Þjóðviljinn - 08.10.1968, Qupperneq 3

Þriðjudagur 8. október 1968 — 'ÞJÓÐVUUHNN — SlÐA J
Enn aíger óvissa um fram-
kvæmd Moskvusamninga
Dzur landvarnaráðherra segir mestallt hernámsliðið
verða farið fyrir 28. þ.m. en engin vissa er fyrir því
PRAG 7/10 — Alger óvissa rí'kir enn um framkvæmd á
samningum þeim sem leiðtogar Tékkóslóvakíu og Sovétríkj-
anma gerðu með sér í síðustu viku og eru menn litlu eða
engu nœr um það hvenær brottflutningur hemámsliðsins
muni hefjast. Dzur, landvamaráðherra Tékkóslóvakíu, hefur
að vísu sagt að hann búist við að mestallt hið erlenda
herlið verði farið úr landinu fyrir 28. október, daginn þeg-
ar hálf öld verður liðin frá stofnun lýðveldisins, en engin
vissa er fyrir því og enn sjást þess ehgin merki að það sé
á fömm.
Leiðtogarnir sem tóku þátt í
samningaviðræ ðimum í Moskvu
í síðustu viku hafa enn enga
groin gert fyrir þv^ sem þeir
fór fram, að öðru leyti en því
sem sagt vair í hinmi saméigin-
legu tilkymnmigu um viðræðurn-
ar. Ríkisstjóm Tékkóslóvakíu var
á fundi í dag en á rnorgun,
þriðjudag, mun verða haldinn
fundur í forsæti miðstjómar
Kommúnistaflokks Tékkóslóvakíu
og er þá þúizt við að þeir geri
grein fyrir hinum nýju Moskvu-
samningum og frétzt hefur að
síðar í vikunni verði haldinn
fundur fullskipaðrar miðstjómar
flokksins sem mun þá að lík-
indum einnig fá skýrslu um það
sem gerðist í Moskvu. Það vom
þeir Alexander Duþcek flokks-
ritairi, Oldrich Cemik forsætis-
ráðherra og Gustav Husak, rit-
ari flokksins í Slóvakm, sem
tóku þátt í viðræðunum í Moskvu
af hálfu Tékkóslóvaka.
Óvisst ástand
Fréttariturum í Prag ber sam-
am um að ástandið sé mijög ó-
Þúsund farast
i flóðum í
Norður-Bengai
NÝJIJ DELHI 7/10 — Óttazt er
að meina etn. þúsuhd manns hafi
látið lífið í flóðum og skriðuföU-
um í Norður-Benigal á Indilandi.
Indvers'ki fflugherinn hieifiur haí-
ið umfangsmikið björgunarstarf
og helldur uppi sitöðugu fflugi með
matvæii og lyf tii fflóðahéraðanna,
jafnfnamt því sem nauðstatt fölk
er fflutt þaðan buirt.
560 manns eru taBin hafa létið
lifið í DarjeeJing og Jalpadguiri.
Eikki er vitað um örlög 400 fjöl-
skyldina sem áttu heima við
ffljótið som fflæddi þar yfflr baiklka
sína. AUt héraðið sem er uim
18.000 flerkílómeti-ar er nú ein-
angrað frá öðrum hlutum Ind-
lands.
1 Norður-Bihar hafa 500.000
fjölslkyldur fflúið heimiHi sín af
því að fimm stórffljót sem koma
úr Himalajafjöilum hafa fflætt
yfir balklka sína þar.
McCarthy setur
iumphrey skilyrði
MINNEAPOLIS 7/10 — Eigi
Humphrey varafors. að geta gert
sér vcmir um stuðning Eugene
McCanthys öJdunigadeildarmanns
og fylgis'manna hans í forseta-
kosiningunum verður hann að
uppfylla efitirtailiini skilyrði: 1)
Failast á alligera stöðvun loftárésa
á Norður-Vietnam, 2) Samþykkja
að öfflL stjómimólasamtök, ednnig
Þjóðfrelsisfyilkiinigiin, talki þótt í
kosninigunum sem haildnar yrðu í
Suður-V ietnam, 3) Samlþykkja
endurbætur á þeim nagilum sem
farið er eftir við hertevaðningi’.i,
4) Ganga að víð tækuim og róttæJi-
um endurbótum á Demókrata-
fflokknum.
visst, engum hefur tekizt að aflia
neinna áreiðanlegra frétta af
því sem í vændum er, en þáð er
dómur flestra að Tékkóslóvakar
hafi orðið að sætta sig við mikl-
ar tilslakanir í Mosikvu, án þess
þó að fá í aðra hönd nokkra
tryggingu fyrir því að hemám-
inu verði létt af þeim.
Orðrómur gekk í Prag um
helginia um að búast mætti við
því að skipt yrði um menn í
æðstu embættum, eins og t.d.
embætti flokksritara, og barst
jafnvel frétt um að Dubcek hefði
boðizt til að segja af sér.
Þessar .sögusagnir voru bomar
til baka í Prag í dag og saigt að
enginn fótur væri fyrir þeim.
Sami einhugurinn og áður ríkti
í forystu flokks og ríkis. Frétta-
menn sem reyndu að ná tali af
Dubcek í dag höfðu ekkj upp á
honum og fré'ttist að bamn myndi
hafa farið til BratisJava, en flug-
vél hans tafizt vegna þoku.
Blöðin í Prag hafa ekki birt
neinar skýrin.gar á hinum nýju
Moskvusamnir.gum, en blaðið
„Pravdia" í Bratislava sagði að
þeir táknuðu annan áíangann í
þeirri þróun að koma á „eðli-
legu ástand>i“ í lamdinu, fyrsti
áfanginn hefði verið Moskvusam-
komulagið sem gert var 26. ág-
úst.
Fréttamaður blaðsins í Moskvu
segir að í viðræðunum þar nú
hafi verið fjallað um hina „tíma-
bundnu dvöl erlends herliðs" í
Tékkóslóvakíu og vandamál sem
af henni stafa í einstökum atrið-
um.
Ummæli Dzurs
Dzur landvarnaráðherra sagði
í sjómvarpsviðtali á laugardags-
kvöld að líkur væru á því að
mestallt herlið Varsjárbandalags-
ríkjannia yrðd farið frá Tékkó-
slóvakíu fyrir 28. október, en
nokkur hluiti þess myndi hafa vet-
ursetu í landinu. Frétzt hefur að
Dzur hafi fyrir skömmu rætt við
Gretsjko, landvamaráðherra Sov-
étríkjanna, í Úkraínu og hafi þeir
þá fjallað um framkvæmdaa'triði
varðamdi brottflutning herliðsi-
ins og dvöl þess hluta þess sem
eftir á að vea-ða
„Tefur brottflutning"
Frásögn í sovézka „Pravda"
kann að gefa til kynna að bið
verði enn á því að hernámsliðið
fari hð hafa sig á brott. Frétta-
ritari blaðsins segir í frásögn
frá Bratislava að afstaða ein-
stakra manna í stjóm ríkis og
flokks tefji fyrir brottflutnángn-
um. Hamn kveðst hafa komdzt að
því að stjómarvöld reyni em,n að
koma í veg íyrir að savézku her-
mennimir kamist í samband við
íbúama. Fyrir hermönnunum
vekti þó aðeíns að skýra fyrir
fólkinu hvemig ástandið sé og
aðstoða það við að koma hlut-
unuin í eðlilegt horf. Takist ekki
að koma á eðlilegu ástandi aft-
ur, verður ekki unnt að fram-
kvæma Moskvusamkomulagið,
seim m.a. gerir ráð fyrir þvi að
herliðið verðí flutt burt 'smám
saman, segir fréttamaðurinn.
Lýsa áhyggjum
Útvarpið í Prag sagði á laug-
ardagskvöldið • að borizt hefði
Framhald á 9. siíðu.
Samþykkt P.E.N.
um Tékkóslóvakíu
GENF 7/10 — Stjóm aiiþj'óðasam-
taika rithöfiunda, P.E.N., sem var
á fúndi í Genf um heiigima sam-
þylkikti ályktun þar sem rnælzt
var eindregið til þess að rithöf-
undar í Tókkóslávakíu fái að
vinna í friði án allllrar annariiegr-
ar ihlutunar. ■ Enginn greiddi at-
kvæðd gegn ályktuninni sem var
varfæmislega orðuð. Fulltrúar frá
Búlgariu, Unigverjalandi og Rú-
meníu greiiddu atkvæði með
henni, en rdthöfundar firá Aust-
urrí'ki, FraikMandi og Vestur-
Þýzkalandi sátu hjá þar sem
þeim þótti eiklú nógu fast kveðið
■að orði í áiýktuninni. Þánnig er
komizt að orð'i í henni, að stjóm
P.E.N. lýsi von sinni um að á-
standið í Tékkóslóvakíu kamist
brátt í eðlilegt horf, svo að tókk-
neskir og sióvaskir rithöfundar
geti haldið áfram störfium án í-
hliutunar.
Métmælaaðgerðir stúdenta i
Mexíkóborg stöðvast i bili
Samninganefnd USA er sögð
vilja bætta loftárásunum
WASHINGTON 7/10 — Banda-
rísku stórblöðin „Washington
Post“ og „New York Times“ birtu
bæði um helgina fréttir þess efn-
is að samninigamenn Bandaríkj-
ann,a í viðræðunum við fulltrúa
Norður-Vietoams í París hefðu
lagt til við Johnson forseta að
hann fyrirskipaði að hætt yrði
öllum loftárásum á Norður-Vi-
etaam.
MEXÍKÓBORG 7/10 — Leiðtogar
stúdenta í Mexí'kóborig álkváðu í
dag að banna áhangendum sín-
um allar mótmaélaaðgerðdr gegn
ríkisstjóminni um stundarsateir.
Það var hin svonefnda „210
manna nefnd“ sem tók þessa á-
kvörðun á leynilegum fundi.
1 gær hafði það verið haft eftir
leiðtogum stúdenta að mótmæla-
aðgerðum myndi haldið átfram
enda þótt mikið manntjón hefði
orðið í hörðum bardögum við
lö'gregliuna í síðuséu viku. Stúd-
entar haHda því fnam að um 200
mainns hafi verið drepin í 'viður-
eignunum vid lögregluna, og
nokkrir leiðtogar þeirra hafi
verið lífflátair, en stjómarvöldin
sögðu í gær að tala látinna eftdr
bardagann á aðaltorgi borgarinn-
er í síðustu viku væri komin
upp í 39. Um 500 manns af öll-
um þeim fjölda sem handtekinn
var mun enn sitja í fangelsi.
Stúdientar í öðrum borgum
Mexikó hafia mótmælt framferði
lögreglunnar í Mexfkóborg, m.a.
í Moniterey oig Aguascalienites. Þar
urðu þó enigin meiðsl á mönnum.
Mitterrand ákveður að láta
af forystu Vinstríbandalags
PARÍS 7/10 — Francois Mitterr-
and, sem haft hefur fbrystu fyr-
ir Vinstribandalaginu franska síð-
an það var stofnað, skýrðí frá
því í gær að hann myndi ekiki
gefa kost á sér þegar kosinn
verður formaður Lýðræðissinn-
aða sósíalistafflokksins sem ætlun-
in er að stofina upp úr bandalag-
Francois Mitterrand'
inu um eða upp úr áramótunum.
Hann sagði að það skipti höfuð-
máli að hinn nýi fflokkur fengi
nýja menn í forystustöður.
Ætlunin er að hinn nýi flokk-
ur (PDS) verði myndaður af
tveim hópuim sem stóðu saman í
Vinstribandalaginu sem í raun-
inni hefur verið lítið annað en
kosningabandalag. Það er þó
komið í ljós að erfiðara ætlar að
reynast að fá þessa hópa til að
sameinast í einum fflokki en talið
hafði verið. Lenigi vel stóð stófn-
un hins nýja flokks helzt á því
að sósíaldemókratar eða a.. m. k.
forystumenn þeirra og þá einkum
ar þeir hafa híns vegar fallizt á
að leggja flokk sinn niður eru
vöfflur á saimstarfsmönnum, bæði
hinum pólitísku klúbbuim vinstri-
manna og þeim hópi sem kom
úr Róttæka flokknum. Forystu-
menn klúbbanna eru nú helzt á
því, mangir hverjir að leita
frekar samstairfs við hinn litla
Sameinaða sósíali.stáflokk (PSU)
sem stóð allra flokka lengst til
vinstri í átöfcunum í Fraik'Mandi
í vor.
Cyrus Vancc
Blöðin skýrðu frá þvi að Cyrus
Vance, nánasti samstarf sm a ðu r
Averells Harrimans, formianns
bandarísku samninganefndarinn-
ar, hefði komið til Was'hington á
miðvikudaginn var og hefði hann
lagt fast að Johnson forseta að
fyrirskipa stöðvun loftárásanna.
Dean Rusk utanríkisráðherra
bar eindregið á móti því í sjón-
varpsviðtali í gærkvöld að nokk-
ur fétur væri fyrir þessum frétt-
um. Hann sagði þaer vera söigu-
sagnir einar. Hann hefði beðið
Vance um að koma til Washing-
ton til að gera grein fyrir því
hvemig málin stæðu í viðræðun-
um i París.
„New York Times“ sagði að
Harriman væri þeirrar skoðunar
að Johnson yrði að aðhafast eitt-
hvað varðandi stöðvun loftárás-
anna ef hann ætti að gera sér
vonir um árangur af viðræðun-
um í París meðan hann gegnir
enn forsetaembætti.
Eina von Humphreys
Samninganefnd Norður-Vief-
nams í Paris aflýsti í dag fundi
sem boðaður hafði verið með
blaðamönnum. — Við vonum og
væntum þess að Bandaríkin
hætti loftárásunum svo að við-
ræðumar komist á rekspöl, sagði
einn af talsmönnum hennar þeg-
ar hann ræddj um för Vance til
W ashington.
I París er tailið vfst að Vance
hafi farið til Washington til að
ræða vjð Johnson um stöðvun
loftárásanna og þar gera menn
sér vonir um að viðræður þeirra
hafi í för með sér einhveria slíka
tilslökun af hálfu Bandaríkjanna.
einkum vegna þess að forseta-
kosningamar eru nú alveg á
næsta leiti oa auknar friðarvonir
í Vietaam virðast nú eina ráðið
sem gæti bætt vonlausa aðstöðu
Humphreys varaforseta.
Frakkar og fínnar gagnrýna
hernám Tékkóslóvakíu i SÞ
NEW YORK 7/10 — Utanríkis-
ráðherrar Frakklands og Finn-
lands, Michel Debré og Ahti Kar-
jalalnen, fluttu ræður á allsherj-
arþingi Sameinuðu þjóðanna í
New York i- diag og f jölluðu báð-
ir um atburðina í Tékkóslóvakíu
að undanfömu.
Debré hvatti Sovétríkm og
bandamenn þeirra til að flytja
burt' hemámslið sín frá Tékkó-
slóvakíu. Það væri nauðsynleg
forsenda fyrir því að hægt yrði
að halda áfram að draga úr við-
sjám milli ríkjanna í austri og
vestri. Debré taldi ástæðu til að
vona að Bandaríkin myndu hætta
loftárásum sinum á Norður-Vi-
etaam en það taldi hann forsendu
þess að hægt yrði að koma á
Tugir slösuðust i róstum á
Norður-írlandi um helgina
LONDON 7/10 — Tugir og jafn-
vel hund.ruð manna hlutu áverka
í óeirðum í Londonderry í Norð-
ur-írlaindi um hélgina þegar lög-
reglan réðst þar af mikilli harð-
neskju gegn fiófki sem fór fyflktu
liðd um götur bæjarins til að
heimta jafnrétti fyrir kaþélska i-
búa hans á við mótmæiendur.
Kaþiólskir bæjarbúar í Lond-
ondeny hafi len'gi haldið því
fram að kjördæmum sé þannig
skipt í bænum og niági’enni að
tiyggt sé að kaþólskir íbúar hains
fái ekki þá fiulltrúa í stjóm hans
seim þedr ættu kröfiu á ef jafn-
rétti rí'kti. . Fyrir þær sakir sé
þeim mismunað á ýmsan hátt,
Guy Mollet voru því andvígir að m.a. við úthiutun íbúða. Stjórn-
leggja niður sinn floldk. Nú þeg- larvöld bæjarins sem skipuð em
mótmælendum höfðu bannað
kröfiuigönguna og_ lögreglan virt-
ist hafa fiengið fýrirmæli um að
sundra henni hvað sem það kost-
aði. Börðu lögregluimennirnir alla
sem fyrir urðu til óbóta, konur
jafnt sem karla og jafnvel böm,
svo að fréttaimenn líkja fram-
ferði hennar við framfcomu lög-
reglunnar í Chicago í sumar þeg-
ar flokiksþiog Demókrata var
haldið þar.
Stjóimiin í B'ölfast lýsti yfflr í
dag að af hennar hálifiu myndi
ekkeirt gert til að kanna aithæti
lögreglunnar, en Wilson, forsætis-
ráðherra Bretlands, sikipaði í dag
Jamies Call'aghan, fyrrv. fjámála-
ráðherra, til að stjóma rannsókn
á því.
fryði í Vietaam. Ef það yrði gert
myndi a.m.k. minnka hættan á
því að Vietaamstríðið breiddist
út.
Von Finna
Karjaliainen sagðdst af hálfu
finnsku þjóðarinnar vilja láta í
ljós von um að hið erlenda her-
lið yrði flutt burt frá Tékkó-
slóvakiu og að allar takmiarkan-
ir á athafnafrelsi Tékkóslóvaka
sem settar hefðu verið á þá afi
öðrum yrðu afnumdar i sam-
ræm; við óskir Tékkóslpvaka
sjálfra. Hann kvað íhlutanina í
Tékkóslóvakíu hafa dregið úr
vonum manna um að hætt yrði
valdbeitingu í viðskiptum þjóða,
enda þótt reynt hefði verið að
láta líta út sem hér væri aðeins
um að ræða mál sem varðaði sósí-
alistisku ríkin í Austur-E.vrópu.
Karjalainen kvað utamríkis-
stefnu Finn a byggj ast á hlut-
leysi en einnig á meginreglum
sem m.a. gerðu ráð fyrir að hver
þjóð væri frjáls til að ráða sín-
um eigin málum án íhlutunar
annarra, allar þjóðir hefðu rétt
til friðar og öryggis, öll ríki ættu
að virða landsréttindi og full-
veldi annarra og ,að Tevsa bæri
sérhverjar deilur með friðsamleg-
um samningum.
Vanmáttur SI»
f upphafi ræðu sinmar hafiði
Debré harmað að SÞ hefiðu ekki
reymzt þess megmugar að sjá um
að staðið væri við megimatriði .í
stofmskrá samtakanma, að þaiu
hefðu verið brotim í Vietaam,
Nigeríu og Tékkóslóvakiu. Hamm
taldi nauðsymlegt að balda áfram
því starfi að draga úr viðsjám
milli ríkja, en það myndi ekki
vera hægt meðan ríki væru her-
numip af erlendum herjum.
HAPPDR2CTTI HASEOLA ISLANDS
Á fimmtudag verður dregið í 10. flokki.
2.400 vinningar að f járhæð 6.900.000 krónur.
Á morgun eru seinustu forvöð að endurnýja.
10. FLOKKUR:
2 á 500.000 kr.
2 á 100.000 kr.
112 á 10.000 kr.
320 á 5.000 kr.
1.960 á 1.500 kr.
Aukavinningar:
4 á 10.000 kr.
Happdrætti Háskóla Isiands
2.400
l.OOO.OOOi kr.
200.000 kr.
1.120.000 kr.
1.600.000 kr.
2.940.000 kr.
40.000 kr.
6.900.000 kr.
/