Þjóðviljinn - 08.12.1970, Blaðsíða 9

Þjóðviljinn - 08.12.1970, Blaðsíða 9
iTÍðjiUKÍagur 8. diesemlbeir 1970 — ÞJÖÐVIXJIiNN — SlÐA 0 Grein Benedikts Gíslasonar Þurrkví í Reykjavík Framíhald al 2. sa'du. íorþurrkun af „sól eða þurrki" sem Ingólfur viirðist gera grein- ainmun á. I>að dettur engum í hiug og hefur enginn reynt, að blása í forarblautt hey í hiöðu, hivorki heitu né köldu lofti. Mér hefur þó verið sagt að þetta hafi verið reynj á Hvann- eyri, en sagian er eins og hún sé eftir „þrevett“ skáld í Bor.g- arfiir’ði og því lygasaga, eins og Egils saga! Tekin var stór olíutunn'a, borað gat á hana og kveikt í olíunni en tunn- unni fenginn bútaeknilegur staður í hlöðunni. Svo var blásdð. Þegar rakinn mætti kalda loftinu fyrir ofan heyið féll hann niður á heyið, en það sem komst í mæninn sat þar í perlum, sem duifctu ofan í heyið. Þetta er trúleg saga að öllu nem,a vitinu siem í þetta leggur. Það er fyrirfram sptrungið. En það er hann Eyvindur ljtii í Hveragerði sem kann að tala rómantíkina fyrir Ing- ólf. Honum er samia hvort það er „þurrkuir eða sólskin“ úti — já, það má vera hauigarign- ing. Það hefur hann sýnt, en hann er svolítdð lengur að stríðia við ótíðina en þurrkinn eða sólskinið, en kemur að engiri sök. Hann skilar kýr- fóðrinu á sólarhirinig, hvemig sem lætur, meO efnum grass- ins eins og það stendur grænt í guðs auga á jörðinni. Það sagði Bjarni á Hurðarbaki að vaari kjörheyiskiapur fyxir ná- lega alla bændur í landinu. Hann gebur þó meira, ef þöxf krefur. Hér þarf ekiki að lengja mál. Hér sjá bændur bvað að þeim sinýr. Kaiupið þið blásara. Það getur skeð aÖ einihver haíi hag aí því, þóknanlegur í Klabbjnu, og hvað er réfcfcara en gera það?! Svo mikið liggur við að Ing- ólfur les upp falsskýrslu frá fyrra ári, sem í engu gat ifO(raið...því við sem gerzt hafði í Hveragerði í ár. En hann læt- li.r vera að spyrja Friðrjk Ij’áþnason um það, hva’ð rann- sóknir hans segi í því máM siem fyrir lá að svara, og hann hafði beðið hann að athuga. Hvað gildir þetta? Dauðadióm yfir Ingólfi. Ég legg áherzlu á það, að bændiur athiugi vel hvað hér í raun og vem er á ferðinni og hvort þeir teilji séx aldirei nóg boðið og fram á hvað þeix sjái undjr slíkiri -----------------------------------$■ HIÐ ÍSL.BIBLÍCFÉLAG giuSSvantooúfit Slml liaos forustu í sínum búskiap. Og ef Ingólfur leggur þetfca allt á sig til þess að geta réttlætt synjun á því fé, sem hann lof- aði mér í sumar, í mér erfiðu og kostnaðarsömu starfi, þá getur farið svo, enn sem fyrri daiginn, að skiamma stund verði hönd hö'ggi fegin. Niður með klabbið! !! Ing- ólfur vinur minn virðist bafia tapað alltof möngum % af ... fyxir klabbið. Ég get ekkj skilizt við þetta miál, án þess að mdnnast á edtt sem Ingólfur ias upp úr Ólafi og er nokkuð gott. Ólaíur læt- ur Ingólf lesa m.a.: „Þetita sam- svarar því að í hverjum hest- burði af þunru heyi sé 300 kig. af vatni, sem þarf að þurrka upp. í góðum hraðþunrkunar- tækjum færu því um 30 Mtirar af olíu íyrdr bvem hestburð af þurru heyi.“ Á maður að álykta að Ólaf- ur sé lyiginn en Ingólfur trú- gjam? Eftir þessu bafa bænd- ur, óg og aðrir fleiri, fengið aðeins tvo hesta af þurru heyi úx hverjum 8 heimreiddum. Þetta hefði nú Ingólfur sjálf- sagt getað athugað hjá sínum ágæta frænda Guðjóni í Ási, því sjálfsagt hefuT hann reitt heim hey úr Safamýri. Slíkt bull er einstiakt að skuli vera borið fram fyriir lesendur og segir Finnur á Kjörseyri, að bændux hafi ætíð fengið einn hest úr hverjum 2 heimreidd- um af blautum enigjum. 30 lítrar af olíu eiga að fara til að þurrka 1 hest! Það er ekki furða þótt svona miaður sé til- raunastjó.ri og skýrslumar séu í samræmi við það, en það er óhireppandi að landbúnaðarráð- herxiann trúj öðru edns og þesisiu. Eitt bundrað kg. af gras- þurri töðu eru í hlutföllunum 43 - 44 kg, hey. 56 - 58 kg. vatn og geta allir bændur sannpróf- að þetta og er þá hirt svo ekki hj.tnar í grasdnu. Grastag- undir skipta þó máli. en í liítl/u einu. „Þennan hef ég þynnst- an séð“ kvað Bólu-Hj álmar og átti við rollunia sem ekki bafði fengið nóg að éta. f hiafragras- inu, afar safarífcu og röfcu, sem þormaði í Hveragerði 84% þunrefni, var 30 fcg. hey, 70 kig. vatn. Landbúnaðarráðher.ra, sem fer með þvætting úr lýgnum manni ætti frekiar að vera kennari á Hvanneyri og er þó guðslubk-jnni efckj borgið. Sér þjóðin nú vdð hvað ég bef átt að etja síðast liðdn þrjú ár, maðurinn langt geng- inn í áttræðið og fúinn á fót- um og hversu mikla þökk þeir eiiga skilið, sem trúðu mór og liðsdnntu og það svo ved, að hér vaæ léttur hjalili kloíinn, en þedr reyndust verst, sem voru flestir og ég treystj bezt og reyndust falsarar, lygarar og svdkarar með meiru. Rvík, 3. des. 1970, Benedikt Gíslason frá Hofteigi. ★ Tímdnn hefuæ lofiað a@ bdrta Bækur Framhald a£ 6. sdðu. Bjama Benediifctsision frá Hof- eigi koma og út. Félaigsmiönnuim — en það eru þeir sem eiga um 1200 króna þiótoaviðsikjpti við Menndngar- sjóð á ári — verður sent lítið kver með Ijóðum, bréfum og ræðum eftir Stepíhan G. Step- hansson og neifmist það „Fr-í einu ári“ — nánar tiltekiö frá árinu 1891. f athuigiun er !hjá Menningar- sjóði áframhald útgáfu á fs- landssö.gu svo otg hvemig fara skulli með efni, sem safnað hef- ur verið til ailfræðibókar. Agatha Christie Framhald af 6. síðu. út hér á landd í vasabókar- broti, þótt fáar þeirra hafi víst komið hér út áður í sivona vand- aðri útgáflu. Ekki þarf að efa það, að bókin er spennandi eins og aðrar bækur þessarur öllönu skáldkonú. Þýðand'i bókarinnar er ÁIiEheiður Kjartansdóttir. Læknamiðstöð Framhald af 7. síðu ingastcfnunar ríkdsdns, að um- sögh þeima þar að lútandd veirði löfcið hið fyrsta. D. Álítur að læknamdðstöð verði að vera í nánium tengsilum við sjúkrahús og samþykkdr því að beina þeim tilmæflum til réttra aðila, að þegar í stað verði haf- izt handa að skipuleggja doild- arsikipt sjúkrahús er þjóni nefndu svæði. Lyftingar FramhaHd af 5. siíðu. Léttvigt: Reykjavíkurm.: Rúnar Gísilason Árm. Pressa: 87 kg. (fsilm.), snörun: 77,5 kg., jafnhöttun: 100 fcg. Samtals: 264,5 bg. (fslm.). Millivikt: Reykjavíkurm.: Svednn Sigur- jónsson Á. Pressai: 80 kg„ snörun 87,5 kg., jafnhöttan: 105 kg., samtals: 272 kig. Léttþungavikt: Reykjavíkurm.: Guðm Sigiurðs- son Á. Pressa: 135 kig, snör- un: 115 kg., jatfnhöttun: 150 kig., samtals 400 kg. MiIIiþungavikt: Reykjavfkurm.: Gunnar Al- freðsson Á. Pressa: 135 kg.. snörun: 95 fcg., jafnhöttan: 140 kg., samtals 370 kg. I þungavikt var Öskar Sigur- pálsson eini keppandinn og árangur hans varð eins og áður er lýst. Xfirþungavikt: Reykjavíkurmeistari: Ari Stef- ánsson KR, pressa: 90 fcg., snörun: 82,5 kg., jafnhöttun 110 kg„ samtals 282 kig. Þannig laulk þessu skemmt’,- lega móti og eitt er óhætt að fullyrða, að lyftingar eigi eftir að verða vinsæl íþrétt á Isi- landi, enda er hún með skemmtilegusta íþróttagreinum á að horfa. Þetta ættu þedrað sannxeyna er ekkd hafa enn lát’ð verða af því að fylgjast með lyftingaimóti, næst þegar lyftingamóit verður haldið. — S.dór. Landeigendur Framhald af 3. síðu. til vill hvorkj 67. gr. stjómar- skrárinnax um friðhelgi eignar- réttairins né framangreind laga- ákvæð; hér á landi. Vér biðjum yðux um skýringar og rökstuðn- ing berxa saksóknari. Yður sem opinberu stjómvaldd ber að rök- sdy'ðja ákvarðanjr yðar. Það er yður skylt eftir íslenzkum sitjórnsýsdurétti. Stjómarathöfn yðar er réttarskýrandi". Framhald af 1. síðu. af kostnaði við þurrkví semrík- isflramlag, án þess að ríkdðætti þó nokkum Mut í fyrirtækimi, auk þess sem önnur mannviiriki tengd þurrlkvínni nytu 40% rík- istflramlagis. Viröast þessar at- huganir hafa strandað á því að eklki flannst viðunandi Jausn á þvi hvemig sjá æibtí fyrir stofn- kostnaði. Enn var máJið tekið upp á þingi 1961 af þedm mikJa áhuga- manni Gíslla Jónssyni. Gerö: harnn þá tillögu um nýjar tekj- ur handla hafnarbótasjóði, 2%. gjald af kostnaðairverðd nýrra sfcipa, og skyldi helimdngiur þedrra teikna renna til þess að koma upp og reka þurrfcví í Reytoja- vík Ýxnsar athugasemdir voru gerðar við þessa huigmynd Gísla og var hún að lotoum atflgjreidd mieð rökstaddri dagskrá, þarsem m.a. var vísað til þess að þurr- kvíarmálið vært í athugun hjá ríkiisstjóminni. En um þá at- hugiun heyrðdst þvi miður ekkiert mieira. ★ MikiIJ áhugi utanþings Málið var mdteið rætt utan þingsdns. Það var m.a, áhugamál verfcalýð&félaiganna í málm- og skipaiðnaði; einnig stutt af at- vinnurekendum í þedm greinum. Oft var fjaUað um mállið íborg- arstjlóm Reyfcjavifcur og í hafn- amefnd. Síðast komst storiður á málið þegar Alþýðubandalags- menn í borgarstjóm báru fram tílflögu 1967 um athugun á þuir- toví og var af því tílefni sam- þyktot svotfelld álytotan: „Með því að 1 áfangi Sumdahafnar er í bygginigu teJur borgarstjóm nauðsyrílegt að kanna ýtarlega þörf fýrir dráttarbraut eðaþurr- toví í tengsJum viö 'hina nýju höfn“. Árangurinin er xni a. rato- inn í greinawgerð Gunnara B. Guðmundssonar hafnarstjóra sem birt er með frv. sem fylgisfcjall; þar mó sjá bvemig málin standa nú. Niðurstaðan þar er ednnig játovæð. Á Batnandi fjárhagsskiflyrði Sú saga sem ég héf rakið hér ber vott um mikinn seinagaj-ig, og vafalaust væri hægt að láta faffiJa þung orð um flramtaks- leysd. Við stoulum þó ekki gleyma því að állt fram undir þettahafa aðstæður verið sldkor að það hefði verið mikið álitamál hivort þuirrkví gæti staðið undir rekstri sínum fjárhagsflega, þótt almenn rök fyrir nauðsyn slífcrar stofn- unar hafli verið auglljós. Hins vegar hafa fjárhaigslegar for- sendur sdítorar {ramfcvæxndar sí- feMt verið að batna efttr því sem farskipasitóffil olkfcar hefur aukizt. f þessu sambandi má minna á að þegar fjárhagslegar forsendur voru kannaðar 1955 voru fslenzk flutningaskSp 24 taflsdns, þar af 7 stærri en 2.000 brúttólestir og 8 undir 1.000 brúttólesitam. Nú eru hliðstæð skip hinsvegar 40 alls, þar af 13 stærri en 2.000 brúttóllestir og 17 mimni en 1.000. Hliðstæð aukning mun að sjélf- sögöu halda áflram á ókomnum árum, ef hér verður eðlileg þró- un í atvinnumáflum. Auk þessa er mikið um flerðdr erlendra skipa hiingað til lands og á haf- svæðunum umhverfis fsland, og er oft um það spurt ftrá eriend- rnn aðilum hvort viðgerðarað- staða sé hér á Jandi. Er þvífull- komdega eðlilegt að reikna með nokkrum tekjum af bjónustu við erflend stoip. I áætlun Gunnara B. Guð- mundssonar hafnarstjóra er sú niðuretaða um relkstar vasntan- legrar þurrtovíar að retostrartekj- ur af þjónustu við íslenzk skip edn saman „geri etotoi mikiðum- fram að sitanda undir kostnaði“, edns og fcomdzt er að orði. Sé hins vegar bætt við þá áætlun viðgerðum f þógu eríendra'skipa virðdst ljóst að retostraraftooma þurrtovíar getí nú þegar verið eðlileg og traust, og muni flara batnand: á éteomnum árum. En redfcnimgsleg aflkoma þurr- kvíar segir ekfci söguna alla. Ó- bein áhrif af starflsieimd slldfcsfyr- irtækds yrðu mjög mikil. Um þessar mundir er árlegur kostn- aður vegna stoipaviðgerða okkar erlendis fcd. um 120 mdljónir kr., en með tidkomiu þurxikivíar mundi verulegur hluti þeirrar upphæðai- sparast og atvinna Syt.i ast inn í landið. Þurrtoví myndd treysta mjög málrn- og stoipasmíði hér- lendis, en þar er um að ræða ednhverja mi'kilvægustu iðngrein fsflendingai, iðngredn sem er í mjög nánum temgslum við eðli- lega aitvinnuvegi oktoar, fisk- veiðar og siglingar. Og einnig ber að minnast þess autona ör- yggis í sdglingium til landsdnssem þessi framtovæamd hefði í flör með sér. I greinargerð hafharatjóra er taldð eðlilegt að fyrsti áfangi þunrtovíar verði miðaður við 5.000-6.000 tonna stærð, og jafn- framt verðd giert réð fyrir stækk- un upp í 10.000-12.000 tonn. Mið- að við núverandi verðlag er á- æfclað að fyrsfci áfiamgi þurrkví- ar kosti um 120 mdjjónir króna, en auk þess þarf fjölþætta aðra starflsemi í tengslum við þurr- toví. Sfciptir þar mesfcu að í sam- bamdd við þurrikví þart að skapa góða aðstöðu fyrir nýsmíði stál- staiþa, til þess að nýta á sem heganlegastam hátt vinnuafl og vélakost. Virðist eðlilegt að í því sambandd verði athuiguð sérstak- Jega flramtíð Landssmiðjunnar, sem verið hefur olnþogabam rík- isstjórnarinnar árum saman, en gætí. flengið mjög mitoillvæg verk- efini í tengsium við þurrtoví. it Fjáröflun til stofnkostnaðar Til þess að hirinda þessum framtovæmdum af stað þarf aill- mdkið fjármagn, þótt dkkur sé það á engan hátt otfviða, þegar þjóðartekjumar em kctmnar yf- ir 40 miljarða toróna á ári. Ég hetf áður grednt fró hugmyndum Gísla Jónssonar í þvi sambandi um gjalJd! af kostnaðairverði nýrra skipa. I greinargerð Gunnars B. Guðmundssonar er rætt umaðra hugmynd, að Jagt verði gjald á þau sfcip, stærri en 100 brúttó- llestir. sem ledta hatfnar á fslandi, t.d. 10 kr. á brúttólest, innhedmt einu sinni á ári. Slífct gjald af innlendum og erlendum skipum miundi nexna rúmum 9 mdljónum króna á ári edns og safcir standa og ætti í upphafi að renna til þes® að greiða stofnkostnað þurr- tovíar. Vera máaðmenn sjái ann- marfca á þessari hugmynd etoki síður en tillöigu Gísla Jönssonar, en ég vil leggja áherrílu á að menn láti etokd sldto ágrednings- efni tetfja fýrir framtovæmdum. Hvaða fjáröflunairleiðir sem flarnar verða mun raunin veröa sú að lokum að upphæðiimar verða tetonar úr sameigdnlegum sjóði landsmanna. Hér er um að ræða mjög mdtoið nauðsynjamál, samedgiirilegt hagsmunamál þjóð- arinnar afllrar. Þedr fjánmiunir sem fram verða lagðir munu skila sér aftur margfaldlega. Það skdptir rnesita máli að burrtovíin verði í félagslegri edgn og hafi jafnt Reykjavdkurborg sem rífc- issjóð að bafchjarli, bednt og ó- beint, aufc bess sem einkaaðilar verði kvadddr tdl sem beztrar samvinnu. ★ Athafnir —■ ekki bolla- leggingar Ég mdnntist á það í uppbafi að máldð heffði gengið sednt. Ástæð- an er að sjálflsögðu að verikeffnið er svo stórt að þeir aðilar sem um málið hafla fljallað, hafla ekki haft tootaiagn til að ráða viðþað. Tillaga okkar Eðvarðs er tilraun til þess að rífa málift upp úr þeirri sjálfheldu og tryggja þá vinnu og það fjármagn sem til þess þarf að hægt verfti að hefj- ast handa sem fyrst. Við leggjum til að hafður verði hliðstæður háttur og við unddrbúning oMu- hrednsunarstöðvar, að stofnað verði sératafct félag til þess að ijúka undirbúningsrannsóknum og hrinda málinu í framkvæmd. Við teljum að þessi aðferð sé skynsamleg vegna þess að verk- efnið er of umsviflamdkið og stórfc jafnvél fýrir Reykjavflkur- höfn, þótt þar hafi vaffalaust ver- ið ágætlega að því unnið. 1 því sambandi má minna á að enn er ólokið ýmsum mdkilvægum og kostnaðarsömum athugiunum á staðaxvali þurrtovíar, bæðd í landi og neðansjávar Pélag það sem við gerum tifllögu um á hins vegar að flá kostnað sdnn endurgreiddan frá fyrirtækinu, þegar það hefur hafið starfrasksiu, þótt einnig sé hugsanlegt að und- irbúningsffélagdð verði að hluta til eignaraðili að þurrfcvínni og leggd þá fram tiltoositnað sinn som hlutafé. En í sambandi við þessa hug- mynd viljum við flutningsmenn þó geta þess að hún er oktour ekkert sálúhjálparatriði. Telji menn eðlilegra að hafa annan hátt á erum við til viðtals um hverskyns breytingar á þessari tillögu. Forsendur oktoar eruein- vörðungu þær að nú veirði tefcn- ar ákvarðamdr og hafizt handa, aldarfjórðungs bollaleglgingum þartf að ljútoa og fláta athaffnir tafca við. Vil ég vænta þess aö sú hugmynd hljóti góðar undir- téktir hér á þingi, ektoi sfzt vil ég gera mér vonir um að þetta mál nj'óti þess að borgar- stjórinn í Reytojavik Geir HaR- grionsson er nú I okfcar hópi, en hann hefur að sjállflsögðu fýlgzt vandlJega með þessu méli aðund- anfömu og ilétið f Ijös áhugai ó framgaingi þass. i Þá tók Geir Hallgrímsson til máls, eins og fyrr var saigfc og laks Magnús aftur; þakkaði hann góðar undirtektír og ræddl ein- stök atriðd sam fram koimu í rseðu Geire. Fundi Hauk og var miálinu vís- að til iðnaðametfndlar. i 3 menn sóttir á björgunarbáti út í Viðey Bjargunarbáturinn sem tovenna- deild SlysavamaféJaigsdns færðd lögreglunni fyxir nofckru kom að góðum notam síðdegis í fynra- diag. Þá var tiJkynnt svo til isamtímiis flrá 3-4 stöðum í bæn- um að bál hefðj verdð tovedtot í Viðey. Fóru tveir Jögrogilxximenn og hafnsögumaður í björgunar- báitnxxm út í eyna til að toanna málið og SVFÍ var gert viðvairt. Þrdr menn höfðu verjð á sdgl- ingu á bát náJægt eynni báitur þeirra rekizt á stein og fárið aB hripleka og þeir toomizt naum- lega í land. Báiturinn lá brot- ;nn í fjörunni, hafði öldrugang- Ur vertð notokuð mifcill á þessum tima. Menndmir kveitota bál tii að láta vita af sér og voru þedr fluttir í Jand á björguniarbáitn- xxrrx. AB á suðurlandi Framhald af 3. síðu. laigsstartfseimi hjá Alþýðubanda- laginu á Suðxxxlandi í vetur og haiust? — Já, starfsemi hefur verið talsverð. Auk: þessaratr skemmt- unar hötfum við haldið fundi sem hafa tekizt ágætlega, síðast á Selfossi xxm fyrri hélgi, þar sem fjallað var um landbúnaðarmál. Þá er á döfinni hjá ofctour blaða- útgáfa og gerum við ráð fyrir að eitt blað komi út fyrir jól, en ritnefndin hefur unnið að etfnissöfnun að undanfömu. Rit- nefndina skipa Bergþór Finn- bogason, Gunnar Beneditotsson og ÓJatfur Einarsson. Þess ber að geta að Alþýðu- bandalagið í Vestmannaeyjum gefur út sitt sérstaka blað — Eyjablaöið. Munið Happdrætti Þjóðviljans. Grerið skil sem fyrst. greinina. Ath. fyrjr bændur. ERLING ELLINGSEN forstjóri verður jarðsiunginn firá Dómtoi'rkjunni miðvjtoudaiginn 9. diesember KL 14. Guðrún Ágústa Ellingsen Marie Ellingsen. Haraldur Ellingsen Ásbjörg Ellingsen Erling Ellingsen María Ellingsen Elín Ellingsen Innilegustu þaktoix fyrix auðsýnda saraúð víð amdJát og jarðarflötr ARA EINARSSONAR, húsgagnasmíðameistara, Sandgerði. Einnág þötokum við alla veiitfca aðsiboð í veikindium hians. Erla Thorarensen, böm, foreldrar og systkini. VO CRfrezt RHCIK9 i

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.