Þjóðviljinn - 14.10.1970, Blaðsíða 6

g SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Miðvlfeudagur 14. dkliíóibigr 1970.
„Bóndinn á enga leift aðra til tekjuöflunar en afurftaverðift...“
Ragnar Halldórsson:
Að svelta bændur til hlýðni
22. septdmibar s.1. stoýrir Þ.ióö-
viljinn írá því ad húsimiæður í
Ketilavík gangist fyrir félags-
stofnun í því augnaimiidi að
„draga mjög út, eða hætta jafn-
vel alveg neyzlu heirra vöruteg-
unda, sem hafa haakkað óhóf-
lega mikið í verði“ . . . „þær
vörur sem usn væri að ræða t.d.
mjoUc, rjómi, sikyr, kjöt, simjör
og 'ýmsir ávextir."
Hér er um að ræða einh/vem
rudd-alegasta hugsunarhátt, sem
óg minnist að halfa heyrt opin-
berlega hérlendis fyrr og síðar!
Og þetta getur geirzt í KefBavík,
þar sem ríkir ein mesta vel-
megun, allir hafa næga atvinnu
og meða'ltelkjur sennilega þær
hæstu, sem vitað er um hér á
landi!!
Umbúðalaust er meining hins
væntanlega félagssikapair þessi:
Við viljum gerast hvatamenn og
þátttakendiur í því, að svelta ís-
lenzfear sveitafeonur, menn
þeirra og böm til Mýðni, þar
til við fáum afraiksitur vinnu
þeirra með því verð', sem við
sjálfar ákveðuim að sé hæfilegt!
Að heimili þessara kvenna
bera sjáM úr býtum tvöfailt
meiri tekjur en hedimili sveita-
konunnar, sOriiptir þesisar gæða-
kionur engu imélli, enda er það
kannsiki líka einmi.tt undirrót
þess, að svona hugsunarháttur
nær að þróast. Að benda þess-
um komurn á staðneyndir, er
sennilega unnið fyrir gíg, þó
sfeal það reynt vegna annarra
kvenna, sean hugsa og fraim-
------1-----------------------------
kvaeima með sikynsiemi og góð-
vi'ld, en þær eru, sem betur fer
miargar til.
1. íslenzfe sveitaheimili eru
tekjulægstu heimi.li þessa
lands.
2. Isllenzk bændahjón eiga
færri frídaga en nokkur
önnur stétt í landinu og
flesit þeirrá alls engan heil-
an frídag, sumairfrí er ó-
þekkt fyrirbæri.
3. Sveitabúskaipur á það saim-
eiginlegt moð sjicmanna-
stéttinni að vera í öllu háð-
ur veðri og vindum og öðr-
um náttúruöflum, sem1 hafa
leikið þá grátt undanlfarin
ár. Sjómaðurinn nýtur þess
happs, þegar aiflahrctur ber-
ast á lamd, bóndinn fær
aldrei neina af lahrotu, hann
puðar og seiglast seint og
snemima, heitmtir aldrei
daglaun sín að kveldi, held-
ur oftast mörguim mánuð-
um eftir að hann hefur
komið afurðum, sínum til
sölustaðar.
Sveitahjónin búa sig eklki
í skartklæði til samkvæmiisJifn-
aðair að afloknu daigsverM, held-
ur leggjast þreytt til hvílu og
vakna snemma miorguns til
sama erfiðis. Mikilll miedrihluti
þess fólks er komtjð langt yfi-r
máðjan a'ldur og ekki alilflátt
komið að fótum fraim, þeir
ungu gimast ekfki að feta í fót-
spor feðra sinna og mæðra, eýis
og allt er í pottinn búið.
Bóndinn á enga leið til telkju-
öfllunar, aðra en afurðaverðið.
Bóndinn hefúr aldreí genigið á
imdan öðrum með hækikun af- <s>
urðanna, heldur alltaf haltrað á
eftir, þegar aðrar stéttir hafa
verið búnar að fá sínar kjara-
bætur. Sá svivirðilegi hugsun-
arháttur, sem fram kemur í þvi,
að heimta stórfellldar kjaralbæt-
ur sjálfluim sér til handa, en
neita þeim tekjullægistu um leið-
réttingu sinna máila og hóta
þeim -Innisveltu er sivo óhugnan-
' leguir að maður efast óhjá-
kvæmilega uim, að da-gMað sem
greiðir götu slik-ra a-Ðla hafi
min-nsita rétt til að fylllast heil-
aigri reiði yfir fjöildamorðunum
í Víetnam og öðru hliðstæðu
svínaríi í heim,inum-.
Það er þá ekki úr vegi, að
skyggnast undir yfirboröið og
leiða hugann að -þvf, -hvar ra-un-
vorulega sé að Qeita orsakanna
fyrir frumh'laupi Keflavíkur-
kvennanna o-g annarra er svip-
að hugsa.
Undirrótin er vitanlega spilltur
hu-gsunarháttur, en hann hefur
und'ainfarið verið undirbúinn o-g
nærður af da-glblöðunumi. Um
þátt Alþýðublaðsi-ns mun ég
efeki ræða, halur og gremja þcss
flokks er skiljanleg frá sjó-nar-
miði þeirra, sem sjálfir'eru lít-
illa sanda og lítiUa sæva, eins
og Alþýðuflokksmenn. Fjanda-
gangur Alþýðuiblaðsins í garð
bændla stafa ekki af umhygigju
blaðs-ins fyrir ha-g neytenda,
heidur því einju, að bændur
hafa allra kjósendia gleiggst skil-
ið hive lítið erindi „hugsjónir“
ailþýðubroddanna edga inn á al-
þingi íslendinga.
Þáttur Þj'óðvillnans hefúr verið
með nokkrum öðrurru hætti. Þar
hefur verið framlh-aldið tvíræð-
u-m lymskulegum ólhróðri, u-pp-
hrópunum um óhóflcgt verð ó
la-ndbúnaðarvörum, óðaverð-
bólgu, eins og verðið á landbún-
aðarvörum bezt sýni, stefn-una
í landbúnaðarmiálum, sem Mkt
heffiur verið við hreint glapræði
o-g fiávizfeu, inn á milli hefur
svo gefið að líta mærðarfuMt
samúðarhjai u-m fátækt og láigar
tekjur bænda!
Þetta heitir aö bera kápuna á
báðum öxlum.
Þá hetfiur ekki fiairið leynit sú
hæf-.lega dulbúna óskhyggja
blaðsins, að án efa muni betta
nú valda því, að húsmæöur
muni stórlega minnka við sdg,
eða jafnvel hætta að kaupa
bessar vörur, en með slíku sé
bændunum en-ginn greiði gerð-
ur! Það skyldi þó efeki vera
• að einmitt með svona miáilflutn-
ingi ha-fi því fraskomi veriðsáð
sem- féll í svo firjóan jarðveg á
Suðumesjum og eflaust víðar?
Eitt af því, sem ÞjóðvUjinn
hefur vítt, er „ofiframleiðsla"
sem íslenzilrir neytem-dur verði
að bo-rga útlendin-gum stórmeð'-
gjöf með, s-vo þeir fáist tií! að
éta, Það þýðir víst lítið aðend-
urtaka það enn einu sinni, kann-
ski í þúsundasta skiptið, að^
þessd „o-ffraimleiðsla“ er lítið
meirai en öryggi íslenzkra neyt-
enda gegn hugsantegum álfiöllum
í framileiðslunni. Mór heffiur
lengi verið það ljóst, (og ef-
la-ust filieiruim) að öruiggasta Hteið-
in út úr þeirri úlfakreppu, seim
íslenzkir bændur hafa lengi
verið í, væri tilfinnanlegur skort-
ur á fraimlle.iðsluvöru-m þeirra.
Þetta myndi vitanlega kosta
mikla fæfekun í stéttinni og
samdrátt í framileiðsilunni, en
gegn því kaami sá aðsifcöðumun-
ur að þá væru þaið þeir cg þeVr
einir, elf í h-art færi, sem réðu
verði vörunnar, þá yrðu það
bændúirnir sem segðú við keifil-
vízkar húsimiæður: ViðæitJlum að
hœtta að sélja ykkur kjöt, smjör,
skyr, mjólk o-g osta, þan-gað til
þið bjóðdð það verð, sem við
viljum fiá, og kannski myndi
einhver gamansamur bæta við;
„en það fiást li-nsuibaunir hjá
Náttúrulækningafélaginu, sem
þið getið étið í staðinn!" Br það
þetta ástand, sem Þjóðviljinn og
fleiri. blöð óska eftir? Það þýð-
ir ekkert að koma með einhvem
þvætting um að hægt væri að
lö-gskdpa afurðaverð undir slík-
um kringumstæðum. Vitanlega
myndi gerast n-á-kvæmjlega hdð
sam-a hér og gerðist, þe-gar
hvergi va,r hægt að fá vinnandi
hend: til nokkurs starfs, nema
gegn yfirborgun ,hvað sam leið
öllum lö-gboðnum töxtum,
Allir vita að bændur hafaátt
í miklum þren-gin-gum af margs
konar ástæðum undanfarin ár
og kannski aild-rei m-eir en ein-
mitt nú; á öðrum sviðum þjóð-
lífsins batnar haigur alU-ra a-nn-
arra stétta, en einmitt við þess-
ar aðstæð-ur skaipast grusndvöJll-
ur í mesta veilmegunarstað þjóð-
arinnar, Ketflavik, fyrir fjand-
sa-mlegum sveltiaðgerðum gegn
þeim fátækustu og verst settu
þegnum þjóðféia-gsins og það
þeirri stétt sem einnig sérþjóð-
inni fýrir þeim neyzluvöruim
sem öllum er hollast og bezt
að neyta.
í Kefilavík býr du-giegt og
Framhalá á 9 síðu.
Bergman i
Hafnarfírði
Hafnarfjarðarbíó endursýnlr nú
Bergmansmyndina Meyjarlind-
ina, sem bíóið sýndi vift mikla
aftsókn fyrir átta árum. Þetta
er ein magnaðasta mynd Berg-
mans, gerft árift 1960. Meðal
leikenda eru Birgitta Valberg,
Max von Sydow og Gunnella
Lindblom, auk fjölda annarra
sænskra úrvalsleikara. Myndin
verður líkllega ckki sýnd nema
í örfá skipti og ættu menn ekki
að Iáta hana fram hjá sér fara.
Ólafur Gunnarsson:
Verðstöðvunin í Svíþjóð
Klukkan 12 í gær ákvaö)
samska ríkisstjómin eð alger
verðstöðvun skyldi gianga í gildi
og ná til alMira vörutegunda, svo
og þjónustu, t.d. á veitin-gahús-
urn og hárgreiðslustofum. Verð-
stöðvun á matvælum fecmi síð-
ast í ágúst, en nú bætast sem
sa-gt allar aðrar vöruitegundir
við. Orsökin til þes® að áfcvörð-
un ríkisstj ó-rn ari n nar konnj svo
snögglega var sú, að kvisazt
hafði, að nökfcur stórfyriirtæki
ætluðu að fara að hækka vöru-
verð til þess að eiga hægaira
með að mæta kröfium verkalýðs-
félaga um launahækkun. Bfkis-
stjómin taldi ffiráileitt að ihægt
væri að hækka verð á vörum
vegna einhvers sem kynni að
geirast í framtíðinni.
Verðstöðvunin varð strax mái
méianna í sænskri fjölim-iðlun.
Aðalmaður stjómarandstöðunn-
ar dr. Gunnair Hedlund, fórmað-
ur Miðtflokksins var ánægður
með verðstöðvunina en taldi, að
hún hiefði átt að komia fyrr
Hann hafði ilaigt hið sajrna til í
kosningabaráttunni o@ vlifcnaði
þá í aðgierðir Norðmiannai, sem
feomu á verðstöðvun í fyrra-
hausfc í samlbandi við að sölu-
skatturinn hælkkaði um sl. ára-
ntót. Beynsla Norðmanna af
þessum aðgeröum er talin @óð.
C. H. Hermanssón var einni-g
jákvæður gagnvart verðstöðvun
en taldi að einnig bæri að
lækfca vexti og afnema sölu-
skatt á matvælum. Heiimans-
son hafði einni-g krafizt verð-
stöðvunair í kosningabaráttunni.
Tallsmaður Þjóðarfilofcksdns
Sven Gustafslon taldi, að ríkis-
stjómin hefði efcki átt a-nnarra
kosta völ, en formaður Ihalds-
manna Yngive Ho-Imbesrg, sagði
að þetta vasiri sökum þess að
ríkisstjórnin hefði leyft sér að
lifa urn efni fram og hefði nú
í rauninni einndg sett á launa-
stöðyun.
Forusfcuimenn verfeailýðsins
, segjai, að þei-r haldi áfram að
undirbúa launak-röfúr sínar eins
og eklkert hafi í skiorizt ,enda
saigði' Gunn-ar Lange verzftunar-
málaráðherra, seim lét verð-
stöðvunina verða sitt síðasta
verk sem ráðherra, að launa-
stöðvun myndi tæpast koma til
greina.
FYam-kvæmdastjóri Vinnuveit-
endasaimibandsins Curt-Steffan
Giesecke telur hinsvegar að
verðstöðvunin ætti að 1-eiða til
þess að núverendi samnin-gar
vinnuiveitenda og launþega yrö-u
framlenigdir í bili.
Opinberir sfca-rtfsimenn munu
nú krefjast mun haskfcaöra
launa þar eð laun þeirra hafa
lækkað tallsvert að tiltölu við
verðlag síðusfcu árin.
Hvað á aft gera vift helsjúkt
fólk?
Þótt verðstöðvunin yrði mál
málanna í igær og muni verða
það næstu daga kom annað mál
samfcímis á daigsfcrá í gær sem
vafalaust verðu-r mdkið og al-
varlegt íhúgu-naretfni um langa
framtíð. Einn af framimómönn
um Jafnaðarmanna í Skara-
borgsléni hóf u-mræður um það
hvað ætti að gera við helsjúkt
fóSk, sem Diggur á sjúkrahúsum.
Samfcvæmt yfirliti ræðumanns
er kostnaðurinn v:ð Sjúkrahús-
vist þeissa fóllks svo gdfurlegur
aið yfirvöldin rísa tæpast tmd-
ir kostnaðinum, sem tekur ó-
eðlilega mifcinn hluta alls
sjúkrakostnaðar í Jandinu. Tails-
maður Þjóðairfflokksins, sem
er lsek-nir, tók undir með Jafn-
aðarmanninum og ta/ldi að þetta
mól krefðist vamdlegrar íhuigun-
ar.
Eitt er vist, að þetta mál
verður ekki afgredtt hljóðialausit.
Spumingin u-m það hver ed-gi að
ákvarða hvaða sjúklinigar eiiga
að fá að lifia og hverja eigi að
láta eiga sig hlýtur að verða
mjög áleitin, og læknar miun-u
tæplega vera redðubúnir að
kveða u-pp dauðad-óm yfí-r sjúk-
lingum jafnvel þótt von um
bata virðisfc vera mjög (fijarfiæg.
Ólafnr Gunnarsson.
i
I
i