Þjóðviljinn - 14.11.1970, Blaðsíða 12

Heldur ekki út
verðstöðvun
mjög
1 fréttatilkynnmgu frá smásöl-
uim og heildsölum, sem blaöinu
barst í gær segir að verzlunin
muni ekki geta haldið verðstöðv-
un út tii langs tíma! Orðrétt seg-
ir í fréttatilkynningunni: „Sam-
tökin telja að eins og málum er
komið í þjóðfélagi voru, sé verð-
stöðvun réttlætanleg, en telja
hins vagar að vegna langvarandi
verðlagshamla geti íslenzk verzl-
un ekki haldið slíka verðstöðvun
út til langs tíma“.
Fréttatilkynning þessi er send
út til allra blaða og ber hún
ytfirskriftina „Verzlunin svarar
röngum málflutningi um hækik-
anir á vöruverði". Bíður birting
hennar hér í blaðinu betri tíma.
Fargjöld áætlana-
bifreiða hafa
hækkað um 15%
Um síðustu mánaðamót vair
leyifð 15% hækkun á fargjöldium
á öllum sérleyfisleiðum á land-
inu og kom sú hækikun til fnamt-
kvæmda eftir 4. nóvember, þar
sem það tók tíma að reikma
þessa ihækteun út á himum ýmsu
leiðurn um allt land.
Þannig er komin til fram-
kvæmda hækkum á farmiðum
með strætisvögnunum til Hafnar-
fjarðar. Kostaði áður 20 ter. frá
Reyikjaviíte til Hafnarfjarðar, en
hefur hætoteað núna í 23 fer. sömu
leið. Tilsvarandi hasktoun hefiur
orðið á afsláttarkortum.
Fjölfarin leið er milii Beykja-
vikur og Kefliavílíur. Kostaði
áður 80 kr. þessa leið, en teostar
núna 95 ter. Þá hefur ffargj'áld
frá Rvík til Selfoss hækteað úr
100 kr. í 120 fcr. og frá Rvílk til
ÓlafsvÆkur úr 490 fcr. í 565 kr.
Hvað teostar núna fargjaldið fírá
Reykjavík til Akureyrar með
ásetlunarbíl? Áður kostaði það
835 kr., en kostar núna 960 kr.
Þá hefur gjaldskrá yfir hóp-
ferðir hækkað um 15%. Daggjald
fyrir 34 manna bíl, er eikur 200
km á dag var áður 5800 kr. Það
hefur nú hækkað í 6600 ter.
Hannes Blöndal
prófessor við Hl
Forsoi íslands hefur að tiMögu
menntamiálaráðherra, steipað
Hannes Blöndal, iækni, prófessor
í líffærafræði í lætenadeilld Há-
skóla íslands frá 1. desem/ber
1970 að telja.
Laugardagur 14. nóvember 1970 — 35. árganigur — 260. tölublað.
Haustnæturhiminn heitir myndin, sem Gunnlaugur Scheving stendur fyrir framan, og er ein af
stærstu málverkunum á sýningrunni, máluð 1968. (Ljósm. Þjóðv. A.K.).
Yfirlitssýning á verkum Gunnlaugs Scheving
Bóndinn og sjómaðurinn ráða
/ Listasafni íslands
(Frá menntamáferáðuneytimi).
Maðurinn við vinhu sína hefur
alla tíð verið listamanninum
Gunnlaugi Scheving hugleikið
viðfangsefni og yfirlitssýning sem
Listasafn íslands opnar í dag á
verkum Gunnlaugs ber þcss að
vonum glögg merki, þar eru það
fiskimaðurinn á sjónum og bónd-
inn á enginu sem ríkja á risa-
stórurn myndflötum.
Alls eru á sýningiunni 111
myndir frá 40 ára starfstímabili
listamannsins, elzta myndim,
Bassabáturinn, sem jafnframt er
fyrsta verk hans af sjómönnum
sem til er, er móluð 1929—’30,
og tvær nýjustu myndimar, báð-
ar frá Akureyri, málaðar á þessu
ári, önnur var jafnvel tæplega
þomuð þegar hún var hengd
upp í Listasafninu.
Gunnlaugur byrjaði reyndar að
mála nokkrum árum fyrr en
elzta myndin á sýningunni gefur
til kynna, hóf nám í málaralist
1923, þá 19 ára gamall, en flestar
elztu myndir hans eru nú glatað-
ar.
Sem kunnugt er var í sumar
haldin mikil sýning á verkum
Gunnlaugs Schevjng i Nyteöbing
á Sjálandi, voru þar um 70
myndir, sem flestar eru einnig
á ylfiirlitssýnimgunni nú og mynda
þar meginkjarnaTin. Nokkur
stórfenglegustu málverkanna frá
síðustu árum voru þó of fyrir-
ferðarmiEkil til að hægt væri að
senda þau til útlanda, en þau
gefst nú kostur á að sjá í Lista-
safninu, þó tæpt væri á að þau
kæmust þar inn, — myndirnar
sem eru u. þ. b. 2%x4 metrar að
stærð komust etkiki gegnum dyr
sýningasaila Listasafnsins og varð
að renna þeim yfir skilrúmin í
salnum.
I óvenju vandaðri litprentaðri
sýningarskrá sem Lástasafnið
hefur gefið út í tilefni yfirlits-
sýningarinnar bendir Selma
Jónsdóttir listfræðingur sérstak-
lega á hve hugleikið og frjótt
efni maðurinn við vinnu sína
■halfii ætíð verið Gunnlaugi Schev-
ing og ber hann saman við
Fernand Léger, sem einnig gerði
gríðarstórar myndir af mannin-
um við líkamleg störf, — en
hann gerði oft manninn að vél,
skrifar hún. „En Gunnlaugur
sýnir fólteið sem manneskjur,
bóndann með hjú sín og fjöl-
skyldu í matarhléi á íslenzku
sumarkvöldi, járnsmið í smiðj-
unni, ektei einan, en fólk í heim-
sóten, fullorðnir oig börn, og síð-
ast en ekki sízt sjómennina,
aldrei aðgerðarlausa... mann-
eskjur, en eteki vólar, fólk sem
unir lífinu, vinnur af gleði og
nýtur starfsins. Fólkið hans. má
lífca vera að því að taka sér
hvíld og rabba saman, jó, og
kannske jafnvel kveða rímur“.
Yfirlitssýningin verður opnuð
í dag og opin daglega kl. 14—22
næstu vikurnar. Sunnudaga verð-
ur þó opnað þegar tei. 10 árdegis,
til að fleiri en starfslfólk geti
notið sýningarinnar í beztu birt-
unni, sem er á morgnana.
Sambandsþing málm■
og skipasmiða sett
í Reykjavík í dag
■ Atvinnu- og kjaramál munu að vonum móta mjög störf
fjórða þing Málm- og skipasmiðasiambands íslands sem
haldið verður hér í Reykjavík um helgina.
Þingið er haldið í Lindarbæ,
Lindargötu 9, og verður sett kl.
2 síðdegis í dag, laugardag, en
gert er ráð fyrir að því Ijúki
annað kvöld, sunnudag.
Gestur frá alþjóðasambandimi
Á þinginu munu sitja milli 60
og 70 fulltrúar frá um það bil
20 sambandsfélögum. Gestur
þingsins verður Svíinn Birger
H-LISTINN
Á SELTJARNARNESI
Umræðu- og
spilakvöld
Vinstriimienn á Seltjarnar-
nesi efn® til umiræðu- og
spilakvölds n. k. laugiardag
kl. 20,30 í félagsiheimilinu.
Rætt veirður um skóliamál
og spiluð félagivist. Ákveð-
ið hefur verið að slík um-
ræðu- og skemmtikvöld
veríSi baldin mánaðarlega
í vetur, annan laugard'ag í
hverjum mánuði. Efl-
um andstöðuna gegn íhald-
inu. — Mætið í tevöld
Viklund, fulltrúi Alþjóða málm-
iðnaðarsambandsins í Genf.
Á dagskrá þingsins í Lindarbæ
verður fjöldi mála, m.a. atvinnu-
og kjaramálin sem fynr var sagt,
Lífeyrissjóður Málm- og skipa-
smiðasambands Islands, öryggi
og aðbúnaður á vixmustöðvum
o. fl.
Nýr kzfli Suður-
landsvegar
1 gær kl. 14 var opnaður til
uimtferðar nýr katfJi Suðurlands-
vegar frá Lsekjairbotnum að Svína-
hrauni 7,0 km að lengd, en fýrr
í haust vonu opnaðir til umferð-
ar 7,3 km í Svínahrauni og hafa
því alls verið teknir í notkun
14.3 km.
Þótt vegurinn sé nú tókinn í
notkun er ýmsum verkMutum ó-
lokið einkum frágamgi vegkanta
og ruðninga utan vetgar og einn-
ig vantar enn olíumalarslit(lag á
3.3 km.
Vegagerð rfkisins hefur hainn-
að verkið og annazt fram-
kvæmdir við undirbyggingu veg-
arins, en Olaumiöil hf. hefur ann-
azt gerð slitlags. Efnisrannsóknir
haffa verið gerðar atf Rannsókn-
arstafnun byggingariðnaðarins.
Dreifing framkvæmdavaids
Lúðvík Jósepsson flytur tillögu á Alþingi um þau mál
Lúðvík Jósepsson flytur á Alþingi tillögu til
þingsálýktunar um dreifingu fraimkvæmdavalds
og eflingu á sjálfsstjórn héraða.
!
Sex daga gömul mjólk á
markaðnum í Reykjavík
Blaðið hetfur afílað sér uipp-
lýsimga sem benda ótvírætt
til þesis að reglugerð um með-
ferB neyzlumjólkur sié þver-
brotin og hafj verið brotin
síðustu tvö ár.
Þegar settir voru upp
mjólkurfcamtoar á sveitabaej-
um var hæfct við að sækja
mjólk á hverjum diegi og hún
sóbt annan hvorn dag í sitað-
inn. Með þessum vimnubröigð-
um verður sii mjól'k sem
bem/ur til Mjólkuirbús Flóa-
manma strax eldri en reglu-
gerð Iieimil'ar. Þessi hiáittur
hetfur verið á hafður víða i
fcvö ár — en borgarlæknis-
emibættið óskaði þá eftir
breytingum á ragiliugarð um
meftfarð neyzlumjólikur. Skrif-
aði eanbættið dóms- og
kirkjumálaráðiuineytinu og
heiltariigðiismiálairiáðheirra fyxir
tveimuir áirum en án ánang-
uirs. Var þetta síðan ítrekiað
oftar en einu sinni og enn nú
í haust efltir að hið nýja ráðu-
neyti, beilbrigðisj- og fcrygig-
inigamál'aráðuneytið komisit á
laiggi/rnar. Hefujr enn ekki
borizt niðurstaða af afchugiun-
um ráðumeytiisins
En það varður ek'ki aðeins
töf á mjólkinni vagna tank-
anna. Nú nýlega mun sá
háttur hafa verið upp teilc-
inn í Mjólkurbúi Flóamanma
að ekkert er unnið á helgum
og þess vegna er sú rmjóilk,
sem kernur til Reykj arvíkur
eftir helgarnar allt að sex
daga gömul. Staðfesiti fulltirúi
bongarlæknis Þóirhallur Hall-
dórsson þetta í viðtali við
Þjóðviljann. Þetta er brot á
5. tölulið 4. greinar reiglugerð-
ar frá 1953 um meðferð
mjólkur og mjólkrjrvöru í
m j ólkurbúum. í greininni
segir: .,5. Mjólk, sem ætluð er
til gerilsney'ðinigar og sölu
sem neyzlumjótk, stoal ektoi
vera meir,a en 1 % sólarhrings
gömul þegiar hún berst til
mjóltourbúis og er gerilsneydd
þar — eða kæld, ef flytja
á han,a í annað mjólkurbú til
gerilsncy ð I n gar. Sé um hið
síðara að ræða, stoal hún ger-
ilsneydd ekki síðar en 24
klukkustundum eftir móttöku
á íyrra mjólkurbúinu, endia
sé' geymslu og fluitningi hiag-
að þannig, að hitastig mjólk-
urinnar haldiist innan 10-1
sitig C.‘‘
Það er alveg sikýrt að þessi
tilvitnaða reglugerðargrein er
brotin héir í Reykjaviík og
þegar mjólkin er allt að sex
dagia gömul genigiur mjólkur-
flutningur og mjólkui-vinnsla
þannig fyri,r sig: Mjólk sem
er sótt í tanka á laugardegi
er að hluta til tveggja daga
gömral, frá fimmtudaigs-
morgni. Mjólkin er síðan
geymd í mjólkuirbúinu yfir
helgina og fyirst flutt til
Reykjavíkur á mánudaigs-
morgni. Hluti af mjólkinnj er
gerilsneyddur í Mjólkursam-
sölunnj í Reykjavik -íðdeg-
iis á mánudegi, en hluti er
gerilsneyddiur á þriðjudegi.
Geirilsneydda mjólkin fer því
ekkj á ma-rkað í Reykjavík
fyrr en á mánudegi siðdegis,
þriðjudegi, eða jafnvel mið-
vikudegi. það er sex daga
g'ömul mjólk.
I
Tillaigan er þannig
„Alþingi ályktar að kjósa 7
manna milliþinganefnd, sem hafi
það verkefnj að athuga, með
hvaða hætti bezt verði unnið að
dreifingu framkvæmdavalds til
fleiri staða en nú er og til efl-
ingar á sjálfsstjórn í landsfjórð-
ungunum eða öðrum stórum
landsvæðum
Nefndin athugi sérstaklega um
möguleika á að flytja að meira
Öivuðum öku-
mönnum fjölgar
j við Keflavíkurvöil
Lögreglan á Keflávíkuirflugveilli
tjáði Þjóðviljanum að xnikið
hefði verið þar um umferð'aró-
höpp undanfarna daga m,.a. vegna
hállku og veðurfairs. Hafa orðið
4 áreksitrar á 4 s.l. dögum og
miklar skemmdir orðið á bílum
en fólk hefur ekki slasazt í þess-
um óhöppum.
Yfir 120 ökumenn hafa veri.ð
teknir ölvaðir við akstur á þessu
svæði á árinu. Em það fleiri en
var allt árið í fyrra; þá vom
alls teknir uim 100 ökumenn fyrlr
ölvun við akstur.
eða minna leyti ýmsar rikis-
stofnanir eða mikilvægar þjón-
ustustofnanir frá höfuðborginni
til staða úti á landi í þeim til-
gangi að auðvelda afgreiðslu
mála og skapa meira jafnvægi
í Iandinu.
Þá verði einnig atliugað gaum-
gæfilega um möguleika á að
veita héraðsstjórnum rétt til
fjármálalegrar yfirstjórnar og
ráðstöfunar á tilteknum fjár-
veitingum, sem varða viðkom-
andj hérað eða umdæmi.
Tillögur nefndarinnar skulu
við það miðast, að dregið verði
úr því mikla miðstöðvarvaldi,
sem orðið er í Reykjavik, og
kornið í veg fyrir áframhaldandi
ofvöxt þess.
Nefndin skal skila tillögum
sínum og álitsgerð til Alþing-
is fyrir 1. janóar 1972.
Allur kostnaður af störfum
nefndarinnar greiðist úr ríkis-
sjóði.
Ytairleg gremiarg'erð fylgir til-
lögunni.
3 kðiiyr slösuðust
Haróur árekstur varð í fyrri-
nótt rétt eftir miðnætti á ga.tna-
mótum Héafleitisibrautar og Miklu-
brautar. Rákust þar saman Volks-
wagen og Volvo-. Voru þrjár
konur fluttar á slysadeild Borg-
arspxtalans: ökumaður Volvo-
bflsins og farþegar í sitt hvorum
bflnum Annar farþeginn var
‘síðian lagður inn á spítalann.