Þjóðviljinn - 25.06.1969, Page 6

g SlÐA — ÞJÓÐVTUINN — Miðvifemdagur 23. 5úní 1969.
Hvað er
frétta frd
Venusi?
MOSKVU — Enda þótt metin
hafi fullvel vitað það síðustu
tvö hundruð árin eða svo, að
Venus hetfur andrúmslaft, er það
ekki fyrr en nýlega, sem nán-
ari vitneskja fékkst með lit-
sjánkönnun um efnasaimsetiningu
þess andrúmslofts. Og það var
ekki fyrr en á seinustu árum,
sem mönnum tókst með út-
varpsbylgjum að brjótasit gegn-
um Venusarhjúpinn. I>ær upp-
lýsingar, sem þannig íengust,
voru hinsvegar svo furðulogar,
að þeim var ekki nema að litlu
leyti trúað- Þær brutu nefnilega
mjög i bága við þá vanabundnu
mælinga leiddu til þeirra ölfug-
mælakenndu aðstöðu, að því
meira, sem við ranrusökum Ven-
us, þeim mun fleiri spurningar
vakna.
Eðlilegt hlýtur því að teljast
að beita þróaðri oldflaugaitækni,
til þess að reisa allmargar
sjálfvirkar geimstöðvair, sér-
stakloga byggðar til Jxíss að
rannsaka áðstæður á Vénus.
Geimsitöðin Venus IV. var
gerð til þess að geta mælt hita-
stig, þéttlcik andrúmsloftsins og
þrýstinginn; einnig skyldi geim-
stöðin skrá samdrátt í mólokúl-
eru súrefni og köfnunarefni,
að gera tæbi, sem rrtæla myndu
þrýsting, hitastig og þéttleika
einhvers staðar á stigamum og
það jafnvel þótt spádómamir
um þrýstinginn t.d. léku á 1
upp í 100 loftþyngdir.
Systurplánetur samt
Meðal mikilvægra mælinga,
sem gerðar voru, er Venus IV-
lenti, má nefna það, að í ljós
kom, að andrÚTnslolftið á Ven-
usi hefur að geyma mun minna
köfnunarefni, en talið var —
minna en 7%.
Með því að bera saman mæl-
ingar Veniusar IV. og jarðefna-
fræðilegar staðreyndir, komst
sovézki visindamaðurinn Alex-
ander Vinogradof að þeirri nið-
urstöðu, að þrátt fyrir mikinn
mun á efnasamsetningu and-
rúmsflaftsins verði Venus og
Jörðin þó að skoðast systurplán-
etur, þar eð magnið a)£ koltví-
ildi og köfnunarefni sé notekum
vegirm það sama. Hefði Jörðin
frá upphafi sínu verið í sömu
fjarlægð oig Venus frá sóflu,
hefði hún haft sama, þunga kol-
tvíildisandrúmsflolftið. En vegna
meiri fjariliægðar Jarðar frá
sóflu, er næstuim alllt koltvíildi
hennar bundið í jarðsikorpunni
— sem magnium- og kalcium-
karbónöt (kalte, dólómítar, terít,
manmari og kalcit).
Ekkert líf að hafa
Og hvað þá um líf á Venusi?
Svo er að sjá, að nú neyðist
Þannig hugsar þýzkur teiknarl sér þá kumpána Venus V. og VI. fá
sér snúning á sjálfri plánetunni, enda hitnar þeim undir iljum. —
Hugga sig þó við það, að hafa verið ,,mataðir“ fyrir slikan dans.
skoðun, að Venus sé tvíbura-
systir Jarðarínnar og aðstæð-
ur nær eins á yfirborði — og
þannig um leið siköpuð ekil-
yrði fyrir æðra lífi. Radíósjón-
aukamir staðfestu það, að hita-
stigið á Venusi útilofear að þar
sé til líf byggt á eggjaJhviitu-
efnum.
Spurningar vakna
Hinar ýmsu og misjafnlega
rökstuddu túlkanir þessara
vatni og koltvíildi. Sjálf fram-
kvæmd þessara mælinga reynd-
ist hinsvegar ihiklum ertfiðleik-
um bundin. Áður en Venusi
IV. var steotið á loft, vissu
menn ekki nákvæmlega innan
hvaða ramma slfkar mælingar
yrði að framkvæma. Skoðanir
voru svo skiptar um hitastig,
þrýsting og samdrátt andrúms-
loftsins, að það reyndist einfald-
lega ékki unnt að smíða tæki,
sem starfa myndu jafnvel við
allar kringumstæður. Þó tókst
Herstöðvásamningurframlengdur
WASHINGTON 20. 6. — Banda-
ríkin og Spánn skiptust í dag á
orðsendingum þar sem formlega
er framlengdur herstöðvasamn-
ingurinn milli landanna og gilldir
nú fram í september 1970. Það
er handaríska utanríkisráðuneyt-
ið sem frá þessu skýrir.
Ennfremur er frá þvi skýrt, að
Brennuvargarí
dulargervum
MONTEVIDEO 20/6 — Tveir
menn, dulbúnir sem lögreglu-
menn, kveiktu í dag í verk-
smiðju bandaríska fyrirtækisins
General Motors í Monitevideo. Er
þetta gert í tilefni af kornu Nel-
sons Rockeféllers, sérlegs sendi-
mairans Bandaríkjaforseta, til
landsins.
Bandaríkjastjórn hafi lýst sig
fúsa til þess að láta af hendi
rakna 50 miljónir bandarísikra
dala til endurgjalds fyrir þá á-
kvörðun Franco-stjómarimnar að
leyfa Bandaríkjamönnum að
halda herstöðvunum í íimim ár
enn. Fyrri herstöðvasamningur-
inn, sem einnig var fimm ára
samningur, rann út í september
1968. Tilraunir Bandaríkjastjórn-
ar til að framlengja þarnn sairrm-
ing mistókust lengi, samtímis
þvi að gaignrýni ' kom fraim á
Bandaríkjaþingi vegna þessara
hemaðartengsla landanna.
1 tilkynningu utanríkisréðu-
neytieins segir, að orðsending-
amar haifi verið afhentar af
William Rogers, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, og Feman-
do Maria Gastella, utanríkisráð-
herra Francos. Engir fréttamenn
voru viðstaddir athöfiíina.
Eitt af sovézku Venusarförúnum.
menn endamlega til þess að við-
urkenna það, að á Venusi finn-
ist ekkert, sem minni á jarð-
neskar lífsheildir. Hitastigið er
mörg hundruð gráður og gjör-
drepandi fyrir eggjahvítuefni-
Eftir vandlega rannsókn á
því, hve vel höfðu reynzt hinar
ýmsu rannsóknaraðferðir með
Venusi IV., komust menn að
þeirri niðurstöðu, að skynsam-
legast væri að halda sér við
svipaðar áætilanir, þegar Venus
V. og VI. skyldu sendir á lotft.
Undanfamar viteur hatfa blöð
sfleýrt frá mjúkri lendimgu Ven-
usargeimstöðvanna. Þó mun
nokfcur tími líða, áður en nið-
urstöður mælinganna og álykt-
anir, sem dregnar verða af
þeim, — verða kunnar. (APN).
Það er hœttulegt að sœkja
usturlanda
Daniinin Freddy Hansen var
svo óheppinn, að tollverðir
fundu í fólksvagni hans tæp
fimm kíló af hasjí. Enn verra
var að tollverðimir voru ekki
larndar hans heldur tyrtenesk-
ir. Heima hefði hann fengið
tveggja ára fangelsi en í Tyrk-
landí fékk hann dóm upp á
þrjátíu ár.
f fyrra lagði Hansen, fallinn
verkfræðistúdent, af stað í or-
lofsferð ásamt vinkonu sinni
Susanne, og átti svo að heita
gagiwart aðstaindendum að þau
færu til Austurríkis og ítalíu.
Þau skötuhjúin skildu samt
ekki fyrr en í Afganistan. Það-
an fór Susanme til Indilands og
léi fljúga scr þaðan heim á
kosfcnað danstoa sendiráðsins. í
Kaupmanmiahötfn staðfesti hún
það, sem Freddy bair fyrir rétti
í Tyrklandii: Freddy væri sak-
laus. Það væri hún sem hefði
falið eituirlyíið í bifreið hans
án þess að hainii tæki etftiir.
Samt sem áður htaut Freddy
Hansen þrjátíu ára fangelsi,
því að hanm hafði reyndar áður
verið gripinn glóðvolgur í Tyrk-
lamdi með eituirlyf. Þá bjamg-
aði honum danskur meðlimur
nefndar einmar, sem kominn
var til Tyrklands til að kynna
sór norræn eiturlyfjavamdamál
í lamdiniu.
Búddahöfuð frá Nepal — með
vafasömu innihaldi.
Aallra^ síðustu árum hefur
það mjög færzt í vöxt að
ungir Norðuriiamdabúar — að-
allega Damir og Svíar, haldi til
Austurlamda nær vegna þesis
að þar eru eituriyf ódýrari en
heima fyrir. Yfirmaður tyrk-
nesku leymilögreglunmiar segi,r,
að 90 atf hundraði hinnta nor-
ræmu „bítmika" séu smyglarar,
Og þar’ með er, segir hamn,
gamanið búið, og við ráðumst
til harðrar atlögu.
Af þessum ástæðum er það
ekki framar talið- rólegt starf
að vinma í norðurlandasendi-
ráðum eða ræðism'annaskrif-
stofum allt frá Istanbul til Ne-
pals. Áður fyrr var það til dæm-
is eftirsóttur heiður að vera
aðalræðismaður Svíþjóðar, en
nú hafna (háttsettir Tyrkir og
Afganir slíku kostaboði.
Því á afllra siðustu tímum
eru það ekki venjulegir eitur-
lyfjaneytendiur eða gramma-
smyglarar sem koma frá Norð-
urlöndium til Austrurianda held-
urr beinlínis atvinnumemn. F.it-
urlyfjaheildsalar í Libanon,
Týrtelandi og Maro-kko reyna
sem fyrr að eiga beina verzl-
un við Norðurlönd. En norræn-
ir tollverðir verða mjög var-
kárir hvemær sem þeir sjá
ferðamammtapassa frá þessum
slóðum,- Því grípa eiturlyfja-
safliar í Kaupmanmiahötfn, sem er
höfuðborg Norðurlamda í þessu
tilliti, til þess ráðs að flytja
srjálfir imm. Sumpart með rnilli-
gönigu immfæddra mamma. sem
fláta t.d. 'senda sér Búddahöfuð
frá Nepal, fyllt með hasjí, en
sumpart nota þeir eigin sendi-
boða.
Oft eru stúdentar notaðir sem
sendit>oðar þar eð þeir kunna
tumgumál og hafa nægan tíma.
Sumir þeirra verja reyndar
tíma sínum nú í fangelsurn ein-
hversstaðar á miflli Marokko og
Afgamistam.
Naestu ei'fcurlyfjamálaferli
munu £ara fram í Líbamon
gegn Jes Bröndem, stúdent tfrá
Kaupmanmahötfn og fylgikonu
Hansen: Hlaut þrjátíu ára dóm
ham-s Kirsten Larsen, fyrrum
leikfélaga á síðum timaritsins
Playboy.
Þessi hjú höfðu þegat valdð
grunsemdir lögreglunmar er
þau settust að á lúxushóteli
eimu í Beiruf — enda voru þau
skömmu síðar bandtekin í bila-
leiiguvagni með 27 kg. atf hasjí
meðferðir. — Þriðji smyglar-
inn náðist skömmu síðar —
Aksel Herlövsen — en hann
hafði tíu kíló meðferðis. Heild-
sölukerlimg ein í Kaupmanmgi-
liöfn átti að fá þessar birgðir,
en þar hefðu fengirí fyrir þaer
meira en fjórar miljóndr króna
íslonzkra.
Danskir lamdamæraverðir
hafa áhyggjur af líbönskum
stimplum í pösisum manna.
Þess vegna átti ummusti play-
fljoystúlkunmiar, Bjöm Nydiaihl
lagastúdent, að sækja varmimig-
inn til Sviss. En hann var hand-
tekimm í Kaupmammahöfn ásamt
heildsölukerlimgummi og bróð-
ur hemmar, sem sótt hafði tíu
kíló af basjí til Nepals.
Dönsk yfirvöld gátu með
engu móti orðið að liði Freddy
Hansen sem hlaut 30 ára dóm-
inn, vegna þess að vinnuveit-
andi hans í Danmörku er ekki
fyndinn — því var Hansen
brotlegur aðeins við tyrknesk
lög. En þremenmimgumum frá
Beiirut á að bjarga úr handum
Kirsten Larsen: Vægaxi dómur
heima fyrir
libanskna yfirvalda með laga-
brellum: himir dönsku eitur-
lyfjakaupendur hafa nú verið
dregnir fyrir rétt heima fyrír
samkvæmt kröfu dansk,a utan-
ríkismálaráðuneytisins. Og bar
þá ráðuneytið um leið fram
ósk við Líbanon um að smygl-
ararndir þrír yrðu framseldir.
lan Smith hlaut
82 af hundraSi
SALISBURY 21/6 — Iam Smith,
forsætisráðherra Rhódesiu,
hlaut í gær yfirgmæfandi fylgi
kjósenda við stjómarsflcrár-
frumvarp sitt og þá stefnu sína
að stofma lýðveldi í landimu en
rjúfa temigslin vdið Emglamd.
Þegar kun.n voru úrslit í 38
kjördæmum i morgun. hatfði
stjómin femgið 73% fylgi við
stjómarskrárfirumvarpið em
82% voru fyl-gjamdd lýðveldie-
stofnuninmi. — Þessi úrslit,
sem emgum komu raumar á ó-
vart, mumu að dómi stjómmála-
fréttaritara mjög fljótlega leiða
til þess. að rofni síðustu tem'gSI
Rhódesíu og Englands. Fjögur
ár eru nú liðin frá því Rhódesía
lýsti ytfir sjáifsfæðd símu. /
i
1
i