Þjóðviljinn - 28.06.1968, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVIUINN — Föstudagur 28. júní 1968.
Cftgeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistafloklmrlrm.
Ritstjórar: tvar H. Jónsson (áb.). Magnús Kjartansson.
Siguxðux Gtiðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar prentsmíðja: Skólavörðustíg 19
Sími 17500 (5 línur) — Áskriftarverð kr. 120.00 ó mánuði. —
Lausasöluverð krónur 7.00.
Sjómannasamningarnir
jyjenn geta verið ósamimála um flest ef menn eru á
báðum áttum um það hvort íslendingar eigi að
veiða síld í sumar, og fram á vetur ef kostur er. En
engu er líkara en stjórnarvöld og Landssamband
íslenzkra útvegsmanna torveldi með þröngsýni,
þrjózku og stirðbusahætti alla samninga við sjó-
menn, svo komið er nú fram undir júnílok án
þess að veiðar séu hafnar að heitið geti. Eins og
Þjóðviljinn hefur of' minn't á fer því þó fjarri að
kröfur sjómannafélaganna séu um miklar breyt-
ingar á kaup- og kjarasamningum sjóimanna.
Nokkrar þeirra eru um atriði sem þegar er búið að
semja um á öðrum veiðum, önnur um atriði sem
sjómenn hafa að nokkru fengið framgengt síðustu
árin án þess að þau væru orðin samningsbundin,
svo sem sumarfríin, og loks ýtarlegri og breytt á-
kvæði um söltun síldar um borð í veiðiskipum, með
hliðsjón af þeirri hugmynd að saltað verði veru-
legí magn um borð og flutt í sérstökum flutninga-
skipum frá miðunum til lands.
gjómönnum sem reynslu hafa af því að salta um
borð í síldveiðiskipum ber saman um að það sé
þrælavinna og verði vart líkt við annað en versta
erfiðið á togurunum áður fyrr. Skipshafnir séu svo
fámennar, í algjöru lágmarki, að með því að ætlast
til mikillar söltunar af þeim auk veiðanna, verði
mjög hart að mönnum gengið. Öll aðstaða til sölt-
unar sé miklu erfiðari um borð í veltandi skipi,
þar sé erfitt um vik að koma fyrir vinnusparandi
tækjum og útbúnaði. Og"eigi sjómennirnir sjálfir,
með veiðunum og inn á milli, að salta, pækla, slá
til tunnur og koma þeim fyrir, vinna við að koma
tunnunuim frá borði og taka við tómum tunnum,
sé hætt við að mestur hluti þess tíma sem sjómenn
hafa helzt getað hvílzt frá veiðunum fari forgörð-
um. Það sem LÍÚ-forystan rembist einna ákafast á
móti í samningunum munu einmitt vera kröfur
sjómannafélaganna um heiðarlega borgun fyrir
þessa rniklu og þrælerfiðu aukavinnu. Þar við bæt-
ist að tiltölulega fáir síldveiðisjómenn munu nú
orðið vanir söltun.
LIÚ væri sjálfsagt hollt að gera sér ljóst, að sé
til þess ætlazt að sjómenn taki á sig söltun um
borð, er það lágmarkskrafa að þeir fái þá vinnu
heiðarlega greidda. LÍÚ hefur nú látið koma til
sjómannaverkfalls á síldveiðiflotanum fremur en
verða við hógværum kröfum sjómannafélaganna.
Á hinu leitinu er verðlagning sumarsíldarinnar
dregin von úr viti, langt yfir þau tímamörk sem
lögin sjálf setja. Leggjast þannig á eitt vanræksla
qg seinagangur stjómarvalda og skammsýni og
hroki útgerðarmanna að tefja síldveiðamay, og
mun flestum þykja nóg að gjört. — s.
Rætt við grískan póiitískan flóttamann
Natóríkin greiða uppihaldskostnað
af einræði herforingja í Grikklandi
17 ár í fangelsi
Babis er ritari grískrar
nefndair fyrir lýðræði í Grikk-
landi, sem starfar í Svíþjóð, og
bann er teiknari að aitvinnu.
Hann viU sem fæst um sjálfan
sig tala — þó kemur það á dag-
inn að hann hefur setið í fang-
elsi í sautján áir. Hann var með
fyrstu föngunum á hinni ill-
ræmdiu fanigaeyju, Ja>ros, kom
þangað er þar var ekkeirt fang-
elsi og fangamir voru «ettir til
að reisa þau mannvirki sem þar
eru nú. Hann hefur verið pynd-
aður og verður að heimsækja
lækna reglulega vegna þess
heilsutjóns sem hann hefur
beðið. Og nú er aftur fanigianý-
lenda á Jaros, einnig fyrir kon-
ur.
>að eru nún-a um 20 þúsund
pólitískir fangar ’ í Grikklandi
og er þeim dreift um ýmsar
eyjar og afskekkt héruð. >að
eru einnig- til sérstakar búðir
þar sem stjómarvöldin reyna
að ala upp unglinga í sínum
fasiska anda, en foreldramir
eru í fangelsi eða fara huldu
höfði. Menn eru pyntaðir eða
jafnvel drepnir í þesSum fang-
elsum, og við höfum sent mörg
gögn um þau mál til Amnesty
Intemational. segir Babis.
Babis
Nokkrir grískir útlagar
komu hingað til landsins
í tilefni ráðherrafundar
Nató til að vekja athygli á
ömurlegu hlutskipti lands
síns innan þess bandalags
sem hefur gefið háværust
Hverjir hlaupa undir bagga?
í Grikklandi ríkir ógnar-
stjóm og þögn. Efnahagur
landsins er á niðurleið, við-
skiptajöfnuður óhagstæðari um
30% f.rá því sem áður var,
ferðamönnum fækkar, atvinnu-
Ieysingjár em 250 þúsund og
margir hafa aðeins hálfa vinnu.
Herforingjastjómin hefur rekið
marga liðsforingja, kenniara,
jafnvel presta.
Og ekki vantar það að her-
foringjastjómin njótj stuðnings
ýmissa Natóríkjia, Bandaríkin
og Vestur->ýzkaland hafa skipt
með sér hemaðarlegri aðstoð
við hana. Alþjóðabankinn hef-
ur veitt henni lán. Einkaauð-
magnið lætur og ekki sitt eftir
Nokkrir grískir útlagar
komu hingað til landsins
í tilefni ráðherrafundar
Nató til að vekja athygli á
ömurlegu hlutskipti lands
síns innan þess bandalags
sem hefur gefið háværust
fyrirheit nm frelsi. Þeir
eiga aðild að sænskri
Grikklandsnefnd, sem nýt-
ur stuðnings mjög öflugra
fjöldasamtaka og áhrifa-
mikilla einstaklinga — nú
eru slíkar nefndir sem
vinna að því að skapa
virka andúð á grisku her-
foringjastjórninni starf-
andi á Norðurlöndum öll-
nm — nema á íslandi.
llggja. Litton Ltd. hefur gert
samninig við stjómdna um upp-
bygigingu Krítar og Peleponesos
fyrir ferðamenn. >etta fyrir-
tæki háfði lengi reynt að fá
þennan samning en því var
. I
hafnað, vegna Þess að skilmál-
ar þess voru mjög óaðgemgileg-
ir. En herforimgjastjómin féllst
á þá — þetta er skýrt dæmi um
það hvemig erlend stórfyrir-
tæki græða á ástandinu. Forseti
Litton sagði á blaðamannafundi
að nú hefði fyrirtækið í fyrsta
sinn gert bisness þar sem þad
gæti engu tapað.
Samábyrgð svívirðunnar
Við teljum að 21. apríl í fyrra
hafi byrj-að. sókn fasiskra
stjómarhátta, ekki aðeins í
Grikklandi heldur og i allri
Evrópu, við teljum ekki grísk-
an fasisma einangrað fyrirbæri
heldur í temgslum við alþjóðleg-
ar aðstæður og að við svipað-
ar aðstæður mumi fasismi reyna
að brjóta sér leið. Við teljum
að áætlanir eins og Prómeþeus-
áætlumim, sem notuð var til að
koma á fasisma. í Grikklandi,
séu til í öðrum Natóríkjum —
því teljum við okkur skylt að
segja frá tíðindum í okkar
landi sem víðast og vara við
þeim hættum sem yfir geta vof-
að.
Við vitum að aðalábyrgð á
því sem gerðist í Grikklandi
bera eftirtaldir aðilar: CIA,
bandaríska leyniþjómustan, en
það er sannað mál að núver-
andi forsætisráðherra, Papado-
poulos, hefur verið og er erind-
reki hennar; það kornst upp í
samsæristilraun fyrir nokkrum
.árum. Bandarískt og alþjóðlegt
auðmagn, sem styðja herfor-
ingjastjórnina Kómgurimm og
stefna hans á. tírnum lýðræðis-
legrar viðleitni í Grikklamdi —
við trúum ekki á þessa upp-
reismartilraun hans í desember.
hún kemur ekki grísku þjóðinni
við. Og þá Nató sem hefur gef-
ið herforimgjumum vopn til að
haldia uppi eimræðinu og jafn-
vel áætlanimar til að koma því
á. Því finnst okkur að öll Nató-
riki séu samábyrg, því öll borga
þau ’ uppihaidskostnað einræðis-
ins í Grikklandi, þvert of an í yf
irlýst stefnumið Nató.
Andspyrnuhreyfingin
Af hverju tókst valdarám her-
foringjann.a? Svarið er einfalt:
Grikkir bjuggu sig undir kosn-
ingar. enginn flokkur var reiðu-
búinn til að veita vopmaða mót-
spymu, valdatakan varð herfor-
ingjunum næsta auðveld.
En andstiaðan. gegn þeim
hefur farið vaxandi. Allir póli-
tískir flokkar. einnig hægri-
flokkar, hafa fordæmt herfor-
ingjastjómina. Andspymu-
hneyfingin á sér tvenn aðalsam-
tök. fylkingu föðuriandsvina
(í henni eru einkum menn úr
Lýðræðisfoamdalaginu. Kommún-
istiaiflokknúm og smærri sam-
töikum) og Vemd lýðræðisine
(aðallega Miðsambandsmenn).
>essi samtök vinnia saman og
bafa komið sér upp sameigin-
legri miðstöð í Grikklandi.
Tvær stú den tahrevfingar vinna
saman og eigá sér eiigin mið-
stöð. Regas ferreos. þær hafa
verið mjög virkar siðustu mán-
uði. Erlendis starfla nefndir í
hverju landi, sernn byggia á hátt-
töku allra án tillits til flokka og
nýlega hefur Andreas Papand-
reou skipulagt ■ samstarfsnefhd
fyrir þær í Svþjóð, sem nefn-
ist PAK.
f Svíþjóð, en þaðan komum
,við, starfar grísk nefnd, sem
heyrir undir sænsku Grikk-
liandsnefrfdimia. í Svíþjóð eru
aðeins um 9000 Grikkir. en
þátttakia Svía hefur verið mjög
mikil. Nefndin nýtur stuðnings
Alþýðusamhandsins sæmska og
flestra pólitískra flokka: sósí-
aldemó'kirata, Þjóðflokksins,
kommúnista. Vinstriflokksins,
og allra pólitísfera æsfeulýðs-
samtiaka.
Þessair nefndir hafa unnið að
því að ska'pa virfet almenndngs-
álit gegn einræðinu — sem hef-
ur hiaift það m.a. í för með sér",
að giríski sendiherann í Stofek-
Framhald á 7. síðu.

! NA TOPERL UR

HVAÐ HEITIR FORSÆTIS-
RÁÐHERRANN?
Háskólaihíó var þéttsetið
þegiar forsætisráðherra ís-
lands, Manlio Brosio og utan-
ríkisxáðherrarmir 11...
Morgunblaðið.
NATOSÆLA
NATO-blað Morgunbíaðsins
vafeti mifela athygli meðal er-
lendu gestamma. Þegar Manlio
Brosio, fr amkvæmdast j óri
NATO, kom fyrst í Hagaskóla
lét hann kalla til sín einn af
ritstjórum Mbl., sem þar var
staddur og þakkaði fyrir
NATO-blað Morgunblaðsins
og fór um það viðurkenning-
arorðum. Á myndtani sjást
Brosio og fxú ásamt J. Prioe,
upplýsingastjójra NATO, virða
NATO-blað Morgunblaðstas
fyrir sér. — Morgunblaðið.
BÓKMENNTALEG
SKEMMTAN
Mig mtanir að þér séuð
hrifmastur af Bergþóru,
skauit brezki sendiherranm,
Halford Mac Leos tan í.
— Ég diáist að henni en ég
er fegirnn að það var Njáll en
ekki óg sem var fevæntur
henmi.
art a£
svaraði
bragði.
Viðtal í
Miehael Stew-
Mbl. við utan-
ríkisráðherra Breta.
MERK TÍÐINDI
Pétur Thorsteinsson sendi-
herra sagði við Mörgumfolaðið,
að ferðin frá W ashimgton hefði
gengið vel og þotan lent á ráð-
gerðum tíma.
Morgunblaðið.
AP HLAUPA í HRING
NATO er samsteypa sjálf-
stæðra ríkja svq að það er í
rauninni lítill möguleiki tál
þess með beinum aðgerðum
að hafa áhrif á tamamríkismál,
enda vafasamt að það sé æski-
legt. Hins vegiar held ég að
meiri gaumur verði gefinm
innaniríkismálum meðlima-
lamdanmia án þess þó að það
verði nokkur stórbreyting á
núverandi stefnu bamdatags-
tas. Innanríkismál meðlima-
landanna verða að sjálfsögðu
til urnræðu og við munum
fcanna hvort við getum í sam-
etaingu fundið einhverja lausn.
Willy Brandt svarar
Mbl. um afstöðu Nató
til Grikkiands.
MEIRI TIÐINDI
Þá kom Willy Brandt í gljá-
andi Mercedes-Benz bíl og
steig út úr honum hressilegur
og sólbrúnm. — Mbl.
OG SAMRÆMD
HEILDARSÝN
Næstur kom Willy Brandt
... í svörbum og gljáamdi Mer-
cedes-Bemz. — Vísir.
NVSTÁRLEG SÖGU-
SKOÐUN
Utanríkisráðherrar Bret-
lamds, Vestur-Þýzkalands og
Bandaríkjianna ásamt fulltxúa
Frakfea ... Þar komu nokkrir
af æðstu mömnum veraldar til
fumdar. FuCHtrúar þjóðanna,
sem sigruðu í síðari heims-
styrjöldinni. — Vísir.
ER GUÐ ALMÁTTUGUR
t SUMARFRÍI?
Em í húsinu við Laufásveg
sátu helztu valdamenm verald-
ar og ræddu framtíð heimsins.
Víslr.
SNILLDARLEG HER-
STJÓRN
Lögregluþjómar voru á vappi
utan við sémdiráðið og virtist
enginn béirra vera lægri í tign
en varðstjóri.
Vísir.
EKKI RÖFLAÐ UM
SMÁÁTRIÐI
Roberts (aðstoðarfram-
kvæmdastjórj Nató) sagði, að
Grikklandsmálið yrði aðeins
sbnttlega rætt og Vietaam-
málið líkLega ekkert.
Visir.
„HELZTU VALDAMENN
VERALDAR“
Hvemig líður þér, Rusk,
spurði Brandt starfsbróður
sinn þegar þeir hittust fyrir
utan bústað Rolvaags, sendi-
herra Bandaríkjianna kl. 1 í
gær. — Vísir.
MERK TÍÖINDI ENN
Heldur vax fealt í veðri og
vildi Rolvaag að ráðherrann
biði Brandts inni, en Rusk
kvað hiressamdi að vera úti...
Morgunblaðið.
FBAMLAG VORT TIL
MÁLANNA
Níels (P. Sigurðsson) sagði
sér ekki vena kunnugt um að
íslenzka sendinefndin myndi
bera upp neitt mál á fundin-
um ... — Vísir.
Á borðum var íslenzkur
lax, reyktur, lambaisteik og í
ábæti pönnukökur með rjóm'a.
Morgunblaðið um veizlu
fyrir utanríkisráðherra
Nató.
EKKERT SKYTTERÍ HÉR
Rusk gekk svo yfir á Lækj-
artorg, yfir Austurstræti og
suður Lækjargötu. Fátt fólk
var á ferli, en sumir vegfar-
endur virtust undrandi yfir
því að sjá utanríkisráðherra
Bandaríkjannia ganga í róleg-
heitum um götur borgarinnar.
Morgunblaðið.