Þjóðviljinn - 16.09.1970, Blaðsíða 2

2 SIöA — ÞJÓÐVTLJINN — Miövilkiuidlagur 16. septómber 1970,
Byggjum dýrt,
byggjum þröngt!
í skýrslu Æskulý ðsráðs
Reykj avíkur um störf sín fyir-
ir 'ímabilið X. 1. 1964 — 30. 5.
1967, segir svo: „í miðborginni
er fjöldi unglinga, sem sífellt
leitar þar dægradvalar á mið-
ur heppilegum stöðum. Félags-
heimili vi’ð Tjömina gsefi áreið-
a.nlega aukinn möguleóka á þvi,
að ná til þessa un.ga fálks, og
hefur reyndar fengizt fyrir því
dýrmæt reynsla með rekstri
æskulýðsheimilisins að Frí-
kirkjuvegi 11“.
f skýrslu Æskulýðsráðs 1967
til 1969 er ekki vikið að þessu
atriði — eða minnzt aftur á
þessa dýrmætu reynslu. >aæ
er hins vegiar skýrt frá sam-
keppni um teikningar að æsku-
lýðsheimili við Tjamargötu.
Þar segir m.a. svo: „Megin
erfiðleikar þessa verkefnis eru
a’ð koma byggingunni fyrir á
mjög þröngri og bundinni lóð,
þannig að hún þjóni tilgangi
sínum. og falli vei að þeirri
byggð, sem henni er ætlað að
sitanda í.“
Þegar skýrslur Æskulýðsráðs
eru skoðaðar komast menn að
þvi. að það eru mjög gó’ðir og
duglegir menn, sem vinna að
málum Æsfculýðsráðs Reykja-
víkur. Og þessir góðu menn
með sína dýrmætu reynslu
eiga það ef til vill skilið, að
borgaramir byggi æskulýðs-
höll fyrr tugi miljóna, svo að
aðstaða þeirra batni enn frem-
ur, og þeir geti unnið enn bet-
'Jir að málum æskunnar.
En borgaramir hafa ef til
vill engan áhuga á að byggja
þetta hús, því að þedr eru ef
til vill þeirrar skoðunax, að
hinH* svokölluðu sórfræðdngiar
borgarinnar í æskulýðsm.álum
eigj að fá sína aðstöðu í ein-
hverjum skóla borgarinnar,
sem' Ö'r mátulega lítið notaður.
l>að má vana, að Æskulýðsráð
sé nú sammála borgurjnum
um, að æskulýðsstarfið þurfi
að fara sem mest fram í hverf-
unum sjálfum — og er vom-
andi að svo sé. En það er a'ð
minnsta kosti sikoðun margra
borgara, að skólamir í hverju
hverfi, eigi að veita æskulýðs-
starfinu aðstöðu, því að nýt-
ing þeirra er ekki nándar
nærri fullkomin. Æskulýðsráð
hefjr nú þegar fengið a'ðal-
miðstöð undir æskulýðsstarf-
semina, þar sem Tónabær er.
KFrafa borgargnna hlýtur því
a ð vera þessi:
1. Skólarnir skulu veita Æsfcu-
lýðsráði Reykj avíkur hús-
næðisaðstöðu.
2. Þeir skólar, sem byggðir
verða sfculu skipulag'ðir með
hliðsjón af þessu nýja hlut-
varki þeirra.
3. Æskulýðsheimilið við Tjöm-
ina verði aldred byggt.
Þá viljum við kynn.a lesend-
umum athyglisverða hugmynd
ungs manns um húsnæði handa
æskufólki. Hann leyfði sér að
leggj a til. að i staðinn fyrir
,,höllina“ við Tjörnina —
byggði borgin eða keypti 3-4
smáhýsi — ea. 100 fermetra
að flatarmáli, og kæmi þeim
fyrir á hentugum stöðum í
borginni. Þessá hús væru í um-
sjá æskufólksins sj'álfs. Ung-
lingamir gætu t.d. sjálfir séð
um viðhald og skreytingu á
húsum þessum. Þar gætu þeir
t.a.m. stofnað til sýninga á
málverkum og höggmyndum
sínum. f hverju húsi gæti ver-
ið dansgólf, lítið diskótek og
aðstaða fyrir smáhópa í 2-3
herbergjum. Ætla má að sMkt
húsnæði nýttist mjög vel. Ung-
lingamir í hiverju hverfi litu
á húsið í sínu hverfi sem sína
eign óg athvarf og settu e.t.v.
metnað sinn í, að þar væri
■ý>
Þarfa-
þing
Mörg eru þau tól og þarfia-
þing sem ekki eru leingiur á
glámbekk í þjóðfélaginu;
breyttir atvinnuhættir hafia
sópað þeim brott, og nú er
þaiu aðeins að finna á söfin-
um og vitneskju um notkun
þeirra í bóknm sem haldia til
haga fomum háttum og end-
urmirmin gum. Eitt þessara
tóla er hrossabrestuxinn. Hiann
var notaðnr til þess að neka
hross úr ógirtum vöHum og
túnium, og hann var svo á-
hrifiarí'kur að stóðið fyHtist
ósjálfræði við stoeiHina úr
honum, fældist og ædrii beint
af augum án þesis að skeyta
um torfærur. Nú eru þessi
sórkennilegu hljóð hæfit að
tryUa ferfætHnigia, en minn-
ingin um þau lifir eins og
eftirsjá í logum gamiáHa
sveitamanna. TU að mynda
kemur hrossabresturinn við
sögu í Innansvedtarkronitou
HaUdórs Laxness. Ólafiur á
Hrísbrú gdrtá aldnei tún sitt,
„en var þeim mun redðu-
búnaxi með hund og hirossa-
brest, eintoum við búpeníng
prestsins... Hestar fældust
skellina í hrossahrestinum og
síukfcu yfir allt Iwað fr’rir
var en kýr hlupu stundum í
keldur undan þessum látum.“
Vilji menn fá gleggri hiuig-
mynd um áhirif hrossabrests-
ins toann óg ektoi befcra ráð
en að benda þeim á Fál
Kolka. Þegar hann þirtiist í
hljóðva'rpi og taliar um dag-
inn og vaginn, er hann eins
og hrossahresituirinn holdi
klaedduir, og fer þar alM sam-
an, efinisval, móMlu'tniingiur,
áherzLur og raiddlhireiiitniur.
Enda erj áhrifin efitix því.
Ég held ég hafi aldxei séð
fóflk jafn viðbraigðsfljótt og
þegar það hleypur tii og
skrúfar fyrir viðtækið, ef
Páll Kollka tetour tii rnáls;
stundum er stólum og borð-
um velt um í ofboðinu. En
til eru þeir sem ektoi hafia
enn læirt þessa einfiöidu að-
fierð, og sumir bringja í mig
í aingist sinni og bena sig
upp undan því að Páil Koltoa
geri óiíflt í húsium inni og
brjóti auk þess reglur út-
varpsins um óhlutdræigni. Ég
bendi mönnum þá á að
hrossaihresturinn sé í eðii
sínu blutdrægt apparaf, en
við höfum það fram yfir
hrossin að geta skrúfað fyrir
bann.
f alvöru talað hield ég að
enginn hljóðvarpsmaður hafi
gert meira gagn en Páll Kolka
með því áð kenn,a fólki að
skrúfa fyrir viðtækin. Væri
ekki hægt að hleypa honum
í sjónvarpið annað kastið?
— Austri.

Líkan af fyrirhuguðu æskulýðsheimili Við tjörniua.
allt með bezta móti. Ef húsin
yrðu hins vegar til lítillar
ánægju væri kostnaðarlítið að
svipta þeim bxott. Hugmynd
þessi er að rnati margra stór-
um skynsamlegri en hugmynd-
síðast en ekki sízt — í sam-
ræmi við tímiann, þörfina og
fjárhaginn. — Björn,
in um tugmiljóna höHina við
Tjörnina. Einnig er hún gnöggt-
um ódýrari í firiamikvæmd og

:■':■

**

Þannig gætu æskulýðshúsin ef til vill litið út.
Eitt skref yfir lögin
Um jbað hvernig Anafoli Malahkof
seffisf á sakborningabekk
Þetta komi edins og þruimia úr
heiðsfaíru lcfti yfir starfsifótlkið.
Verkstjórinn Anatolí Nilkola-
evitsj MalahtooÆ var handtekinn.
Og þar næst voru varamiaður
hans, ritari, tauknifræðingur,
gjafldkeri og etftirHtsimaður
kærð fyrir sakadómi . . .
Starfsfiófflkið vissi ekiki hvaðaai
á sáig stóð veðrið. Og hotnaði
ekkert í aðaflatriðiuu: hvernig
gat það verið, að maðurinn, sem
endurnýjun verksmiðjunnar var
helzt þöktouð, miaðurinn sam
hafiði staðið fýrir stóraukiinni
framfleiðslu, hvernig þessi mað-
ur gat lallt í einu, og óvænt ver-
ið orðinn gllaepaimaður? Og þess
heldur seim alliir þekktu hann
hér frá bámæstou . . . Hsmn var
ekiki orðinn sautjáin ára þegar
hann fcom í vcriœmiðjuna sem
iðnneind hór negldá hann sdnn
fyrsta maigla og hér lauk hann
némá við iðnskóla, án þess að
taika sér frí frá vinnunni og
síöan tók bann eirnnig uitanskóila
próf frá æðri staófla í bygging-
ariðnfiræði. Áður en hann varð
þrítugúr var hánn oröiœn verk-
stjóri.
Eftir að Maiaihfcofi var orði.nn
verkstjióri í fjórðu deifld bygg-
ingarvöruverfcsmiðjunnar í
Kúbisjef hélt hann áfram að
búa á vistheiimili, þar sem hann
var ckvæntur og fiór í vimmmma
í óvönduðum sitígtvélum og í æf-
inigabúninigi sem fyrr. Og var-
færnar áibendmgar svo sem.:
„Þér verðið að afchuga að þér
eruð nú orðinn hátt settur for-
ystumaður . . . þér verðið að
buigsa um klliæðaburðinn . . . “
lét bann sam vind um eyrun
þjóta.
Deildin, sem hann stjómaði
varð bezta deildin í verksmiðj-
unni og gerð að fyrirmyndar-
deild.
Og veilkstjórinn Anatolí Mal-
ahkofi viarð einnig fiyrfrmyndar-
verkstjóri. Og af fordæ'mi hans
voru eiruhverjir flarnir að draga
ályktanir sem svo: Ihann er lif-
amdi dæmi h.ins vifljasterka
ílramtovæmdaivailds siem er svo
nauðsyniagt á vorum ítmum, . . .
Malahkofi var hiafinn til skýj-
anna.
. . . Efckd er það ólíMeigt, að
Malaihfcofi vildi núna gefia mik-
ið fyrir það sjálfiur að skilja
hvar og hvenær varð sú þrí-
bölvaða stund, þegar virðingin
fyrir honum breyttist í undir-
getfni. Og hann viidi eflaust geta
snúið við og sfcaðnæmzt fyrir
framan þá maTkalínu sem hann
fór einhvers staðar yfir á,n þess
að taka eftir því. Markaflinuna,
semi skilur að sósíalistískt sið-
gasði og siðfierðd sjálfselskra edg:
inhagsmunaseggja.
Margir aí fyrrum undirmönn-
um Malahkiofls halda því nú
fram að lofltumgur hafi farið
með hamn. En það er of einfiöld!
skýrimg. Malahfcof er vel
greindur og hefði áreiðanleiga
ekki fiaMið fyrir beinu simjaðri.
Framhald á 9. síðu.
i