Þjóðviljinn - 07.03.1971, Side 3

Á tímajbilinu júlií-oktáber ár-
ið 1068 efndu stúdentar og
verkamenn í Mexíikó'borg til
mótmœlaganga. Þeir hirópuðu:
Niður með stjórnina, eða Enga
Olympíuleikia, við viljum bylt-
ingu. Burt með Diaz Ordaz
fbnseta. Áhlaup var gert á
skóJia, hásikólum var lokað,
fjöldafaandtökuir gerðar Fyrstu
fórnardýrin féllu í valinn,
miklar mótmae'laaðgerðir, enn
Qedri fórnairdýr • • ■
Herinn var ' við öllu búinn.
Talað vaT um alþjóðlegt sam-
særi kommúnista, Mosikvu-Pek-
ing-Havana. H vatn ingarr æður
voru fluttar: — fyrir Mexíkó
— í niafn; Olýmpíuleikanna —
fyrir málstað frelsisins.
Síðan skeiðtlðu íþróttaigarp-
ar inn á völlinn, einkennis-
klæd'dir. kártir eða æðrulausir,
girunlausir um það, sem í
vændum var. Mexíkaniaihöittum
var veifiað, gitarmúsik ómiaði,
serenötur voru sungnar á
Garibaldatorgi. Guli, siifur,
bronz. íþróttamenn settu
hraðamet. en löigregla og her
settu enn meiri hraðamet í
morðum á saklausu fólk; á
Menningartorginu 3. október.
Véibyssuir, riffiar, sprengjur,
— allt var tekið í notkun. Op-
inberar heimiidir: 44 fóirust.
Riaunveruleg tala óþekkt og
mun a'ldireí ver'ða kunn.
í janúar 1971 hafia stúdentar
í Mexiíkó gefið út um 600 blað-
síðna bók, ,,Réttarhöldin eftir
Ólympíuleikana í Mexikó 1968.
ákærur og málsvöm"
Þair kemur það fram, að eftir
uppreisnina hafa um 150 sitúd-
entair, blaðamenn og prófessor-.
air verið dœmdiir í 3ja til 17
ária fangelsi. Þótt mikið hafi
verið skrifað á sínum tím’a um
atburðina 3. okt. hefur verið
hljótt um réttarhöldin, sem i
kjölfar þeirra kiomu, ekki sízt
vegna þess að dómana brestur
viðhlítandi forsendur. og þeiir
eiga sér aðeins nútímahliðstæð-
ut í réttarfairi einiræðisríkj'anna
Spánar og Grikklands.
Dómarnir
Oarlos Martin del Campo
Ponce de Leon, stúdent við
heimspekideild háskóians í
Mexíkó, var ákærður fyrir að
hafa hvatt til óeirða. hafa stað-
ið í sambandi við glæpamenn
og ásælast eignir annarra,
einnií* fýfW'^'áð bafia ráðizt á
opinber siaimgöngiutæki, baft
Gleymskan
er mikil
og
fangelsin rúm

Þannig hófst það: stúdentar á Mennin gartorginu
Fjöldamorðin á Menningartorginu í Mexíkó-
borg 3. október 1968 hafa aldrei verið rannsök-
uð til fullnustu og litlar líkur eru á, að það
verði nokkurn tíma gert. Sámkvæmt opinberam
heimildum „fórnst“ 44, en aðrir, sem kannað hafa
málið, fullyrða, að lögregla og hcrmenn hafi
drepið a.m.k. 300 manns í óeirðunum. I kjöl-
far þeirra fylgdu mörg og Xöng réttarhöld, og
enn sitja margir í fangelsum án þess að dóm-
nr hafi nokkra sinni verið kveðinn upp yfir
þeim. 150 stúdentar, prófessorar og blaðamcnn
hafa síðan verið dæmdir í 3ja tíl 17 ára fang-
elsi, ákærðir m.a. fyrir morð, rán, uppreisnir
og fyrir að hafa hvatt tii uppreisna. Kvenlög-
fræðingi nokkrum var sleppt gegn því að hún
undirritaði yfirlýsingu um, að hún myndi aidrei
fratnar taka þátt í stjórnmálastarfsemi. Ef
hún brýtur gegn því, á hún yfir höfði sér 20
ára fangelsisdóm.
.
Stúdentar undir byssukjöftum — marg'r dæmdir, fleiri bíða enn dóms.
vopn með höndum, íramið
morð. beitt handbafa lagianna
ofbeldi og gert uppredsn. Vitni
ákæruvaldsins: edngöngu lög-
reglumenn. Dómur: 17 ára ó-
skilorðsbundið fangelsi.
Socrafes Amado Campos
Lemuis, Jose Carlos Andrade
Ruiz. Jose Pineiiro Guz-
man og 2C aðrtr. allir stúdent-
ar við fyrrnefndan báskóla. Á-
kærðir fyrir sömu glæpi. Dóm-
air: 16 ára óskilorðsbundið
fangelsi.
9 prófessorar, lögfræðingar
og blaðame.nn ákærðir fyrir að
hvetja til að taka þáitt í upp-
reisn. ásælast eiguir annarra og
hafa framið rán. Þeir voru
dæmdir í 10 ára fiangelsi. í
þessum hópí var blaðamaður-
inn Manuel Marcue Pardinas,
sem bandtekinn var vi'$ mót-
mælaaðgerðir í september 1968.
Meðal ákærugagnia gegn hon-
um var ljósimynd, þar sem
bann sést ásamit Júrí Gagarin,
Lazaro Cardenas, (fyrrum for-
seti Mexikó), Emesto Guevara
og Fidei Castro. í þessum hópi
var einnig prófessor Eli de
Gortari. og hann var m.a. á-
kærðuir fyrir að hafa séð um
„ólöglegia hjónaivdgsiu" í fyxr-
nefndium háskóla, ennfremur
fyrir að bafa verið í fremstu
röð við fjandisamlegar aðgerðir
gegn ríkissitjómmni. Þar að
auki væri hann kommúnisti,
eins og allir eða svo til ailir, er
ákærðir vórú. . • " ’
Arturo Martinez Nateras,
stúdent við háskóiiann í Nu-
evo Leon. Ákærður fyrir morð,
uppreisn, árás á bandhafa lag-
anna og einnig fyirir að hafa
haft sambönd við glæpamenn.
Hann var dæmdur í 14 áira ó-
skilorðsbundið famgeisi.
28. stúdentar, ríkisstarfs-
menn verkamenn og mennta-
skól.akenn arar, ailir ákærðir
fyrir ag bafa hvatt til og tekið
þátt í uppreisn. Þeir voru
dæfriidir í 3jia til 8 ára fangéisi.
10 aðrir siaiktoorningar, þ.á.m.
3 útlendingar ákærðir, fyrix
uppreisn og dæmdir í 3ja áira
fangelsd.
Alls 68 menn
Hafa aldrei
verið dæmdir
Við þetta bætast menn, sem
sitja i fangelsum ákærðir, en
fæstir dæmdir fyrir „uppreisn
gieign ríki'sstjóminni* ‘. Ekki er
vitað með vissu, hversu miairgiir
þeir eru. Meðal þeirra ©nu
blaðamaðurinn Victor Rico
Galan og Menendez Rodriguez
aðalritstjóri vikublaðsins Por
que. Sá síðamefndi hefux ver-
ið ákærður opinberlega fyrir
að hafa skipulagt neðanjarðar-
hreyfingiu í Suður-Mexíkó, en
þrátt fyrir mikla viðleitni hef-
ur yfirvöldunum ekki tekizt að
finna annað ákæmnni til stað-
festingar en nokkira falda ein-
kennisbúninga og snjáðan
bakpoka.
Tvö vitni gegn Menendez
Rodriguez. sem sagt er að hafi
tekið þátt í skæruþjáifun ■£■
flokki hans, eru búsettir í
Bandaríkjunum, og ekki á lista
yfir hina ákærðu. 9 aðrir hafa
verið ákærðir og fangelsaðir
fyrir þátttöku, og miangir
þei’nra þekkja ekkeirt til Men-
endez Rodirigruez. Þeir, sem
málinu eru kunnugir telja, að
búast megi við 16-18 ára fang-
elsi á hendur „höfuðpauirun-
um“ í máli þessu!
Að undanförnu og sennilega
vegna forsetaskiptanna í land-
inu hafa 9 manns, sem ákærð-
irr voru fyrir þátttöku 1 aðgerð-
um vdð Olympíuleikana, verið
látnir lausir með vissum skil-
yrðum. Þesisi skilyrði sýna
hversu pólitískir dómiamir eru
og lúta geðþótta yfirvaldianna.
Til að mýndia hefur lögfræð-
ingiurinn Adeiia Saiazar de
Castillejos varið látinn laus
gegn því að undirrita ytKrlýs-
ingu. þar sem hún loflar að tiakia
framvegis engan þátt í stjóm-
m álastarfsemi. Verði þessu
skilyrði ekki fullnaagt. á hún
yfir höfði sér 20 ára óskiiorðs-
bundinn flangeJsisidóm. Saigt er,
að svipaðra yfirlýsinga hafi
verið krafizt af öðrum, sem
látndr varu lauisir.
Á bak við tjöldin
Yfirvöld í Mexíkó bafa vqpð
méiirá en viljuig tii að í»aifla
Framhald á li3. síðu.
Tvö rússnesk ljóð
Novella Matvééva:
Fullkomnun
F'U'llkominun ég óttast öðru fremur
óttast jafnvel mína eigin tinda
þar hvílir snjór og orðin frjósa í hel
þau dreymir um að kom'ast niður í dalinn
Mér leiðist þetta jafna, þreytta ljós
sem hvílir á þeim hefðartindium ljóðsins
sem engar leiðir liggja framar frá
hvorki upp né heldur niður aftur
En huiggarar því hvísluðu í gaar
að fullkomnun sé hvergi í heimi að finna
ég hefði átt að æpa hátt af gleði -
en stundi upp í sitaðinn: Guð minn góður . . .
(Úr bókinni „Sál hlutanna“)
Andrei Voznésénskí:
Andheimar
■ V
"(Úr bókinni Andheimar. Menn rugli forskey.tinu
•sem hér er svo mikið notað ekki að ráði saman
,yið andatrú.)
h)
jpranni minn er Búsakín
bókari líkur þerripappír
en yfir honum sem blásnar blöðrur
Ijóma miklir Andhei’mar
í þeim svífur galdrakanl
og stýrir öllum sviðum, geimsins
And-Búkasikín, akademík
og Lollobriigídum mjúkum klappar
En And-Búfcaskán sýnir sér
í fölum þerripappírslit
Lengi lifi Andheimar!
Draumóramenn í leiðinidum
Án heimskra — engir vitringar
né vinjar án eyðimarkanna
Engar konur — aðeins andkarlar
í skógunum öskra andvélar
Tii er jarðarsalt og fjarðarrusl
en fálki án höggortns veslást upp
Ég elsika mína krítikena
Á hálsinum á einum þeirna
hvílir ilmandi og nakið
heljarmikið andhöfuð!
. . . Ég sef við gluigga galopma
en yfir blístran stjömuhnap
og sfcýjakljúfa-grýlukerti
á jarðarbelgnum hanigia mörg
Og undir mér með haiusinn niður
gengur þú sem gaffall niðun
í jörðu. léttlynt fiðrildi —
miitt þykkjuilaiusa andheimslkníM!
Til hvens halda á miðri nóttu
Andhedman á stefniumót?
Til hvens sitj'a þeir saman tveir
og gllápa sér á sjónvarpið?
Þeir munu efcki skiljia hálfan frasa
þeirna fyrsta tilnaun er síðust eins
Og eynun þeima rauðu loga
eins og þar sætu fiðrildi . . .
. . . Ein fnóðleiksrotta mig fræddi á þvi
að Andheitnar vænu edntómt bull
Hálfsofandi ég bylti mér —
Skyldi sá fjandi segja satt?
Köttur minn sem útvanpskassi
veiðir heiminn í sitt græna auga
Árni Bergmann snaraði úr rússnesku