Þjóðviljinn - 26.09.1970, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVIUINN — Laugardagur 26. septeanber 1970.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandi: Otgáfufélag ÞjóðviIJans.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: tvar H. lónsson (áb.), Magnús KJartansson
Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.r Olafur iónsson.
Ritstjóm, afgreíðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Siml 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Stefnt til hægri
Jgngum þeim sem fylgist með þróun s'tjórnmála
hefur dulizt að forusta Framsóknarflokksins
hefur verð að þoka sér 'til hægri og búa sig undir
samvinnu við Sjálfstæðisflokkinn. Ýms óljós ein-
kenni um þessa þróun hafa orðið einkar skýr á
þessu ári, sérstaklega eftir sveitarstjórnarkosn-
ingarnar. Þá lét flokksforustan þau boð út ganga,
að trúnaðarmenn flokksins skyldu hvarvetna, þar
sem þess væri kostur, taka upp samvinnu við Sjálf-
stæðisflokkinn, og hefur slík samvinna tekizt á
fjölmörgum stöðuim um land allt. Sömu einkenni
komu fram í verkföllunum miklu, en þar gættu
iVinnuveitendasamband samvinnufélaganna og
önnur Framsóknarfyrirtæki þess mjög vandlega að
s'tanda með Vinnuveitendasambandi Sjálfstæðis-
flokksins í einu og öllu. í prófkosningum þeim sem
nú eru framkvæimdar kemur einnig fram sú aug-
ljósa stefna að grafa undan þeim sem taldir eru
standa í vegi fyrir íhaldssamvinnu að loknum
næstu þingkosningum.
prófkjörið í Reykjavík er glögg't dæmi um þessi
vinnubrögð. Þar var Þórarinn Þórarinsson
felldur úr fyrsta sæti listans, en það hrökk ekki
til. 330 Framsóknarmenn, nær 30% þátttakenda,
vildu alls ekki að Þórarinn væri á þingi. Ástæðan
er tvímælalaus'f sú að Morgunblaðið hefur haft
Þórarin milli tannanna flestum Framsóknar-
mönnum frekar, og hann er því ekki talinn heppi-
legur í hinu nýja tilhugalífi. Enn harkalegri urðu
þó ártásimar á Kristján Thorlacius, forseta Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja. Honum var kast-
að fyrir borð með algerri fyrirlitningu sem sýnir
að þátttaka í kjarabaráttu launafólks á ekki upp
á pallborðið hjá hægrimönnunum í Framsókn.
Þegar svo er í pottinn búið þurfti það ekki að koma
á óvart þótt framagosinn Tómas Karlsson sigraði
kollega sinn Baldur Óskarsson; sá síðamefndi hef-
ur unnið það til saka að vera í miðstjóm Alþýðu-
sambands íslands og hafa uppi vinstrisinnaðar
kenningar. Eru þessi úrslit greinilega til marks
um það, að hin hægrisinnaða forusta á mjög sterk-
an bakhjarl meðal flokksbundinna Framsóknar-
manna í Rvík; þar mæna flestir á kjötkatlana.
pn þingstyrkur Framsóknairflokksins er ekki fyrst
og fremst sóttur til flokksbundinna manna,
heldur 'til kjósenda sem ekki eru skipulagðir í
flokknum. Þeim kjósendum hefur um langt skeið
verið boðið upp á einkar vinstrisinnaðan áróður,
þar sem áherzla hefur verið lögð á stuðning við
samtök launamanna, og á þeim forsendum ha’fa
þúsundir manna greitt Framsókn atkvæði. Þessir
kjósendur sjá nú einkar ljóslega upp á hvaða
fraimtíðarkosti er verið að bjóða þeim. í kosning-
unum næsta sumar verða þeir um það spurðir
hvort þeir vilji aðstoða hina hægrisinnuðu Fram-
sóknarforustu við að reyna að koma á laggimar
nýrri helmingaskiptastjóm. — m.
stötfum að Áburðarvcrksmiðjan
, >r . í Gufiunesi fengi raforku á
Alyktun ASþýðubandaíagsins á Norourlandi eystra um verði Aivenksmiðjan i
LANDBUNAÐARMAL
Q Hér í blaðinu hefur verið sag't ýtarlega frá
kjördæmisráðstefnu Alþýðubandalagsins í Norð-
urlandskjördæmi eystra. Hér er birt ályktun
kjördæmisráðsins um landbúnaðarmál, en síðar
verða birtar ályktanir ráðsins um atvinnuimál.
Bændur og verkalýðssamtökin
Bændur verða gegnum sín fé-
lagssamtök að hafa nána sam-
vinnu við verkalýðshreyfing-
una. Kaupfélögin eru fyrst og
fremst byggð upp af bændum
osg þeir verða að knýja Vinnu-
málasamband SlS til að taka
jákvæða afstöðu til kaupgjalds-
mála verkalýðsins og slíta allri
samvinnu við vinnuvedtenda-
samtökin.
Verðlagsmiál landbúnaðarins
eru komin í algjöra sjáMheldu.
—0
Erik Bidsfted, ballettmeistari.
Erik Bidsted uítur
við störf á Íslundi
Fyrir nokkru kom Erik Bid-
sted ballettmeistari og leikstjóri
hingað til landsins og mun
hann starfa hjá Þjóðleikhúsinu
í vetu.r sem balllettmeistari, og
leikstjóri.
Erik er íslenzkum leiklhús-
gestum og baUetfcunnendum að
góðu kunnur, því að hann starf-
aði hjá Þjóölei'khúsinu 1 8 ár,
eða á árunum 1952—1960, og
byggði upp ballettskóla Þjóð-
leikhússins og setti á svið marg-
ar sjálfstæðar ballettsýningar.
Hann var sjálfur höfundur
flestra þeirra, eins og t. d. „Ég
bið að heilsa“, „Dimmalimm“
og ffleiri. Auk þess stjómaði
hann dansatriðum við margar
af vinsælustu sýningum Þjóð-
léikhússins, t. d. „My Pair
Lady“, svo að eittihvað sé netfnt.
Allir þekktustu ballettdansarar
okkar, eru nemendur Bidsteds
og má þar nefna Helga Tómas-
son, sem nú er talimn einn af
beztu dönsurum heims. Auk
þess má í þessu sambandi nefna
önnu Brandsdóttur, Sveinbjörgu
Alexanders og fleiri.
Undanfarin ár hefur Bidsted
starfað við Pantomimuteatret í
Tívolí í Kaupmannahöfn og á
vetrum hefur hann stjómað
söngleikjum og ballettsýningum
víða um lönd. Á síðari áruia
má segja að hann hafi æ meir
snúið sér að sviösetningu söng-
leikja og alvarlegri verkefna.
Hefur m. a. stjómað sýningu
á „Hamlet“ í leikhúsinu í Öð-
insvéum. Bidsted hefur alls
samið 27 balletta, sem hafa ver-
ið sýndir á mörgum leiklhúsum
og í sjónvarpi.
Strax og Erik Bidsted kom til
landsins byrjaði hann að
stjóma sömgleiknum „Ég vil, ég
vil“, en leikurinn veröur frum-
sýndur í Þjóðleikhúsinu í byrj-
un nóvember. Þetta er mjög
skemmtilegur söngleikur, sem
sýndur hefur verið við mikla
hriifningu á nágrannalöndunum
að undanförnu. Lcikurinn er
byggður á leifcritinu „Rekkj-
unni“, sem sýnt var í Þjóð-
leiklhúsinu við metaðsókn fyrir
18 árum, Þýðinig leiksins er
. gerð af Tómasi Guðmundssyni,
en Bessi Bjamason og Sigríður
Þorvaldsdóttir fara með hlut-
verkin í leiknum.
Ballettskóli Þjóðleiklhússins
tekur til starfa í byrjum október
og mun Erik Bidsted kemna
við skólann, en auk hans verða
þar kennarar, Ingibjörg Björns-
dóttir og Guðbjörg Björgvins-
dóttir.
(Frá Þjóðleiklhúsinu).
Vegna síhækkandi reksturs-
kostnaðar búanna, sem fyrst og
fremst má rekja til þeirrar
stjómarstefnu, er rikt hefur
undanfarið í landimu og ríkir
emm, hlýtur verð landbúnaðar-
afurða til bænda aiILtaif að
hækka. Hins vegar er sú ein
trygginig þess að bændur fái
nauðsynlegar kjarabæfcur með
hækkuðu verði á framleiðslu
sinni að kauipgeta verkalýðs og
launafólks sé sem mest. Stefna
Viðreisnarinnar hefur verið
sú að halda kaupi verka-
lýðs og launafólks niðri, rýra
kaupgietu þess, og sú stefna hef-
ur tekizt í framkvæmd. Kaup-
geta almennings er svo lítil, að
sala landbúnaðarvara hefur
dregizt verulega saman; land-
búnaðarvörur, sérstaiklega
mj ólkurafurði r, hrúgast upp,
neyzla fólksins er mun minni
en eðlilegt er. Þar með er
hringnum lokað, sjálfheldan al-
gjör. Þessi hnútur verður ekki
leystur né á bann höggvið nema
með gjörbreyttri stjórnarstefnu,
þar sem verkalýðshreyfingin.
undir forystu Alþýðubanda-
lagsins og víðsýnni og frjáls-
lyndari hluti bændastéttarinnar
tekur höndum saman og mótar
stefnuna.
Lækka rekstrarkostnaS búanna
Farsælli leið en sú að hækka
sifellt verð landbúnaðarafurða
til bænda til að bæta kjör
þeirra, er að vinna skipulega
að því að lækka rekstrarkostn-
að búanna.
Þá ber og að rannsaka ná-
kvæmlega hvemig verð land-
búnaðarvara til neytenda er
myndað, því hiklaust má telja
að óeðlilega lítill hluti þess
verðs renni i vasa bændanna.
Til áð lasfcka rekstrarkostnað
búanna eru margvíslegar ráð-
stafani-r nauðsynlegar.
Fella ber hiður söluskatt af
öBum rekstrarvörum landbún-
aðarins og framleiðsluvörum
hans. Lækka þarf vexti af
lánuim til bænda og lengja láns-
tímann. Styrkja þarf með sér-
stakri löggjöf aukna samvinnu
í búrekstri á ýmsum sviðum,
en slífct gæti leitt til betri nýt-
inigar vélakosts og meiri hag-
kvæmni í búrekstri. Þá ber að
vinna að þvi að hver búgrein
sé stunduð, þar sem skilyrði
eru bezt með tílliti til markað-
ar og landhátta. Stórauknu
fjármagni sé veitt til vísinda
í þágu landbúnaðarins. Til-
raunabúum sé k'omið á fót í
hverju héraði og starfi héraðs-
ráðunautarnir við þau bú, en
með því myndu ráðleggingar
þeirra fá stóraukið gildi. Til-
raunabú þessi skulu rekin á
sem breiðustum grundvelli og
meðal annars reynt með þeim
að fá úr því skorið hvaða bú-
stærð sé hagkvæmust. Bfla ber
ræktunarsamböndin og færa út
starfssvið þeirra, t. d. í sam-
bandi við fóðuröflun, þar sem
sérstakar aðstæöur eru fyrir
hendi. Koma skal á fót fyrir
landbúnaðinn sérstöku trygg-
ingarkerfi, sem komi til bjargar
þegar óhagstætt veðurfar eða
náttúruihamfarir ógna afkomu
bænda.
Þá væri það sjálfsögð ráð-
Straumsvík. Fleira mætti hér
til telja sem bætt gæti af-
komu bænda og læfckað rekstr-
arkostnað búanna.
Túnadauðinn
Eitt af því sem mest ógnar
landbúnaðinum í dag er það að
rneð harðnandi árferði virðist
túnrækifcin æfcla að bregðast
gjörsamlega víða á landimu.
Er þá um leið hruninn grunn-
urinn undan öllum nútíma land-
búnaði á þeim svæðum. Hér
verða alhliða vísindi að koima
til bjargar og ráða þá gátu,
hvaða orsakir liggja til túna-
dauðans á kalsvæðunum. Hér
má ekkiert til spara, en eflaust
þarf mikið fé til að standa und-
ir þeim rannsóknum eigi þœr
að koma að skjótu gaigni.
Bæta úr aðstöðumun
Eigi íslenzkur landbúnaður
að eiga framtíð fyrir höndum
verður að gera ýmsar breyting-
ar á skipulagi hans og rekstrar-
formi. Það er forsenda þess að
ungt fóQfc fáist til að stunda
þann atvinnuveg.
Óumflýjanlegt er að bæfca nú
þeigar úr þeim aðstöðumun milli
bæja og sveita sem svo mjög
háir hinum dreifðu byggðum.
Má þar til nefna mun hærra
raforkuverð en í þéttbýlinu,
ófullnægjandi heilbrigðisþjón-
ustu og mun verri aðstöðu til
menntunar, sérstaklega fram-
haldsnóms.
Rafverktakar
á aðalfundi
Aðalfundur Landssambands
íslenzíkra rafverfctaka var hald-
inn á Akureyri dagana 11. og
12. sept s. 1. Pundurinn var
fjölsóttur, enda eru rafverktak-
ar innan sambandsins um tvö
hundruð talsins og starfandi 1
öllum landshlutum.
Á fundinum var einkum rætt
um nýjar tillögur að staðar-
löggildingu, framtíðarskipulag
sambandsins og menntunanmál,
en nú hefur á ný skapazt að-
staða til framhaldsmenntunar
fyrir rafvirkja við Ralltækni-
deild Tækniskóla Islands og
fagnaði fundurínn þeirri breyt-
imgu.
Pormaður sambandsins, Gunn-
ar Guðmundsson, Rvlk, var
endurkjörinn og í stjómina voru
kjömir Kristinn Björnsson,
Keflavík og Reynir Ásberg,
Borgarnesi, formaður Félags
rafverktaka á Vesturlandi. Fyr-
ir í stjómfcnni voru Þórður
Finnbogason, Reykjavík, og
Tryggvi Pálssom, Akureyri, for-
maður Félags rafverktaka á
Akureyri.
Fundanmenn sáitu boð raf-
magnsdeildar KEA og Sölu-
umboðs LlR, en að fundi lokn-
um fóru þeir ásamt eiginkionum
í skoðunarfarð í boði Rafveitu
Akureyrar, Laxárvirkjunar og
Rafmagnsveitna ríkisins. Skoð-
uð var gufualfflstöð við Mývatn,
Kísilgúrverksmiðjan, Laxár-
viirkjun og vatnasvæði hennar.
Húsráðendur!
Geri við heita og kalda krana, WC og WC-kassa,
leka á ofnum og hitaveituleiðslum.
STILLI HITAVEITUKERFI.
HILMAR J. H. LÚTHERSSON
pípulagningameistari
Sími 17041 — til kl 22 e.h.