Þjóðviljinn - 31.10.1969, Blaðsíða 5

▼
Föstudagur 31. ofctótoer 1969 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA g
Keflavíkurbréf:
Verður er verkamaðurinn launanna
Núna síðustu dagana haia
gerzt þeir attourðir hér suður
í Keflavlk sem. ti-1 tíðinda þykja
og varpa nokkru ljósi yfir þá
verkalýðsíorystu sem hér ræður
rikjum og aðstöðu anidstæödnga
hennar, þ-e. verkaimanna, til að
koma síniuim málum fram..
Það var upphaf þessa miáls,
að til sást hvar sendisveimka
frá verkalýðsfori ngj an u m Kagn-
ari Guðleii'ssyni þriðjudagsefitir-
miðdag þann 21. ckt. paufaðdst
við að heragja upp auiglýsingu
ekki allstóra innan á búðar-
glugga nokikum. Eklú vakti
þessi tiltekt þó aíimennan áhuga,
enda sMkar augllýsdngar kraft-
litlar og það sem frá manninum
hefur korniið í slíku formi hing-
aðtil ekki tailið sérlega eftdrtekí-
airvert. Undir miðnættið var
þarna þó miaður á ferð og leit-
aði sér skjóls uindan veðrum í
skotd nokkru, sem gemgiur til
hliðar við glugg þarnn, seim
verkalýðsforystan hafði kjörið
sér að auiglýsa í- Hafði maður-
inn haft pata af starfi foringj-
ains og vildi nú sjá þann boð-
skap, ssem toirtast má á glugga-
rúðum. Af auglýsingu þessairi
las hainn þá iiregn að vetoka-
menn á íslandi ætiuðu að halda
þing í R-vík 25. og 26. okt.;
skyldu verkamenin sem semda
vilidu Mltrúa til þessa þdngs,
skiila tidögum þar um til ftor-
ingjans, undirskoifiuðum af 37
fullgildum verkaimönnum fyrir
M, 12 á hádegi 23- októlber.
— Góður vair frestur ftoringjans.
Þegar nú maðurinn hafði
mieðteíkið þennan boðskap og
rödti áleiðis hedm, bugsaði hann
að ekki vœru þær nú sannar
alllar sögurnar um ofríki ftor-
ingjans þar sam hann nú byði
verkamönnuim sjálfum að á-
kveða hvurja senda skylidi og
mundi siíkur lisrti fram lagður
af verkamönnuim sennil^ga
sjálfkjörinn, þar sem auiglýsa
þarf kjörfund með 48 stumida
fyrirvara, en þingið sfcyldi hefj-
ast kl. 13 á laugardaig og því
aðeins einn klukkutími til að
kjósa, telja atkvæði, skrlfa
Foringinn
kjörbréf og komast til þings, ef
til kosninga kæmi, með því að
kjörfundur yrði . auglýstur á
sömu stundu og skilafrestur
rynni út. Þó mætti telja lík-
legt að foriraginn ætti í pússi
sínu lista að leggja fram ef
verkamenn sýndu málinu erag-
an áhuga, til að fyrirbyggja að
keflvískir verkamenn yrðu sér
til skaimimar með því að eága
engan fiulltrúa og svo til þess fð
fólfcið utan af landstoyggðinni
fengi að heyra ferska tóna
hinnar stríðandi ketfllvísku
verkalýðsfiorystu.
Árdegis á miðvikudag var boð
látið garaga rneðal vinnandi
manna og leizt miönnum að
sitilla upp lista og bjóöa fram
menn til þingsetu. Var þegar ®
klukkustumdir, því hann þyrfti
að athuga hvort listinn væri
gildur eða ekki og væri það
ærinn stairfi fjrrir ednn mann að
vdnna.
Leið nú daigur nokkuð að
kiveldi og um 17.30 er umboðs-
rraanni listans tjáð að listinra sé
að Mkinduim élö'glegair, þar sem
foringinn teldi að 13 menn af 48
sem á ldstanum voru, væru eklki
fuMgildir fiólaigstmenn í Verka-
lýðsdeild Verkalýðs- og Sjó-
mannafélags Keflaivikur og
Njarðvíkur, þannig að etftir
stæðu aðeins 35, en 37 þyrfti til
að listinn væri lögmætur- Þá
sagði foringinn og, að annar
listi löglegur hefði verið lagður
fram af stjórn og trúnaðar-
ráði, en sama fyrirbærið
þ.e. stjórn og trúnaðarráð
mundi mæta til fundar upp úr
kvöldmat, til að úrskurða list-
ana, Sinn eiginn og andstæðinga
sinna. Þótti ýmsum þetta harla
kynleg vinnuibrögð og töldu að
einhvurskonar kjörstjóm æitti
að fjalla um miálið. En eins og
venja er til: foringinn hefur rétt
fyrir sér (iþar til annað sann-
asit) — og' sem dæmi um siáitt-
fýsd foringjans má nefna, að
hann rétt si svona sikaut þivi
fram, að ef fast væri sótt, væri
listinn ekki ógildari en það, að
hann gæti hugsanlega fengið
annan manninn af þeim tveim-
ur, sem til þings átti að senda,
Framhald á 7. sáðu.
-----------------------—------<$>
Loítur Halldórsson
stýrimaður
F. 30. okt. 1901 — d. 28. des. 1968
íslenzkar úlpur sem sýndar voru á kaupstefnum í Kaupmanua-
höfn, Miinchen og London.
hafizt handa að safna undár-
Álafoss efnir til samkeppni
til að auka f jðlbreytnina
Loftur Haflldórsson var fædd-
ur í Reykjavík, sonur hjónanna
Halldórs Þorkelssonar bónda á
Þyrli á Hvallfjarðarströnd og
Iragibjargar Lotftsdóttur ljós-
móður.
Árið 1902 fluttist hann til
Bíldudals með foreidrum sínum
og var þar allt til ársins 1922
er, fjölskyldan flutti til Akra-
ncss. Sjómennsku hóíf hann þeg-
ar vettldngi gat vaidið og laairói
þar öll störf af sér éldri og
réýridari inönnum en þeigar árin
liðu hóf hann nám í Stýri-
mannasfcóla Isiands og lauk þar
prófi með góðri einkunn árið
1928. Á sjónum reyndist hann
edns og aiisstaðar annarsstaðar
staðgóður og traustur maður.
Vegna góðleika sáns og verð-
mæta þeirra sem ekki verða
með fjánmunum keypt sóttust
rraenn mjö'g eftir að vera mnieð
honium á sjónum, hvort sem
hann var þai- yfir- eða undir-
rnaður, því gætni hans og ör-
yggi þegar mikið lá við var ekki
aðeins umtöluð heddur sérstaát-
lega vdðbrugðið. Sökum heilsu-
brests á síðari árum varð hann
að draga seglin inn og hætta að
stunda sjóinn, nema nokikurn
hluta úr árinu eftir bví sem
kraftar leyifðu.
Á Akranesd vann hann þess
í milli ýmis trúnaðarstörf í
landi, svo sem við Dráttarhraut-
ina, Sfldar-.og fiskimjöisverk-
smiðjuna og síðast við' verzlun
Axels Sveinbjörnssonar.
Enda þótt ár Lafts á sjónum
væru miörg, fékk hann aldrei
þann atvinnusjúkdóim sem kaii-
ast sjóleiði, heldur hedllaði
hafið hann sífelidilega; það hef-
ur löngum heillað hetjur, og
þar kunni hann bezt við sig í
blíðu og stríðu og þaðan átti
hann sínar stærstu minni'ngar.
En af ölium hans mdnningum
hedd ég að mdnninigin um Gnsen-
landsför hans í leit að nýjum
fiskimiðum með skipstjóranum
miikla, Tryggva ÖfieágBsyni, fyrir
40 árum hafi verið honum hug-
stæðust. Þessi för varð ekki til
mikils fjár, eins og algengt er
þegair um brautryðjendastarf er
að ræða. Hinsvegar var þetta
framaiferð, sem of lítils hefur
verið getið í biöðum ckkar og
tímaritum.
í félagsmálum reyndist Loftur
edns og annarsstaðar traustur
og ábyggilegur, enda var hann
leragi í stjórn skipstjóra- og
s tý riima n n afélagsins Hafiþórs á
Ákranesi.
Við Loftur voru að ég leyfi
mér að segja góðir viinir <ig
hafði ég þess vegraa tækifæri til
þess að meta hans góðu mann-
kosti.
Sérstaklega minnisit ég þess
hvað hann tók ölium erfiðleik-
um framúrskarandi vel. Var
hetja án þess að bera það uitan
á sér. Var góður drengur án
þess að auglýsa það á nokfcuoi
hátt.
Nú hefur þessi ágæti miaður
kvatt sitt kæra Afcranes, þar
sem „stríðið var hóð með
sæmd“-
Sikipaskiaigi með storminn af
hafinu og andrúmsioftið hredraa
var staðurinn sem Loftur viidi
lifa og deyja, enda þótt örlögin
höguðu því þannig að hann dæi
í fasðingarbæ sínum, en þar
dvöidust þau hjónin síðustu ævi-
ár hans.
Árið 1932 kvæntist Loftur eft-
irlifandd komu sinni Ólöfu
Hjálmarsdlóttur Þorsteinssonar
trésmiíðameistara í Reykjavik. .
Þeiim Lafti og Ólöfu varð
þriggja barna auðið, sem öll eru
búsett hér í borg. Þeirra börn
eru: Margrét giift Leifii Ólafs-
syni málara, Hjálmar húsgagna-
smiður gifitur Eílsu H. Hjörileáfs-
dóttur og Ingibjörg Guðrún gift
Halldóri Sigmiundssyni tedknara-
Enda þótt næsitum eitt ár fé
liðið frá þvi að Loftur kvaddi
þennan heim, sendi ég honum
þó seint sé kveðju mína, ætt-
fólks og vina.
Blessuð sé minmng hans.
Þ. Hj.
skrifitum meðmasienda og hugur
mikill í raönnum að senda nú
einu sinni verkameinn keflvíska
að þinga mueð öðrum verika-
raönnum.
Fór nú að., drífia til foringj-
ans ýmsa kumpána að krefjast
félagssfcírteina. Fékk þessi
skyradilleigi áhugi manna fyrir
féiiaigsiegtri fiuilnægju að vonum
nokkuð ó foringjann, unz svo
var komið að Iþeir síðustu að
sækja sér skarteini voru beðnir
að- komia daginra eftir, fimmtud,
eh., þe.a.s. eftir að frestur til
að skila meðmæltum framtooðs-
lista var útrunninn. Eitthvað
mögluðu menn lítillega, en for-
inginn leiddi rök að þessari
beiðni sdnni, þau að hann væri
svo önnum kafinn við ýmdslegt,
að hann hefði tii að mynda ver-
ið 20 mín. að aflgreáða félags-
Stoírteini tii þess sem síðast
fékk. Sneru menn við sivo búið
frá, en eiran, sem ek'ki hafði
fólaigsskírteini undir höndum
gerðist þó meðmæltur verika-
mannalistanumi, þedm er lagður
var fram daginn eftir, náði síð-
an í skírteinið eftir að listinn
var fnam lagður, en var síðan
dæmdur ólöglcgur mcðmælandi
vegna þcss að hann hafði skrif-
að undir iistann áður cn hann
hafði skírteinið undir höndum.
— Og leið nú dagurinn. —
Kl. 11.45 á firamitud. var bar-
ið upp ó hjá foringjanum til að
aflhenda mætti listann í tæka
tíð. Var hann þá dkki við. Aftur
var barið 10 mán. síðar og enn
var foringinn ekiki raættur. Var
þá knúið upp á hjá fioringjan-
um þar sem hann var við vinnu
sína að uppfræða börra í Bama-
s'kóia Kefilavíkur. Varð for-
inginn harla glaður við þessa
hedmsólkn, en bað menn koma
ki. eitt til sin heim og skyldi
þad fá að gilda sem kl. 12 væri,
svo allt mætti nú kailast lögiegt.
Þóftusit menn þar fyillilega
greina hlýhug foringjans til
þessa lista, því þar rraeð var 48
stunida fresiturinn tii að auglýsa
kjörfund runninn saman við
upphafetíma þinigsins og kosn-
ing því að fara fram meðan
þingið stæði yfir oig virtist því
augljóst að eraginn annar listi
hefðd fram komið og þessi yrði
því sjáifkjörinn.
En mey skal að morgni lofa.
Kiukkan eitt tóik svo foring-
inn við listaraum með meðmæl-
uim 48 manna og gaf fyrir þvi
kivittun, en bað menn þó oð
hafa si@ afsakaðan nokkrar
Álafoss hefur efnt til sam-
keppni um prjónaðar og hekl-
aðar flíkur úr lopa — og enn-
fremur til sníða- og sauma-
keppni úr svokölluðu norður-
ljósaefni. Er þetta liður í fyr-
irhugaðri aukningu á fjöi-
breytni í fataframleiðslu fyrir-
tækisins, ekki sízt með tilliti
til útflutnings.
Álafoss tók þátt í fatakaup-
stefnum sem haldraar voru fyr-
ir stufitu í Kaíupiraannaihöfn,
Út er komið hjá Skuggsjá
annað bindi íslendingasaigna-
útgáfu með nútíma stafsetn-
ingu í útgáíu Gríms M. Helga-
sonar cand. mag. og Vésteins
Óiasonar cand. mag. Gera þeir
í formála grein fyrir sögum og
þáttum sem í þessu bindi eiru:
Eyrbyggja sögu, Halldórs þátt-
um Snorrasonar, Stúfs þætti,
Brands þætti örva, Eiríks Sögu
rauða, Grænlendinga sögu,
Grænlendinga þætti, Heiðar-
víga sögu, Bárðar sögu Snæ-
fellsáss, Vigiundar sögu. — Þá
semja þeir og skýringar orða
og orðasambanda og vísna.
Útgáfia þessi er ætluð sem
almenn lestrairútáfu og -verður
ails átta bindd en aiuk þess eiitt
------------------------------g,
Flokkur Salazars
fékk alla kjörna
LISSABON 27710 — Fiokkur
Salazars hlaut að venju öll þirag-
sætin í kosningunum sem fram
fóru í Portúgal í gær, enda þótt
stjómarandstæðingar fengju nú í
fýnsta sdnn að bjóða firami.
Múnchen og London. Önnur ís-
lenzk fyrirtæki sem þar sýndu
voru Dyngjia á Egilsstöðuim,
sem Álafoss hefur umboð fyr-
ir, JMJ á Akureyri, Alís, Miar-
grét Árnadóttáir, Módel Maiga-
sin, Sólídó, ísfeld og SÍS.
Fatnaðurinn sem þessir aðil-
ar sýndú er aBur framleiddur
úr ísieinzku hráefni og virðist
hann hiafia notið talsverðra vin-
sældia á kaupstefnum, en þar
voru gerðar pantanir á ísierazk-
bindi, hið níunda, sem í verð-
ur nafnaskrá og atriðisorða-
skirá, en siík skrá hefur ekki
fylgt neinni útgáfu íslendinga-
sagna. Segir útgefiandi að mik-
ið hagræði verði að siíkri skrá
fyrir "þá, sem filetta þurfa skrá
í fslendingasögum og afla sér
upplýsinga um ákveðin atriði,
t.d. vegna smíði ritgerða, ræðu-
flutnings eða af öðrum ástæð-
um. Áætlað er að árlega komi
út tvö biradi af þesisum fsiend-
ingasögum og ljúki útgáfunni
árið 1972.
Það hiaut mjög góðar und-
irtektir í fyrra er bafin var
þessi útgáfia með nútíma sitaf-
setningu, enda eru menn henni
varaasitir.
□
Skuggsjá hefur átoveðið að
gefa þeim sem vilja toost á að
genast ástorifendur að þessari
heildiairútgáfu og verður á-
storifitarverð 25% læigra en í
bófcaverzlunum. Verð bindis er
í skinnliki 524 tor. til áskrif-
enda en 698 tor. í laiusasölu.
Prentverk Akraness h.f. pnent-
aði bætouxnar en Bókfell h.f.
batt inn. Útgefandi er Sku@e-
S}á í Ha.fnn—
um fatraaði fyirir 1,3 miij. kr. •-»
f fyrra ákvað stjórn Alafoss
að reyna nýjar leiðir til að
aufca útflutning á uliaævörum,
bæði hespuiopa og tilbúnum
faitnaði. Var siðan fiairið út í
samstarf við nofckr'ar sauma-
og prjónastofuæ í því skyni að
hefja fnamleiðslu nýrra gerða
fatnaðar.
Prjónatoeppnin sem Álafoss
hefur nú efnt til vair kynnt ný-
lega »fyrir firéttamönnum.
Stendur keppnin yfir til 20.
janúar 1970 og hefur ailur
fatnaður sem prjónaður eða
heklaður er úr 'lopa, rétt til
verðlauna. Fyrstu verðlaun eru
25.000 kr. Önnur verðlaun 5.000
kr. og veitt verða átta autoa-
verðlaun að upphæð kr. l.OiOO
hver.
Álafoss setur þau skilyrði að
fyrirtækið geti endurgj alds-
laust notað uppskriftir í end-
urprenitun og sölu, og bafi auk
þess sýnángarrétt á verðlauna-
faitraaðinum í 4 mánuði. Fatn-
aðinum skal skila í ’Álafoss,
Þingholtsstræti 2, Reykjavík og
skal hver flík merkt með dul-
merki. Þá sttoal senda bréf í
lokuðu umsiagi til formanns
dómnefndar, Hauks Gunnars-
sonar. Rammagerðinni fyrir 20.
janúar 1970, og skulu þar
fylgja mynstur, skýringair og
nafn höfiundar.
Hdn keppnin ber heitið Norð-
urljósaföt 1970. E,r það sem
fyrr segir sníða- og sauma-
keppni og eiga fötin að vera
úr norðu'rijósaefni frá Ála-
fossi, en efni þetta er rönd-
ótt í ýrrasum litum. Er mynstr-
ið erlendis frá en Eva Vil-
helmsdóttir hefur sett litina
saman. Verðlaunin eru þau
sömu og í hinni keppninni og
skai fatnaðurinn sendur á
Þingholtsstraeti 2, en upplýs-
ingar settar í lokað umslag
með dulmerki utan á — og
sendist firú Dýrieifu Ármann,
Esiá'M.íð 23, Reykj'avík.
2. bindi Islendingasagnaút-
gáfu með nútímastafsetningu
í
i
fc