að fara þangað. Þoir álkváð-u. þvi að vera kyrrir þar sem þeir voru fcomnir. Ýmsir leiðtogar stúd- emita töldu einni'g, aðþað myndi vera góð banáttuaðtferð að „her- nema“ einhverja opiipbera bygg- imgu eða stað í Paris og sdtja þar, umz giemgið væri að krötf- um þeirra. Smá hilé hafðá orðið á högg- unum, en svo hóldu menn á- fram að brjóta upp götur. Hvar- vetnia þar sem slíkur „maimu- gröfituir" fór fram, mynduðust láÉdr hópar og deildu harkalega. „Bmga götusteina", æptu sumdr, „þetta æsir lögregiluna", en þeir sem voru að brjóta upp göt- uma, svöruðu: „Við viljum þó efcki vema varnairiausir þegar lö'gregian ræðst á okkur“. Skömimu sáðar . vair fyrsta götuviiPkið risið þvei't yfir litla hiiðargötu út fró Rue Gay- Lussac. Það var gert úr bílum, sem lagt var þvert yfir götuna en utain yflir þá var hiaðið auglýsingafllekum, stauram og sfliíku, svo að garðuirinn var næstum ’mianríhæð. Daniei Cohn-Bendit stóð u-ppi á virk- inu, baðaður daufu sfcind götu- laimip'ans og ávarpaði mann- fjöldann: „Fólagar“, sagði hann, „dag- slbipuindn er: við búum um okk- ur hér í Latímuhverfimu og-setj - umst-hér-að! Bn jatfnframt eig- um við að forðast gaumgæfitega alflar illdeilur við lögregluna, meðan það er ekki hún, sem ræðst á ofckur".- Og nú var öiluim deiflum lok- ið. Áköf vinna hótfst um afllt hverfið, sumflr byrjuðu að brjóta upp götur, rifa niður auglýsinga- spjöld og uim Perðarmerki, staura og annað tróverk, en aðrir (einfoum stúlfcumar) mynduðu keðjur og létu eflnið ganiga að þeim stöðuih þar sem byggja áitti viirbisigarða. Þar tófcu enn Prés en í margflafljt títærra mæli. Stuttu síðar fcomust nokkrir t stúderutar í verfcfærageymslu- sifcúra við húsgrunina, og þáleið efcfci á flömigu áður en hvarvetna gat að líita stúdenta í guluim regnlrápum verkamanna með haka og sfcófllur og ýmds önnur verkfæri vera að brjóta upp götur. Það var jatftavei notaður stór sendiferðabill tii að flytja eflnið flrá „námuinum" aðgöfru- vígjunum. „Þvílifk vinnugleði“ tautaði ísienzikur stúdent við þessa sýn. Stúdenitamdr víggirtu fyrst hel2rtu götumnar, en þegar ttfm- iinn leið og því vár loikið, var farið að loka smærri götuim og einnig Boul‘ Mich‘, en memn lögðu eklki í að loifca honum fyrst í stað vegna bredddar hanis. Ef hópur manna stóð að- gerðairlaus og hortfði á umigu mennina iðjusömu, leið vanju- leiga eklki á löngu áður en eiin- hver kallaði: „komiið þiðhing- að í keðjuna félagar“, eða „vilj- ið þið ekfld fara í götumia hérna á móti, húm er óvarin enn“. Og á þremuir Wlukkutiímum voru lagðir, virkisgarðar þvert yfir Rue Gay-Lussac, umlhverfis Ed- mond-Rostand torgiið og yfir allar þær smágötur, sem iiggja að Rue Gay-Lussac, svo að alflt hverfið var að lofcum ramm- lega víggirt. Sumir virkiisgarð- amir • voru hlaðnir úr götu- steinum og fremur láigir, ékilti meira en einn metri á hæð. Aðrir voru hins vegar gerðir úr bflum, flekum, grindum, stauram og timbri, sem stolið hafði verið úr húsgrunnum, og voru mjög þyklkir og medra en mannhæð. Á ednuim stað voru virkisgairðarmr jafnvel þrír metrar á hæð. Þær götur, seim voru víg- girtasr, eru fllestar mjóar, og þvi voru garðarnir venjulega situttir þótt þeir væru háár og ramm- byglgðir. Eina bredða gatan í hverfiinu (fyrir utain Boul‘ Miöh', sem lítil áherzla var lögð á að búa til varnar) var Rue Gay- Lussac, og þar sem lögreglain leggur helzt til árásar á breið- um götum, var hún útbúin á sérstafcan hótt: yfir hana voru lagðir fjölmargir virífcisigarðar með stuttu millibili, miffliþeirra var á einum stað rahað bíflum (með vindlausa hjóMoarða) og ó öðrum s-tað var fllefcum þétt- settum af nöglum raðað á göt- uiraa og vír strengdur yfir hana. Brfitt var að átta sig á öllu því sem gerðist, því að það var varla hægt að þvertfóta í hverf- inu fyrir áhorfendum, beðjum mainna, vinnandi fóflki og vidk- isgörðum, en þeár, sem reyndu að kaSta tölu á virktogarðana, héfldu að þedr hefðu verið um fiimmtm. Við þetta mittóla starf fengu flestir um eitthvað að touigsa, og sú spenna, sem legið hafðd í lotftinu í byrjun, vók fyrir á- huga og gleði. Ibúar hverfisiins virtust hafa talsverða samúð með stúdenitum, þeir gáfu þeim mat og aðstoðuðu þá á ýmsan / hátt — þrátt fyrir þær skernmd- ir, sem stúdentainnir uininu á , bílum þrfrra. Fjöldi stúdenta var nú farinn (einíkum yngstu menmtaskólanemaimiir), en uffi tíu þúsuind . munu hafa verið eCtb enn. Xjögregluiþjónunum hafði sanám samian verið að fjöiiga, en þeir stóðu kyrrir um- hverfis Sorbonme og næstagöt- ur og í útjöðram hverfisins. Tvær rolúlegar götulögigur komu upp úr neðanjarðarlestarstöð og urðu skelfinigu lostnar, við þá sjón, sem þarna blasti ailt í einu viðþeim, en nokfcrir stúd- enter tóku sdg tdl, slóigu hring um þær og fylgdu þeim að „landaim'ærunum". Samninga-í viðræður Forspralabar stúdentanna, þeír Jacques Sauvageot, AlainGeis- mar og Danáel Cohn-Bendit. gátfu strang fyrdr mœ'li um að forðast öll átök við lögregluna, hverjum erjum af stað. Rétt fyrir miðnætti varð þó smá- árekstur mffld stúdenta og lög- regluþjóna á ednum stað vegna hreims fclaiufaskapar begigja. Nofckrum táragassprengjum var kastað, en gæzluflið stúdenta kom samstundis á vettvang, myndaði þétta keðju mlilli dieáfluaðila og kom í veg fyrir meiri átök. Meðan á öfllu þessu stóð, voru forsprakfcar stúdentanma einnig í stöðuigu saimlbandi við yfir- völdin til að reyma að komast að saimningum um dedl'umólin. Rétt efltir tíu lýsti Roche rekt- or því yffir, að hann væri redðu- búinn að hitta fulltrúa stúd- enita til að ræða við þá um það, hvenær og hvenni'g mætti optnia Scrbonne, og skömimu síð- ar kom • útvarpsstöð ein á alfl- dramiatisfou samitafli mdflii Afladn Geismars og Chalin vararekt- ors. Bn afllt virtist stranda á kröflu stúdenta um sakampp- gjöf hinna handteknu. SaimteM Geismars og Chalins var útvarpað og einnig fcomu Roche, Cohn-Benddt og Sauv- ageot fram í útvarpínu. Stúd- entamir fyflgdust með viðræð- um þessum af geysilegum spenningi. Margir voru meðlit- il transistortæfci og fbúarhverf- isins settu útvarpsitæfcx út í ■ #uigga oig stffltu þau hátt, svo að 'sem flestir gæta heyrt. Rétt efltir miðnætti virtust góðar horfur á því að samning- ar tæfcjust. Roche rektor, sem hafði fram að þeim tímaverið í sambandi við Peyrefitte meinntámiálairáðherra, tók þá á móiti sendinefnd kennara og stúdenta. Lamgur tími leið áður en nofcbuð fréttist um árangur. Um eitt leytið getok ég nið- ur Bouil‘ Mich‘ og rakst þar á franskan kumnimgja mdmn íhópi rauðakrossimanna, sem ‘höfðu þar bækistöðvar sínar i and- dyri fbúðarhúss. ,,Ef þeir fara að be'rjast, þó verður það ljótur bardagi". sagði hánn, „miifclu verri en á mánudaginn. Bn ég héld ékki að þeir fari að berj'ast. Ef lög- reglan ætlaði á annað borð að ráðast á þá, hefði hún aldre-i látið þá reisa götuivígin“. 1 sömu mund gékk stúdent einn niður Boufl1 Miéh‘ með há- talara í hendd og kallaði: „Samninigaviðræður stenda nú yflir og er óvíst um úrslit. Far- ið öii bak við götuvirkin tál öryggis, og bíðdð þar þangað tdl yiðræðunum lýkur“. Sfcömimu síðar yffirgaf ég hverffið og var sanmfærður um að eklri kæmi til neinna stór- rasða. Bardagi Bn það flór á aðra leið. Rétt fyrir fcluifcfcan tvö um nóttina gengu fulltrúar stúdenite út úr sfcrifstotfu réfctors og lýsta því yfir að allar saimningatíiiiaunir hefðu mdstékizt. Sendinefindin ,mun hafia farið fram á það, að lögregilan di-ægi sig í hlé, úr sjómmáli, og léti stúdentanum þennan hluta Latínutovertisins efitir, það væri engum til imedns, og lofiaðd netfndin að halda atfltur atf bardagaiglöðum stúderítum, ef það yrði gert. Bn refctorgat engu lotfað. Og hálftíma efitir að samn- ingaviða-æðum lauik, var lög- reglunni getfin skipun um að leggja tdl árásar og ryðja hverf- ið. Bardaigimn hófst saimstund- is, og hann varð miskummar- laus. LögregLumennirnir reyndu að halda sig uitan skotmáls stúdenta og forðast návígi edns og þeir gátu. Þeir byrjuðu þess vegna á því að skjóta reyk- sprengjum pg táragasi (atf ýms- um tegundum, sem ég fcann éfcki sikál á) úr byssum yflii- götavirkin til þess að hrekja stúdentana burtu þaðam áður en þóir réðust flraim með kyilf- umar á loftd. Stúdentarnir lét-u hins vegar íbúa húsanna fyrir ofan götuvigin hella vatnd yfir þau, því að, vatn hreinsar tára- gas úr lofltinu á örskömmum á útifundi. — Ljósm.: E.M.J. arnir reyndu að grýta götu- steinum á lögregluna, en þeg- ar þeir driflu éfcbi, gripu þeir til þess ráðs að fara upp á hús- þök og kasta þaðam grjóti og Molotov-kokteiluim ýtfir C.R.S.- sveitirniar. Þegar lögreglan nálgaðist fcveiífctu stúdenftamir ofit í götuadgjuinum til að hetfta framsófcn hennar (um þetta at- riðd hetfur þó verið deilt: stúd- enteroir halda þvi fram, aðþað hatfi verið sprenigjur lögregl- unnar, sem batfi kveifct í sum- um virkjunum). Fjölmj,ar>gir særðust á báða bóga, surndr ai- varlega, og erfitt var að flytja , hina særðu burtu. 1 ýmsum blöðum var fcvariað undan þvi, að lögreglan hetfðd mjög tor- veldað starf sjúfcrafliðanma. Um miðja nótt komu Nóbélsverð- lauinahafarnir Kastler og Monod á vettvang til að aðstoða við brottflutnmg særðra. Þrátt fyrir hina hörðu mót- spyrnu stúdenta féilu götuvink- in smám saman hvert á etftdr öðru. Bn það liðu þó fjórir klufckutímar áður en lögreglan hafði náð öllu hverfimu á sitt vald. Um hálf sex bað Cohn- Bendit þá, sem efltir voru, að dreifa sér. Stuttu siðar vora fllestir stúdenitamir fflúnir, særð- ir eða handtéknir, en nofckrir voru þó enn í féLum inni í í- búðarhúsum eða í skúmaskot- um, og fóru flofckar lögregflu- manna um hvertfið í leit að þeim. Því verður naumást lýst með orðum hvemig umhorfs var í Latínuhverffinu dagitnn etftir. Um tvö leytið voru fjölmargar götur efcki enn prðnar bílfærar. þótt verbaroenn hefðu þá urnnið við að lagfæra þær í fculda og rigningu í teepa átta tíroa, og uroferð um aðrar götur var mjög erfið. Alls staðar' móttd sjá leifar af götuviirkjum, brunna bíla (180 bílar voru eyðdlagðir eða stórskemmdir i bardagan- um), ruslahauiga, brotna búðar- glugga og uppbi-obniar götur. Þrátt fyrir rigndnguna varlotft- 'ið viða enn mettað af táragasi. Óskaplegur mantafjöldd var i Latínuhvartfitnu, bæðd lögreiglu- menn, stúdentar og vegfairendur og víða var mikil spenna f lóftinu, þegar líða tók á dag- inn. Á einstaika stað kom jafn- vel til átaka, og lögiregla kast- aði tóragasspremgjvim, en venju- lega létu stúdentar og lögregla sér það nægja að horfast í au®u. Stuindum sendu stúdentafnir lögregflunni tóninn. Það vora afckd fögur orð, og ísienzkur á- horflandi varð þrumu lastimnyf- ir því glóandi haitri sem ýtms- ir stúdentar báru til varða lag- anna. Blöð, útvarp og sjónivarp I lýstu atburðum næturinnar ít- arlega og skýrðu flrá skoðunum yffirvaldainna á þeim. Sagt var að 367 hefðu særzt (þar atf 251 lögregluiþjónn og 102 stúdenitar, en lífcLegt er þó að tala særðira stúdenta sé talsvert otf lág) ag 460 verið handiteknir. Flest- um var þó sleppt ffljótlega. 1 flréttum var sagit, að roenn, sem nátengdir væru lákdsstjóm- immi, téldu að -bak við óeirð- irnar stæðu roenn, sem vifldu spilla fyrir friðarvidræðum Norður.-Vietnam og Bandarfkj-, anna í Paris, og virðist mér á erlendum blöðum, að . þessi skoðun hafii flogið nokkuð víða,- þótt hentni hafi ekífci verið haid- ið á lotfti hér sdðam. En hún stenzt þó alls ekki gagmrýni, þar sem meiri'hluti stúd- snta er hlynmtar flriði í Viet- nam, og Maoistar, sem hélzt mætbi gruna um að vera and- vígir friðarumræðunum, hötfðu mjög litdl áhrif innian mótmæla- hreyfiinigarinnar og voru þar að auki andvígir þessum. móitmæla- gönguim og óeirðum (þedr tófldu þær áhrifalausar). Sú skoðun kom eimnig viða fram, að útlendir samsæris- menn, sérfræðirígar í sifcæru- hemaði í borgiuim, hetfðu þjálf- að ‘stúdentana, kennt þeim til- burðima og skipuiagt nfetamar. „Hver hetfur kennt þessum ungu mönnum að byggja götu- vígi?“ spurðd Le Figaro. Þessi skoðun stenzt varla héldur. í frönskum sögubófcum og sitoáld- sögum segir margt frá göta- bardögum í París á 19. öld- Þettá er edn af ,,hetfðuim“ Par- ísarborgar, og stúdentamir hafla heyrt lýsingar á götuvígiumum 1830, 1848 o.s.frv. Þedr þurfa því efcki að sækja hugmyndiina til útlanda. Og hvað tætenina smertir, þá efast ég um að það þurfi meira en venjulegt verks- vit til að byggja götuvirki. Það var líka augfljóet þeim, sem vél fylgdust með atburðum, að stúdemtamir lærðu smám sam- an af reynslunmi. Byrstu götu- vígin 6. maí voru lítil og fclaufafleg, en menn sáu þá hverndg bezt væri að stoipu- leggja slífcar framifcvæmdir, og sú reynsla kom að miklu gagni 10.-11. maí. Mér virtist ytfir- leitt að stúdentar væru h'tið sfoipulagðir, en þeir voru ffljótir að huigsa og óhrasddir ogkunnu því að bregðast við, þóitt þeim væri alls ékki getfin storpun uw það, hvað þeir ættu að gera, Hvað ,,gæzlusveitir“ stúdentí snertir virtust mér þær vemju- lega sjólfskipaðar á staðnum. Þennan laugardag boðuðutvj stærstu verfclýðssambönd Frakki lands C. G. T. og C.F.D.T. sói-< arhringsverkfall og krötfugöngrf mánudagiinn 13. maí til aa styðja fcröfiur stúdenta. tíma. Lögreglan reyndi stund- og gerðu út gæzlusyeátir til að uim að koma í ,veg fyrir þetta sjá um að allt færi fram með með þvi að sfcjóita táragasi inn ró og sp^fct. Þeir munu hafa um gjluigiga fbúðanmia. Stúdent-

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.