Þjóðviljinn - 14.11.1970, Blaðsíða 3

ÉaH®aatíasur M. aóvetalbsp ÍSTO — í>JÖÐVXIvFn'TN — SÍÐA 1

| Sjónvarpsrýni:
'að útdrífa illa anda
I
Við það er efcki að dyljast,
að það er raunaleg iðja að
horfa á lélegt sjónvarpsefni
til þess eins að geta skammazt
yfir því í blaðapistli. Þetta
vaeri þó eiginlega nauðsyn-
legt til þess að geta látið
munninn sístarfandi vera
eins eig Jón þumlungur, og
formæla hinu illa. Það væri
sannarlega meiri ástæða til
að refsa þeim, sem framleiða
og sýna vont sjónvarpsefni
til að fbrdjarfa smeldc alþýðu,
en vesalingum þeim, sem
föndruðu við nábróíkarstaf og
aðra eharacteribus á 17. öld.
En sjáltfselskan er svo mögn-
uð, að þessi sjálfspynting er
ekki gerleg og fyrir bragðið
er fremur minnzt á hitt til
lengdar, sem skárra er, og
svo lítur út sem sjónvarpið
sé bara nokkuð gott. Menn
athugi þetta.
Síðasti þátturinn um sögu-
fræga andstæðinga var skást-
ur þeirra þriiggja, sem sýndir
hafa verið, og var það mjög
að vonum, þar sem hér var
ekki um að ræða meiri menn
en Rommel og Montgomery.
Bæði er tímabil þessarar bar-
áttu mjög stutt, úr nægu
myndefni að moða, og það
sem sköpum skiptir: þetta
fjallar um hemaðarátök, en
efeki pólitík, sem það nafn
er gefandi. En höfundar
þessara þátta verða eins og
höfúðsóttarkindur eða jafnvel
Magnús Þórðarson opinberi,
þegar efninu víkur að stjóm-
málum.
Það er næstum sama hvað
Bette Davis leikur í lélegri
kvikmynd. Hún. ber mikið
uppi. En svona góðmennsku-
vella eins og The Corn ís
Green á samt miklu ver við
hana en nornasfeapur.
Ólafur Jóhannesson stóð sig
nofckuð vel, þegar hann sat
fyrir svörum á þriðjudaginn,
svo að spyrjendur komu eig-
inlega aldrei á hann höggi.
Að vísu sló út í fyrir honum,
sem ekici var nema von,
þesgar liann taldi það merki um
skyldleika stefnu Framsóknar
við sósíalisma, að kratar á
Norðurlöndum hefðu verið
framámenn samvinnuihreyf-
ingarinnar þar; rétt eins og
skandinavískir kratar væm
dæmigerðir sósíalistar. En
þessu tóku spyrjendur efcki
eftir, sem varla var heldur
von, þar sem har.ðsvíraðir
menn hérlendis em farnir að
tala um „sænskan sósíalisma"
sem einhverja staðreynd í því
mikla auövaldsríki.
Lengi skal þáttinn reyna, og
víst er það, að skítalyktin gýs
ekki á móti manni útúr tæk-
inu af fljúgandi furðuhlutum,
eins og tilfellið var strax í
fyrsta sinn með frækna feðga,
skelegg skötuhjú o. fl. Alinn
á Jules Veme bg H. G. Wells
er maður ætíð ofurlítið veikur
fyrir efni af þessu tagi, og
eftir bjn-juninni gæti þetta
orðið soldið spennandi, ef það
glutrast efcki niður i einhverja
bannsetta súpermannavellu.
En múndering kvenfólksins og
látbragð Alec Freemans of-
ursta er dálitið uggvekjandi
í þessu sambandi.
Það er greinilegt, að flest
_|
minjar, hvað sem fagidjótar k
segja um það, hvernig sjón- I
varpsefni eigi að vera. Þeir W
hafa líka frá upphafi verið \
fluttir af látlausri þekkingu, L
og svo var enn um Bertel N
Thorvaldsen, hvað sem oldmr k
svo finnst um verk hans nú á J
dögum. Það vantaði helzt á, ■
að Þór segði frá því, þegar J
velja átti Ganymedes stað í I
Kvennaskólanum, en skóla- J
stýran neitaði að hafa fyrir (
augum ungra stúlkna þennan k.
ófögnuð með bera snudduna. I
Það tekur mann ævinlega b
sárt, þegar Bretar búa til ®
lélegar gamanmyndir. En ægi- I
legt þunnmeti voru Tandur- J
hreinir tannlæknar á miðviku- I
daginn. Huigmyndin var ek'k- k
ert verri en mörg önnur, skop |
um augiýsingaæði nútímans k
og allt það svínarí. En úr- ™
vinnslan var svo ömurleg, ■
heimskan og flatkímnin svo J
yfirgengileg, að hrollur fór ■
um mann. Bob Monkhouse .
hefur vonandi lært eitthvað ■
nú af gríni úr gömlum mynd- k
um. Huigur reikaði til mynd- ■
ar um efcki óáþekkt efni. k
Maðurinn í hvítu fötunum |
með Alec Guinness. Af hverju k
var hún svona skemmti'leg? ™
Ekki eingöngu vegna bess, k
hvað Sir Alec er góður leik- J
ari. Manni er spum, hvort I
ekki sé völ á betri garnan- J
myndum en bessari eða hvort I
þetta er vitnisburður um J
skopskyn þess andans manns ■
sem velur. Sá byrfti að út- v
drffast. — Á. Bj. ^
r p,rrrrf;T>!P,r.
Krístín Magnúsdóttir
Tröllagili, Mosfellssveit
Fædd 5. júní 1899 — dáin 8. nóv. 1970.
Ég vil efcki láta hjá líða að
minnast þeirrar konu, sem lögð
verður til hinztu hvílu í Mos-
fellskirkjugarði í dag, Kristínar
Magnúsdóttur, eiginkonu Lárus-
ar Halidórssonar, fyrrverandi
skólastjóra að Brúarlandi í
Mosfeilssveit.
Hér verður þó hvorki rituð
nein persónulýsing né ævisaga,
til þess þrestur mig kunnug-
leika, aðeins sett fram örfá
þakkarorð vegna Gagnfrasða-
skólans að Brúariandi. í húsi
hans veitti maður hennar for-
sitöðu farsæiu sikólastariii í
rúm fjörutíu ár, allt frá því
að skólinn fékk fastan sama-
stað í Mosfellssveit og þar
kennir hann enn. I Brúariandi
var hún fyrir innan stoikk með-
an heimavist var starfandi í
skólahúsinu og þar ólst upp
stór barnahópur þeirra hjóna,
þar til þau fluttust yfir veg-
inn, að Tröllagili, þaðan sem
sér yfir skólahverfi sveitarinn-
ar.
Kristín var því nátengd Brú-
arlandi allan sinn starfsaldur
og bar hag skólans fyrir brjósti
alla tíð og fylgdist þar vel
með, einnig hin síðustu ár, er
bamaibörn hennar setja svip
sinn á nemendahópinn.
Einn getur maðurinn miklu
------------------:------------<s>
Allsherjarverkfall ógnar
tilveru herforingjastjórnar
BUENOS AIRES 13/11 — Allt
atvinnulíf í Argentínu er nú lam-
að af 36 stunda allsherjarverk-
falli, sem ógnar sjálfri tilveru
herforinigjastjómar Robertos
Levingstons, sem kom til valda
fyrir fdmm mánuðum.
í gær kom til árekstra milli
lögireglu og kröfugöngumanna í
stærri borgum, þar sem vinna
liggur niðrí vegna allsherjarverk-
fallsins, sem skipulagt er af al-
þýðusambandi landsins. Meira en
100 manns hafa varið handteknir
í þessum átökum, en fáir hafa
særzt. í Buenos Aires hafa verk-
fallsmenn reist götuvígi.
Sem fyrr segir er verkfallið
mjög alvarlegt áfall fyrir stjóm-
ina, því að hinir róttækari flokk-
ar og Perónistar, stuðningsmenn
hihs útlæga fyrrverandi forseta
landsins, hafa tekið höndum
saman í mótmælum gegn eina-
hags- og félagsmálapólitík stjóm-
arinnar — en það gerist sjaldan.
Hafa þessir aðilar sett fram kröf-
ur um nýjar kosningar og hærri
laun.
Hörðust urðu átökin í borginni
Tucuman, en þar hafa stúdentar \
og lögregla barizt í þrjá daga
samfleytt.
Hækkun fargjalda
yfir N-Atlanzhaf
AJþjóðaflugmálasambandið hef-
ur samþykkt að hækka fargjöld
á leiðum yfir Norður-Atlanzhafið
um 7°/n á almennu ferðamana-
farrými, en hækkunin var meiri
á öðrum floklkum.
Nixon ráðgerir
fækkun herliðs í
Vestur-Evrópu
WASHINGTON 12/11 — 1 NTB-
frétt frá Wasihington segir að
Nixon Bandaríkjaforseti muni i
næstu viku efna til fundar með
ráðgjöfum sínum til þess að
fjaila um herafla Bandaríkja-
manna í Vestur-Evrópu í fram-
tíðinni. Segír í fréttinni að gert
sé ráð fyrir því að Bandaríkja-
menn geti dregið herlið sitt í
brott frá Evrópu að verulegu
leyti, enda yfirtaki Vestur-
Evrópuríkin hemaðarhlutverk
Bandaríkjamanna í Vestur-
Evrópu.
Bent er á að Nixon eigi við
mikil fjárhagsleg vandamál að
stríða innbyrðis í Bandaríkjun-
um og að þær 1500 miljónir
dollara sem Bandaríkjastjóm
ver í hemámskostnað í Vestur-
Evrópu séu að verða ofviða
ríkiskassanum.
Bjargráðafrumvarpið
UNDUR NYRRAR VERALDAR
Sigurður Bjarnason talar um þetta
efni í Aðventkirkjunni í Reykja-
vik siunnudaginn 15. nóv.
kL 5-
Sssi&áBiSPÍK. Einsönguir: Anna Johansen.
Allir velkomnir.
Heí opnað
tannlækningastofu
á STÝRIMANNASTÍG 14. Viðtalsitími kl. 2—6.
Sími 14432.
JÓN ÓLAFSSON, tannlæknfr.
áorkað, einn getur hann stað-
ið af sér storma lífsins og einn
mun hann heyja sitt stríð að
endingu. En hversu einfær sem
hann kann að vera, er honum
ómetanlegur styrkur að trygg-
um lífsförunaut, sem léttir
byrðar í mótlæti og dýpkar
gleði í velgengni. Manngildi
má mæla af því, hversu vel
menn kunna að deila kjörum
með öðrum. Ég hefi vissu fyrir
því, að Kristín Magnúsdóttir
stóð dyggilega við hlið bónda
síns ef á móti blés. Það mátti
og glöggt sjá, er vitnaðist, að
Kristín var haldin alvariegum
sjúkdómi, hve dimmdi yfir svip
Lárusar. Frá því ég sá til, virt-
ist mér hann vilja í bókstaif-
legri merkingu bera hana á
höndum sér og æðrulaus létti
hann henni sjúkdómsstríðið þar
til yfir lauk. Lárus Halldórsson
hefur misst helft lífs sins.
Á þessari stundu votta nem-
endur og starfsilið hins gamla
skóla, Brúarlandsskóla, honum
dýpstu samúð.
Gylfi Pálsson.
Viðskipti Sovét-
Kíns verðz aukin
HONG KONG 13/11 — Sovézk
ríkisstjórnarsendinefnd kom í
gær til Peking til þess að fjalla
um nýjan verzlunarsamning milli
rfkjanna. Ei*u taldar líkur á að
gengið verði frá samkomulaginu
fyrir mánaðamótin, og fari svo
verður hér um að ræða fyrsta
verzlunarsáttmála ríkjanna í þrjú
ár. Verzlun milli Sovétríkjanna
og Kína náði hápunkti 1959, en
þegar deilur höfu.st milli komm-
únistaflokka í Sovétiúkjunum og
Kína dró úr verzlunarviðskipt-
um rfkjanna. En á sama tíma
hafa viðsfcipti Japans og Kína
aukizt mjög verulega og í ár er
talið að viðskipti milli landanna
muni nema um 800 miljónum
dollara, en viðskpti Sovétríkjanna
og Kína fóru niður í 55 miljónir
rúblna á síðasta ári, segir í
NTB-frétt.
Frambald af 1. síðu.
sem ekki ættu að hafa nein á-
hrif á gerðir ATþingis. Kvaðst
Lúðvík telja að einimitt slík við-
brögð væi-u lýðræðisleg aðferð
fólksins till að láta þingmenn
vita um afstöðu sína. Slíkar vilja-
yfiriýsingar hljóta að hafa sín
áhrif á gerðir Alþingis, þegar í
hlut eiga jafnfjölmenn samtökog
merk og alþýðusamtö'kin í land-
inu. Og þóttt Gylfi teldi að nú-
verandi ríkisstjóm væri í engu
sfeulldbundin að lóta sig skipta
vilja alþýðusamtakanna, þá
myndi það sýna sig sem. fýrr að
engri ríkisstjórn væri stætt á
því að taka ekkert tillit til þess
sem launþegasamtökin í landinu
legðu til málanna.
Þórarinn Þórarinsson og Hanni-
bal Valdimarsson lögðu á'heralu
á að ríkisstjórnina skorfr. allan
siðferðilegan grundvöll til slílkr-
ar lagasetningar, enda þóttmeári-
hluti Alþingis haifi formilegan
rétt til að setia hver þau lög
sem honuim sýnist. Bragi Sig-
urjónsson varði lögin og rikis-
stjórnina og taldi allt unnið í
þágu launþega og þjóðarheild-
arinnar. Vilhjálmur Hjálmarsson
og Björn Pálsson töluðu móti
írumvarpinu
jt Ekki snert við kjarasamn-
ingum á Norðurlöndum
Eðvarð Sigurðsson tók í Gylfa
fyrir saimanburð ráðherrans á
þessum, lögum og verðstöðvun-
ariöggjöfinni í Danmöricu og
Svíþjóð. Borgarasitjóminni íDan-
mörku hefði efcki komið til hug-
ar að hrófla við samningum
j'ericalýðs.félaganna og atvinnu-
refeenda f sinni verðstöðvunair-
löggjöf. Og forystuimienn sænsfea
Sósíaldemófei-atafflofefesins hefðu
beinlínis lýst þvf yfflr að efeki
feæmi til mála að hreyfa neitt við
kjarasamningum í sambandi við
verðstöðvunariögin.
Eðvarð vék að beirn áróðri
ráðherranna að efefei væri síður
hægt að segja að verið sé að
ráðast á atvinnurefeendur on
launam'enn. Ef frumvarpið befði
efefei feomið fram hefðu atvinnu-
refeendur orðið að greiða 6.2 stig
vísitöluhæfefeun á kaupið 1 des-
ember næstkoimandi. Það hefði
kostað þá 1000 miljónir kióna, en
nú æfli frumvarpið þeim ein-
ungis að greiða 245 miljónir í
launaskatt á gi'ldistíma laganna.
Það er því auðsætt hverjum er
verið að hygla. O.g jafnaugljóst
af hverjum á að taka!
Eðvarð sýndi enn fram á með
tölum hver yrði kaupmáttar-
skerðing launþega vegna lag-
anna. Hann laigði að lokum á-
herzlu á, að það eitt að þreytt
væri grundvelli kaupgreiðsluvisi-
tölunnar væri mjög allvarlegur
hlutur. Hann myndi ekki til, að
til þess ráðs hefði nokkurnti'ma
verið gripið, og hefði þó' margt
verið reynt. Varaði hann Gylfa
og stjórnmálafflofekana enn við
afleiðingu af samiþyfekt frum-
varpsins, og taldi óvíst hvort
verfeaHýðsihreytflngunni yrði unnt
að beita venjulegum baiáttuað-
ferðum eftir samiþykfet þess.
Þriðju og seinustu umræðu í
neðri deiHd lauk, og var frum-
varpið samþyfelkt með 21 atfevæði
gegn 18 og afgireitt til efri deild-
ar.
★ Hreinar línur
Þessir al'þingisimienn samlþykktu
frumivarpið:
Geir Hallgrfmsson, Guölaugtir
Gíslason, Gunnar Gísilason, Gýifi
Þ. Gíslason, Ingólfur Jónsson,
Jóhann Hafstein, Jónas Péturs-
son, Matthías Bjamason, Pálltmi
Jónsson, Pétur Sigurðsson, Unn-
ar Stefánsson, Sverrir Júlíusson,
Ásberg Sigurðsson, Pétur Péturs-
son, Birgir Finnsson, Birgir Kjar-
an. Bjartmar Guðmundsson, Bragi
Sigurjónsson, Emil Jónsson, Ás-
geir Pétursson, Matthías Á.
Mathiesen.
Þessir þinignnienn gredddu at-
icvæði gegn fruimvarpinu:
Gísli Guðmundsson, Halldór E.
S:gurðsson, Hannibal Valdimars-
son, Jónas Jónsson, Jón Kjart-
ansson, Jón Skaftason, Jónas
Árnason, Lúðvife Jósepsson, Sig-
urvin Einarsson, Stefán Vailgeirs-
son, Steingrímur Pálsson, Vil-
hjálmur Hjállmarsson, Þórarinn
Þórarinsson, Agúst Þorvaldsson,
Bj'öm Pálsson, Eðvarð Sigurðsison,
Eysteinn Jónsson, Geir Gunnars-
son.
Rithöfundum var
fyrirgefið
PRAG 12/11 — Tékkneska
menntamálaráðuneytið hefur lýst
þá rithöfunda sýkna Saka sem
undirrituðu ýmisleg pólitísk á-
vörp umbótasumarið 1968, m.a.
„2000 orð“. Segir að þeir þurfi
ekki að taka aftur undirskriftir
sínar. Þessi „sakaruppgjöf" nær
þó ekfei til -þeirra rithöfunda og
blaðamanna sem flúið hafa land.
Samskipti
Chile og Kúbu
SANTIAGO 13/11 — Hinn nýi
forseti Ohile, Allende, lýsti því
yfir í sjónvarpsræðu í gær, að
Ohile mundi tafea upp aftur
stjórnmálasamband við Kúbu.
Hann sagði, að ákvörðun svo-
nefndra Samtaka Ameríkuríkja
(OAS) um bann við diplómatísk-
um samskiptum við Kúbu sé
ólögmæt og óréttlát. Af ríkjum ,
sem aðild eiga að OAS hafa
i aðeins Mexíko og Jamaica stjórn-
í málasamband við Kúbu.
SKAK
í>eir, set-n nú gerast áskriíendur að tímaritinu
,,Skák“ öðlast yfirstaindandi árgang ókeypis, en
greiða fyrir næsta ár. „Skák“ hóf göngu sína 1947
og eru flest tölublöðin fáanleg enn.
Ég undirritaðuir óska hér með að gerast áskrif-
andi að tímairitinu „Skák“.
□ Hjálaigt sendi ég áskriftargjald næsta árs
krónur 1.000,00.
□ Áskriftargjaldið greiðist gegn póstkröfu.
Nafn ............................................
Heimilisfang .......................................