Þjóðviljinn - 18.05.1969, Page 4

4 SlÐA — ÞJÖÐVIUTNN — Sun-midaigur 18. maí 1969.
— málgagn sósialisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandl: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson fáb.). Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
AuglýsingastJ.: Olafur Jónsson.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Sími 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 150,00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 10,00.
Kjaraskerðingarstjórn
J^íkisstjórn íhaldsins og Alþýðuflokksins hefur átt
í stríði við verkalýðshreyfitnguna allan þennan
áratug. Þetta er skiljanlegt þegar haft er í huga að
hún hefur verið stjórn steinrunnins atvinnurek-
endavalds, sem aldrei hefur eygt nein „úrræði“
önnur en árásir á lífskjör vinnandi fólks og lækk-
un kaups og kjara. Það breytir engu um þessa
staðreynd, þó talsmenn Alþýðuflokksins reyni að
sveifla sér upp í tilfinningahæðir í útvarpinu og
sýni Eggert G. Þorsteinsson sem forkláraðan dýr-
ling „með hjartað á réttum stað“. Fyrsta verk rík-
isstjómar íhaldsiins og Alþýðuflokksins var að af-
nema verðtrygginguna á kaup. Það var trúarsetn-
ing ráðherranna og reiknimeist'ara þeirra að verð-
trygging kaups væri undirrót alls ills í efnahags-
þróuninni. Þegar ljóst varð, sem Alþýðubandalag-
ið varaði þegar við 1960, að hugmynd og fram-
kvæmd ríkisstjórnarinnar var að stöðva kaupið en
láta verðlagið halda áfram að æða uppeftir, snerist
verkalýðshreyfingin til varnar. Með júnísamkomu-
laginu tókst að knýja ríkisstj. til samminga um að
lögfest yrði á ný verðtrygging kaups. Það sam-
komulag sveik ríkiíjstjórn íhaldsins og Alþýðu-
flokksins tveimur árum síðar, með þeim afleiðing-
um að emn þarf verkalýðshreyfíngin að standa í
stríði um þá skertu og allsendis ófullnægjandi verð-
tryggingu Sem samið var um í síðustu samning-
urn. Samningana við verkalýðshreyfinguna 1965
um smíði 1250 íbúða fyrir láglaunafólk í verka-
lýðsfélögunum hefur ríkisstjórn íhaldsins og Al-
þýðuflokksins svikið, svo að einungis nokkur hluti
þeirrar íbúðatölu verður fullgerður á næsta ári,
þegar þær áttu að vera allar búnar. Jafnframt hef-
ur ríkisstjómin svikizt um að útvega sérstaka fjár-
öflun 'til þessara framkvæmda, og sett Breiðholts-
búa í hinn mesta vanda. Hækkunin á atvinnuleys-
isbótunum, sem í útvarpsumræðunum var talið
helzta sörununargagn fyrir hjartaþeli Eggerts G.
Þorsteinssonar og rökstuðningur fyrir því, hversu
gott væri fyrir verkafólk að hafa hann og flokks-
menn hans í ráðherrastól, var reyndar síðbúin efnd
á samningsatriði við verkalýðshreyfinguna! Hitt
gleymdist með öllu að minna á forystu þessa ráð-
herra um ósvífnar árásir á sjóimamnshlutinn, árás-
ina á verðtrygginguna, og þvingunarlög í sjó-
imannaverkföllunum í vetur, eða afrek „gerðar-
dómsmálaráðherrans“ eins og sjómenn kalla Emil
Jónsson. Öllum er kunnugt, að ríkisstjórnin bein-
línis stofnaði til átakanna nú um verðtrygginguna
með því að reikna með afnámi hennar sem lið í
efnahagsráðstöfunum sínum. Kjaraskerðing er
fastur liður í efnahagsráðstöfunum ríkisstjóma
íhaldsins og Alþýðuflokksins, hversu ólíkar aðstæð-
ur sem annars hafa verið í þjóðfélaginu á áratugs
samfelldum valdaferli þessara flokka. Það eitt er
víst að verkamenn og aðrir launþegar munu ekki
harma þá stund þegar afturhaldsstjóm íhaldsins
og Alþýðuflokksins veltist úr völdum og bætir víst
ekki um að hún hefur þegar sett met í að hanga við
völd eftir að stjómarsíefhan hefur beðið algjört
og eftirminnilegt skipbrot. — s.
Nú er affcur kominn helgi-
dagur og Hvítasuninajn firaim-
undan með aufea-tfWdegi, og
alvarlega hiugsandi atorku-
mönnuim ofbýður æ meir
hvemig þjóðin eyðir lífi sínu
í óarðbært hangs, í staðinn
fyrir að vinna að gjaldeyris-
öflun eins og almennilegt fólk
í útlöndum, som heldur færri
hátíðir, en vinnur fleiri daga
ársins. Það er laukrétt að
framleiðsla ykist víst eitthvað
þegar búið væri að afnema
jólin og páskana, en mestu
máli skipta auðvitað í þessu
ófni sunnudaigamir 52. Erfitt
mun þó reynast að fækka
þeim að ráði, nema gripið
verði til róttæfcra aðgerða, —
enda þannig háttað í liífs-
bjargairviðleitni landsmanna
að þeir geta tæplega hlýtt
hinum fornu fyrirmælum
Guðs að halda hvíldardaginn
heilagan, — þá yrði nú stund-
um skrítið í síldinni og bví
reiknaði hann ekki með. Hitt
or a/ugljóst að væru sunnu-
dagamir ekfci nema 26, þyrftu
atvinnurekendur ek'ki að
blæða eins mifclu í helgidaga-
taxtana, og fjármálaráðherra
gæti nælt í eitthvert smáskít-
irí aif þeim starfsmönnum hins
opinbera, sem óhjákvasmilega
verða að halda áfram puðinu
nastur og daga allan ársins
hring, með uppbótum á næt-
ur- og helgidagavaktir. Fyrr-
nefndum ráðherra er hér með
hent á þessa fjáröflunarleið,
honum og ríkissjóði að kostn-
aðnrlausu. og ætti hann að
ræða málið við félaigisdómiara
sína hið bráðasta.
En þjóðkirkjan hefur Ifka
sitt að segja, og taka verður
tillit til kristinna manna og
kvenna sem enn finnasí á
landi voru, í mismunandi trú-
uðum fylkingum öðrum, —
það gæti rcynzt töluvert sm'iið

vel 1

að ná samkomulagi við þessa
aðila, og ekki sízt sjöunda-
dags aðventista, — en Sátta-
nefndin hefur ein'hverntíma
séð annað eins, og ef í nauð-
imar rekur er ekkert sjálf-
sagðara en leggja málið undir
dóm almennings í þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Gæti það orðið
spennandi og skommtilcg til-
breyting, og mætti verða til að
draga hug okkar frá persónu-
legum vangaveltum, eins og
efna'hagsafkomu einstafclinga
og heimila og salti í grautinn.
Þá rynni líka upp baráttu-
daigur þeirra ofckar sem ekki
vilja fækka, heldur fjölga frí-
dögum, en með þeirri breyt-
ingu þó að eflnt verði til há-
tíðaJhalda þegar sérstök til-
efni gefast, — metaflamánað-
arfrí — kartöfluuppskerufrí,
sólskinsdagalfrí, — rigningar-
dagafrí — óvcðursdagafrí, og
fþróttasigrafrí, sem stæði i
þrjá daga þegar olokur hefur
tekizt að sigra Dani í fót-
boltanum.
Og nú strax gotúm við öll
hafið undirbúnimg að allsherj-
ar-sund- og si'gur-hátíð með
unaðslegum hvíldar- og frí-
dögum, sem yrðu bví fleiri
og skemmtiiegri sem afrek
oktoar í norrænu-sundtoeppn-
inni verða frækilegri: Hátíðin
verður þó okki haldin fyrr en
í haust, þegar rúmlega einn '
fiórði íslendingn hefur synt
200 metrana. Það nægir t.il að
stojóta frændum vorum öllum
ref fyrir rasis, og það getum
við hæeleea gert mpð aðra
hönd fyrir aftan bato, án
þess að blása úr nös.- Ef við
aftur á móti látum hendur
standa fram úr errnum og
notfærum okkur beztu aðsitöðu
í heimi í suimar í fínustu
lau-gum veraldar má tvímæla-
laust reitona með slíkum yfir-
burða sigri, að aldrei gleymist
meðnn land byggist, og yrði
skáldum og mvndlistarmönn-
um og tónsmiðum framtíðar-
inn-nr ótæmandi yrkiselfni.
Hér verður sleppt hugleiðing-
unbii um hollustun-a. s-em fylg-
ir þessum íþróttaiýiðbuirðd. enda
kunna allir meginstef hcnnar
utan að: Þú skalt baða þig
einrj sinni á su-mri hverju, en
toannislki okki alveg eins oft á
veturna pllús heilbrigð sál í
hraustum líkama. Þó er ekki
úr vegi að andmæla þeirri
kenningu ofsatrúarmanna að
ek'ki hafi verið tilhlýðilegt að
hefj-a kapp-sundið á uppstign-
intgardag, því hann sé helgað-
ur öðrum atburðum. Satt er
það, en því miður erum við
norrænir kappar flléstir ó-
fleygir, og ekki tímabært að
hefja keppnd í 200 metrra
flu-ginu að svo stöddu, —
hvað sem síðar verður, — og
eins má geta þess að Frelsar-
inn var áreiðanlega flug-synd-
ur, þótt ekki sé fjallað um
það berum orðum í biblíunni,
hins vegar eru þar greinar-
góðar lýsingar á gön-guferðinni
á Genesarotvatni, sem margir
telja að hafi numið nákvæm-
lega 200 metrum.
Sækist okku-r sundið í sum-
ar eins vel og beztu menn
von-a, hljóta allir að saimein-
ast um þá hugsjón að bæta
við að minnsta kosti einuim
frídegi, hann hefur alltaf
vantað tilfinnanlega á haust-
in, þar sem okfcert sfceður
markvert f þeirn málum efltir
2. ágúst. Alvarlega hugs-andi
mönnum gæfist þá lí-ka tóm
til að hugleiða betu-r, hvort
ekki væri rétt að gefa ein-
stökum þjóðfélagsborgurum
frí allt árið, þar eð minni voði
stafaði af þeim í ómfinni
hvíldarstöðu, t-d efnahagssér-
fræðingum, að maður tali nú
ekki um heilar stéttir, einis og
viðrei-smar-ráðherrastéttinia. —
Senn-il. væru opinberir starfs-
menn reiðubún-ir að leggja
fram smáprósentu af ofsaleg-
u-m tekjum sínum, sem varið
yrði til að kaupa salt í graut-
inn handa fjármálaráðherra,
gegn því að hann tæki sér
frí frá s-törfum að eilífú. Af-
ganginum má s-kipta milli
féla-gsdómara upp á sama. —
Þó sfcal þessum heiðursmönn-
um öllum heimilt að tafca nú
og framvegis þátt í norrænu
sundkenpninni, — jafnvel, —
og ekki síður — þó svo þeir
reynist ósyndir með öllu.
Knimmi.
SKRAUTFJOÐRIN
Eins og öll-ustn er ljóst sta-nda
nú yfir vinnudeil-ur og hafa
gert það á þriðja mánuð, án
nokkurs árangurs sáttafunda
sem orðnir eru ailtmargir. Er
þetta nok.kuð sérstætt verfcfall
þar som tilefni þess er aðeins
það að fá vinnukau-pendur til
að stain-da við gerða saim-ninga.
Ekkii er ríkisstjómin fúsari til
að viðurkenna þessar réttmætu
kröfur frekar en aðrir vinnu-
kau-pendur þar sem fjármólia-
ráðhieirra hefur farið í mála-
reksfcur við sitarfsmieinn B.S.R.B.
og þrisvar beOið ósigur í þeirri
viöureiign, en í fjórða sinn ætl-
ar hann að fara af stað á þeim
forsendum að fiyrri málarekstur
hans hafi haft það grófja form-
galla, að mólssóknin hafi ta-pazt
á því.
Taldi óg ekki óeðlileigt að í
hu-g einihvers mundii koma huigs-
uir. um það, úr því þessi mjög
svo einfaílda málshöfðun hefúr
svo uniiikfla form-galla að máflið
tapast þeirra vegna, hvort ekki
væri hugsanlegt að sflafcir gallar
fyndust í stærri gjörðum rifcis-
stjómarinnar, í samningum við
inmlenda og erlenda aðila siem
hún h-efur aUflmikil sikipti við af
eðlilegum ástæðuim.
I þessari deilu um vísitöflu-
bætur á fcaup hefiur Aflþýðu-
flokltourinn haft frekar hiljótt
um si-g þar til nú upp á síð-
kastið að hann. virðist viera að
verða gagntekinn áliuiga fyrir
lausn deilunnar á viðunandi
hátt fyrir iaunafólk. Má sjá í
Alþýðublaðinu 28. apríl s.l. að
sagt er frá Verkaflýðsmálaráð-
stefn-u Alþýðuflokiksfélaigs Rvík-
m" þar sem afll-átoveðin ástoorun
er gerð til deiliuaðila að ná
samkomulagi fýrir 1. maí Er
greint frá því að þessi áilyktun
hafi verið sambyk-kt einróffna.
Þar sem nú þessi siamikunda er
skreytt með nafninu verkailýðs-
málaráðsitefna or va-rt huigsan-
legit awnoð en þarna haú verið
mættir fulltrúar þedr úr rafcis-
stjórninni sem kenna sig við
AJþýðulfllokkmn, að minnsta
kosti félagsmálaráðherra. og þá
er fyrir hendi að þessi ályfldun
hcfur hlotið atkvæði ráðherra,
ai-ns eða fleiri. Ef álvara hefði
legið á bak við þessa ályktun
og flundarihaldið í heild hefði
maður getað búizt við að þetta
hefði' verið nokkur ábending tifl
ráðherra-nna um það hvað fólk-
ið vildii. En þetta virðist ekki
hafa að neinu leyti dempað þá
þrjózku, sem rxkisstjómin hefur
sýnt samitöikum flaunafóflks, og
verður maður því að álíta að
samþykltot þessi hafi verið huigs-
uð sem skrautfjööur í hatt Al-
þýðuöoklksins til að friða það
fólk sem ennþá telst til hans, en
orðið er grótflega óánægt með
sltrípafleiik þann, sem siettur hieí-
ur verið á, svið í þessari kjara-
deilu og 'því s-krautíjöðrin —
þcgar hún er athuguð betur —
aðeins visdð hálmstrá og hafld-
loust þegar á reynir.
Ef iúllur áhuigi hefði verið
fyrir þvl sem samþyfctot var á
þessari ráðstefniu hefði efcki
verið staðar numiið heldur farið
með efni hiennar út í flöklksfé-
lögin víðsvegar á flandinu og
ráðherrum floiklksdns gert það
skiljanlegt, að aðgerða af
þeirra hendi væri kra-fizt til
laus-nar þess-ari kjaradeiiu inn-
an ríkisstjómarinnar, eillla yrðu
þeir að draga sig þaðan, svo ég
noti orð eins ráðherrans um
brottför hans úr ríkisstjóm. En
ef enn er í hug ráðherra Al-
þýðufllolkksdns sú hugxsun að það
sé gllœpur að fólk fari fraim á
kjarabætur þá fer máiliö að
skýrast, qg þá er enn meiri á-
stæða til að krefjast þess að
þeir vxfcd úr ráðherrasitióilum og
hefðu þedr átt að sjá sómta sinn
í því að vera famir þaðan fyr-
ir lömgiu, þyi það er fúrðulogt
að menn scm kenna sig vdð al-
þýðu landsins skulli gjeta fund-ið
sig í því að taka þátt í þedm
vin nuibrögðu-m sem ríkisstjómin
hefur uppi í þairri kjaraibaráttu,
sem nú stendur ylfír, þvl afllir
landsimenn vita að það er ríkis-
stjómin sem hefur vafld og, getu
tiA að leysa þetta ágrcinin-gsmál,
enda er það glöggt undirstrikað
af Guðjóni B. IJaldvinss. í grein.
s-ern hann skrifar í Afllþýðublað-
ið 5. maí s.l. Þar segir orðrétt:
,.En vogna þess að undanfarin
ár hefur rikisstjórndn jafnan
gripið inn 1 til lausnar vinnu-
deilum þá g-runar al-menning að
hún ráði stefnun-ni um stirð-
leika og stífni vinnuveitenda".
Það em fleiri samningar sem
ríkisstj'órnin befur gert við
fuflltrúa verkalýðsfólaganna og
svikið. Má þar nefna samminga
t_m ibúðaibyggingu handa lág-
iaunafólki sem gerðdr voru f
kjaradeilunni 1965. Var þar lof-
að að byggja 1250 íbúðir, en
hvernig hefur það verið í fram-
kvæmdinni? 1 Breiðholti er bú-
ið að byggja 335 íbúðir, og hvar
var það fé tekið sem ríikið átti
að leggj-a fnaim? Það var tekið
af þvi fé sem Húsmæðisméfla-
stjóm fóklk til umráða, og þar
lig-gja ávalflt fyrir lamgir lisitar
yfir þá sem ekki fá flán vegna
fjárskorts hjá Húsnæðisméla-
stjóminni. Af þessu rmá sjá að
fyrir það fé sem Húsnæðisméla-
stjórn heflur yfir að ráða,
er næg eftirspum til íbúða-
byggin-ga, svo það má segja,
að ríkisstjómin haifi gjörsam-
lega svikið sín loforð um fjár-
framflag tli íbúðabyggimgia sam-
kv-æmt samningnum frá 19-65.
Þvf að sjálfsögðu. úr því að
bygginigastjóm var sfcipuð fyr-
ir Bredðhofltsbyggimgamar, bá
átti hún að fá fé til sdnn-a fram-
kVæmd-a óháð þedrri fjárbæð
sem Húsnæðismálastjóm fékk
til umráða.
Lögtaksúrskurður
Eftir kröfu bæjarritarans í Kópavogi úr-
skurðast hérmeð lögtak fyrir ógreiddum
fyrirframgreiðslum útsvara 1969 til bæjar-
sjóðs Kópavogs, en gjöld þessi eru fallin í
gjalddaga samkvæmt 47. gr. lag-a no. 51/
1964.
Fara lög'tök fram til tryggingar gjöldum
þessum að liðnum átta dögum frá birtingu
úrskurðar þessa á ábyrgð bæjarsjóðs Kópa-
vogs, hafi gjöldin ekki verið greidd fyrir
þann tíma.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.