Þjóðviljinn - 28.10.1970, Blaðsíða 3

i riðvikudagur 28. október 1970 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
íhaldsstjórnin í Bretlandi:
Minni framlög til félags-
mála, meira hernaðarbrölt
LONDON 27/10 — Hin nýja stjóm íhaldsmanna á Bret-
landi hefur lagt fram fjárlagafrumvarp, sem felur í sér
mikinn niðurskurð á opinberu framlagi til félags- og heil-
brigðismála — og þá einnig. að lækkaðir verða skattar af
tekjum einstaklinga og félaga. Um leið er boðað, að brezk-
ur herstyrkur í Suðaustur-Asíu verði efldur.
Niðurskurðurinn á framlagi til
félagsmála kemur m. a. fram í
því, að afnumdar verða mjólkur-
gjafir til þungaðra kvenna t»g til
barna, og hækkað verður verð á
lyfjum, tann- og augnlæknaþjón-
ustu.
Hinar nýju aðgerðir í varnar-
málum fela það i sér, að horfið
verður frá áformum Verka-
mannaflokksstjórnarinnar um að
leggja niður brezkar herstöðvar
fyrir austan Súezskurð fyrir 1971.
Sagði Anthony Barber fjármála-
ráðherra að brezkt herlið mundi
áfram staðsett í Austurlöndum.
íhaldsmenn höfðu í kosninga-
baráttunni lofað því að draga úr
útgjöldum ríkisins og lækka
skatta að nokkru. Lækkaðir verða
tekjuskattar einstaklinga og skatt-
ur aif félögum mun lækka úr 45%
í 42,5%.
Barber nefndi ýmsa útgjalda-
liði til viðbótar þeim, sem áður
voru nefndir, sem verða skornir
niður. Lækkað verður framlag til
húsnæðisbygginga á vegum bæj-
arfélaga, dregið úr dagpeningum
til sjúkra, úr framlögum til vega
og járnbrauta. Ennfremur verður
hætt við áform Verkamanna-
flokksstjórnarinncir um að þjóð-
nýta hafnir landsins.
Utanríkismál
Heath forsætisráðherra Ihalds-
stjómarinnar lét þess m. a. getið
er hann tók til máls við þing-
setningu, að stjórn sín mundi
leita fyrir sér á ný við minni-
hlutastjórn hvítra manna í Ró-
desíu um möguleika á að taka
upp viðræður um lausn deilu-
mála milli landanna. Hingað til
hafa viðræður strandað á við-
leitni stjórnar Ians Smiths til að
halda uppi kynþáttarmisrétti í
landinu.
Eldur á Leifsgötu
Slökkviliðsmenn björguðu fólki
út úr 3ja hæða íbúðarhúsi að
Leifsgötu 4 er eldur kom þar upp
síðdegis í gær. Kviknaði í í mið-
stöðvarherbergi í kjallara og
fylltist stigagangurinn af reyk.
Skemmdir urðu talsvert mikl-
ar í kjallaranum og ganginum og
nokkrar í íbúðum hússins vegna
reyks.
Tveir fullorðnir og tvö böm
sem voru inni í húsinu voru flutt
á Slysavarðstofuna í öryggisskyni,
en varð ekki alvarlega meint af
reyknum.
bátar seldu vel
1 fyrradag seldu fjórir bátar í
Grimsby, aðallega flatfisk og ýsu.
Amar frá Skagaströnd seldi 45,5
tonn fyrir 1,4 miljónir kr. Það er
31,90 kr. á kg. Þrymur frá Pat-
reksfirði 40,5 tonn fyrir 1,1 milj-
ón kr. Það er kr. 28,75 á kg.
Hugrún frá Bolungarvík 46,5
tonn fyrir 1,3 miljónir, það er
28 kr. á kg, og Viðey 37 tonn
fyrir 883 þús. Það er 24,05 kr. á kg.
Stjórn Hjúkrunarfélags Íslands:
Vínarbrauð
hækka í verði
f fyrradag hækkuðu vínar-
brauð úr kr. 4,50 í kr. 4,60,
kringlur úr kr. 4,00 i kr. 4,30,
auk brauða er hækkuðu um
krónu stykkið. Nemur þessi
hækkun tæplega 6%. Hálft
franskbnauð og hálft heilhveiti-
brauð hækkuðu úr kr. 9,00 í j
kr. 9,50. I
Samstarf um kjarabætur
stað samanburðaráróðurs
I
Þjóðviljanum hefur borizt
svofelld athugasemd frá stjóm
Hjúkmnarfélags íslands:
Stjóm Sambands íslérizkra
bamiakennara boðaði blaða-
menn á sinn fund 19. okt. s.l.
og flutti þar, skv. blaðafrétt-
um, áróður fyrir kjaramálum
sínum, m.a. með samanburði
við aðra starfshópa innan
Bandalagis starfsmiainna ríkis og
Verðstöðvun rædd á alþingi
Framhald af 1. síðu
tefarlfiust? Eða hikar hann eins
og stjórnarilokkamir?
Hver er afstaða Samtaka
frjálslyndra og vinstrimanna?
Telja þau rétt að nú hefjist
tafarlaus verðstöðvun, til þess
að tóm fáist til varanlegri ráð-
stafana?
Alþýðubandalagið telur að bú-
ið sé að heimila allt of miklar
verðhækkanir og því eigi nú að
stöðva verðhækkanir með öllu.
Lúðvík kvaðst vilja vekja at-
hygli á því, að ýmsir talsimenn
ríkisstjómairinnar teldu verð-
hækkanavandiann nú stafa af
tvennu: Að kaup hefði hækkað
of mikið í sumar og landbúnað-
arafurðir hefðu hækkað of mikið
í haust. Hvort tveggja teldi hann
rangt. Hagkerfið þoli vel kaup-
hækkanir þær sem urðu í vor.
og hann væri ekki í neinum vafa
um að bændastéttin átti að fá
sams konar kauphækkun sér til
handa. Hitt væri annað mál að
hækkun landbúnaðarvaranna í
haust hefði orðið meiri en svar-
aði sambærilegrj hækkun á laun-
um bænda. og kæmu þair til al-
ger1«™a óeðlilegar hækkanir sem
orðii) hefðu á vmsum rekstrar-
yfirum bænda. og sem stjórnar-
völd’n beffli) étf aft afstýra.
Réttur
Eramha'd at l síðu
heim'viðburðirnir sýna að il-
þýða bessara landa hefur haifið
sókn að nýju“
Auk beirra greina s-em begar
éru nefndar. eru í Rétti: Inn-
éar.gur að ævisögu Marx eftir
brezka marxistann John Lewis.
býðandi er Sigurður Ragnarsson
Þá skrifair r'tstjóri Réttar grein
ar í heftið m.a ÁbvrHð albýðu
og Mengun og gróði Þá er
í Rérii fróðleg samantekt ó valda-
»nnál Fvaimsóknar og Ingi R.
Hn1Bason skrifar Nokkrar hu.s-
tyWpgar að 'okinni Rúmenúi
f e,rð ;i
,\^mis1ecff ofrií er ’ tíét4'
' ..nrl , 'ð’j" ' ;
'■/' og fteira.
Hvers konar ástand er í þjóð-
félagi okkar ef það þolir ekki í
kauphækkanir til hinna lægst
launuðu eins og urðu í síðustu
samningum? Það er sjónarmið
atvinnurekenda að hverri kaup-
hækkun verði að velta út í ver’ð-
lagið. En hvað með gróða? Dæmi
má taka af olíufélögunum. sem
talið er að hafi girætt um 100
miljónir á sl. ári og það eftir
þeirra eigin reikningum, í
reynd mun gróðinn miklu meiri.
En þau heimta að fá að halda
jafnmiklum gróða áfram, auk-
inn hagnaður má ekki að þei,rra
dómi þýða aukinn hagnað launa-
fólksins. heldur verður að heimta
nýja verðhækkun ef kauphækk-
un hefur orðið. Þetta verður að
breytast. Fyrirtækin verða að
taka á sig eðlilegan hluta af
eðlilegri kauphækkun, en ekki
velta kauphækkun út i almenna
verðlagið með öllum þeim af-
leiðingum sem það hefur.
Lúðvík benti á hve nokkur
stór fyrirtæki hefðu mikil á-
áhrif á heildarverðmyndun í
landinu. Fyrirtæki eins og t.d.
olíufélögin Það verðlag sem
olíufélögin ákveða og fá sam-
þykkt hjá yfirvöldum verður al-
gilt. um enga siamkeppni er að
ræða Eins er ef Flugfélag ís-
lands ákveður að hækka far-
gjöld í innanlandsflugi. þá nær
það til allra flugfélaga. Segja
má aft EimskinaféTag tslands ráði
algerlega yfir flutningsgjöldum
flestra vara til landsins. Erlend
skipafélög nota sér þau flutn-
ingsgjöld sem þetta félag með
sterkf, aðstöðu innanlands knýr
í gegn
Á sama hátt hafa opinberir
íðilar gífurleg áhrif á verðmynd-
uninn á Islandi. Yfirvöldin sem
ákveða verð á þjónustu pósts
og síma hitaveitu: rafmagns-
verð. tryggingagjöld Samtök
vörudreifenda ákveða i sínum
hóp hvað þessi va.ra skuli kosta
og hversu há álagning skuli
uera. og beita jafnvel refsiað-
'°rðum ef út af er brugðið. Því
"ar fiarri a?S hér ráði ..frjálst
fiamhoft og eftirspurn" verði og
bæja, þ.e.a.s. hjúkruniarkonur
og lögregluþjóna.
Nú eru framundan og standia
raunar yfir samningaviðræður
milli B.S.R.B. og forsvars-
manna ríkisins og bæjarfélag-
ann,a í landinu.
Innan B.S.R.B. er ætlazt til
að allir aðilar vinni saman að
kjarabótum og sýni þannig fé-
lagsleg'an þroska, en noti ekki
einmitt þess vegna þarf steirkt
verðlagseftirlit, ef takast ætti
að haldia verðlagsþróuninni eðli-
legTÍ.
Lúðvík taldi að Alþingi hefði
tafarlaust átt að taka frjmvarp-
ið um verðstöðvun til meðferð-
ar. Nú væirj rétt a'ó snúa sér að
því að afgreiða það á skömm-
um tíma. Það væri ekki forsvar-
anlegrt að afgrejða þetta á sama
hátt og venja er til um frum-
vörp stjómarandstöðunnaæ.
Þórarinn Þórarinsson taldi
Framisókn hlynnta verðstöðvun
og vi'tnaði í foringja sinn Ólaf
Jóhannesson; virtist honum sjón-
armið þeirra Lúðvíks svipuð.
Gylfi Þ. Gíslason sagði að
ríkissitjórninni væri ljós alvara
vandans og hefði rætt málið við
ASÍ og Vin nu veiten d asamban d
Okt bændur, þó ekki til að kom-
ast að neinum samningum. held-
ur til að kynna málið. Taldi
hann líklegast að verðstöðvun
yrði komið á í einu eða öðru
formj og ákvörðun um það tek-
in innan tíðar.
Magnús Kjartansson taldi það
efnislega jrfirlýsingu. Gagnlegt !
gæti það verið að ræða vamda-
málin fram og aftur við aðila
utan þings, en hitt væri eðlilegt
að jafnframt værj rætt á Al-
þingi um vandamálin frá öllum
hliðum og leitað færra leiða. Um
vöðræðurnair Við ASÍ minnti
Magnús á yfirlýsingu miðsitjó'm-
ar Alþýðusamb-andsins þar sem
ríkisistjórninni var sett sem skil-
yrðj fyrir frambaldi viðræðna
að hún gæfi þá yfirlýsingu að
hún hyggð; ekki á þvingunar-
lög til að skerða ávinning launa- !
fólks frá samningunum í sumar.
Spurði Magnús hvort ríkisstjóm-
in hefði gefið slíka yfirlýsingu.
Svaraði Gylfi því neitandi.
Magnús minnti á hver var yf-
irlýsit stefna viðreisiiarstjómar-
innar i upphafi í dýrtíðarmál-
um; þá átti að neita með öllu
að velta kauphækkunum út í
verðlagið Taldi Magnús lítið
orðið úr framkvæmd þeirrar
stefnu.
★
Umræðum var lokið en at-
kvæðagreiðslu frestað.
samianburðaæáiróð'Jæ til þess að
lyfta einum hópi á kostnað
annarra.
Þar sem þetta er komið fram
og hjúkrunarkonur teknar til
samanburðar, til þess að setja
þær í óhagstæðari aðstöðu.
verður ekki komizt hjá að gera
athugasemd.
Það er viðuækennt um allan
heim að hjúkrunarkonur hafa
verið vanmetnar til launa, enda
er víðast mikill skortur áhjúkr-
unairkonum, og svo er einnig
hér á landi. Vegna þess hefur
Alþjóðavinnumálastofnunin (I
LO) i samráði við Alþjóðaheil-
brigðismiálastofnunina (WHO)
og Alþjóðasiamband hjúkrun-
arkvenna tekið kjaramál hjúkr-
unaæstéttarinnar til athu-gunar.
í ræðu er flutt var á fundi
ráðgj'afanefndar Alþjóðavinnu-
málastofnunarinnaæ, 8. des.
1967 var m.a. bent á að „Sam-
tímis þvi. að umbætur á
stairfskjörum hafa verið fáa-r
og sm-ávægilegaæ, h-afa krö-fur
þææ, sem gerðar eru til hjúkr-
unar, farið sívaxandj, ekki ein-
un.gis að því er tekur til um-
fa-n.gs. helduæ og til gæöa, —
kröfur um meiri vísindalega
þekkin-gu og tæknilega hæfni.
Skorturinn á hjúkrunarkon-
um j-afnfram-t vexti og fjölgun
hjúkrunia-rstofn-ana hefiur steapað
mjö-g brýnt vandamál, svo sem
bent va-r á af ýmsum fulltrú-
um á vinnu-málaráðstefnunni á
þessu ári. Okkur ber öMfJm
skylda til að reyna að finna
leiðir út úr þeirri sjálfheldu,
sem hjúkrunarmólin hafa ratað
í vegna úreltra hefða og
slæmra starfsskilyrða. Ef ekki
vegna hjúkrunarkvennanna
sjálfra. þá a.m.k. vegna þess
fólks, sem þariniast þjónustu
þeixra. verður að gera hjúkr-
un-aæstarfið eftrsóknairverðara
sem atvinnugrein, bæði fyrir
karla og konur.
Þetta er jafnmikið ba,gs-
munam-ál fyri.r vinnandi fólk,
atvinnurekendur oo ríkisstjóm-
ir. Til að framleiðsla geti auk-
izt þarf heilsuhra-usita starfs-
menn. til að efla heilbrigði
þarf hjú-krunarkonu-r“.
Starf barnakennara er vanda-
samt og ábyrgðarmikið og von-
andi að það ve-rði rétt metið
til launa. en það virðist alltaf
gengið framhjá því. að allar
hjúkrunarkonur hafa kennslu-
skyldu i sínu sta-rfi. sem leið-
beinendur sjúklinga. við heilsu-
vemdarstörf, og við að kenna
hjúkrunamem-um og aðstoðar-
fólki við hjúkrunarstörf. Þeim
mun meiri ástæða er fyrir
þessa hópa að vera traustir
samherjar.
U-landsleikurinn Skotland — ísland
Framhald a£ 5. síðu.
legu skoti.
Ledikið var í 2x40 m-ín. og
þar seim svo lan-gt var liðið á
hálfleikinn d,róg íslenzka liðið
sig í vöm þær mínútur sem
eftir voru og Steotamir hófu
þunga sótenarflotu sem stóð ailt
þar til leiktímiinn var komr.nn
tvær mínútur fram yfir aðþeim
tókst að jafna 1:1.
Síftari hálfleikur
ísflenzka liðið byrjaði síðari
hálfleikinn af mibluim krafti oa
hélt upp: nær stanzflausri sóten
fyrstu 20 mínútumar. Bezta
mairtetækifærið á þeiim tfma
átti Ingi Bjöm á 17. mín, er
hann skaut af stuttu færi. eh
markmaður Skotanna varð-i
snilldariega. Á 20. mín. steor-
uðu Skotarnir sitt annað mark
og var það miðherfinn Rrir
Carnuthers, sem það gerði beint
úr auikaspymu frá vítateigslínu
Wkotið var fremur laust, en í
bláhornið og Árni Stefánsson
markvörður hafði engin tök á
að verja.
Við þetta marte, var sem ís-
lenzka liðið brotnaði niður og
va-r leikur þess ekki svipur hjá
sjón eftir betta, enda var flest.
sem á mót: blés. ba,r setn dóim-
arinn var. Það var eins og al-
gert vonlevsi væri komið í ís-
lenzka liðið og allur samleiifcur
þess, sem hafði verið S5»o á-
gætur til þessa, hvarf o-g að-
eins var reynt að koima bolt-'
anum eins lan,gt frá marteinuog
mögulegt var án sýnúegs tak-
marks. Hann var því heldur
léttur eftirieikurinn hjá Skot-
unum enda tóku þeir nú að
sækja mun meira.
Á 30. mínútu komst tniðlherj-
inn Carruthers inn fyrir ís-
lenzku vörnina og skorað: 3ja
maite Sko-tanna noktouð auð-
veldlega. Aðeins 5 minútum
síðar varði Árni Stefánsson í
tví-gang möög vel, en hann stóð
sig allvel í markinu.
Mér býður í grun, að með
góðum hlutlausuim dómara heföi
íslenzka liðið ekki tapað þess-
um leik. Skozku pilýarnir kpnna
á vissuim sviðu-m knattspym-
unnar meira fyrir sér en þeir
íslenzku Til að mynda er bolta-
meðferð þeirra betri og sam-
leikur nákvæmari. En íslenzku
Itiltamir hafa ýmisflegt annað
framyfir Skotana, eins og tifl
að mynda meiri baráttuvilja
og hraða hafa þeir alveg
til jafns við þá skozku. Nokkr-
ir ísflenziku piltanna hafa bolta-
ATVINNA
Viljum ráða bifvélavirkjameistara til starfa sem
verkstjóra við verkstæði vort að Rauðalæk.
Getum skaffað góða íbúð á staðnum. Umsóknir
um starf þetta sendist til Ólafs Ólafssonar, kaup-
félagsst'jóra, Hvolsvelli, fyrir 5. nóvember.
Kauptilboð óskast
í eftirtalin notuð tæki:
1. stk. stækkunarvél, teg. Durst Laborator 184.
Stækkun frá 200x250 til 24x36 mm.
1 stk. plötuþyrlari (Schleuderapparat) fyrir plötu-
stærð 1150x1450 mm.
3 stk. reikningsútskriftarvélar. teg Siemag.
Nánari upplýsingar eru gefnar á skrifstofu vorri.
og skulu tilboð hafa borizt henni eigi síðar en mið-
vikudaginn 4. nóv. n.k.
meðferð á borð við það bezta
hjá Skotunum eins og til að
mynda Ingi Bjöm Albertsson
bezti maður ístenzfca liðsins,
Bjöm Ottesen og hinn stórefni-
legi leikmaður Gisli Torfason.
Þá má ekki gleyma þeim Emi
Östearssyni frá Vestmannaeyj-
um, sem er eitt mesta knatt-
spymumannefni sem komið hef-
ur fram lengi og fj’xirliði ís-
lenzka liðsins Árna Geirssyni.
Skozka fliðið er notekuð áþeildct
því welska er lék hér um dag-
inn, nema hvað Skotamir leika
mun grófara en welsku piltam-
ir. Miðherjinn Eric Carruthers
var bezti maður liðsins. Þá var
vinstri útherjinn Jim Pearson
mjög leikinn og skemmtilegur
leikmaður ásamt miðverðinum
Angus McCallum, sem er leik-
m-aður frá hinu þeikkta skozka
liði Rangers. Einn leikmaður
Skotanna Douglas Devlin (4) lék
mjög gróft og á köflum hrein-
lega hættuflega, en dórnar-
inn sá aldrei ástæðu til að
áminna hann né fó hann til að
hætta þeim háskaleik er hann
sýndi.
★
Vo-nandi þurfum við ekki oft-
ar að horfa á H. Wilson dómara
dæma hér. Dómarar sem geta
lotið svo lágt að gerast hlut-
drægir í leik em ekki aufúsu-
gestir hér á landi né annars
staðar. — S.dór.
LÍTIL
ÍBUÐ
(1-3 herb.) óekast til leigu
sem fyrst. Tvö í heimili,
mjög reglusöm.
Fyriirfram-greiðsla.
Vinsamlegast hringið í
sma 24544 helst miEi kl.
10 og 14 í dag og næstu
diaiga.