Þjóðviljinn - 28.09.1968, Qupperneq 3

f
Laugardagur 28. septemlber 1968 — ÞJÖÐVILJINN — SÍÐA J
■
■
Forsetakosningarnar í USA:
EKKERT VAL I
George Wallace og kona hans:
brunaliðið...
Það hefur allmikið verið tal-
að um „hinn gleymda
Banidairí'kjamian!n“ í siambandi
við undirbúning að væntam-
legum forsetakosningum í
Biandaríkjunum. Menn héldu,
að hér væri átt við atvinnu-
lausa blökkumanninn í fá-
tæfcrahverfumum, sem ekki
hefur menntazt og ekiki hefur
möguleika til að skapa sér
framtíð sem mannsæmandi er,
við indíánann og Mexíkó-
manninn í landinu, við’ hinn
úrræðalausa hvíta mamn í
dauðu héruðunum. Menn
héldu að áft væri við þann
Ameríkana, sem sér velferð-
arþjóðfélaig rísa hátt í kring-
um sig án möguleika til að
eiga í þyí nokkra hlutdeild,
þann mann sem þarf að byggj a
skóla fyrir og húsnæði, þann
maijn sem þarf á atvinnu að
halda.
En kosnimigabaráttam virðist
ekki koma þessum mamni við,
ekki neinum þeirra fjölmennu
minni’hluta sem eiga umdir
högg að sækj a í auðugasta
ríki heims. Robert Kennedy
var einn þeirra sem að
minnsta bosti vissi af vand-
kvæðum þessa Ameríku-
manns, lét þau til sín taka.
En frambjóðandi Repúblik-
ana, Nixon, talar um annan
„gleymdan Ameríkumann“,
sem hamn vill höfða til. Það
er sá maður sem þ§gair býr við
nokkumveginm góð kjör, sem
hefuT peninga til að borga
skatta með og til að bæta sin
eigin kjör fremur en orðið
er. Hann talar um og við hina
fjölmennu stétt hvítra smá-
borgara. Og frambjóðandi
demókraita, Humphrey, gerir
slíkt hið sama. Það ömurleg-
asta við pólitíska þróun í
Bamdaríkjumum er, að fram-
bjóðendur stóru flokkamna
tveggja hafa ekkert upp á ann-
að að bjóða ©n að halda áfrarn
stefnu Johnsons,'sem er svo
óvinsæl, að þanm sjálfur fór
ekki í framboð og þorði ekki
einu sinni að mæta á lánds-
fundi sáns eiigin flokks. Fram-
bjóðendur eru allir á sama
máli og Johnson um Vietnam:
þeir vilja allir láta halda á-
fram loftárásum. Og í imman-
landsmálum nota þeir allir,
hver með sínum hætti, vígorð
Johnsons um lög og reglu, —
lög pg reglu. — Emgin ný hug-
Bonnier gegn Lagerkrantz:
Menningarleg vii-
horf gegn au&veldi
Izvestía kvartar yfir:
Guði sé lof fyrir lögregluna og »
mynd. Enigin von fyrir hin •
frjálslyndu öfl.
Það er stundum talað um
það, að lýðræði sé mark-
leysa ein, ef að kjósendum
gefst ekki kostur á raunveru-
legu vali um það sem mestu
skiptir í þjóðfélaginu. Það
hafa bandarískir kjósendur
ekki í kosningunum í haust.
Þeir geta valið um tvo íhalds-
m-enn, Nixon og Humphrey —
og einn ofstækisfullan aftur-
haldsmann, Georg Wallace.
Ræður fyrstnefmdu frambjóð-
endanna, óform þeirra, eru svo
lík, að það er hæigðarleikur að
rugla þeim saman ám þes's að
eftir verði tekið. Og svo er
það Wallace, sem hefur sér- j
stöðu. Þessi sérstaða er fólgim :
í svofelldum ummælum, með- ■
al annars: „Verði ég ‘forseti, ■
mun ég spa,rk,á öllum koram- ■
únistum út úr varmarkerfi :
okkar“. „Ef einhver stjóirr|leys- ?
ingi leggst fyrir bíl minn eft- ,■
ir að ég er orðinn forseti, þá ■
verður það síðasti bíllinn sem :
leggst undi,r“. — „Við getum :
öll verið þakklát fyrir lögregl- ■
u,na okkar og brunaliðsmenn- ■
ina“.
Enginn írambjóðandi tala-r •
máli hinna snauðu, minni- ■
hlutahópanna, frjálslyndra :
menntamannia, enginn rejmir :
að sfcilja vandamál þeirra sem ■
verst eru settir, engir þora að ;
reyna við nýja stefnu í utan- :
ríkismálum. Það er ekkert val, :
ekki sem rís undiir niafni.
• ■
Sem fyrr segir: bandarísk- :
ir kjósendur eiga kost á tveim :
huigmyndasnauðum aftur- ■
haldsmönnum og einum hálf- ■
fasiista. Ósjálfrátt rifja-st upp j
þau fleygu orð, að hver þjóð :
hljó-ti þá forystumenn sem j
hún eigi skilið. Ellegar þá um- :
mæli sem höfð voru um aðrar •
bandarískar forsetabasningiar: !
Þega-r hæ-gt er að velja for- j
seta úr 37 miljónum kjósend-a !
og fyrir valiniu verður m-aður j
eins og Coolidge, þá er það j
svipað því að svanigur maður j
sé settur við gríðairstórt borð, l
hlaðið fjölbreyttustu réttum l
snilldarmiatreiðsluimiannia,' o-g j
hann standi upp frá því og
veiði flugur til að fyll-a belg
sinn með ...
STOKKHÓLMI 27/9 — Nafn Ol-
ofs Laigerkrantz er þefckt um öll
Norðurlönd: hann er eilnn af
fremstu rithöfundum þess heims-
hLuta, og hann hefur mjög lát-
ið að sér kveða sem annar tveggja
aðalritstjóra eins virðulegasta og
hlutlægasta blaðs Norðurlanda,
Dagens Nyheter. — En nú h-efur
Lagerkrantz sagt upp saimningi
sínum við blaðið og hinn rit-
stjórann, Sven-Erik La-rsson.
í bréfi til blaðstjórnar segir
Lagerkranitz, að hann hafi á síð-
ari tímum átt æ erfiðara með að
hialda áfram samstairfinu með
þeim hætti sem hingað til hafi
við gengizt. Hann segir og, að
hann hafi orðið fyrir síaukinni
gagnrýni af hálfu þeirra sem
eiga meira en helming hlutabréfa
í Dagens Nyheter, Bonniers-ætt-
arinnar.
Samtök blaðamann,a við Daig-
ens Nyheter bafa sent frá sér
ályktun um málið, þar sem þeir
láta í ljósi ósk um að allt verði
gert sem unnt er til að komia í
veg fyrir að La-gerkrantz hætti
störfum við blaðið, því að ella
Útlagastjórn Bi-
afra í Zambíu?
LUSAKA 27/9 — Kenneth Ka-
unda, forseti Zambíu,i lýsti því
yfir í diag, að hann mundi með
ánægju leyfa Biaframönnum að
koma á fót útlagastjóm í Zam-
bíu, ef svo færi að sambandsher
Nígeríu lagðd allt Biaflra undir
S’ilg.
Kaunda sagði að Zambía
styddi Biaframenn að öllu leyti,
og að mörg Afríkuríki hefðu ekki
þonað að tala af hreinskilni um
Biiaframálið á nýafstöðnum
fundi æðstu manna þeirra í Alsír
vegna þess, að þau óttuðust svip-
aða þróun heima hjá sér og orð-
ið hefur í Nígcríul
sem nafni togar
í SKÓLANUM,
HÉIMA OG
1 STARFINU
ÞURFA ÁLLIR
MARGA BIC
Þrengt ai menning-
artengslum vií Sov.
MOSKVU 27/9 — Sovétríkin hafa bersýnilega áhyggjur af
þeim áhrifum sem innrásin í Tékkóslóvakíu hefur haft á
sambúð Sovétríkjanna við önnur ríki. Izvestía, málgaign.
stjórnarinnar, segir í dag, að öfl kalda stríðsins á Vestur-
löndum reyni að einangra Sovétríkin frá umheiminum.
Izvestía heldur því fram. í for-
síðuileiðara, að tilraunir á Vest-
urlöndum til að sikera á pólitísik,
e£n,ahaigsleig og menndngarieg
tengsil við Sovétríkin eigi ser
forsendur í vonbirigðum heims-
valdasinna yfir því að áfbrm
þeirra í Tékkóslóvaíkíu tókust
ekki.
Leiðarinn var bersýnilega huigs-
aður sem svar til þedrra Vestur-
landa og samitaka, sem hafa rof-
ið eða hóta-ð að rjúfa tengsii við
sovézkar stofnanir og feJög eftir
innrásina í Tékiklóslóvaifcíu.
Izvestía segir, að þau öfl sem
stýri vindurn kailda striðsins
setji sig í hlægilega og fárán-
lega afstöðu með þvf að setja
upp tjáild á milli fbúa kapítal-
ískra landa og sovézkra söngv-
ara, dansara og lei’kara.
1 leiðaranuim var tallað um það,
að saimislkipti. Sovétrikjanna við
næstu náigranna sína, þeirra á
meðal landa enns og Japans, þar
sem Bandaríkjamenn hafia her,
færu síbaitnandi.
muni þetta stórblað bíða mikinn
hnekki, éinkum að því er varð-
ar möguleika á því að fjölbreyti-
legt samspil skoðana komj fram.
í samþykkt blaðamanna segir
m.a.: „Við álítum þá tillögu að
tveir aðalritstjórar séu við blað-
ið verulegan styrk við sjálfstætt
blaðamannssfcarf vort, og þetta
freléi ' blaðamianna álítum við
bráðnauðsynlegt á þeim tíma,
þegar sá vettvan-gur, sem dag-
blöð haf a upp á að bjóða, safnast
á æ færri hendur."
Semja stúdentar við Mexíkó-
stjórn fyrir Olympíuleika?
MEXlKÓBORG 27/9 Verkfaills-
ráð stúdentasambainds Mexíkó
tilkynnti á - blaðamannafundi í
gærkvöld, að það ætlaði að
stöðva götuóeirðir þær sem þe-g-
ar hafa kostað sjö manns Iífið.
Líkur benda til að saimkcnmiulag
náist milli stjó'marinnar og
stúdenta um kröfur þeirra um
meðákvörðunairrétt í háskólun-
■
um áður en olympísku leikarnir
byrja þann T2. október, en uim
tim-a var jafnvel taiið að þeim
yrði að fresta vegna uppreisnar
stúdenta.
Um leið skýrðu stúdéntafor-
ingjar frá því, að í kvöld yrðu
haldnir fjöldafunddr í borginni
þar sem þeir mundu gera girein
fyrir kröfum sínum. Meðall þess
sem stúdentar flara fram á ,er, að
úr gildi verði féllt ákvæðd í lög-
um um að hver sá mannsöfnuö-
ur, sem taiinn er háskaiegur
hagsmunum ríkisins, verði lýsí-
ur óilögmæitur, að lögreigiustjóra
borgarinnar verði vikið' úr em-
bætti og pólitískdr fanigar látnir
lausir.
Reiktor háskódans, Barros Si-
erra, sagði af sér í mótmœla-
skyni við að hermenn lögðu und-
ir sdg háskólasvæðið, en afsögn
hans hefúr ekki verið tekin til
greina. Hann hefur sagt sitúd-
entaráðinu frá því að hann muni
krefjast þess fljó-tlega að herinn
yfirgefi háskióiasvæðdð.
LISSABON 27/9 1 dag sór dr.
Marcéllo Caeitono eið sem foo>
sætisráðherra Portúgais; kemur
hann í stað Salazars, sem hefur
verið einrasðisherra Portúgals
uim langa hríð og er nú fársjúk-
ur. Caetono lofar að haida fnam
stefnu Saiazars, og segir það
skyldu sína að „vemda héruð
Portúgals handan haiflsáns“ — og
á þá við nýlendur Portúgála í
Afritou.
S JÓNVARPSHORNIÐ
RAÐSETT SEM MÁ BREYTA EFTIR AÐSTÆÐUM.
FRAMLEIÐiANDI OG SELJANDI:
lHH
Hverfisgötu 74. — Sími 15102.
VEUUM (SLENZKT <H) (SLENZKAN IÐNAD
i
i