Þjóðviljinn - 20.09.1970, Blaðsíða 7

SuinjMKÍagiur 20. s©ptGJnib©r 1970 — ÞJÓÐVTIjJIINN — SÍÐA 'J
I ferðum
milli
Króksins og
Reykjavíkur
í 26 ár
Rabbað við einn af riddurum
þjóðveganna
Hefur ekið þjóðvegina stöðugt í 26 ár og aldrei ueitt aivarlegt komið fyrin Kristján Hansen á Sauðárkr«ik. — (Ljósm. Þjóðv. vh.).
Þú tekur viðtal við bílstjóra,
segir ritstjórinn einn góðan vcð-
urdag.
Bíistjóra?!
Já, það verður aukablað heflg-
að bíliun og hvemig er hægt
að hafa bíla án bílstjóra?
Mikið rétt. Og þamnig stendur
á því að ég sezt upp í stóran
flutningabíl frá Sauðárkróki til
að tala við bíistjórann, því
' Kri'&tjáií Hansen á Sauðár-
kródd er einn þessara þraut-
þjólfuðu fLutnmgaibílstjóra, bú-
inn að vera í ferðum mnlli
Króksins og Reykjavíkur mnieira
og minna í 26 ár og hesfur í
samvinnu við bróður sinn hald-
ið uppi fösitum ferðum milli
þessaira staða í 17 ár. „Kristján
og Jóhannes" kadtta þeáir fyrir-
tækið og eiga nú þrjá fflutninga-
bíla, hafa tvaer fastar ferðir á
viku, sem þeir venjulega fiaira
til sikiptis á tveim bflannia, sá
þriðji er varabíll og einnig not-
aður í aukafierðir á sömu leið
eða um Skagafj arðarhérað i ð.
Hafia þeir ráðið ungan miann
til að aka móti sér á þriðja
bíllnum.
Svo vill tfl, að það er ein-
mitt varabíltlinn og sá elzti, sem
Kristján er með í þessari ferð,
orðinn níu ára gamaill, seigir
hann og að ýmsu leyti erfiðari
í keyrsllu en hinir. Hins vegar
hefur þessi bíll óvenju rúmigott
stýrishús, fyrir utan saeti við
hilið ökumanns er breiður bekk-
ur fyrir aiftan, þar siem 4-5 far-
þegar geta rúmazt með góðu
mióti. Þrír farþeigar eru fyrir ’
bflnum þegar.við setjumist inn,
mæðgur að norðan og ettdri
maður úr Reykjavík, sem ætilar
að heimsækja dtóttur sina á
Króknuim.
Oftast farþegar
— Það eru ottast einhverjir
farþegar með, segir Kristján, en
var þó miklu meira um það
fyrr á árum, enda fer það ekki
reglulega vel sarnan að lllytja
farbega og vörur, því við getum
aldrei sagt fyrir um, hvenser
við legaium alf stað. Margir
sækjast þó eftir að komiast með '
okkur, einfcum á vetuma, þá er
hlýrra í ofckar bflum en rútun-
um, en auðvitað er það efcki
vel séð af sérleyfishöfunum ef
vöruþflarnir keyra futtttttsetnir en
'rútumar kannsld hálftómar rétt 1
ó eftir.
— Hvaða vörur fttytjið þið?
— Þaö er alllt möguttegt og
.Varla orðið annað en þunga-
varan sem fluitt er með sikáp- ’
hverjir eru sannari bílstjórar en
þeir sem allan ársins hring aka
þjóðvegi landsins fratn og aft-
ur, hvemig sem viðrar? Fyrir
nú utan, að þetta eru aðalridd-
arar veganna, þeir sem mjög
gott er að leita til á þumal-
puttaferðum og afbragð þegar
aumur kvenmaður skilur ekki
hikstann I iitla bílnum sínum
cða þarf að fá aðstoð vfir ó-
færu.
imum. Flluitningalferðir til Skaga-
fjarðar og Sauðárkróks eru
aldrei færri en 6-10 á vifcu,
auk okkar annast þrír aðilar
aðrir flutn-inga titt og frá, kaup-
félagið, Rjami Haralldsson og
einn nýþyrjaður, Pétur Bolli
Björnsson.
— Þið eruð þá í harðri sam-
keppni?
— Það er nóg að gera, sér-
stafclega á sumrin, þá kem.ur
fyrir að við bræðurnir höfum
upp í fimm feröir vilkuttega.
Mest er það allskonar neyzttu-
vara sem við flytjum tiil verzl-
ananna og svo ólhemju miikið
af alls konar byggingaefmi, vél-
um og fileiru. Það er mikið
byggt á Sauðáiknöki, var t.d.
verið að byrja í sumar á nýju
hverfi mieð 22 húsum og býst
ég við að attils séu í byggingu
í bænuim uppundir 70 ibúðir.
Það hefur verið miikiil atvinna
í bænum og eru starfiandi þar
trésmíða- og . jámsmíöaverk-
stæði, þílaverfcstæði, nýlega tók
titt staríia soklkaþuxnaverksimiðja
og nú er verið að koraa upp
sútunarstöð, en útgerð er enn
í of smáum stíl, þó vimma
kringuim hana hafi verið sæmi-
leg þetta árið.
Kristján segir, að hver ferð
hjá þeim brasðrum fram og til
baka taki um þrjá sólarihringa.
Miðað við suimaríærð em þeir
þetta 8-10 tfeia hvora leið með
httaðinn bíl, hinn tírninn fer f
lestun og losum, sem er lang-
erfiðasti hluti vinnunnar, verð-
ur oft að sækja það sem flytja
á í marga staði og er þá
kannsfci búið að umskipa mörg-
um sinnum í bílnum áður en
hattdið er af sitað. Hjá suimum
hittistjómm er þetta þammig, að
eftir lestunarvinnu attttan dag-
inn bætist aksturinn ofan á
eins og hver ömnur auka- eða
eftirvinna og verður þetta þá
mijög slítandi starf til lemgdar.
— Endia er maður að verða með
eldri mönnum í starfinu, segir
Kristján hlæjamdi, en hann
virðist satt að segja efcfci mijög
gamiall að árum.
— Hafið þið ekfcert reynt að
flara tveir samian, þannig að
annar aki meðan hinn hvílir
sig, eins og yfirtteitt tíðkast er-
lendis?
— Það er lítið. Þessi bnTll sem
við erum í var reyndar upp-
haiflega keyptur með slíkt fyrir
augum af miönnulm á Sigttu-
firði, en þeir gófiust fttjótlega
upp á því. Ekki af því að það
borgaði sng ettrfci fjórihagsttegia, að
hafa tvo á bílnum, heldur fyrst
og firemist vegna þess, að þeir
femgu aldei nógu góða hvfld.
Ástand veganna hér er yfirtteitt
þaimnig, að það er ettdri hægt að
sofa í svona bílum á ferð nema
menn séu því uppgefnarí.
11 tíma fyrir
Hvalfjörðinn
En á árunum hér áður fórum
við oft saman á tveim bflum,
jafnvel með trufcfc með ottdkur,
þegar illfærast var á vetuma.
Það var áður en Vegagerðin fór
að halda opnu, eins og hún gerir
nú tvisvar í vifcu. Við lentum
þá oft í talsverðuim erfiðtteiilcuim
og iðuttega fcom það fyrir, að
margir vildu notfæra sér trukk-
inn og hafa samflot, svo það
fór stundum meiri tímii og eríiði
í að aðstoða aðra en fcomast
leiðar sdrnnar sjálfur.
— Hvað halflið þið verið lengst
að koroast á miltti?
— Ég man nú efcttd nálkvæm-
lega um alla leiðina, en einu
sinni hef ég lent í að vera eil-
efu tíma bara fyrir Hvattfjörð-
inm. Við vorum þá nokkrir
saman á ferð, en aurbleytan var
svo ofsatteg, að fleiri bflar fest-
ust á ledðinni og gefcik! erfiðttega
að hafa þá upp. Þetta voru oft
miklar brasferðir í þá daga, og
Hvalfjörðurinn var alversti
kaflli leiðarinnar, hreinasti
tröttttavegur. Hann hefur breytzt
mijög titt baitnaðar og er edgin-
lega orðinn bezti kaflinn, ettcki
sízt með þessum brékikum sem
teknar hafa verið eða verdð e.r
að taka af, eins og t.d. brekk-
unni vdð Hvítámes.
Það er verið að vinma þar
þegar við ökum framlhjó og
verður enn að aka brektouna.
— Það hefur rnargur vörubíl-
stjórinn sttcottilið í hnjánum hér
upp, segir Krisitján, og eins gott
að fara ettdd of náttægt þeim
næsita á umdan. En þetta verður
mi'kitt bót og á að ljúka spottan-
um fyrir veturinn, að þeir segja.
Ýmist of eða van
— Sjáifsagt hafia arðið marg-
ar slíkar bneytingar til bóta
smátt og simóitt þessd ár sem
þú hefiur ekið.
— Já, vissuliega hafia orðið
gífiurttegar breytingar bæðd á
vegum og fileim og þar með
sta,rfinu. Vegimir hafia breákkað,
sömutteiðis miargar brýrnar og
beygjur og breikikur hafa verið
lagifærðiar. En það er saarut langt
í land með að vegimir sóu við-
unandi. Eins og ég saigði áðan
er Hva/lfjörðurinn nú orðinn
einm bezti kafli leiðarinnar, en
minna hefiur verið gert fyrir
Hotttavörðuiheiðina og ekki allt
rétt, að okttour finnsit, sem mest
fara um hana. Hún er að vísu
góð á sumrin. en aftteit á vet-
uma. Vegurinm þar er gamall,
þyggður með handverkff.ærum
og ettdri nægilega hár og finnst
okfeur bílstjórunum undarttegt,
að hann sfloulli ettdki vera lagaður
að gagni, en hiinsvegar eytt stór-
fé á hverjum vetri í að moka
hann til að hallda honum opn-
um. Þatta eru einir 5-6 staðir
sam ttaga þarf, en það virðist
ofit ésttdfljanllegt, hvemig fram-
kvasmdunum er hagað, ýmist of
eða van, og eims og þeir sem
ráða hafi aldred á viðfciomandi
vegi korniið. Ég get teikið tvö
dæmd af Holtavörðuheiðinni.
Þar var í fyrra unnið við Bisfc-
upsljeygjuna svofcölluðu og að
otkkar dómá ttagit óþarflega mik-
ið fié í þá aðgerð. 1 sumar hef-
ur svo verið unnið við Hæðar-
steinslbreikfcuna, en þar hefur
aðeins verið tefcin háílf brefckan
og verði skdliö svona við, eins
og lítur út fyrir að eigi að gera,
er þetta ekkd nerna hóttfsögð
saga, því það er brekkan ötttt,
sem ófaar venður á vetuma.
Það em ldfca óneitanttega
furðutteg vinnubrögð að nota
aJÍtaf dirullu í vegina í stað
hredns efnis. Þama er mioldinni
hrúgað á vegina, möttinrid svo
fleygt yfir og síðan er hvorki
hægt að setja á þetta steypu
né miallbik. 1 mörgum tillfelHum
er þetta áreiðanttega eins dýrt.
svo ekki sé tallað um viðhalddð.
En það er kanmski ekttd von, að
einhverjir skrifstofumenn suðrí
Heykjavík viii hvemig á að
lagfæra einhverja beygju norð-
ur í fjöllum, sem þeir hafa
aldrei séð eða elkið um.
Ævintýramennska?
Þessir sömu róðamenn kalla
það svo ævintýramenmsku og
sportmennsku að flytja vörur á
biitHn og afhjúpa þar með sttdttn-
inigsleysá sitt í samgöngumálum
dreifbýlisins, því að það er nú
svo, að slkipin, fara ettdd upp í
datti mieð fóðurvaruna eða á-
burðinm. Ég veit ettdd hverjir
þeir hugsa sér, að taiki við tflutn-
ingaþjónustunnd út um ttandið
í stað bflanna, en það virðdst
stefnt að því að gera bflstjórun-
um æ erfiðara fyrir, eims og
með því að hættdka þungasikatt-
inn á flutningalbflum firá 50 uipp
í 100% til viðbótar því að hann
var hækkaður um 100% árið áð-
ur og gúmimiígjaldSð um 600%
Enda bera bœndur því
nú við, að einn af þremur að-
alliðunum sem vaflda hæklkun
búvaramna sé flutni ngsgi afi dið.
Þá fínnst öklkur lí'ka ansi
hart að á meðan aðrir borga
fasta upphæð og geta Ikeyrt
edns mdttdð og þeim siýnist, er
vegaskattur stærstu bfla borgað-
ur eftir mæli og það jafint
hivort sem þeir eru flullhllaðnir
eða hálfír vegna þumgatalkmairilc-
ana.
— Þú talaðir um að fleiria
hefði breytzt en vegimir.
— Já, starfið er að mörgu
leyti orðið öðruvísd en áður.
Bflarnir eru nú svo miilkflu llétt-
ari í keyrsflu, t.d. vegna vökva-
stýranma, að þetta er ettdri leng-
ur eins mittdl liíkamileg árejmsla.
&amt er þessS sfiflettldi attcstur
mijög lýjandi og því fínnst olkk-
ur ágætt, bnæðrunum, að flara
svona til skiptis og vinma hima
dagana heima við afgreiðsluna,
— flutningarnir eru svo mdttcllir,
að við verðum að hafia geymslu
fyrir vörumar og afgreiða þær
út efitdr fylgittsréfiunum, erum
oftast með þetta 70-100 fyfligi-
bréf í ferð. Þá er liTka attls'Icyns
snatt í lcringum viðhattdið ó bfl-
urtum þótt við kauipum út þá
vinnu, svo viö hötfum nóg að
gera þótt aðeins annar ttceyri
í eimu.
Mjólkjn mórauð
— Þið httjótið að þekttcja veg-
ina og umhvenfi þeirra orðið
næstum eins og lóflainn á yttdcur?
— Það líggur við, a.mUt.
beygjur, brekttciur og öll ttcenni-
leiti. Hins vegar getur ásitaind
vegamna náttúrilega verið breyti-
legt fná vittcu til viku og hvörf
og lausir kantar því komdð
manni á óvart efitdr sem áður,
þótt við bflstjóramir reynum
yflirleitt að lóta hverjir aðra
vita um verstu kaflana. Bins
og vegirmir og bflamir, — og
við sjálfir sjáttfeagt — hefur
umhverfíö ttfka breytzt smóm
saman með árunum. Margir bæ-
ir hafa verið byggðir myndar-
lega upp, — aðrir horfið. Og
svo ég taki það sem að veg-
farandanum snýr, þá hafa veit-
ingastaðirnir tekið miikluim
framfiörum. Ég gleyrni því td.
Prdmaháld á 11. s£ðu.
Margir sækjast eftir að fá fax mcð flutningabílunum. Hér eru farþegarnir j síðustu ferð uorður
með „Kristjánj og Jóhannesi“«
4
«