Þjóðviljinn - 11.07.1968, Síða 1

Fimmtudagur 11. júlí 1968 — 33. árgangur — 141. tölublað.
Landa a3eins á stœrstu stöBunum
Flutningaskipin þrjú
taka um 10.500 tonn
Nýtt grœnmeti ófáanlegt:
Jarðávextír séint ú íerðinni í
sumar - útíent kál væntaniegt
Nýtt grænmeti, annað en tóm-
atar og gúrkur, 'er nú svo til
ófáanlegt í verzlunum borgarinn-
ar og ekkert til af því hjá
Grænmetisverzlun landbúnaðar-
ins né Sölufélagi garðyrkju-
manna. Stafar þetta af þvi hve
öll ræktun er síðar á ferðinni
þetta ár en venjulega og er í at-
hugun að flytja inn útlent kál
þar til íslenzkt grænmeti er
sprottið.
Að því er forstjóri Græflimetis-
verzlunar landbúna&arins sagðd
® Til þess ajð síldveiðarnar geti gengið í sumar á
hinum fjarlægu miðum, 700 — 800 mílur undan
landi, eru síldarflutningaskipin þýðingarimeiri en
nokkru sinni fyrr. Hins vegar eru aðeins þrjú síld-
arflutningaskip tiltæk, sem geta flutt saimtals 10.500
tonn.
Sigurður Jónsson hjá Síldar-
verksmiðjum ríkisins á Siglufirði
tjáði blaðinu í gær að flutninga-
skipdn tvö á vegum SR væru
komin af stað. Haföminn vair um
hádegi í gær búinn að taka 1250
tonn, sem hann hafði einkum
tekið í fyrradag, en ekki vissi
Sigurður um neina véiði frá
í fyrrinótt. Haföminn tekur 3.300
tonn og mun landa á Siglufirði í
sumar.
Sigurðuir sagði, að leiðin á
miðin frá Siglufirði væri röskar
800 rnílur, og þar sem skipið
gengur aðeins 12 mílur á klukku-
stund er það þrjá sólarhringa á
leiðhmi tál og frá miðunum.
Reiknað er með að skipið fari
Kartöflu-
verð lœkkar
. Framleiðsluráð landbúnaðarims
auglýsti í gaer nýtt verð á kart-
öflum og hafa þær læikkað uim
50 aura kílóið. Kostar þá kílóið
af útlendum, nýjum kartöflum
13 krónur, miðað við 5 kg poka,
þ. e. 65, kr. pokinn, og 13,20 kr.
í 2Vz kg ‘plastpokum eða 33 kr.
pokiirn.
Sundahöfn afhent
n.k. mánudag
Á mánudaginn kemur munu
verktakar afhenda fyrsta áfanga
Sundabafnar en framkvæmdir við
þennan áfanga hafa nú staðið yfir
s.l. tvö ár eða svo. '
með 10 tonn af olíu á sólar-
hring, sem ' kostar um 15.000
krónur.
Sigurður sagði, að Haföminn
gæti liklega ekki landað viðar
en á Siglufirði og Seyðisfirði, en
þessa dagana er unnið að dýpkun
hafniarinnar á Raufarhöfn og
gætu síldarflutningaskipin ef til
vill athafnað sig þar eftir dýpk-
unina.
Auk Hafamarins hefur SR með
að gera norska síldarflutninga-
skipið Nordgaard, sem tekur
4.200 lestir. Nordgaard fór frá
Siglufirði kl. eitt í fyrrinótt og
verður að líkindum komið á mið-
in á föstudag. Gert er ráð fyrir
að Nordgaard leggi upp á Seyðis-
firði í síldarverksmiðju rfkisins
þar.
Auk þessara tveggj a skipa er
Síldin, eign Síldar- og fiskimjöls-
verksmiðjunniar í Reykjavík, , í
síldarflutningum og getur síldin
flutt um 3.000 ton.n. Gert er ráð
fyrir að Sildin landi í Reykjavík
í surnar.
Öll síldairflutnin,gasikipin geta
flutt á miðin til fiskiskipanna
olíu og vistir. E.r olían seld skip-
unum á sama verði og í landi.
Sigurður Jónsson sagðist ekki
gera ráð fyrir því að fleir; sild-
arflutninga-skip kæmu til flutn-
iniga í sumar.
264 skip 1966,
160 skip 1967,
aðeins 100 í ár
Búizt er við að miklum
mun færri skip stundi sild-
veiðar í sumar en verið hef-
ur undanfarin sumur. Nú
eiru 25 skip komin á veið-
ar í norðurhöfum og er gert
ráð fyrir að skip á síldveið-
um í sumar verði um eitt
húndrað. f fyrra vc 160
skip á síldveiðunum norð-
antands og austan, en 264
í hittéðfyrra.
Skipin, sem voru á síld-
veiðum í fyrra, en leggja
ekki í að stunda veiðar á
hinum fjarlægu miðum í
ár eru mörg á togveiðum
og humar.
Þjóðviljanum í gær hefur nýbt ís-
lenakt græmmeti venjulega komið
markaðinn um þetta leyti
sumans og þá fyrst og fremst
hvítþál, blómkál og rófur. En
þar sem öll garðyrkja er nú
a. m. k. 2—3 vikum á eftir tím-
anum verður reynt að flytja inn
blómkál og hvítkál frá Dan-
mörku.
Kvaðst forstjórinn vonast til
að kálið yrði ekki dýrara ein
það íslenzka, hins vegar væri
varia hægt að fara út í að flytja
inn aðrar tegundir grænmetis
vegna erfiðledka við flutninga.
Kælikerfi væru ekki í skiipunum
nema tekin væri heil lest og oí
dýrt væri að flytja þessa vöru
mieð flugvélum. Vegna hitanna
úti á þessum árstíma er graen-
metið einnig mjög vandmeðfarið
í flutniinigi.
Rófum bjóst hann við á mark-
að sfðast í þessum mánuðd.
Hjá Sölufélagi garðyrkjumanna
er úrvalið nú orðið mjög fátæk-
legt, sagði starfsmaður sem blað-
ið átti tal við þar; varla á boð-
stólum annað' en tómatar og
gúrkur. Gulrætur voru fáanlegar
til skamms tíma, en eru nú upp-
seldar. Voru þetta guiræibur rækt-
aðar i gróðurhúsum, ein undanfar-
in ár hefur það venjulega náð
saman, að er þær voru búnar
voru fullvaxnar gulrætur úr
vermireitum og á eftir þeim kom
síðan það á rnarkað sem ræktað
er úti.
Þetta árið er hjnsviegar alDt mun
seinna á ferðinni, sagðd hann, og
hætt við að langt bil verði á
miilild uppsikeru í gróðurhúsum og
útiræktarinnar. Anmiað algengasta
grænmeti hér, svo sem steimselj'a,
salait, grænkál, hreðkur, púrrur
og graslaufcur hefur aldrei fyrr
verið svo seint á flerð, en fer
nú óðum að korna j verzlanir.
Uppsfceruhorflur, hvað snertir
grænmeti, eru þrátt fyrir allt
ekki taldar slæmar, en tíðarfarið
það sem eftir er til hausts og
haustið sjálft mun skera úr um
uppskeruma.
Sovézkar hersveitir verða
enn um sinn í Tékkóslóvakíu
Æskulýðsblaáið AAIáda Fronta krefst skýringar á drætti
þeim sem verður á brottflutningi erlendra hermanna
Reyðarfjörður:
Reiknum ei með ssld
fyrr en þá í haust
PRAG 10/7 — Töluverður hluti af sovézku her-
sveitunum sem tóku þátt í heræfingum Varsjár-
bandalagsins í Tékkóslóvakíu verða áfram í land-
inu um sinn og verður sovézkur liðsauki sendur
þangað til viðbótar, segja heimildarmenn í Prag
sem taldir eru nákomnir æðstu mönnum tékkneska
flokksins.
Sömu heimildir emu bomar fyr-
ir þvi að yfirhershöfðiingi Var-
sjárbandalagsins, sovézki mar-
skálkurinn Jakubovski hafi neit-
að að fllytja sovézka Ídðið, sem
í eiru 27,000 hermenn úr landi.
Jakubovskí er sagður rökstyðja
neitun sína með tilvísun til lof-
orðs Amitanins Novotnys fyrrum
forseta um að Varsjárbandalagið
sku'li fá að halda hausitasfinigar í
Tékikósilóvakíu.
V-þýzka fréttastoflain DPA seg-
ir að sovézkar her.weitir sem
voru í Ungverjalandi séu nú á
leið til Tékkósióvakíu. Sagt er
að í bréfipu sem Tékkum barst
nýlega fré sovétstjómdnnd hafi
þetTta ,,tilboð“ verið sett fram,
þar sem Tékkóslóvakía væri nú á
Framhald á 3. siðu
Við reiknum ekki með neinni
sild fyrr en í haust. sagði Ás-
mundur Magnússon \dð sildar-
verksmiðjuna á Reyðarfirði
fréttamanni Þjóðviljans í gær.
Héðam fer ekki nema einn bát-
ur tiil síldveiða í sumar, Gunnar,
en hann er en.n í slipp. Fyrstu
sildina fengum við í dyrra þann
7. júní af Þorsteinf, 165 tonn.
Síðan femgum við íarm og farm
þar til í september að síldin byrj-
aði fyrir alvöru að berast til
okkar. Ekki er gott að spá i út-
litið eins ,og stendur, sagði Ás-
munidur. Sildin er enn mjklu
len.gra í-burtu en í.fyrra og allt
út.hald dýrara og minni von'fyrir
okkur á þessum smærri síldar-
stöðvum. Við reiknum þess vegna
ekki með neinu fynr en með
hausitinu.
f verksmiðjutmi hér er unnt að
bræða 3.500 mál á sólarhring og
í fyrra tókst okkur að bræða
rúm 7.000 tonn.
Sö'ltunarstöðvamar eru ekki
famar að undirbúa sig fyrir síld-
aimióttöku ennbá, sagðí Ásmund-
ur, en ég geri ráð fyrir að þser
fairi í gang upp úr miðjum mán-
uðinum. Þær voru þrjár hér í
fyrra en geirt er ráð fyrir að starf-
rækja fjórar stöðvar í ár.
Hér er heldur dauft yfir at-
vinnulífinu. Að vísu er verið að
byggja hér hús fyrir síldarsölt-
un og geymsly saltsíldar og
standa að því tvö útgerðarfélög.
Einn bátur er héðan á handfær-
um og hefur afli verið tregur,
saigði Ásmundur að síðustu. ,
Unnið er að þvi af kappi að
dýþka höfnina á Raufarhöfn
Nú er unnið að dýpkun hafnar-
innar á Raufarhöfn í því skyni
m.a. að stærri skip geti athafnað
sig hér — einkum er þetta gert
ÍP
Þ0RPID SEM VAR
JAFNAÐ VIÐ JÖRÐU
„Ben Suc va.r eitt. sinn vel-
megandi sveita'þorp innanum
græniar og gular hrísekrur
um 40 km fyrir norðvestan
Saigon. Það var þannig hægt
um vik fyrir srveitir Viet Cong
að afla sér þar matvæla.
vdnnuiaifls og njósna, enda
höfðu þær árum saman ráðið
yfir þeim hluta frumskógar-
ins sem fékk nafnið Jámiþrí-
hymingurinn, og öllum ber
saman um að þorpsbúar voru
fúsir til að láta þeim í té það
sem þær þörfnuðust. Ben Suc
var í stuttu máli hreiður Viet
Conigs, svo að þegar banda-
rísikar hersveitir réðust inn á
landsvæðið í janúar 1967 til
þess að „hreinsa tö“ í Jám-
þríhyminignum var það eitt
verka þeirra að , jafna þorpið
við jörðu. Hvert hús var
brennt t'l kaldra kola eða
brotið niður með jarðýtum
og síðain var það sem enn var
eftir gert mélinu smærra njeð
sprengjuregni úr fluigvélum.
Og 6.000 íbúar Ben Suc voru
fluttir nauðuigir i flótta-
manniabúðir ásamt því sem
þeir gátu tekið með sér af
kvikfénaði sínum og öðrum
eignum.
Vaindamál Jámþríhyrnings-
ins bafði verið leyst. En ann-
að var komið upp — vandamál
flóttafólksins frá Ben Suc“.
Þannig hófst frásögn sem
birtist i bandaríska fréttarit-
inu „Newsweek" 8. janúar sl.
réttu ári eftir að Ben Suc var
jafnað við jörðu. Sá harmleik-
ur sem þar átti sér stað er að-
eins einn af mörgum sem
leifcnir bafa verið í Vietníam
síðan Bandaríkjamenn tóku
að boða landsmönnum þar
frelsi og vestræna menningu
á sinn sérstæða hátt, en það
vill svo til að um hann er
greimargóð frásögn bandaríska
blaðamannsins, Jonatbans
Schell, sem var með tortím-
inigarsveitum Bandiaríkjahers
í þesum leiðangri bans. Frá-
sögn Schells birtist upphaflega
í tímaritinu „The New York-
er“, en hefur siðan verið þýdd
á miargar tungur. f dag hefst
birting hennar í „Þjóðviljan-
um“ og vill blaðið eindregið
hvetj'a lesendur sína til að
fylgjast með henni frá upp-
bafi. Schell segir aðeins frá
bvi sem hann hefur heyrt og
séð sjálfur, reynir ekki að
trana neinurn . sjóniarmiðum
fram, en frásögn hans er engu
að síður samfelldur áfellis-
dómur yfir framferði Banda-
ríkjamanna í Vietnam og þau
viðhorf sem liggja að baki þvi-
Fyrsti kafli frásagnarinniar
„Ben Suc. Þorpið sem var
jafnað við jörðu" birtist 'á 4.
síðu blaðsins 1 dag.
Á 3. síðu er frétt um nýlega
bandaríska leyniskýrslu um
um árangur af þessari til-
raun.
með tilliti til sildarflutningaskip-
anna.
Eiríkur Ágústsson á Raufar-
höfn skýrði blaðinu frá þessu í
gær. Hann sagði, að síldarverk-
smiðj'an væri þégar tilbúin til
þess að taka á móti síld, en ekki
væri útlit fyrir að hún bærist til
Raufarhafnar fyrsta kastið. Við
erum svartsýnir á útlitið. sagði
Eiríkur. Raufarhöfn liggur ver
við en Austfjarðahafnim'ar.
Við bræddum 42 þús. tonn í
fyrra og eigum enn mikið óselt
af lýsi.
Hér hefui verið atvinnuleysi
að undanfömu. Smábátar hafa að
visu róið á handfæri en það
hrekkur ekki til þess að veita
öllum atvinnu.
ÁreksturíVatns-
skarði í gærdag
Mjög harður árekstur varð
rétt eftir kl. 3 millj tveggja
fólksbíla á Krísuvíkurveginum á
hæð neðan við Vatnsskarð. Öku-
maður annars bílsins fótbrotn-
aði og liggur nú á Lándakoti, en
þrjá farþega sem með honum
voru, sakaði ekki. Fólkið í hin-
um bítaum slapp ómedtt.
1