Þjóðviljinn - 11.12.1969, Blaðsíða 6

0 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Fiimimttuidaigur 11. desember 1969-
Fréttabréf frá Suðureyri
Suðuréyiri, 3. des.
Samkvæmt bókoun mínum
var síðastliðinn nóvembermán-
uður sá aflajsœlasti, miðað við-
þrjú síðustu ár- Tíðarfar hefði
þó mátt vera betra. Hafísinn
er líka farinn að trufla sjó-
menn hér út af Vestfjörðum.
Hann er alltaf viðsjárverður og
hættulegur veiðaxfærum og þar
af leiðandi eru sjómenn varir
og varkárir hans vegna. Eins
og sjá má hér að neðan er
afli nokkuð misjafn á bát, þótt
línulengd sé*jöfn. Sjómenn eru
heldur ekki allir jafnheppnir,
og það er ekki sama, hvar lín-
an er lögð. Skipin eru líka
misjafnlaga stór. og þar af leið-
andi misjöfn til sjósóknar. Ég
hef einhveim tíma sikýrt frá
stærð þessara báta, sem héðan
róa, og geri það nú hér aftur
með meiru. Lesendur hafa þá
eitthvað til viðmiðunar:
M.s. Ólafur Friðbertsson 193
brúttólestir, skipstjóri
Einar Ólafsson, 27 ára.
M.s. Sif 91 brúttólest, skipstjóri
Gestur Kristinsson 34 ára.
M.s. Friðbert Guðmundsson 81
brúttódest, skipstjóri
Einar Guðnason, 43 ára.
M.s. Björgvin 51 brúttólest,
skipstjóri Karl GísJason
37 ára.
Allir þessir fjórir bátar róa nú
með 170 lóðir hver í róðri. —
Svo eru það:
M.b. Stefnir 39 brúttólestir,
skipstjóri Hafsteinn Sig-
mundsson, 30 ára.
M.b. Hersir 37 brúttólestir,
skipstjóri Ámi Sigmunds-
son, 32 ára.
Þessir tveir bátar róa með 140
lóðir í róðri.
Nú kemur hér aflaskýrsla
fyrir nóvembermánuð:
Ólafur Friðbertsson 135,0 tonn
í 18 róðrum.
Sif ................ 132,0 tonn
í 18 róðrum.
Friðbert Guðmundss. 100,2 tonn
í 17 róðrum.
Björgvin ............. 82,5 tonn
í 15 róðrum.
Stefnir .............. 67,9 tonn
í 14 róðrum.
Hersir ... ........... 43,0 tonn
í 10 róðrum
og að auki Jón Guðmundsson,
9 tonna bátur, einn maður á:
12,9 tonn í 6 róðrum (lina).
Og til fróðleiks og saman-
burðar er hér nóvember 1968:
Ólafur Friðbertsson 69,4 tonn
í 16 róðmm.
Sif ................. 72.4 tonn
í 18 róðrum.
Stefnir ............. 18.7 tonn
í 10 róðrum.
Draupnir ............. 7,8 tonn
i 4 róðrum.
Páll Jónsson ......... 9,8 tonn
í 4 róðrum. — (Nú Hersir).
8. nóvember 1968 hófust róðr-
ar hér eftir 60 daga gjaldmiðils-
vandræði, og bátar voru þá
smátt og smátt að hefja róðra
fram eftir mánuðinum. Þar fyr-
ir sésf mismunurinn, ef borfnn
er saman meðalafli þá og nú.
Ganga með í 33
mánuði
Vinna var hér mjög góð ali-
an mánuðinn. Aðkomufólk er
hér nú mjög fátt. Það hefur
hamlað afkastagetu frystihúss-
ins, að kvenfólk hefur vantað
í pökkun. Forstjóri Fiskiðjunn-
ar tók því það ráð nú fyrir
nokkru, eða 28. nóv. að taka á
leigu nokkum hluta af salar-
kynnum Félagsheimilisins, á-
samt tveimur konum héðan að
heiman. Og nú geta þær konur,
sem vilja vinna og telja siig
geta fairið í vinnu, komið börn-
um sínum til geymslu þar frá
kl 10-12 að morigni og aftur
frá kl. 13 -19 að kvöldi. Nú í
dag em skráð þar um 30 böm.
Búizt er við, að 37 - 40 verði
eftir áramót, ef allt lánast og
reynsla verður góð. Kr. 500,00
kostar á hvert bam á mánuðd,
miðað við alla daga mánaðar-
ins. Hér eftir, þar til öðruvísi
verður ákveðið, verða því kon-
ur þær, sem ætla sér að eign-
ast börn, að ganga með í 33
mánuði, svo að þau verði 2ja
ára, þegar þau fæðast. Það
virðist nú, að 7 ára börn og
eldri þurfi enga aðhlynningu,
að minnsta kosti ekki hjá sum-
um heimilum. Þau njóta þyí
sömu réttinda til Skjóls undir
húsveggjum eða á götum bæj-
arins eins og oft áður' hefur
tíðkazt, ef þau eiga engan að
til að hlynna að þeim. *
Kvenfélagið Ársól
Formaður þess félags er nú
frú Sigrún Sturludóttir. Ég fór
á fund hennar og fékk þær
upplýsingax, sem hér verða
skráðar. 8. febrúar 1920 var
það félag stofnað og hlaut þáð
nafnið Ársól. Stofnendur þess
voru 46, og fyrsti formaður var
frú Ásta Gríms, kona Jóns
Grímssonar, málfærslumanns,
nú á ísafirðd. Tilgangur félaigs-
ins var að vinna að góðgerðar-,
líknar- og mannúðarmálum. Nú
eru félagskonur 83. Kvenfélag-
ið Ársól verður því 50 ára 8.
febrúar næsta ár. Á þessum
tæpu 50 árum hafa verið starf-
andi 7 formenn. Kvenfélagið
hefur látið margt gott af sér
leiða (og hefur sennilega ekki
allt verið þakkað eins og skyldi.
að minnsta kosti ekki á opin-
berum vettvangi). Sú stórgjöí,
sem það gaf hér síðast, bom
mér til þess að leita upplýs-
inga um þann félagsskap. Nú
í síðasta mánuði gaf það ull-
arfatij aði í björgun arbáta stærri ^
flotans hér.. Það voru 67 pör
uUarnærflatnaður. sem það fékk
að siunnan. ásamt vatnsþéttum
umbúðum. Kostaði þetta allt
50 þúsund krónur. Að auki
gáfu félagskonur 67 pör sjó-
vettlinga, 67 pör ullarhosur og
67 lambhúshettur. Verðmæti
alls þess, sem konur gáfu og
unnu að sjálfar, mun láta nasrri
samkvæmt því verðlagi, sem nú
er, vera um kr. 18 þús. Verð-
mæti allrar þessarar stórgjafar
er því fast að kr. 70.000.00.
Þetta er stórkostlega virðingaæ-
verð gjöf og þakkarverð, og
ættu sjómenn og útgerðarmenn
að heiðra kvenfélagið með ein-
hvevri heiðursgjöf, sem geymd
yrði til minningar innan félags-
ins um þá góðvild og þann
kærleika. sem kvenfélagið Ar-
sól sýndi sjómönnum hér þetta
ár. 1969.
Það er ótal margt fledra, sem
félagið hefur gart og gefið þessi
fimmtíu ár, sem það hefur
starfað. T.d. v gaf það allan
sængurfatnað á sínum tíma í
sjúkraskýlið og peningagjöf til
kaupa á súrefniskassa. í Fé-
lagsheimilið hefur það lagt.
fram um 185 þús. krónur, og
er því að nokkru leyti eigandi
þess húss Það hefur staðið fyr-
ir söfnun til bágstaddra. t.d.
þegar mæður hafa missit fyrir-
vinnu snöggllega. Það heíur gef-
ið jólagjafir til súgfirzkra sjúk-
linga á sjúkrahúsium og sitund-
um fátækum og sjúkum hedmia
fyrir. Það er ótal margt fleira,
sem það befur gefið og gert,
sem yrði of langt mál upp að
telja. Ennfremur gaf það á sín-
um tíma rafmagnsorgel til af-
nota við kirkjulegar athafnir 5
heimahúsum. Og á árunum,
þegar talstöðvar í báta voru að
koma fyrst hér í fjörðinn, hljóp
félagið undir bagga með þá fá-
tækum útgerðarmönnum og tók
þátt í leigunni. Kvenfélagskon-
ur hér, eins og í öðrum smærri
sjávarplássium, eiga flest all-
ar eðs hafa átt menn sína og
syni á sjónum eða við sjó. Oft
hefu/r sjórinn högigvið stórt
skarð í þann fámenna hóp hér
áður fyrr. En sem betur fer
hefur Súgandafjörður verið lán-
samur hvað það snertir nú um
nokkurt skeið. Maður veit samt
aldrei, hver verður næstur eða
hvenær slys ber að höndum í
þeim hild-arleik, sem sjómenn
eiga við að stríða í starfi sínu
á sjónum.
Mér undirrituðum persónu-
lega finnst, að hver einasita
skipshöfn og útgerðarmaður
eða -menn eigi að þakka fyrir
þá stórfenglegu mannúðar- og
menningargjöf, sem kvenfélag-
ið gaf þeim nú fyrix nokkru.
Og til þess að geta gert þetta
allt saman þarf félagið að bafa
t-ekjur. Tekna félagsins er aflað
á margvísiegan hátt. Kaffisiala
er í réttum á haustin, sólar-
kaffi 1. sunnudag í góu, bazar,
Mutavelta. skemmitanir, t-d. böll
leikþættir, bingó og félagsivist
og fleira. Konurnar sjálfar
gefa mikið til basturs og vinna
að því ókeypis heima hjá sér.
Þetta, sem að ofan er skráð,
sýnir glögglega, að konum er
ekki alls varnað, þegar viljinn
er fyrir hendi. Og svo ekki
meira um það.
Borgarafundur
Hreppsnefnd Suðureyrar-
hrepps hélt hér opinberan borg-
arafund 30. nóv. síðasitliðdnn.
11 mánuðir og 15 dagar voru
þá liðnir frá síðasta fundi. Á
fundinum mættu 4 af 5 hrepþs-
nefndarmönnum ásamt sveitar-
stjóra. Um 60 manns sátu
fundinn. Sveitarstjóri las upp
reikninga hreppsins fyrir 1968
og skýrði þá. Hann talaði um
kiaup sdtt undianfarin ár vegna
einhvers másskiinings hjá mörnn-
um á þeim málum. ,SÚ grein-
argerð varð til þess, að hór eft-
ir verða menn ennþá skilhings-
lausari en áður. Enginn fund-
armanna ræddi ■ redkninga
hreppsdns, enda ekki gott að
átta sig, þótt tölur séu lesnar
í flýti, og sennilega óþarfi, þar
sem hreppsstjóri er endurskoð-
andi reikninganna, maðurinn,
sem gætir la-ga og réttar byggð-
arlagsáns.
Togarar, skólar,
drullupollar
Kaup á togara var þar til
uimræðu. Odidviti var fundar-
stjóri og skýrði það mál nokk-
uð. Búizt er við, að þessi fyr-
irhiugaða fleyta muni kosta um
55 - 60 miljónir króna. Hann
gat þess líka, að hreppsnefnd
Suðureyrarhrepps hefði geng-
izt inn á það að vera að ein-
hverju leyti meðeigandi að viss-
um hluta togarans, ef til kæmi.
Málið væri enn á frumstigi
og stálið að hækká í verði um
80%. Ætlunin væri, að Súg-
firðingar teldust eig-a hálft á
móti Flateyringum. Fundurinn
fór vel fram, og stóð í 165 mín-
útur. Oddviti bauð orðið laust
og svaraðí fyrirspurnum vítt og
breitt, sem ekki urðu mjög
margar. Tólf menn fengu orð-
ið. Tólfti og síðasti ræðumaður
var ekki búinn með sína ræðu,
fyrr en búið var að lesa upp
fundargerðina og nokkru eftir
a-ð fundi var slitið.
Togaramálið var nokkuð til
umræðu. Menn voru ekki all-
ir Sammála þar að lútandi.
Sumir vildu helzt engan togara
hafa, og alls ekki í samráði við
Flateyringia. Aðrir voru ekki ál-
veg á móti skuttogara, en vildu
að málið væri vel athugað, áð-
ur en flanað væri út í fj árfest-
ingarbrask. Og það er að feita
laga og réttar í því máli. Odd-
viti gat þesis, að þetta væri jú
enn á frumstigi, stál hefði nú
hækkað á erlendum mia-rkaði,
er^ hTeppsnefndin hefði á sdnum
iíma gengizt inn á það fyrir
hréppsins hönd að verða með
1 þessium togarabransa að ein-
hverjum hlyta, ef til kemur.
Það mátti heyra það á fundar-
mönnum, að betra hefði verið
að fá að heyra vilja hreppsbúa
með .atkvæðagreiðslu um málið.
Varaoddviti sváraði því, að
hann taldi á viðeigandi hátt.
Það mátti skilja á honum, að
það hefði ekki verið hæigt, þaæ
sem aðaloddviti hefði verið svo
mikið fyxir sunnan. Einn fund-
aimanna gat þess, að ef stálið
væri að hækka svona mikið, þá
gæti farið svo, að skipið færi
í 100 miljónir. Oddvitinn taldi,
að þetta væri fundarmannsins
síðasta orð og bauð því orðið
laust, en fundairmaðurinn var
ekki á þeim buxunum að setj-
ast og hélt því ótrauður áfram.
Fundarmaður gat þess enn-
fremur, hvað menn hér ein-
blíndu eángöngiu á þorsk. Það
væri margt fleira í sjónum, sem
mætti hagnýta, t.d. rækja — og \
svo væri það hörpudiskuxinn,
sem sk-apaði mikla vinnu.
(Hörpudiskaiveiðár eru nú að
minnka, og rækja er fiskuð
þann tíma, sem helzt væri hér
hráefnisþörf, t.d. um siumairtím-
ann, þega-r skólabörn eru laus).
Ræðumaður gat þess líka —
og það mátti vel skilja það á
orðum bans, að þorskurinn og
bónuskerfið væri búin að gera
fóLkið hér heilsuvedlt; sam-
kvæmt því sem einn lækn-
ir sagiðd honuip væri hér
mikið um liðagigt, vöðva-
bólgu, sinaskeiða-bólgu, tauga-
gigt og tauigabólgu og svo þess-
i-r bölvaðdr æðahnútar. Verð-
bólgu var ekfcert minnzt á. Eitt-
hvað var minnzt á smáfisk, að
það mætti nýta hann betuir
(Smáfiskræðuir væru ekki vel
liðnar hér, og eru sannarlega
mjög viðkvæmt m-al). Nú gaius
upp stór og mifeill reykjar-
mökkur frá vitum oddvitans,
svo að ræðumaður varð nauð-
beygður að setjast, þar eð hann
vildi lífi balda. í þessum sorta
stóð upp einn af þessum tólf
ræðumönnum og heimtaði rétt-
læti viðvíkj andi grunnleigu-
samningi og lóðataKmörkunum
kringum hús sitt. Sveitarstjóri
svaraði með stuttri, en kröft-
ugri ræðu og kom sökinni á
þann mann, sem ekki vaæ msétt-
ur á fundinum, og það varð
svo ekki meira af því máli.
Mörg fleiri smámáfl voru til
umræðu, og spurndngar bomar
fram, en allar voru þær lítil-
fjörlegar og ómerkilegar. Odd-
viti svaraði um hæl öllu þvi
litla, sem hann var spurður að,
eða það virtist vera svo: Vairir
hans hreyfðust eitthvað, en orð
heyrðust engin þar til einn
fundiarmanna kvartaði og bað
íundarstjóra að fara á hærri
tíðni. Skólamál voru lítilsíhátt-
ar rædd. Aðallega var það, hve
lítið væri borgað fyrir hrein-
gemingu. Drullupollum ágötum
kauptúnsins skaut snöggvaet
upp á fundinum, en það var
látið nægja, að húseigendur
þvæju hús sin að utan i hvert
sinn, ,sem bíll færi fram hjá.
Eins og ég áður sagði fór
fundiur þessi mjög vel fram.
Það var ekkert á honum að
græð, og þesis vegna var hann
alveg tilgangslaus. Boðað verð-
ur sennilega til næsta fundar
etftir 11 mánuði og 15 daga-
Sennilega verðux sú hrepps-
nefnd, sem nú situr, látin sitja
áfram, ef hún vill.
Mitt álit er það, að við Súg-
fírðingar höfum enga þörf fyr-
ir togara. En það þyrfti að
skipuleggja vel á næsta ári
þann fflota, sem fyrir er, og nýta
vel þann afla. sem hiann kann
að bera að landi. Það geta kom-
ið fyrir hér margir mánuðdr
á ári, sem engan fisk væri hægt
að taka hér úr togara, vegna
þess, að næigt hráefni er þá fyr-
ir hendi. Það yrði þé bana til
þes® að gera allt að skít og ó-
seljanlegri vöru. Súgfírðáingar
yrðu etoki bættari með því.
í fréttabréfi eftir áramót
mun ég skýra frá ársaifla, að
minnsta kosti meiri þorra flot-
ans eins og við verður komið,
m.m., ef hægt verðux.
Kveðja. G. G.
Oddný Guðmundsdóttir:
SPÉSPEGILL
Joan Baez.
Amerísk söngkona, tuttugu
og átta ára gömul, að nafni
Joan Baez. hefur ritað ævi-
minniinigar sínar, og eru þær
þýddar á ýmis erlend mél- Bók
hennar, „Dögun“ kom út á
sænsku í fyrra.
Sænska samvinnublaðið VI
kynnti þessa bók og höfimd
hennar með þeirri veivilld og
virðingu, sem miakleg er.
Joan Baez er ekki venjuleg
„stjarna", Hún er afikunnur
friðaivinur. En í Bandarfkjun-
um er það sama og að vera
sakiaimaður. Enda hefur hún. oft
setið í fan-gelsi, mismunandi
lengi. Þá hefur Joan gert sig
seka í því að flytja ræður gegn
herskyldu, syngja Ijóð um sama
efni og taka þátt í kröfugöng-
uim gegn styrjöldum Hún hefur
lífloa stofnað sannitök gegn of-
beildi.
Margir Islendingar, sem
hvorld hafa séð þessa bóík, né
lesið Vi, kannast þó við Joan
Baez. Það kom nefnilega simá-
gredn um hana í Spcgli Tím-
ans- Þar kveður við annan tón.
Og tónn þessara blaða er talls-
vert ólíkur, þó að bæði kenni
sig mjög við samvinnu.
Þannig kemst Tímdnn að orðd:.
„David Harris dundaði sér
við að gera við girðingu. Kon-
an hans, þjóðlagasöngkonan
Joan Baez, rölti uru með sína
fyrirferðarmiklu vömb, en hún
mun ala barn mjög bráðlega,
og vinir þeirra nokkrir spröng-'
uðu um garðinn kviknaktir *
og reyndu að kæla sig í hinum
þrúgandi hita. öll voru þau að
bíða eftír sérkennilcgri hcim-
sókn.
Að lokum þeysti náungi á
mótorhjóli heim að húsl þeirra
í Los Altos i Kaliforníu, og
knapinn æpti:
„Þeir eru tveim mínútum á
eftir mér!“
Og „þeir“ — þ-e. nokkrir
leynilögregluforingjar, sem
komnir voru til að flytja Harr-
is í fangelsi, en hann hcfur
verið dæmdur til þriggja ára
fangelsisvistar fyrir þær sakir,
að bann í fyrra neitaði að Iáta
skrá sig til herþjónustu.
Þessi . fyrrverandi forseti
Stanford stúdcntasamtakanna
sneri sér hæglátlega á hæli og
sagði: „Sé ykkur seinna" við
vini sína og kyssti Joan.
Síðan fóru þeir með hann.
Blaðamaður, sem viðstaddur
var, spurði Joan, hvernig henni
myndi finnast að ala barn sitt,
meðan David væri í fangelsi.
„Ég mun ala það á eðlileg-
an hátt“, svaraði hún, „svo ég
* Vonamdi er þetta orðrétt og
nákvæm þýðing-
býst við, að tilfinningin verði
þægileg."
Þetta er skamimtiefni Tím-
ans. Þama er lifandi kominn,
þessi „húmor" og1 þetta „skop-
skyn“, sem siumdr blekiðjuimenn
eru að hedmta af þjóðinni, en
hún lætur ekiki fált.
Eðflilega lífsglaðdr menn sjá
enga fyndni í þvl, að hópur
vopnaðra dólga ræðst, í nafni
réttvísinnar, á manm, sem er ad
vinna í garöinum sanum, og
hefur efldki annað til saika unnið
en það, að neita að drepa memn.
Eðlilegum mönnum getur
ekflci orðið það hflátursefni, að
húsmióðirdn er bamsihafandi.
(Flestir noita orðin bamshaf-
andi, þunguð eða vanfær, en
segja akfld, að konan rölti um
með fyrirferðarmikla vömþ.)
Hún tekur þvf með æðruleysi,
að maðurirun hennar er á förum
í þriggja ára fangavist. Blaða-
manni, sem kemur á vettvang,
þykir edga viö að varpa að
henni gleiðgosalegum spuming-
um um, ednkamáfl hennar. Unga
konan svarar honum með tígu-
legri ró.
Spegill Tímans er átaikanlegt
dæimd um þá þynnkufyndmi,
sém margir blekiðjumenn
halda, að fiólk hafi gamam af,
og iðka í tíma og ótima
Þegar ég les þvílfkar
skemmtigreinar, dettur mér
álltaf í hug: Hverjum er ver-
ið að sikemimta?
Ég vaflcti eftirtekt mangra á
þessari grein- En enginn kunni
Framihald á 9- síðu
i
I
i