Þjóðviljinn - 22.07.1970, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJCÆ>VILJrNN — Miövltaudagur 22. jnM 1970.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
CJtgefandi: Otgáfufélag ÞjóSviljans.
Framkv.stjóri: EiSur Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson
SigurSur GuSmundsson
Fréttaritstjóri: SigurSur V. FriSþjófsson
Ritstj.fuiltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Olafur Jónsson.
Ritstjórn, afgreiSsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Simi 17500
(5 linur). — AskriftarverS kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Langþreytt þjóð
Qott er það og ánægjulegt þegar Alþýðublaðið
minnist uppruna síns og birtir svipaðar greinar
og lesa mátti þar á fyrsta skeiði blaðsins. í þá átt
fer forystugrein blaðsins í gær sem heitir „Stöðvið
hækkanirnar", og er þar deilt fast á tilefnislausar
og óeðlilegar verðhækkanir, sem nú dynja yfir. í
síðustu málsgreininni dregur blaðið þessa ályktun
af núverandi ástandi: „íslenzka þjóðin er orðin
langþreytt á svo til mánaðarlegum hækkunum á
landbúnaðarafurðum, sem bóndinn sér raunar lítið
af. Þjóðin er orðin langþreytt á því að opinber og
hálfopinber þjónustufyrirtæki ríði sífellt á vaðið
með hækkanir í stað þess að hafa forystu um nýja
starfshætti sem geri þeim kleift að greiða hærra
kaup án þess að hækka verðlag. Þjóðin er orðin
langþreytt á hækkunarskriði, sem allur þorri fram-
leiðenda setur af stað og kennir kauphækkunum
verkafólks um".

gvo mælir Alþýðublaðið í forustugrein. Mörgum
mun þó minnast að vanti svo sem eina máls-
grein, sem væri eitthvað á þessa leið: Islenzka
þjóðin er orðin langþreytt á ríkisstjórn íhaldsins og
Alþýðuflokksins sem í heilan áratug hefur verið að
snudda við ráðstafanir til að taka aftur og gera að
engu eða litlu þá ávinninga sem verkalýðshreyfing-
in hefur náð í kjarabaráttunni. Stundum liggur við
að þessi tilgangur gengislækkananna hafi verið
viðurkenndur opinberlega, eins og þegar ríkisstjórn
þessara flokka framkvæmdi gersamlega tilefnis-
lausa hefndargengislækkun árið 1961. Þá ritaði
ráðherra Alþýðuflokksins í Alþýðublaðið á þá leið,
að ávinningur verkalýðsfélaganna hefði verið svo
hófsamlegur að allt hugsanlegt yrði að gera til að
afstýra því að vinningurinn yrði tekinn aftur með
verðhækkunum. Allir vita hvernig það ráðherra-
loforð Alþýðuflokksins var efnt. Mörg ár eru síðan
þessi sami ráðherra tók að hrósa sér af stefnu rík-
isstjórnarinnar í viðskiptamálum, en yfirlýst stefna
hennar er hin svokallaða „frjálsa verzlun" en það
þýðir í íhaldsáróðrinum ótakmarkað álagningar-
frelsi og verðlagningarfrelsi kaupmanna og fram-
leiðenda. í samræmi við þetta hefur verið dregið
úr álagningarhömlum og verðlagsákvæðum svo að
einungis lítill hluti vara er háður verðlagseftirliti.
Og þrátt fyrir hláleg endalok stjórnarfrumvarpsins,
sem hafði þann raunverulega tilgang að afnema allt
verðlagseftirlit, má minnast þess, að ríkisstjórnin
flutti það öll og Gylfi Þ. Gíslason var einn aðal- að aftur uPp stjómmáia-
hvatamaður þess að það frumvarp yrði samþykkt
og harmaði örlög þess. Og kaupmannasamtökin ráku
upp mikla skræki og hörmuðu með Gylfa af öllum
kröftum, og fengu raunar það fyrirheit að frum-
varpið yrði samþykkt síðar. Skyldi ekki þjóðin vera
orðin langþreytt á slíkum vinnubrögðum og óheil-
indum og hér hefur verið lýst? Alþýðuflokknum
dugir ekki að skipta sér og tala fagurt. Hann ber
fulla og óskoraða ábyrgð á íhaldsstjórn á íslandi í
heilan áratug. — s.
Kennari skrifar um rétt-
indalausa rektora. Steini fjaill-
ar að jsessu sinini um koimim-
únistaimiorð og fangelsanir í
Kaimbodju og Bjami rekur
lestina að þessu sdnni með
sikrifúim um ráðningiar á
fréttastofu Sjócnvarps.
Sá er þetta ritar, hieÆur fyrir
því öruggar heimildir, að á
þingi Félags menntastoóla-
kennara, sem nýleiga var hald-
ið í Reykjavík, hafi verið gerð
samþykkt, sem efnislega er á
þá ledð, að skoonað er á
menntamálaráðherra að veita
ekki rek torseim bætti utan
þeim, sem fuílllfcoimin roennta-
sfcólakennararéttindi hafi.
Nýkjörin stjóm Félaigs
menntaskólakennara stakk
hinsivegar þessairi samiþykkt
undir stól í tilkynnimgu sinni
til tolaða og útvarps um af-
staðið toing, og væri raunar
æskileigt að fá nánari stoýr-
ingar á þeim vinnutorögðum.
Er skýringin e.t.v. sú, að tvelr
af bremur nýskipiuðum rektor-
um hafi ekki fuíll réttindi til
kennsllu í þeim skódum, sem
toeim er af sivonefndum
menntamáilaráðherra falið að
stjóma? Svar ósikast, Hverjum
er verið .að hlffa, og bá hvers
vegna?
Kennari.
Kæri Bæjarpóstur!
Þeir kalla ekki allt ömmu
sína sem tyggja árið út áróð-
uriran um Bandaríkin sem
stórveldi hins frjálsia heims,
verjandi vestrænt lýðræði og
huiHsiión manmgðfgi og mann-
helgi. Þó ekkert annað væri
tii.aind.sva.ra en..daglegar frétt-
•ir af- •ail.tojóðaimáilum, fréttim-
ar af toví hvemig Bandaríkin
velia sér að bandamönnum
verstu einræðisspírur og blóð-
ugustu kúgara sem uppi eru á
bessum hnetti, halda beim í
völdum sem leppum sínum
með tilstvrk aimerískra vopna
og emierfsiks hers ,eða styðia
bá beirat og óbeint til vailda
eins og einræðisistjómina
gríslku.
Þessa daigana enu eríend
blöð siem hingað toerast fuilil af
fréttum um eina svívirðileg-
ustu meðferð á föragumi, þús-
undum og tuigum þúsunda
saman, sem noktoru sdnni hef-
ur heyrzt um, og það er að
Rétíindalausir rektorar. — „Útverðir hins
frjálsa heims“. — Hverjir geta orðið
sjónvarpsfréttamenn?
sjálfsögðu undir handarjaðri
amerísks hers, leppstjómar
Bandaríkjanna í Suður-Víet-
nam. Frásaignimar sem berast
af misþyrmingum og mann-
leguim hönmungum í hinum
svonefndu „tígrisbúrum“ b'ess-
ara „útvarða hins frjálsa
heims“, m.a. staðfesitar af
amerískum lækni og þing-
mönnum, eru hryllilegri en
orð fái lýst. Afsökun gllæpa-
mannastjómarinnar sem
Bandaríkin hallda við völd í
Saigon er einfaildlega sú, að
þeir sem fyrir limlestingum
og pyndingurauim verða séu
„komimúnistar“. Það er þedrra
Skýring, þeirra afSökun.
Hafi eitthvað skort á að
heiðarlegt fólk um heim allan
skildi hvers eðlis stjó'min í
Saigon er og hvers eðlis er
,,hjálp“ Bandaríkjanraa við
þessa stjórn, mun margur öðl-
ast þann skilning við þessar
voðafregnir um meðferð á
vamaríausu fólki.
Mér fannst það skjóda nokk-
uð skökku við í umræðuþætti
í útvarpinu fyrir nokfcru, að
fréttastjóri Morgunblaðsms sór
og sárt við lagði að fréttir
Morguhblaðsins af alþjóða-
málum væru hlutlausar, en
svo lýsti hann toví noikkru
seinna að þegar fregnir bær-
ust um þj'óðfrelsishreyfjnguna
í Víetnam, þá toreyttu hinir
hlutlausu fréttamenn Morgun-
hdaðsins því hiklaust og með
góðri samvizku í „komimún-
ista“. Sé hetta gert þykir mér
þó noikkuð koma fram innr.æti
O'g stooðun þess sem í hlut á.
Hér er verið að reyna að fara
eftir amerísiku fyrirmyndinni.
Hvar sem kúgað fólk gsrir
uppreisn gegn óstjóm og kúg-
unarvaldi, skal það heita
„kommúnistar**. f fregnunuim
frá innrás Bandaríkjaihers í
Kaimibodíu vakti það alheims-
hneyksli að Banda,rfkjamenn
tilkynntu að þeir hefðu drepið
svo og svo rniarga „komrnún-
ista“, og það voru háar töllur,
Heiðarlegir fréttaritarar töldu
■að þiær háu tölur hefðu eikki
fengizt með neinu öðru móti
en telja ailtoýðufólkið sem inn-
rásarherinn tortímd.i með ný-
tízku vopnum sínum þegar
heil þiorp og byggðarlö'g voru
eydd af mönnum og miann-
virkjum. G-etur hver saigt sér
bað sjálfur hvort það bænda-
fólk, kaælar og konur, böm og
gamalimienni, sem bygigðu hér-
uð þau sem fyrir' innrásinni
urðu, hafi aillt verið „komm-
únistar.“
En skyldi þessi sikynlausi á-
róður ekki hafa þveröfug á-
hrif við tilganginn? Hvað ætli
það séu margir mienn í Kam-
bódíu í da-g sem bera þakk-
lætisihug til amerístoa hersins,
sam æddi inn í landið eyðandi
og myrðandi heil héruð og
draigandi leppa siína frá Suð-
ur-Víetnam á eftir sér? Og
hver verður áraragur þess á-
róðurs að nefna hverja þjóð-
frelsishreyfingu sem rís í lönd-
um hiras þtriðja heims, sem
stundum er nefndur svo,
„kommúnisma"?
Meðan Bandaríkin gera fús-
lega bandalag við hvem þann
fasista og blóðstokfcna einræð-
isstjórn sem þiggja vill aðstcð
beirra til að kæfa bjóðfrelsis-
hresÆingar heimsins í tolóði,
safnar auðvald Ameríku ekki
einuragis glóðum haturs kúg-
aðra b.ióða að höfði sér, held-
ur hlýtur fyrirlitningu sið-
menntaðra mianna uim allan
heim. Og postular Bandaríkj-
anna hér á fslaindi og annars
staðar sem halda áfram að
kailla Bandaríkin tákn „frelsis"
og „lýðræðis“ eru élíka lík-
legir til árangurs og helvítis-
prédikarar krístinnar kirkju á
seinni hluta tuttugustu aldar.
Steini.
Bæjarpóstur góður
Fyrir tæpum tveim mánuð-
um var Markús öm Antons-
son, fréttaimaður sjónvarps,
kjörinn borgairfulltrúi Sjálf-
stæðisiflokksins. Hef ég það
fyrir satt, að hann eigi ekki
afturkvæmt á sjönvarpsskerm-
inn, bæði vegna þess, að það
þylri ek'ki tilhlýðilegt að bong-
■arfulltrúi pólitístos flokks
gegni störfum hjá hlutlausri
fréttastofnun og eins mun
hugur Markúsar standa til
aukinna umsvifa á stjóm-
rraálasviðinu en ekki til frétta-
miaransstarfa.
Ekki hefur eiftinmiaiðiur Mark-
úsair á fréttastofunni birzt
okfcur á skerminum, en mun
toó veira farinn að starfa að
fréttaöflun eiftir þvf sem ég
hef heyrt. Hins vegar rekur
mig ekki m.inni til, að starf
bað. sem hér um ræð'ir hafi
verið auigttýst laust til umséfcn-
ar, heldur hefur ráðning um-
getins manns l'ítolega fiarið
firam í einhverjum skúimaskot-
um Míkuskapar. Þetta er
auðvitað efckert einsdæmi hér
á landi, þar sem til tíðinda
ber að eftirsóiknarverðar stöð-
ur hjá fyrirtækjum séu aug-
lýstar til urrasókmar og sá hæf-
asti valiran í starfiið, og þótt
fyrir komi, að stöður séu aug-
lýstar, er prófsteinninn oft
annað en hæfni umisækjenda
til stairfsins, t.ajm. oft stjóm-
mélastooðanir hans eða þjóðfé-
lagstteg stað'a, svo að dæmi séu
nefind.
Nú er til félag, _sem heitir
Blaðamannafélag íslands og
ég geri ráð fyrir, að Bæjar-
pósturinn eigi aðild að því.
Lætur félagið svona manna-
ráðningar afskiptalausar? Eru
engar regttur um hasfni, starfs-
reynslu og menntun þeirra
marana, sem ráðast á frétta-
stofnanir? Persónulega þekki
óg etoki miann þennan, sem
um er rætt. Ég veit þó, að
hann hefur ekki stúdentspróf
eða hliðstæða menntun. Ein-
hvam tíma var hann blaða-
miaður við reykvískt dagiblað,
en hefur hins vegar getið sér
betri orðstír sem fram-
kvæmdastjóri uniglinga-
sikamimtistaðar og toófreiðainn-
flutningsfyrirtælds!
Það er kunnara en frá
þurfi að segja, hversu mikil-
vægu hlutverki fréttamenn við
sjónvarp, útvarp og dagblöð
hafa að gegna í nútíma þjóð-
fólagi. Því tel ég að vanda
þurfi mjö'g til ráðningar
þeirra, og þar sem enginn
blaðaimannaskótti er hér starf-
ræktur, þarfi að koma til um-
fagnsmikið hæfnispróf fiyrir
umsæikjendur, jafnt á dag-
blöðum, sem opintoerum frétta-
stofnunum.
Bjaxni. „
Ekki veit ég til þess að Bl
hafi látið iraannaráðningar til
sín taka, enda er ekki gert ráð
fyrir meinni áJcveðinni mennt-
un fyrir firéttamienn. Þó munu
fæstar firéttastofnanir ráða
blaðamenn, sem hafa ekki
lcfcið stúdentsprófi eða hafa
að baki nofctouð hliðstæða
mienntun. Allir fréttamenn
sjiónvarpsins hafia hiragað til
haft stúdentsmenntun, en vera
kann, að hún hafi efcfci reynzt
vel, oig því sé farið út á nýjar
torautir nú.
Bæjarpósturinn.
Chana tekur upp samstarf
að nýju við sósíalistísk ríki
ACCRA 20/7. — Það vekur
athyglj að stjómin í Accra sem
tók við í ár að afloknum kosn-
ingum en til þeirra var hins
vegar stofnað afi herforingjum
þeim sam steyptu Nfcrumaih,
hefur tekið upp stefnubreytingu.
Ghana hefur sáðan verið talið
fnernur Miðíiollt vesfcurveldun-
um, en nú virðist svo sem ný
stefna verði tekin í utanríkismál-
um.
Ghana er þannig að undirbúa
Owusu utanríkisráðherra í Accra
í dag. Þá skýrði hann firá því
að Busia forsætisráðherra hefði
þegið boð um að koma í opin-
þora heimsókn til Sovétríkjanna
eirahvem tíma á nassta ári.
Utanríkisráð'hcrrann skýrði frá
þessu í erindi sem hann hélt við
háskólaran f Accra og kvað hann
ríkisstjórnina myndi halda „já-
kvæðrí hlutleysisstefnu“ í utan-
ríkismálum. Hann ásakaði stjóm
NknTmah fyrir að hafa verið um
of hlynnta austurveldunum, en
viðurkenndi jafnframt að síðan
heffðu stjórnvöld í Ghana verið
um of hliðholl og háð vestur-
veldunum. Stefnt yrði að algeru
jafnvægi í viðskiptum landsins
við hdn ýmsu ríkjasamtök í heim-
inum.
Vináttusamningur Finna og
Sovétríkjanna framlengdur
MOSKVU 20/7. — Sáttmáli Finn-
lands og Sovétríkjanna um vin-
samlegt samstarf og gagnkvæma
aðstoð var í dag framleragdur um
20 ár. Samtoomuilagið um fram-
lenginguna var undirritað í
Kosið aftur til hreppsnefnd-
ar í Leirár- og Melasveit
Vegna formgalla á kosningun-
um til sveitastjómar í Leirár-
og Melahreppi í Borgarfjarðar-
héraði hefur verið ákveðið að
kjósa þar að nýju og fara kosn-
ingar fram n. k. sunnudag, 26.
júlí í félagsheimilinu við Lcirá.
Að því er Bergþór Guðmunds-
son á Eystra-Súlunesi, sem sæti
á í kjörstjóm, sagðí Þjóðviljan-
um, varð enginn ágreiningur
vegna talningar í kosningunum,
og var ekki kært vegna mistak-
anna, hins vegar bent á þau og
þá allir sammála um að kosið
yrði að nýju. Gallinn, sem gerði
kosninguna ógilda í framkvæmd,
var að kjörstjórn gerði ráð fyrir
kjöri fimm manna í sveitárstjóm
og þriggja varamanr.a, en vara-
menn eiga hins vegar samkvæmt
lögum að vera fimm
Mun vera talsvert um það, ef
vel er leitað, áð kosningar il
sveitastjóma séu ekki 100 pró-
sent réttar, sagði Bergþór, og
megi víða finna smágalla ef
menn vilja. ,
Kreml afi þeim utanrikisráðiherr-
unum Gromiko og Leskinen.
Undirritunin fór fram að við-
stöddum helztu leiðtogum ríkj-
anna, Kekkonen Finnlandsfor-
seta, og þeim Bresnéf flokks-
ritara, Kosygin forsætisráðhema
og Podgomí fbrseta af hálfu So-
vétríkjanna.
Bresnðf flokksritari sagði m.
a. í ræðu sem haldin var í há-
degisverðarboði að undirritunin
væri mikilvæg pólitísk athöfn.
Hann tók fram að hann teldi að
Sovétrí'kin og Finnland gætu
aukið enn samvinnu sína, hversu
náið og gott samsitarf sem þau
hefðu átt sín á mi'lli síðan vin-
áttusáttmálinn var fyrst gerður,
en hann er nú framlengdur fimm
árum áður en gildistími hans var
útrunninn. Þess er getið til að
ástæðan til þess að framlengingin
á sér stað nú þegar í stað þess
að bíða þess að gildistíminn
rynni út, sé sú að Kefckonen
forseti hefur sjálfur lýst yfir að
hann muni draga sig f hlé þegar
k.iörtímabili hans lýkur árið
1974.