Þjóðviljinn - 13.02.1969, Page 10

Brýn þörf er á að stofna líf-
eyrissjóð fyrir alla landsmenn
Nefndin frá 1966 sem falið var að semja frum-
varp um sjóðinn hefur enn ekki skilað áliti'
er
□ Tryggingakerfið sem nú er í landihu
gersamlega óviðunandi, sagði Magnús
Kjartansson í þingræðu í gær. — Meiri-
hluti aldraðs fólks verður að sætta sig við
stórfellda skerðingu á lífskjörum sínum
um leið og starfsævinni er lokið. Almanna-
tryggingamar hafa ekki fylgzt með hinni
almennu efna'nagsþróun í landinu og við
höfum einnig dregizt aftur úr þróuninni
annars staðar á Norðuriöndum. Eg held að
ellilaun áúslandi nái efcki helmingi af elli-
launum í Danmörku eins og nú er komið.
Á dagskxá sameinaðs þimgs í
gær var m.a. fyrirspurn Magn-
úsar hvað liði undirbúniiigi og
ákvörðun um stofmue lífeyris-
sjóðs fyrir alia lamdsmemm. í svari
Eggerts G. Þorsteinssonar félags-
imálaráðherra kom f ram að
nefndin frá 1&66 &em falið hefur
verið að semja frumvarp um slík-
an lífeyrissjóð hetfur enm ekki
lokið störfum og ríkisstjómdn
eniga ákvörðum tekið. — Hefur
neímdim þó samið írumdrög að
frumvarpi. Magnús mimmiti á. að
þetta mál hefði verið eitt þeima
„skilyrða“ sem þimg Aliþýðu-
flokksims samþykkti fyrir áfiram-
haldiamdi stjómiarþátttöku Al-
þýðufilok'ksims, em þar hefði raun-
ar eimmiig veríð sett sem skilyrði
að tryggjia öllum vimmufæirum
mönnum atvinmu. Hdfði því held-
ur ekki fengizt framigenigt, em Al-
þýðuflokikurimm sýndi ekki á sér
neitt fararsnið úr stjóm.
í ínamsöguræðu um fyrirspum-
ina sagði Magmús m.a.:
í meira en áratug hefur verið
rætt hé;r á lamdi um að stofma
lífeyrissjóð fyrir alla lamdsmenm.
og það hefur ekki aðeims verið
rætt um málið. Það hafa einmig
verið framkvæmdar víðtætoar at-
hugamir í því sambamdi. 1964
var Haraldi Guðmundssymi fyTrv.
forstjóira Almanmatryggimga t.d.
falið að semja álitsgerð um, hvort
ekki væri tímabært að setja lög-
gjöf um almennam lífeyrissjóð,
sem allir lamdsmenm. sem ekki
eru mú þegar aðilar að lífeyris-
sjóðum, geti éfrt aðgamig að, edms
og stóð í brefi ríkisstjómarimnar.
Haraldur skilaði skýrslu haustið
1965 og segir þar svo um ndður-
stöðu sinia:
ÁLIT HARALÖS
,,I»að er fullkomlega timabært
að setja löggjöf lun eftirlauna-
sjóð og eftirlaunatryggingu fyr-
ir allt vinnandl fólk til viðbótar
við gildantti lífeyristryggingar.
Eftirlaunin séu miðuð við fyrri
vinnutekjur og starfstima, kaup-
máttur þeirra tryggður og upp-
hæð þeirra ákveðin með það fyr-
ir augum, að ellibæturnar, þ.e.
lífeyrir og eftirlauu samtals
nægi til þess að afstýra tilfinn-
anlegri kjaraskerðingu að loknu
ævistarfi. Jafnframt lit ég svo
á, að samtímis þessari lagasetn-
ingu þurfi að gera breytingar á
gildandi lífeyristryggingum, s\'o
að þær verði hæfilegur grund-
Framihald á 7. sn'ðu.
Fimimtudagur 13. febmasr 1969 — 34. úrgamigur — 36. tölublliad.

^ Sýningargestir á kaupstefnu í Leipzig.
52 leiguíbúBir auglýstar
Þ.M. AUGLÝSTI Reykjavík-
urborg eftir umsóknum um 52
leiguíbúðir sem borgin hefur
látið byggja í Breiðholtshverfi
í sambýlishúsi nr. 2 til 16 við
um þessar íbúðir, að leggja
inn umsóknir sínar í skrif-
stofu húsnæðismálafulltrúa
Reykjavíkurborgar að Póst-
hússtræti 9.
írabakka. — Umsóknarfrestur | ÍUÚÐIR ÞESSAR eru ætlaðar
var til 14. þ.m., þannig að i fjölskyldum sem búa í heilsu-
Vorkaupstefnan í Leipzig
— • ■ r m • ' m'im
veriur haldin 2. -11. marz
umsækjendur að hafa búið í
borginni í 5 ár. Af þessum í-
búðum eru 14 tveggja herb.,
19 þriggja herb. og 19 fjögra
herb. Lágmarksstærð fjöl-
skyldu er ákveðin þri^gja
manna fyrir minnstu ibúðirn- *
arí fimm mauna og sex manna j A vorkaupstefnunni í Lpipzig
fyrir stærri íbúðirnar. Húsa- Sem haldin verður 2.—11. marz
leiga er ákveðin 36 kr. á fer- n.k. verður myndarleg sýningar-
dag eru síðustu forvöð fyrir
þá, sem hafa hug á að sækja
spillandi húsnæði og ganga
barnafjölskyldur fyrir, þurfa
metra.
MYNDIN er af írabakka 2-16.
— (Ljósm. Þjóðv. A.K.).
deild frá Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna , í Reykjavík. Verður
deildin í sýningarhúsinu Messe-
1
hof en þar sýnir mikill fjöldi
fiskframlciðcnda frá V-Þýzka-
landi, Norcgi, Danmörku, Sví-
þjóð, Ilollandi, Bretlandi og öðv-
um löndum margvíslegar fisk-
afurðir. Eru iörgtöðumenn ís-
Banna bankarnir útvegsmönnum
að selja fisksölum neyzlufísk?
• Mikla athygli vakti í gær
frétt hér í Þjóðviljanum um
stóhækkað verð á neyzlu-
fiski út úr fiskbúðunum í
Reykjavík og nágrannabæj-
um og höfðu bæði fisksalar
og húsmæður samband við
blaðið í gær og tjáðu því
reynslu sína á undanförnum
vikum.
Nú eru liðnir nær þrír
mánuðir síðan hámarksverð
á ncyzlufiski var afnumið og
hafa fisksalar haft frjálsar
hendur um álagningu síðan.
Hefur tii dæmis hausuð og
slægð ýsa verið seld þetta
frá kr. 22 til 30 hvert kiló i
fiskbúðunum — ákaflega
misjafnt eftir fiskbúðum.
• Hljótt hefur verið um
þessar breyttu aðstæður og
virðast neytendur ekki hafa
uggað að sér og gengið út
frá því, að hámarksverð á
neyzlufiski gilti eftir siem áð-
ur og væri sama fiskverð í
öllum búðum.
Fisksaili í veskirbænum
hafði saimiband við Þjóðvilj-
ann í gær og óstoaði efitir því
að skýra máliui út firá sjón-
armiðuim fisksala, og bar
hann þó ökiki á móti þvá- að
rétt höfðá verið greint firá
um hækkað verð á neyzlu-
fiski sdðan 15. nóvember í
fyrra og fisksatar ’ hefðu
haft frjéllsar hendur uim á-
.laigningu síðan.
Við héldum fund í Fisk-
salafiéliagi Reykjavíkur og
Haífinairfjarðar þainn 17. nóv-
ember og áikváðuim á þeim
fundi að hailda í heiðri söimu
álagnimgarregllur og áður,
rruiðað við nýtt fistoverð —
þetta firá 8 tiil 20% hæikkun á
fiskverði.
Hvað gerðuð þið ráð fyrir,
að fiskverðið hækkaði mikið
nákvaamlliega? sipurðum við
fisksailann. Hann var nokkuö
tregiur tái sivars — dróst þó á
það að fislksailar hefðu gert
ráð fyrir 14% hækikuh á fisk-
verði og vasru útreikningar
þeirra máðaðir vtið það.
Þannig ætti haiusuð ýsa og
slægð að kosrte kr. 22 till 23
-hvert kg út úr fiskibúð. Þetta
Viafa líldega 80% fisksala stað-
ið við, bæði í Reykjavík og
HaÆnarfirði. Hins vegar hafa
um. 20*'/u af fisfksöilum misinoit-
að sér frelsið og hiaifia seit
ýsukílóið á aillllt að kr. 30 út úr
fiiskibúð.
Um 60% af aMri fisksöílu út
úr fiskbúðum hér er niý ýsa
og þó að við séum með 14
aörar fiisktegundir í búðunum
þá finnst mönnum ernginn
fiskur vera til, ef það vantar
ýsu < soðið, sagði fisksallinn.
Samkvæmt álaigningairregl-
uim fisksallaféilagsins gera þeir
þanniiig ráð fyrir að sgi.ja ýsu-
kilóið á kr. 22, ýsutfilök á fer.
39 tii 40, slægðan þorsk é kr.
20 hvert kg., þorskfllök á kr.
37 hvert kg, rauðspettu á kr.
hvert kg., salitifisk á kir. 42,
smálúðu á kr. 35 og stórlúðu
á kr. 60 hvert kg.
FisksaHinn í vesturbænum
tjáði okkur, að sérsrtakllega
hefði orðið varf við misjafnt
verð á ýsunni !háé fisksöium.
Hvemig hefuir svo reyndin
orðið á fiskverðiruu upp úr
bátunum fyrir fiisksalana? Yf-
irleitt höfflum við fisksalar
orðið að kaupa ósiæigða ýsu
með haus á fer. 11 hvert kg.
og er talið að ýsam rými um
30% við aflhausun og kúttun.
Sæbjörgin sieiur í heildsölii
þorsik og ýsu á 12 kr. hvert
kg. til fisiksaila og er talið, að
þeir geti feeypt ýsuna fyrir kr.
9 til 10 af báýym, sem þeir
hala þá keypt af í stórum stíl.
Þá hafa verið dærni tffl þess
að fisiksalar hafi keypt ýsu-
kfióið á allílt að 17 kr. upp úr
bát síðusitu daiga, sagði fisk-
saílinn.
Alltaf er að verða erfiðara
fyrir okJaw fisksala að ná í
fisk til sölu í búðunuim og
kannski er það ískyggilegasta
þróunin í físksölumálum bqrg-
arinnar. Það er eims og maður
sé að biðja um gull í hrað-
frysitiihúsunum, þegar farið er
fram á uglga hjá þeim, og þá
eru þeir alltaf að tapa.
Þá hafá einstakir bátaeig-
cndur tjáð okkur fisksölum
síðustu daga að útgerðarlán
þeirra séu bundin þvt, að
þeir semji við ákveðnar fisk-
vinnslustöðvar að kaupa afl-
ann. Ef þeir gera þetta ekki,
þá njóti þeir ekki fyrirgreiðslu
um Ián í bönkum og stafar
þetta af hin.um fyrirhuguðu
10% af afla, sem á að greiða
í stofnlánadcild sjávarútvegs-
ins samkvæmt himim nýju
hlutaskiptakjöyum.
A móti hefiuir svo rtfkisvaildið
ekki gert neinar ráðsitafanir 111
þess að suðvelda fisksöluim eð
ná í fisk í soðið fyrir neyt-
endur.
Þegar fiskur fiæst ekki í
soðið, þá höfum við fisksalar
keypt fiisk í neytendaumibúð-
um af SlS. 1 septemiber fyrir
gengisífleililingu kostaði 10x5
Ibs. ýsa í neytendaumbúðuirn
fyrir Bandarfkjamarkað kr.
1146.
Núna í daig þurfum við að
kaupa sama skammt.fyrir ríf-
legia kr. 1800. Með smásiöluá-
lagnimgu kositar hvert kg.
þainmig um kr. 120 út úr búð
og er vonilaust að bjóða neyt-
enduim ýsuna á þessu verði.
Því miður horfir óvænlega í
fisksölumiállum, saigði fisksal-
inn, og það er siíður en svo í
oklrar þáigu gert að sitefna að
minni fiskneyzlu hér í borg-
inni.
lenzku deildarinnar þeir Árni
Finnbjörnsson / og Guðmundur
Garðarson.
Yfir 10.000 framleiðendur frá
65 þjóðlöndum sýna vörur á
kaupstefnunni að þessu sinni og
gert er ráð fyrir 600.000 gestum
frá 80 löndum.
í viðtali við austur-þýzka
verzlunaTfluilltrúamin Willy Bau-
mann kom finam að viðskipti
Austur-Þýzkalands og Islands
drógust saman á síðasta ári t.d.
voru engir fiskiibátar keyptir frá
DDR. Þá má nefna að í hitteð-
fyrra voru keyptar hingað 200
bifreiðar fré DDR en aðeins 50 í
fyrra og staifar það að sjálfsögöu
af því hve verðið hefflur hækkað
vegna tveggja genigislækkana.'
Á siðasta ári voru keyptar hing-
að vöi’ur ft'á DDR fyrir 30 milj-
ónir króna en útfllutningurinn
þangað nam 15—20 miij. kr. Á
síðustu árum hafa aðalútfliutn-
ingsvörur okkar til DDR verið
fiskimjöl, síldarlýsi, fryst síld, og
fryst síldarfllök. Síðustu tvö árin
hefflur engin saltsíld veiið fllutt
út héðan til DDR eins og iyrri
ár. Um þessar mundir er verið
að gera tilraunir með að kamá
ísilenzkum uMarvörum á fi'am-
færi í DDR. Hafla verið send
sýnisihorn af teppum frá Álafossi.
Austur-Þjóðverjar leggja nú á-
herzlu á að selja meiri efnavöi'ú
hingað, bæði fyrir mélmingar-
firamileiðsiu og plasitfraimileiðslu
ýmiskonar.
Bauihainn gat þess að um 20
Islendingar hefðu sótt haustkaup-
steflnuina í Leipzig 1968 en ekki
væri búizt við mikilili þátttöku að
þessu sinni vegna»þess hve fierða-
kostnaður hefiur aulkizt.
Sérstaklega hefur verið vand-
að til þessarar kaupstefnu, en á
þessu ári eru liðin 20 ár firá
stofnun DDR.