Þjóðviljinn - 10.06.1969, Blaðsíða 1

ÞriðjudaguT tlO. júní 1969 — 34. árgangur — 125. tölublað.
Ályktun uppeldismálaþingsins:
Stórlega þarf að bæta úr
starfsaðstöðu kennaranna
l4>
Síldin á hraðri leið norður
Mikið af kolmunna
en síldin er dreifð
Rætt við Jakob Jakobsson um borð í Hafþóri
■ Síldin er á hraðri leið norður og er á dreifðu svæði um
500 míiur frá íslandi. Nokkur erlend skip eru komin á mið-
in, en hafa lítið veitt, og eitt íslenzkt er á leiðinni.
Leitar.skipið Hafþór hefur leit-
að að síld austur í hafi að und-
anföxmi, og talaði Þjóðviljinn
við Jakob Jakobsison, fiskifræð-
ing, er skipið var á leið til
Austfjarða í gær- ,
1 fyrradag var siíldin á svæð-
imu um 71. gráðu nl. b. og 8-
gráðu al. I-, og er hún á hraðri
leið norður, 10—15 mílur á dag,
sagði Jakob. Hún er dreifð á
þessu svæði og veiði svo til en-g-
In ennþá, en nokfcur erlend veiði-
Bkip eru þegar komin á miðin,
6—8 norsk, 10—15 rússnesk og 2
finn.sk, og fer skipunum nú dag-
lega fjölgandi. Eitt íslenzikt skip
er á leiðinni, Seley frá Eskifirði,
og var það komið um 170 rru'l-
wr frá Gerpi, þegar ég ifirétti síð-
ast, sagði Jaköb.
Það litla sem eiiendu skipin
hafa veitt hefur allt verið saltað
wm borð, og eitt norstot sikip veit
ég um sem fór heim með kol-
munna tii bræðslu enöa er etoki
nema um 250 mílur til Noregs
af miðunum. Það virðist vera gíf-
urlegt magn af kolmunna, Og
kasta skipin stundum á hann í
þeirri trú, að þarna sé síld á
ferðinni.
Leiðinlegt veður var á miöum
í síðustu viku, en fór batoandi
um helgina. Við erum núna á
leið til Austtijarða og fer ég
þar aí skipinu, en sfðan fer Haf-
þór að athuga svæðið um 100—
200 mílur út af Austfjörðum,
þar sem fundizt hafa miklar
lóðningar- Þetta er kolmunni
sem virðisit vera þama í torfum,
og verður Hafþór þarna út þenn-
an mánuð til að ganga úr stougga
um, hvort grundvöllur er ifyrir
því að skipin veiði hann í
bræðslu.
Þjóðviljinn spurði Jakob að
Fi-amihald á 9- síðu.
haust hefst kennsla menntaskólanema í Miðbæj arskólanum.
Gengið frá kjarasamningum fyrir
starfsmenn álverksmiðjunnar í dag
□ I dag er ætlunin að ganga frá samningum um
kjör starfsmanna við álverksmiðjuna í Straumsvík,
en samningar og athuganir hafa nú staðið yfir í
níu mánuði.
Fulltrúar fyrir sjö fólög launa-
fólks hafa tetoið iþátt í saimnimg-
um iþlessuim annars vegar og full-
trúar ísals hitw vegar. Félögin
eru Verkamannaifólagið Hilíf,
Verkatovennafélaglið Framtíðin.
Félag byggingariðnaðanmainna í
Haifinait'firði, Málim- og stoiiipa-
smiðasaimibandið, Félaig ísQ. raf-
virkja, Verzlunarmannaifél. Hafn-
arfjarðar oig Fólag matreiðsilu-
manna.
Þeir Hemrann Guðmuindssoil,
form. Hlítfar, Óskiair Hallgríms-
son, og Snorri Jónstson, forttniaður
Málm- og stoipasmiðasambands-
ins hafa verið f undirnefnd fyrir
hönd iauinafólks tál að semja uttn
kaup þess og kjör.
Sem fyrr segir hafa samning-
arnir tetoið langan tíma, eða allt
fró því í septemiber ■ í fyrna. Á-
stæðan fyrir þessu er eklki sízt
sú, að aðilar hafa foygigt samn-
imgsgerðina á sérstöku starifis-
mati og héfu.r stairfsmatið verið
byggt á kerifii, sem notað hefur
verið til Miðsijónar við ólverk-
smiðjunia í Husnes í Noreigi. —
Kerfið er uppnnnnið í Fínnlandi
og er notað í möngium starfs-
greinum á Norðurlönduim.
Ákveðið að lengja fræðsluskylduna um eiH ár:
Hefja 4676 sex ára börn
skólagöngu haustið 1970?
■ Á vegum Reyikjavíkur-
borgar er starfandi nefnd er
hefur það verkefni að gera til-
lögur um námsskrá fyrir 6
ára börn, en eins og fram
hefur komið í fréttum hefur
verið ákveðið að lengja skóla-
skylduna um eitt ár og hef ja
kennslu 6 ára bama „þegar
fé verður veitt til þess af fjár-
lögu>m“.
Undanfarið hefur 6 ára ár-
gangurinn talið 1600—1700 börn
árlega í Reykjavík en samkvæmt
siðuslu tölum verða 4.676 scx
ára gömul börn á öllu landinu
árið 1970, en fræðsluskyldan
verður allavega ckki lcngd fyrr
cn þá.
Nú þegar er hafin kennsla 6
ára bai-na í Isaksskóla, Landa-
kotsskóla, Mýrarhúsaskóla, en
þar hófst toennsla þeirra í fyrra,
og í barnaskóla Garðahrepps- Þá
hafa verið haldin tveggja vitona
vornámskeið fyrir börn áður en
þau setjast í 7 ára bekk, en
námsikeið þessi eru nokkurs-
konar kynning á væntanlegu
skólanámi og tefcur yfirgnæfandi
meirihluti .7 ára, barna.í .Reykja-
vík þátt í némskeiðuinum og eitt-
Framhald á 3. síðu.
Sterfsmiaitið vat- unnið af ein-
um fiuliltrúa firá Isal og öðrum
firó ASÍ, Krisibmiuindi Halldórs-
syni, haigræðingarráðunaaiti. Þeir
íóru utain tíl Sviss, Vestur-Þýztoa-
lands og Noregs til þess að kyn.na
sér störf í Miðstæðuim verksm.iðj-
utm í þessuim ritojum.
Við starfsmatið olli þaðnokkr-
um erifiðleitouimi að reynt var að
meta störf, siem etoiki höfðu áð-
uir verið un.nin og vairð því í
senn að byggja á liítoum um
stairfið í fratmtíðinni í verksimiðj-
unni hér og því sem reynzt hef-
ur eðlilegt í erlendum vedksimið'j-
um. Af þessari ásitæðu, mun ætl-
unin að láta fara fraim eitthvert
endui-mat síðar, þeigair yerksmiðj-
atti hefur ha.fið starfsemi sína af
fúMum kirafti.
Starfsmatið er þannig unnið
að hverju, starfii em geflin á-
kveðin stig þannig að samninga-
nefndímar þurfa ektoá að raða
sitöPfiunuim niður í launafloiktoa,
heldur er saimiið um launafilotok-
ana og to.jörin og síðan raðast
störfin niður í filoktoa.na eftir
stigafjöldanium.
Happa- og gla.ppaaðferðin hef-
w mjög oft róðið því hvernig
Fjögurra daga
hátíðaíiöld
í Vestmannaeyjum
Sjá síðu Q
störf.um er raðað í launafloikitoa
hér. Þannig eru til að mynda
ýmis störf við útfHutningsiatvinou-
vegina ótoafileiga erfið — en þó
lágt launuð og taka veiikamenin
í flstovinniu hér yfirleitt laun
eftir 2. taxta Dagsbrúnar.
Það er nýrnæli hérlendis að
samninigair séu byggðir á starfs-
mati. BSiRB hefur á undantföm-
um árum undirbúið launafilokkia-
röðun eftir starfsmati, en ekfci er
enn koimið til framkvæmdanna.
Þá roun hafa verið unniið að
starfsmati á vegum Iðju á Rvík-
ursvæðinu fyrir nókkrum ániffl,
en ekki varð úr því að niður-
stöður þess ’yrðu notaðar til
samn ingsgerðar.
í ályktun uin stöðu og iiiutverk
kennarans, sem samþykkt var á
uppeldismálaþingi SÍB Og LSFK
nm helgina segir, að starfsaðstaAa
kennara þurfi stórlega að batna
frá því sem nú er. 1 ályktunirmí
er því fagnað að stefnt er að þvi
að leggja fyrir næsta Alþingi
frumvarp að nýjum fræðslulög-
um og einnig fyrirhuguðum
breytingum á námstilfhögun við
Kennaraskóla íslands, þar sem
m.a. er stefnt að því að stúdents-
próf eða hliðstætt nám verði
gert að irmtökuskilyrði í skólann.
í þimgsetam.garræðu Stoúla
Þor&tetassonar, íormanins SÍB
komst hamn m.a. svo að orði:
„Skortur á kenrm'rum með rétt-
imdi er enn tilfinnanlegur. Mibill
fjöldi þess fólks sem útskrilfast
árlega úr Kennaraskóla íslands
leitar í önnur störf að lofcnu
nómi í von um befcri Hfsafikoanu.
Tæplega þriðjungur gagn-
fræðaskólakennara
réttindalaus
Þrjú síðustu skólaár var fjoldi
réfcttadiaitausra kenmaira við þaim>a-
stoólta þessd: 1966—’67 15.58%,
1967—''68 14,24%, 1968—’69
12,5%. Prósentu.fcalan hefur lækk-
að em þó er emm latiigt í lamd.
Við gagnfræ ðaskóla voru ánð
1963 25,25% sem etokd hofðu
kemm'araréttdmdi á jwi stigi og ár-
ið 1969 29,62%. Hér er hlutfaJlið
emn óbagstæðara em við baTna-
S'kól’aima.
Þrátt fyrir ýmsar umbætur seim
átt batfa sér sbað í íslenzkuin
skólamálum h<im síðari ár, þá er-
um við eme á efitir tímiamum.
Stórra átaka þarf við og í því efini
berumi við fuiltf traust til Skóla-
ranmsókmia. Nauðsyn ber til að út-
g’jöld til skólamála verði ektoi
skorin við nögl þráttf fyrir kreppu
í lamdi. Menntfun æskuniraar er
beztia fjárfestitiigim".
í ávarpi memmtamálaráðherra,
Gylfia Þ. Gíslasomiar, á þimgimu
kom firam að í haust verður hafin
kenmsla í nýjum i/iemitaskóla og
verður banm til húsa í Miðbæjar-
skólamium. Þar eru 29 ataiemnar
bemmsluistofur er rúrna 459 nem-
endur. Verður nýi menmitasköl-
Framihald á 9- siöu.
Verkfall
húsinu á
í frysti-
Bíldudal?
Á miðnætti í nótt hefst verk-
fall hjó Hráðfiiystihúsi Suð-
urfj arðarhrepps á Bildudal
haíi, fyrirtækið ekki ,. greitt
. starfsfólki sínu gjaldíallin
laum síðustu fjögurra .vikna.
Fiystihúsið
veitandinn
hefur átt í
iðleikum í
er" stærsti ‘vimmu-
á Bíldudal, en
margvíslegum erf-
vetur m.a. vegna
þass að amnað þeirra sikipa
sem leggur að jafinaði upp
áfla hjá fiystihúsimi var lengi
vetrar í viðgerð.
En Bflddælingar segja að það
sé ekkert nýtt að liggi við
vinnustöðvun vegna gi*eiðslu-
vandræða fyrirtækjamna.
Þannig hafa bátamir stöðvazt
allt upp í tvo sólarhringa atf
þessum ástæðum.
Furðulegar æsifregnir Vísis um sjúkt barn
Yfirlæknir á Landspítalanum óskar rannsóknar
Rætt við Kristbjörn Tryggvason yfirlækni
Daglbteðið Vísár hetfur öðru
hverju nú í vetfur og vor bii't
æsiíregnár um barn s*em íædd-
ist hér á Lamdspítatenum skömmu
fvrir jól og vaa* síðan siein.t til
Bandaríkjanma til aðgerðar etftir
að fjársöfnunu meðal almenmdnigs
hafði farið firaim því til styrkter.
Þessi skrif Vísis hatfa byggst ó
einhliða upplýsingum frá ætt-
ingjum barnsins, og í þeám fiel-
ast ammars vegar árás á læfcna
Lanidsipítalams og hins vegar firó-
sagnir um undursamlega lækn-
ingu á barninu í Bamdarítojunuim.
I gær birtist í Vísi emm eim ■
s.lík frásögm og er þar vitnað í
viðtall dagblaðs eins í Los Ang-
eles við fræntou barnsins. Seigir
Vísir að ,í viðtaiUnu. komd frarn
þung'ar .ásakahir á hendur. lækn-
um hér heima og heilibrigðisyíir-
völdum á íslaindi. I-Iaifi lækn.uim
vestra blöskrað úfclit litlu telp-
unnar. sem hafi auk fæðingar-
kvilla þjóðst atf næringarskorti.
þegar hún . kom atf Lamdspátal-
anuim. Ennfreimur hafi læiknarhér
sagt foreldrum barnsi.ns, ad það
vseitf tímiaeyðsla og sóun að fara
með barnið til Bandaríkjanna,
og bið opinbera hatfi veriö ófá-
anlegt til að taka nokkurn þátt
í sjúkrakostniaði eftir að bairnið
var tekið atf Landspífcalanium. —
Fyrirsögn að þessu viðtali við
frasmikiuma\ sem Vísir vitnar til
er: — Læknir var 5.499 mílur í
burfu. Ungibaim hnekkir dauða-
dlómi — mieð naumindum.
Vegna þeirra alvaaíegiu ósak-
ana sem koma fraim í þessum
sltirifum Vísis í gœr og fyrr í vet-
ua* soeri Þjóðviljinn sér tiiKrist-
björns Tryggvasomar, yfirlæknis
Barnaspítate Hringsins og spurdi
hvað hamn vildd uim móilið segjá.
Ég hef tótoið ákvörðun um að
óska etftir opimbenri rannsókm í
þessu málli, sagði Kristbjörn, o®
mum senda það skriflegt til heil-
brigöisyfirvalda á morgun. Þá
kemur vœntanlega allt fram sem
miáOi skiptir.
Við læknar forðumst það í
lengstu lög að a*æða um mól
sjúklinga okfkar í blöðum eða á
öðruim vettvamgi, og þáttur Vís-
Framihald á 9. síöu.